Архив тегов | Lermontovun şeirləri

Mixail LERMONTOV. ÖNDEYİM

LERMONTOV

Gələr qara ili Rusiyanın da,

Çarların tacları düşər başından.

Unudar sevgini kütlə onlara,
Çoxunun yediyi ölüm, qan olar.

Qanun tapdalanar, zorun qirbanı,
Olar qadın, uşaq, tökülər qanı.

Yoluxar, bürünə yasa hər oba.
Meyitlər iylənər, baş verər vəba,

Qiyama səslənər kasıb komalar,
Üzülər aclıqdan zavallı diyar;

Şəfəqdən çayların suyu qızarar,
Möhtəşəm bir insan gələr hüzura,

Onu tanıyarsan – və anlayarsan
Polad bıçaqlıdır niyə bu insan:

Vay sənin halına: ha ağla, inlə,

Soyuqqanlı baxıb sənə, o gülər.

Qorxudar, sarsıdar nə varsa onda,

Əynində plaş da, uca alın da.

1830

Ruscadan tərcümə

03. 04. 2020

 

QEYD: Şeir 1830-cu ildəki kəndli üsyanlarıyla bağlı yazılıb

 

Лермонтов М. Ю. — Предсказание

Настанет год, России черный год,
Когда царей корона упадет; Читать далее

Mixail LERMONTOV. MİNNƏTDARLIQ

LERMONTOV

Verdiyin hər nemətə mənim minnətim dərin:
Gizli iztirabları nemətdi ehtirasın,
Göz yaşının acısı, zəhəri öpüşlərin,

Dostların böhtanı və yağıların qisası;

 

 

Nemətdi səhralığa dağılan qəlb atəşi,
Nemətdi həyat boyu nə aldatdısa məni.
Ricamsa səndən budur, elə düzəlt ki işi,

Sənə minnətdarlığım  çox o qədər çəkməsin.

1840

Ruscadan tərcümə

24-25.03. 2020, Samara

Qeyd: şeir Tanrıya kinayəli müraciət kimi yazılıb

БЛАГОДАРНОСТЬ

 

За всё, за всё тебя благодарю я:
За тайные мучения страстей,
За горечь слез, отраву поцелуя,
За месть врагов и клевету друзей; Читать далее

Mixail LERMONTOV. “AYRILDIQ SƏNİNLƏ, FƏQƏT ŞƏKLİNİ…”

LERMONTOV               

2-ci tərcümə

Ayrıldıq səninlə, fəqət şəklini,
Saxlaram sinəmin üstdə həmişə.

Ən gözəl illərdən xatirə kimi,
Doldurar o mənim qəlbimə nəşə.

 

 

Məni təzə sevda yaxsa da indi,
Dönmədim o şəklə məhəbbbətimdən.

Tərk edilən məbəd – yenə məbəddir,

Yenə də tanrıdır yıxılan sənəm.

 

1837

Ruscadan tərcümə

24.03. 2020, Samara

 

Расстались мы, но твой портрет
Я на груди моей храню:
Как бледный призрак лучших лет,
Он душу радует мою.

Читать далее

Mixail LERMONTOV. “AĞLAMA, AĞLAMA, AĞLAMA, BALAM..”

LERMONTOV

Ağlama, ağlama, ağlama, bala,
Belə əzablara o dəyməz, inan.

Bil ki, əzizlərdi səni o lağla,

O səni sevirdi darıxdığından!

 

 

Bizim Gürcüstanda az deyil axı,
Onun tək görkəmli, gözəl cavanlar — 
Qara gözlərinin alovu yaxır,

Qara bığları da burulur əla!

 

 

Taleyin hökmüylə uzaq,  həm özgə,

Yurddan atılmışdı o bizim elə.

Qovğa arzulayar və şöhrət gəzər, —

Nə tapa bilərdi axı səninlə?

 

 

Hədiyyə verirdi sənə qızıldan,
And da içirdi ki,  atmaz əbədi.

