Qürbətdə beş il yaşayırsan, on beş il…otuz il yaşayırsan, bir də görürsən doğma vətənindən elə yadırğamısan ki, hətta öz ana dilini düz-əməlli başa düşmürsən. İndi bizim şairlərin şeirlərini oxuyanda çox vaxt girinc olub qalıram. Götürək Vaqif Bayatlının “Yupyumuru eşq ilə” şeirini. Şeirin adına baxanda mənə elə gəldi ki, mənim öz başım “yupyumuru” deyil, kvadratdır, çünki bir şey başa düşmədim: eşqin də yumrusu olar? Eşqin alovlusu, qızğını, əbədisi olur, bunu bilirik. Ancaq yumru eşq – bu necə olar?
Mənim burda çox savadlı bir rus tanışım var, ondan soruşdum ki, yumru eşq nə olan şeydir, yəni “kruqlı lyubov”. Rus alim dedi ki, söhbət seksdən gedirsə, seks üfqi ola bilər, şaquli ola bilər, missioner var, süvari var… Dedim professor, saxla, söhbət seksdən getmir, Azərbaycan abırlı bir ölkədir, Azərbaycanda seks yoxdur, Azərbaycanda eşq var. Alim dedi ki, Azərbaycanda seks yoxdursa, mənim də sözüm yoxdur…
Deməliyəm ki, başa düşmədiyim təkcə şeirin adı deyil. Düzünü desəm, şeirin əvvəlindən axırınacan bir misrasını da başa düşmədim.
“Sevir kimsə kimsəni,
Bir kimsənin üstünə…”
Kimsə kimsəni, əlbəttə, sevər, belə şeylər olur, ancaq necə yeni “bir kimsənin üstünə”? Yəni acığına? Kimin? Qayınatanın? Qonşunun? Ermənilərin?
“Gör, ikiqat eşqdən,
Eşq eşqdən baş alan kimi…”
Yox, başa düşmək qalsın, buna heç mənim dilim də gəlmir tələffüz eləməyə…
Bunlar cəhənnəm. Məni “yupyumuru eşq” maraqlandırır. Bəlkə indi Azərbaycanda da seks var? Regional liderdir, hər şeyi var, seks niyə olmasın… “Yupyumuru eşq” bəlkə dünya xalqlarının heç birində görünməmiş bir pozadır və bunu Fövqəladə Hallar Nazirliyinin mütəxəssisləri icad ediblər?
Ah, kaş bunu biləydim… Kimdən soruşasan?
“Qəmi dəmin üstünə,
dəmi qəmin üstünə…”
Mən başa düşəni, burda söhbət eşqdən yox, narkomanlardan gedir, yəni dağsu eləyib tiryək qaynadırlar…
Ah, cavan olaydım…
Ah, yenə eşqə düşəydim..
Yupyumuru eşqə…
26.12. 2018
Samara