Архивы

«TÜRKÜN DOSTU TÜRKDÜR» SÖZÜNDƏN TALIŞ İNCİMİRSƏ, O TALIŞIN ÜRƏYİ YOXDUR…

12.11.22

“Qardaş Türkiyə!” (Niyə “bacı” Türkiyə yox, “qardaş Türkiyə?)

“Türk qardaşlarımızın yanındayıq!” (niyə türk bacılarımızın yanında deyilik?)

“Bir millət, iki dövlət!”

“Türkün türkdən başqa dostu, qardaşı yoxdur!”

Aha! Yoxdur deyirsiniz? Bunu talış necə başa düşməlidir? Belədirsə, talış niyə Türkiyəyə yardım etməlidir? Axı dövlət yardımında bütün əhalinin payı var. Əgər türkün qardaşı türkdürsə, Türkiyəyə yalnız türkdilli azərbaycanlılardan yardım getməlidir. Belə deyil?

Türkün qardaşı yalnız türkdürsə, talış niyə əsgər getməlidir? Niyə Qarabağ uğrunda vuruşmalıdır? 44 günlük müharibədə Lerikin bir kəndi əhalisi iki ilyon yarım olan Bakıdan çox şəhid verib. Bu cavanlar Azərbaycan üçün yox, türk üçün ölüblərsə, nahaq ölüblər. Belə deyil?

“Bir millət, iki dövlət”? Bu necə olur? Bəs siz Qarabağ ermənilərinə demirsiniz ki, bir millətin iki dövləti olmaz?

Deyək ki, br millətin iki dövləti ola bilər. Ancaq millətin vahid dili olmalıdır. Biz osmanlılarla bir millətiksə, iki dildən biri artıqdır. Yəni biri dildir, o biri onun  dialekti ya da ləhcəsi. Osmanlılar, əlbəttə, öz dillərini dil sayırlar, bizimkini ləhcə. Bizim pantürkistlər də belə sayıblar. Ona görə Hüseyn Cavid osmanlıca yazıb və onun əsərlərini tərcümə eləmədən ya da ən azı azərbaycancaya uyğunlaşdırmadan başa düşmək mümkün deyil.

Siz istəyirsiniz ki, sabahdan “pis” deməyək, “götü” deyək?

“Bir millət, iki dövlət” iddiası Azərbaycana xəyanətdir, bununla dövlətçiliyimizin əsasları sarsılır, azərbaycanlıların millət olduğunu inkar edilr.

Əgər xalq, yəni onun etnik türk hissəsi osmanlıların ağuşuna atılmağa hazırdırlarsa, talışın bu qızğın, ehtiraslı  ağuşdan var gücüylə yayınmağa haqqı var.

“Bİz türkük!”

 “Türklər dünyanı idarə edəcəklər!”

Haçan? Kim, hansı türklər dünyanı idarə edəcəklər? Ölkəsində feodal-faşist rejimi yaratmış Türkmənbaşılar, ölkəsini ailə mülkiyyətinə çevirmiş quldur Nazarbayevlər, Kərimovlar? Bu şizofrenik iddianın arxasında nə dayanır? Sovet imperiyasından çıxan türkdilli ərazilərdə ən rəzil rejimlər yaranır, əhali müti şəkildə əsli-kökü olmayan, hakimiyyətə quldurluqla gəlmiş hampazorların ailəvi əsarətinə dözür. Hansı dünya ağalığını arzulayırsınız? Özünüzə yaxşı baxın, nə gündə olduğunuzu görərsiniz.

Türkçülük isteriyası Azərbaycanın içəridən qurd kimi yeyəcək, çünki gündə milyon dəfə “biz türkük” deməklə başqa etnik qruplarda dözlətə, ölkəyə qarşı inciklik və hətta nifrət yaranır. Özünüzü talışın yerinə qoyun: hər dəfə “türkün yeganə dostu türkdür” iddiasını eşidəndə hansı hissləri keçirərdiniz?

Bu şüarı Erdoğan səsləndirəndə də ağ yaan deyir. Osmanlıların qardaşları almanlardır. Almaniyada üç milyondan çox etnik türk var, vaxtilə Almaniyaya ayağı çarıqlı fəhlələiyə gələnlər orda savadlanıblar, adam içinə çıxablar, biznneslər qurublar, deputat seçilirlər, nazir olurlar. Həsən bəy Zərdabini, Üzeyir bəyi, Mirzə Fətəlini, Mirzə Cəlili ruslar oxudub bizim milli sərvətimizə çeviriblər. Türklərdən öyrənən Caviddir ki, yazdığını tərcümə ilə oxuuruq.

Bizim qardaşlarımız və bacılarımız qabaqcıl millətlərdir, ölkələrini həbs düşərgələrinə çevirmiş, insan qanı içən diktatorlar yox. Bizim qardaşımız, bacımız bizə rentgeni, penisilini, pasteri, radionu, televizoru, təyyarəni, İnterneti vermiş almanlar, ingilislər, fransızlar, amerikalılardır, on minlərlə mehseti türklərini diri-diri yandıran, hamilə qadınları qarılnlarıı cıran özbəklər yox.