Səndən nəvazişi baha alsa da,

Gözünün yaşına dəyər vermədi.

 

Ruscadan tərcümə

22.03. 2020, Samara

 

Не плачь, не плачь, мое дитя…

 

Не плачь, не плачь, мое дитя,
Не стоит он безумной муки.
Верь, он ласкал тебя шутя.
Верь, он любил тебя от скуки! Читать далее

MİXAİL LERMONTOV. RUS NƏĞMƏSİ

LERMONTOV

РУССКАЯ ПЕСНЯ

 

Enir çəngə-çəngə səmadan ağ qar,

Gözəllər gözəli bəs niyə qorxar

Artırmadan düşməyə

Gedib su daşımağa?

Tabut aparanda keşiş ki, necə

Oxuyar —  oxuyur çöldə eləcə,

         Oynayır boran.
Taxta darvazanın önündə köpək,

Hürür, zəncirini dişə çəkərək,

        Dayanmır bir an.

Nə matəm harayı boranın fəqət,
Köpəyin qüssəli hürüşü nə də,

Qızın gözlərindəki,
Qorxuya səbəb deyil.

Sevgilisi ölüb lap bu yaxında,
Gözünün önünə gələr qardan ağ:

          Gələr və  söylər

Üzünə: “Əhdini pozmusan niyə?”

Və barmağındakı əhd üzüyünə,
              İşarə elər.

1830 ya 1831

Ruscadan tərcümə

17. 05. 2019, Samara

 

РУССКАЯ ПЕСНЯ
Клоками белый снег валится,
Что ж дева красная боится
         С крыльца сойти,
         Воды снести? Читать далее

MİXAİL LERMONTOV ARZU

LERMONTOV

Желанье

 

Zindan qapısını açın taybatay,

Günün işığına gözüm təşnədir.

Yəhərləyin mənə qarayallı at,
Gətirin qaragöz gözəli bir də.

Qoyun mavi çöldə bircə dəfə mən,
Çapım o qarayal atı bircə an;

Qoyun taleyimdən əsirgənilən,

Əzəldən həmişə mənə yad gələn,
Ömrə, azadlığa baxım yaxından.

 

Ağacdan qayrılma bir qayıq verin,
Çürüyüb-dağılan oturacaqlı,
Saçaqlı-süzülmüş və boz yelkəni,

Şiddətli yelləri çox qucaqlayıb.

Çıxaram qoynuna mən dənizlərin,
Qayğısız olaram, həm də ki, təkcə.

Gəzib dolanaram mavi düzləri

Yaxşıca çarpışıb məzələnərəm,
Girdablar coşaraq hədə gəlincə.

 

 

Mənə saray verin göyə ucalan,
Yaşıl bağlar olsun dörd tərəfində.
Kəhrəba bənzərli üzüm hər zaman,
Qoy şirəyə gəlsin tənəklərində.
Şirin şırıltısı fəvvarələrin,

Qoy mərmər salonda nəğmə yaratsın.
Cənnət xəyalıyla xumarkən, məni,

Tozla isladaraq, həm xoş, həm sərin,

Gah yuxuya versin, gah da oyatsın.

1832

Ruscadan tərcümə

16-17. 05. 2019, Samara

 

Желанье

Отворите мне темницу,
Дайте мне сиянье дня,
Черноглазую девицу,
Черногривого коня.

Дайте раз по синю полю
Проскакать на том коне;
Дайте раз на жизнь и волю,
Как на чуждую мне долю,

Посмотреть поближе мне. Читать далее

MİXAİL LERMONTOV.  DUA

LERMONTOV

МОЛИТВА

Ömrümün ağır anı,
Ürəyi sıxanda qəm,

Sehrli bir duanı,
Mən əzbərdən deyirəm.

