Без рубрики

DAŞ TÖKÜB CİBİNƏ YOLDA DURAN VAR…

Xeyrulla Xəyal

U LENİ

Altından, çürümüş böyürlərindən,
Su sızan kolazda Kürü adladım.

Gördüm şəhərlərin böyüyünü də,
Tanıdım bir neçə böyük adamı.

 

 

Tanıdım qüdrətli dilləri də mən,
Onlarda sehr və musiqi duydum.

Ancaq buraxmadı cazibəsindən,
Məni ana dilim və doğma yurdum.

 

 

Bəzən özgə dildə düşünsəmsə də,
Nə yazsam, öz ana dilimdə yazdım.

Keçmədi, aşmadı səsim sərhədi,
Vətənim – nə vaxtdan dil fəzasıdır.

 

 

O çay hardan axır? Hanı o kolaz?
Hardadır yolların qayıdanbaşı?

Özüm də getməsəm, söz də yollasam,
Kəsir qabağını elə bil qoşun…

 

 

Vətən göylərində xırda bir çıraq
Olsam, vurub salar batareyalar.

Quşa çevrilərdim, uçardım, ancaq,
Daş töküb cibinə yolda duran var…

 

17. 01. 2020, Samara

İKİ MİN ON DOQQUZ

Xeyrulla Xəyal

2

Altmış milyona qədər təxminən,
İnsan ötən ildə gedib dünyadan.

Bu qədər yaşayır İtaliyada,
Çoxdur Fransada bir az deyəsən.

 

 

“İki min on doqquz” avtoqraflı
Nə qədər daş varsa, yığılsa əgər,

Möhtəşəm bir ölkə yarana bilər,

Yaslı, turistlərin üzünə bağlı.

 

 

 

İndisə sevinclə fəqət qarşılar,
Planet iki min iyirmincini.

Nikbin, təntənəli nəğmələr dinir,

Unudub insan ki, Şopen marşı var.

 

 

 

Ölüm var içində saniyənin də,

Sayı, mən yazınca bu sətirləri,

Təzə ildə həyat itirənlərin,

Keçdi altı yüz on yeddi mini də…

 

04. 01. 2020, Samara

 

“UZUN ÖMÜR ARZULAMA…”

Xeyrulla Xəyal

U LENİ. KİNO

Mənə yaxın, əziz olan,
Dost sayan ya dost deyən:

Uzun ömür arzulama,
Uzun ömrü neynirəm!

 

 

İndiyəcən yaşanılan
Bu müddət bəs azdımı?

İldir, ötür – nədir qalan? –

Yox heç barmaq izim də.

 

 

Günün günə bənzəri var,
Hər qürubsa fərqlidir.

Uzun ömür arzulama –

Gedim – bilin kim gedir…

 

02. 01. 2019, Samara

ŞORSULU

Xeyrulla Xəyal

U LENİ

         doktor Əli (Oleq) Talışinskinin xatirəsinə

 

Ruhi xəstəliklər xəstəxanası,
Var idi Salyanda, bilmirəm indi.

Ciddi statuslu, rayonarası –

Xəstə neçə yerdən gətirilirdi.

 

 

 

Şəhərdən aralı, Şorsuludaydı,
Beləcə çıxmışdı kəndin adı da.

Haçan, harda əgər soruşsaydılar,
Hökmən dəlixana xatırlanardı…

 

 

Sözü çəp gələndə iki arvadın,

“Yerin Şorsuludur!” biri deyərdi.

“Sən ordan çıxandan o yer boşaldı?” –

Deyib o birisi ala verərdi.

 

 

 

Müəllim uşağı hədələyərdi,
Uşaq müəllmi müəssisəylə.

Kişi arvadında, arvadı ərdə,

Xəstəlik görürdü – döyülsə belə.

 

 

Şəhərdən uzaqdı xəstəxanasa,
Onu öz gözüylə görən də azdı.

Ağıllı-kamallı sayır hər insan,
Təbbii, özünü, əgər azaddı.

 

 

 

Ağlı başındaydı bıçaq da vuran,
Ağlı başındaydı kəllə atan da.

Soyub soydaşını ziyafət quran,
Azdıran, aldadan, alıb-satan da.

 

 

Şorsulu zamindi sanki hər kəsə,

Yəni dəli varsa, o, başqasıydı.

