YUZ ALEŞKOVSKİ. STALİN HAQQINDA NƏĞMƏ

Yuz Aleşkovski

Siyasi dustağın dilindən Stalinə müraciətlə yazılmış məşhur şeirin müəllifi Yuz Aleşkovski 92 yaşında vəfat edib.

Yoldaş Stalin, dühanız bəlli olub hər kəsə,

Yaxşı bələdsiniz siz dilçilik elminə də.

Bir sovet dustağıyam sıravi, sadə mənsə,

Boz Bryansk qurdudur mənə yoldaş və həmdəm.

Niyə oturduğumu bilmirəm həqiqətən,

Yəqin ki, haqlıdırlar prokurorlar hərçənd.

Turuxansk elində otururam indi mən,

Burda oturmusunuz siz də çar dönəmində.

Turuxan diyarında otururam indi mən,
Konvoirlər it kimi kobud və quduzdular.

Bunları, əlbəttə, mən gözəl başa düşürəm:

Sinfi mübarizədə yəqin kəskinləşmə var.

Özgə günahlarını biynumuza alırdıq,

Gedirdik acı tale görüşünə etapla.

Yoldaş Stalin, sizə biz elə inanırdıq,
Ki, heç özümüzə də inanmazdıq biz elə.

Turuxan diyarında otururam indi mən,
Konvoirlər it kimi kobud və quduzdular.

Bunları, əlbəttə, mən gözəl başa düşürəm:

Sinfi mübarizədə yəqin kəskinləşmə var.

Gah yağışdır, gah da qar, mığmığa da amansız,

Günümüzsə tayqada səhərdən səhərəcən.

Alov çıxarırdınız qığılcımdan burda siz,

Sağ olun, qızınıram tonqal qabağında mən.

Bu nədir ki! Dünyanın dərdini anbaan siz,

Çəkirsiniz, qalaraq səhərə qədər oyaq.

Kreml kabinetində var-gəl eləyirsiniz,

Çubuq sümürürsünüz, şirin tüstü yayaraq.

Havayıca yeyirik verilən yalı bizsə.

Tüstülü şaxtalarda, yağış qəlbi deşəndə,
Ağac tək yıxılırıq taxta taxtların üstə,

Qanmırıq rəhbərə xas yuxusuzluq nə şeydir.

Dəfn eləyirdik dünən, biz iki marksisti
Al qumaşa berüdük onları ötürəndə.
Bizi tərk edənlərin biri sağ uklonistdi,
O birinin, sən demə, əli yoxmuş heç nədə.

Tərk eləməzdən əvvəl dünyanı həmişəlik,
O, sonuncu sözünü sizə vəsiyyət etdi.

Rica etdi ki, gərək araşdırıla işi,

Və səsləndi astadan: “Yoldaş Stalin kəllədir!”

Yuxumuza girirsiz partiya kitelində,
Partiya kepkasında parad gedən zaman.

Qırırıq meşələri Stalin stilində,
Uçur talaşalarsa  hər tərəfə anbaan.

Yoldaş Stalin min il yaşayın indən belə,

Qoy elə bu tayqada canımı tapşırım mən,

Hasilatı çuqunun, poladın, əminəm mən,
Olacaq yetərincə bizdə adambışına.

1959

ruscadan tərcümə

21.03. 2022, Samara

++++++++++++++++

ЮЗ АЛЕШКОВСКИЙ

ПЕСНЯ О СТАЛИНЕ

На просторах родины чудесной,
Закаляясь в битвах и труде,  
Мы сложили радостную песню   
О великом друге и вожде.  

Товарищ Сталин, Вы большой ученый,
В языкознаньи знаете Вы толк,
А я простой советский заключенный,
И мне товарищ — серый брянский волк.

За что сижу, воистину не знаю,
Но прокуроры, видимо, правы.
Сижу я нынче в Туруханском крае,
Где при царе сидели в ссылке Вы.

В чужих грехах мы сходу сознавались,
Этапом шли навстречу злой судьбе.
Мы верили Вам так, товарищ Сталин,
Как, может быть, не верили себе.

И вот сижу я в Туруханском крае,
Где конвоиры, словно псы, грубы.
Я это все, конечно, понимаю,
Как обостренье классовой борьбы.

То дождь, то снег, то мошкара над нами,
А мы в тайге с утра и до утра.
Вы здесь из искры разводили пламя,
Спасибо Вам, я греюсь у костра.

Вам тяжелей, Вы обо всех на свете
Заботитесь в ночной тоскливый час,
Шагаете в кремлевском кабинете,
Дымите трубкой, не смыкая глаз.

И мы нелегкий крест несем задаром
Морозом дымным и в тоске дождей,
Мы, как деревья, валимся на нары,
Не ведая бессонницы вождей.

Вчера мы хоронили двух марксистов,
Тела одели ярким кумачом.
Один из них был правым уклонистом,
Другой, как оказалось, ни при чем.

Он перед тем, как навсегда скончаться,
Вам завещал последние слова,
Велел в евонном деле разобраться
И тихо вскрикнул: «Сталин — голова!»

Вы снитесь нам, когда в партийной кепке
И в кителе идете на парад.
Мы рубим лес по-сталински, а щепки,
А щепки во все стороны летят.

Живите тыщу лет, товарищ Сталин,
И пусть в тайге придется сдохнуть мне,
Я верю, будет чугуна и стали
На душу населения вполне.

1959