Azərbaycan çoxmillətli dövlətdir – nə qədər ki, bu əsas birgəyaşayış qanununa çevrilməyib, ölkənin gələcəyi tükdən asılı olacaq. Talışı məktəbdənn, mətbuatdan, teatrdan mərhum etməyiniz bəs deyilmş kimi, indi onun boynuna zorla türkçülüyü də qoyursunuz.

Utanın! Talışların verdiklləri saysız şəhidləri xatirəsinə hörmət edin!

Türkiyə zəlzələsi indi ekranda eyni vaxtda nümayiş etdirilən çoxsaylı realiti-şouya çevrlib. Günün qəhrəmanı – drunduletinə köhnə yorğan-döşək yüykləyib şəhəri fırlaan və bunu videoya çəkdirib yayan manısdır. Onun nimdaş yatacağına osmanlı yiyə durmayacaq. Bu manıs işləyən, qan-tər tökən adama da oxşamır, yəqin avantüristin biridir, gəlib nənəsinin pal-paltarını yükləyib arabaya, hərçən ağlı işləyir ki, bunu videoya çəkdirsin.

Şoy baş tutub.

Və şou davam etməlidir!

Bizim rəhbərliyə isə bu zəlzələ Allahın meməti kimi oldu. İndi bu hay-küyün, mərəkənin fonunda nə qədər fəalı istəsən şərləyəb dama basa bilərsən. Nə qədər bandit MTN-çini damdan buraxıb oğurladığı miluyardları özlərinə qaytara bilərsən…

Mən bir anlığa təsəvür elədim ki, talışam. Və gördüm ki, bu komediya, bu türkçülük hoqqabazlığı mənim xoşuma gəlmir. Mən nəinki inciyirəm. MƏn hətta hiddətlənirəm də!

Mirzə ƏLİL

  1. 02. 2023, Samara

RAYNER MARİYA RİLKE. ÖLÜM TƏCRÜBƏSİ

Biz bu gedişdən heç nə bilmirik, yox deyən də.

bizə bir şey. Yox elə əsasımız da ondan,

vəcdə gələrək coşaq, məhəbbət,  nifrət ya da,

Göstərək biz ölümə, eybəcərlənən zaman


Onun maskalı ağzı hüznlü hönkürtüdən.

dünya rolla doludur, biz də oynarıq elə,

sevilməyin fərqinə varırıqsa biz bu dəm,

ölüm də oynar, ancaq çətin ki, bəyənilə.

 —

Gəldi səhnəyə fəqət, sən bizi tərk edən an

sən çıxdığın yarıqdan bir gerçəklik zolağı

tutdu sənin yerini: həqiqi yaşıl olan,
həqiqi yaşıl meşə, həqiqi gün işığı.

 —

Bizsə oynamaqdayıq, ürəksiz, həm də çətin
Öyrənilən nə varsa, söyləyirik; bu zaman
bütün jestlər tükənir; fəqət sənin getməyin,

uzaq düşən varlığın bizim oyunumuzdan,

 —

həmin o gerçəklikdən hərdən gəlir qoparaq,
sarır bir anlam kimi bizi iliyə qədər

həyat tamaşasından hələ gərək zövq alaq,

rol oynayaraq, alqış haqqında düşünmədən.
1907

almancadan tərcümə

04-07. 2022, Samara

+++++++

RAİNER MARİA RİLKE

Todes-Erfahrung

Wir wissen nichts von diesem Hingehn, das
nicht mit uns teilt. Wir haben keinen Grund,
Bewunderung und Liebe oder Hass
dem Tod zu zeigen, den ein Maskenmund
Читать далее

HERMAN HESSE. KƏPƏNƏK QƏDƏHDƏ

Qədəhimdə şəraba uçub endi kəpənək,
Şirin məhvinə doğru gedir xumarlanaraq.

Ümmanda çırpınsa da, ölmək istətyir ancaq,
Onu xilas edirəm, barmağımla çəkərək.

Ürəyim xumarlanır gözlərində bax elə,
Nəfis eşq şərabında batıb getməyə şaddır.
Cazibənlə məst olub, indi ölməyə hazır,

Köməyinə yetməsən əlinin bir himiylə.

1919

almancadan tərcümə

01.10. 2021, Samara
Falter im Wein

In meinen Becher mit Wein ist ein Falter geflogen,

Trunken ergibt er sich seinem suessen Verderben,

Rudert erlahmend im Nass und ist willig zu sterben,

Endlich hat ihn mein Finger herausgezogen.

Читать далее

HERMAN HESSE. QƏRAR

Daha mən bu toranda dolaşmaq istəmirəm,
Burda cavab tapmıram bircə suala da mən.
İstəyirəm, nəhayət, çıxıb gedəm bu yerdən,

Tərk edəm bu dəhşəti və rahat nəfəs dərəm.

Girib-çıxmaq olubdur günlərlə mənim peşəm.

Ev axtarıb dolaşıq bir dəhlizdə azmışam,

İşıq axtaran zaman zülmətə göz açmışam.

Qaranlıq bir otaqda dustaq uşaq kimiyəm.