Şorsulu kəndinin müəssisəsi,

Salyanın sağlamlıq arayışıydı.

 

 

 

Kənddəsə, o qərib müəssisədə,
Bədbəxt gah uğunur, gah da hönkürür.

Gecələr göylərə baxsa kimsə də,
Onu hədələyən Tanrını görür…

 

29. 12. 2019, Samara

NAR

Xeyrulla Xəyal

U LENİ. KİNO

Şəhər bazarlarında,

Mağaza zallarında,

Ehram tək qalaqlanan,

Alov dili tək yanan,

Ətrafa yaraşıq nar,
Danış, nəsən, nəyin var?

Şirinmi gilələrin,
Turşməzədir turş ya da?

Harda dəriblər səni,
Yetişdin hansı yurdda?

Kəndimin bağlarından,
Bəlkə gətirilmisən?
Ələ alıb baxanda,
Tanıya bilərəm mən.

Ərəstunun bağından?

Bəlkə Məmmədhüseynin?

Şiralı sağlığında,
Bəlkə bəsləyib səni?

Bəlkə Əvəz kişinin,
Becərildin əliylə?
Sərhabın ya Dadaşın,
Yarandın zəhmətiylə?

Daşqınla Seyfullanın

Viran qalan bağında,
Yenəmi nar barlanır –

Necə ki, sağlığında?

Bəsləmiş Xası bəlkə,

Şirməmməd ya da Yavər?

Sübhan olub naz çəkən?

Ya tər töküb Ələkbər?..

Hüzuruna Tanrının,

Yığılsa hər kəs əgər.
Kəndçilərim narını,
Götürüb  gedə bilər…

Tanısalar da dini,

Min cür hoqqaları var.

Tanrı möcüzəsəni
Yaşadır ancaq onlar.

 

27. 12. 2019, Samara

SABİR ARBATANLI

Xeyrulla Xəyal

Arbatanlı Sabir.jpg

Baba böyülk molla, Nəcəf məzunu,
Ata müəllimdi Şura gələndən.

Özüsə az sürən ömrü uzunu,
Meydən əl üzmədi. Bir də qələmdən.

 

 

Bilmirəm ki, necə yazarmış dayım,

Adam içindəmi, ya da xəlvəti.

Əvvəl eynəyini axtarıb yəqin,

Tapanda görərmiş  dəftəri itib…

 

 

 

Yazılıb yarıya qəzəl çatanda,

Düşüb arvadınla davan bəlkə də.

Hikkə soyuyannda, dava yatanda,

Yarı yazılanı cırıb körpələr…

 

 

 

Bəlkə də yazarmış çayxanalarda,
İlhamı daşanda samovar sayaq.

İçib yavan çayı tər axıdanlar,
Baxıblar dayıma, göz-qaş ataraq.

 

 

Nə qovluğu vardı, nə də çantası,
Taxçada, boxçada, cibdə — yazdığı.

Yazıb – bağışlayıb, itirib, satıb,
Arxiv səliqəsi baş ağrısıydı.

 

 

Nə döşünə döyən, nə  “mənəm” deyən”,
Ad iddiasında deyildi nə də.

Həqirdi, əsiri olsa da meyin,

Meyxana desə də böyük səhnədən.

 

 

Varı – yazdığıydı, o da dağıldı,
Yanlış, yarımçıqdır yadda qalanlar.

Hələ ki, yurdunda yaşayır adı,

Nəcib yaddaşlarda yaxşı ki,yer  var…

 

21.12. 2019, Samara

ANAMLA SÖHBƏT

Xeyrulla Xəyal

18.11. 19

Yenə aldı qapını qış,

Hava dəyişdi birdən.

Soyuq külək, soyuq yağış,
Qar da yağacaq hərdən.

 

 

Tavanından evin axır,
Yoxdur çıxıb düzəldən.

Üç ay-dörd ay nədir axı,
Səbrini yığ, döz, məmə!

 

 

Kəsiləcək gah işığın,
Gah pilətən sönəcək,
Qarnın ac, başın ağrılı,

Nə isti, nə çay-çörək.

 

 

Pişik gəzər qucağını,

Özü üşüyər yazıq.

Odu sönər ocağının,

Nöyüt verən yox artıq.

 

 

Pəncərədən qıyıq baxıb,
Məmə, yenə ağladın…

Üç ay-dörd ay nədir axı,

Bahar gəlir qabaqda…

 

 

Hovuzunda, şaxta düşsə,
Suyu yəqin dondurar.

Qorxma, qonşu Məmədseyin,
Qablarını doldurar.

 

 

Qorxma, alıb gətirəcək,

Çörəyini Gülşəndə.

Arxayınsan, varsa çörək,
Yeməsən də, yesən də.

 

 

Unudarsan sən naharı,
Şam da çıxar yadından

Üç ay-dörd ay nədir axı,

Gələr yazın, yayın da…

 

 

Sən gedəni bu dünyadan.

Yaxınlaşır beş ilə.

Danışıram yenə də mən,

Məmə, hər gün səninlə.

 

 

Nə baharı, nə qışı var,
Sən gedən yerin, məmə.
Ancaq qış ki, gəlib çatar,

Qubar dolur içimə.

 

 

Titrədirəm, qızdırıram,
Sən düşüncə yadıma,

Günahkaram, üzüm qara —
Başım batsın, adım da…

 

06. 12. 2019, Samara

“BİZ DƏ GEDƏRİYİK, MÜVƏQQƏTİYİK…”

Xeyrulla Xəyal

26 SENT 2019. 2

                            Aqşinin xatirəsinə         

 

Həmişə, hər yerdə uşaq məzarı,
Ürəyə də dağdır, gözə də dağdır.

Daşı öz yaşını yadına salır,

Yazılar elə bil sənə qınaqdır.

 

 

Uşaq ölümləri, gənc ölümləri,
Bütün sınaqların ən ağırıdır.

Dində nə izah var, nə elm bilir,

İnam itirən var, bəzən ağıl da.

 

 

Öz ömrün hələlik birtəhər gedir,

Qayğı yayındırır, kef də çəkməsən.

Hərdən sıxılırsan: qapıb elə bil,

Uşaq tikəsini dişə çəkmisən…

 

 

Cəhənnəm saysan öz həyatını,
Rəzalət də görsən, zülm də görsən,
Anıb torpaq altda indi yatanı,

“Kaş ki sağ olaydı o da”, — deyirsən…

 

 

Haçan uşaq ölür, elə bil böyük,
Yarımçıq ömürdən pay ya irs alır….

Biz də gedəriyik, müvəqqətiyik,
Bu həm bəraətdir, həm də təsəlli.

 

02. 12. 2019, Samara

    TƏKLİK FƏSLİ

Xeyrulla Xəyal

             26 SENT 2019. 2

anamın xatirəsinə

 

Təkliyin də fəslə bənzəyişi var,
Adına beşinci fəsil yaraşır.

Gəldimi o ancaq —  dəyişməz qalar,

Payızın yoldaşı, yazın qardaşı.

 

 

 

Var gəlişində də fəsil bənzəri.

Qıraqlar dəyişir, için də elə.

Seyrəlir sırası əzizlərinin,
Soyuyur bir yandan gedir sevgilər.

 

 

 

Bilmirsən qış haçan, bahar haçandır,
Fərqinə varmırsan payız ya yaydır.

Quşlar başın üstdə qıyya çəkəndə,

Bilmirsən köçürlər ya qayıdırlar.

 

 

Fəsil təkliyidir  başlanan indi,

Seçə ki bilmirsən fəsli fəsildən.

Ömrünü təklikdə sən başa vurdun,

Anam, bu bəd fəsli gətirənsə mən.

 

 

 

Azmış övladını bəlkə də gördün,

Qarışıq-dolaşıq yuxularda sən,

Anam, sən ölmədin, sən öldürüldün,
Boynuma alıram – qatilin də mən…

01. 12. 2019, Samara

ÇEXOV TÜFƏNGİ

Xeyrulla Xəyal

A– nin xatirəsinə

Anton Palıç Çexov haçansa deyib:
Birinci pərdədə səhnədə tüfəng

Əgər asılıbsa, onda pyesin,
Sonunda o hökmən atılsın gərək.

 

 

Kimin səhnə deyil  həyatı axı? —

Gah dram oynanır, faciə gah da.

Münaqişə xırda, döyüşlər ağır –

Yox dolu tüfəngi görən divarda.

 

 

Damokl qılıncı sallanıb qalır,
Tük deyil, taledir onu saxlayan.

Tamaşasa bitir… tüfəng atılır,

Həyat səhnə idi, qansa əsil qan…

 

28 11. 2019, Samara