Uzaq bir parıltını mən elə bil görürəm,
Qaranlıqlar yarılır, göz önüm işıq var.
Qorxularım yoxalır, torpaq məni aparar,

İşığa yetişərəm, ona qovuşaram həm.

1903
almancadan tərcümə

21-24.09.2021, Samara

Entschluss 

Ich will nicht laenger in dem Dunkel tasten,

das meinen Fragen keine Antwort hat;

Ich will mich endlich still von dieser Statt

des Grauens trennen und auch einmal rasten.

Читать далее

12 АВГУСТА 2071. МИД РОССИИ ЗВОНИТ ИСФАНДИЯРУ ВАГАБЗАДЕ…

12 августа 2071 года. Из Министерства иностранных дел России звонят в Баку господину Исфандияру Вагабзаде.

— Это господин Вагабзаде? Мы рады сообщить вам, что пятьдесят лет истекли и запрет на ваш въезд в Россию снят. Вы хоть сегодня можете приехать к нам. Очень будем рады.

Вагабзаде, которому 127 лет, говорит:

— Я еще подумаю… Не очень-то хочется. У вас свиньи типа Жириновского бегают по улицам и воняют…

Сотрудник МИДа говорит:

— Господин Вагабзаде, у нас на улицах свиней типа Жириновского уже нет. Мы учли ваши рекомендации, теперь мы каждый день моемся, зубы чистим… А свиней с улиц убрали…

Вагабзаде скептически:

— Ну, это надо проверить… Может, и решусь… Мне хотелось бы поговорить с вашим президентом лично.

— С Путиным Владимиром Владимировичем? К сожалению, теперь его в Москве нет, он с Шойгу в тайге отдыхает. С ними еще Лукашенко. Охотятся… Когда приедет в столицу, мы вам позвоним…

Х.Х.

13. 08. 2021, Самара

“AH, KEÇİR İLLƏR, UNUDULMUR VƏTƏN…”

 

08.06 2020

Ah, keçir illər, unudulmur vətən,
Gözdən uzaqdırsa da, könlündədir.

Lap çıxasan doğma elindən dünən –

Tüstülənir həsrəti, göz göynədir.

=

Ah, bu günün getməyi… göylər yanar —

Bənzəyir axşamçağına kəndimin.

Təndiri odlar, durub ağlar anam,

İzləyər ancaq qızaran kündəni…

22.09. 2020, Samara

FYODOR TYÜTÇEV. “AYRILIQDA ALİ MƏNA VAR…”

TYÜTÇEV

Ayrılıqda ali məna var, inan:

Bircə gün sevəsən, bir əsr ya da,
Məhəbbət yuxudur, yuxusa – bir an,

Ötüşüb gedincə, ayılır insan,

Yatan geci-tezi ayılmalıdır…

1820-ci illərin sonu

ruscadan tərcümə

14.09. 2020, Samara

В разлуке есть высокое значенье:

Как ни люби, хоть день один, хоть век,

Любовь есть сон, а сон — одно мгновенье,

И рано ль, поздно ль пробужденье,

А должен наконец проснуться человек…

AH, ÖMRÜN GÜNLƏRİ NƏ SÜRƏTLİDİR…

08.06 2020

Ah, ömrün günləri nə sürətlidir,

Su ovuc içindən sızır elə bil.

Sən xəbər tutmamış həndəvərindən,
Günəş yer üzünü hərlənib gedər.

Yayın istisiylə canın qızmamış,
Bir də görürsən ki, qapındadır qış.

Yarı ömür keçir gözləmələrdə,

Gözümüz də yolda, gedir ömür də.

Görüşdən doymamış haqlar ayrılıq,
Nə qədər tələsək, geri qalırıq.

Qarıyar ağaclar, çiçəklər solar,
Güldana qoyula, kolda ya qala.

O qız dünənəcən çiçək kimiydi,
İndisə… Baxmasan yaxşıdır indi…

15-16.07. 2020, Samara

GÖYDƏLƏN

 

s poduşkoy

Ah, ucalır gör necə bu göydələn,
Gözdən itir zirvə — buludlardadır.

Anlamaq olmur necə qalxır, nədən,
Ustası, kərpickəsəni hardadır.

 

 

Kim oraya toplamış özbəkləri? —
Tər axıdır işdə, dayanmır əkə.

Qorxusu yox, zirvədə quş tək səkir
Bəlkə auldan sarı xiffət çəkə.

 

 

Bax, bu krandır. Hanı bəs qülləsi?

Bəlkə də yeddinci qata baş vurur.

Kərpici bəlkə elə göylər kəsir,
Həm axıdır palçığı, həm daş verir.

 

 

 

Vaxt ötə, tezliklə bu Babil bitə,
Gur çırağıyla bəzəyə göyləri.

Şükr eləyib Allaha özbək gedə,
Tikməyə bundan da uca öyləri.

 

 

Ah, mən olam kaş o evin sakini,
Ən yuxarı mərtəbədə mənzilim.

Ən uzaq ulduzlara həsrət çəkim,
Ən yaxın ulduzlara çatsın əlim…

 

08.07. 2020, Samara