 

Düşür daş kimi qəlbdən,

Uzaqdır indi şübhə —
İnam, göz yaşı həm də —
Ruh necə yüngülləşir…

 

Sözlərin düzümündə,
Nemət dolu qüvvə var,

Anlaşılmaz, müqəddəs,
Məlahətlidir onlar.

ruscadan tərcümə

15. 05. 2019

Samara

 

        МОЛИТВА

В минуту жизни трудную,
Теснится ль в сердце грусть,
Одну молитву чудную
Твержу я наизусть. Читать далее

MİXAİL LERMONTOV. VƏSİYYƏT

LERMONTOV

ЗАВЕЩАНИЕ

Səninlə oturaydım,

Qardaşım, ikilikdə,
Deyirlər ki, dünyadan,
Az qalıb köçüb gedəm.

Yollanırsan evə sən,
İndi…Düzünü desəm,
Heç mənim taleyimlə,

Qayğılanan yox elə.

 

 

Olsa əgər soruşan,

Xatırlanarsa adım,
De güllə yarasından,
Ürəyim parçalandı.

Öldüm çar uğrunda mən,

Bizim təbiblər, denən,
Naşıdır… Ana yurda,

De məndən salam-dua.

 

 

Atamla anam çətin,
Sağ qala sən gedənə.

Onları istəməzdim,

Düzü, salam dərdə mən.

Sağ olsa əgər biri,
De yazmağa ərinir.

De yürüşdədir alay,
Gözləməsinlər daha.
Orda qonşu qızı var…

Düşünürəm haçandan

Ayrılmışıq! Soruşmaz
O məni… Sən hər halda,
Nə olub, danış ona,
Ürəyi boş olana

Nə qəm? Lap ağlasın da –

Həftə keçməz, unudar!

1840

Ruscadan tərcümə

13 may 2019, Samara

 

ЗАВЕЩАНИЕ

Наедине с тобою, брат,
Хотел бы я побыть:
На свете мало, говорят,
Мне остается жить!
Поедешь скоро ты домой:
Смотри ж… Да что? моей судьбой,
Сказать по правде, очень
Никто не озабочен.
А если спросит кто-нибудь…
Ну, кто бы ни спросил,
Скажи им, что навылет в грудь
Я пулей ранен был;
Что умер честно за царя,
Что плохи наши лекаря
И что родному краю
Поклон я посылаю. Читать далее

    MİXAİL LERMONTOV. İSTƏK

LERMONTOV

ЖЕЛАНИЕ

Niyə quş deyiləm mən, başımın üstdən elə

İndicə uçub keçən çöl quzğunu deyiləm?

Quş olsaydım əgər mən, göydə qanad çalardım,
Və təkcə azadlığa qəlbimi bağlayardım.

 

Qərbə, qərbə sarı mən uçardım qanad açıb,
Orda əcdadlarımın tarlaları gül açır.

Dumanlı dağ başında, adamsız bir qalada,

Onların unudulmuş cəsədi uyumada.

 

 

İrsi qalxan asılmış qalanın divarında,
Yanında pas bağlamış qədim qılınc da vardır.

Qılıncın və qalxanın uçardım üzərndən,
Çırpardım qanadımla onların tozunu da.

 

 

Şotland arfasının həm simlərinə dəyərdim,

Səs uçub yayılardı qala qübbələrində.

Bu səsin çalanıyla dinləyəni eynidir,

Necə ucalmışdısa, elə susardı birdən.

 

 

Fəqət arzular əbəs, faydasızdır dua da,

Taleyin sərt qanunu sənə qarşı duranda.

Məni neçə dənizin  dalğalarıdır indi

Ayıran ata yurdun uzaq təpələrindən.

 

 

Cəsur döyüşçülərin sonbeşik törəməsi
Solur özgə qarında, ürəyində qüssəsi;

Burda mən doğulmuşam, deyil buralı qəlbim,
Çöl quzğunu kimi kaş bu dünyaya gələydim…

1831

Ruscadan tərcümə

13.05. 2019, Samara

QEYD: Şeir Lermontovun şotland kökləri ilə bağlı rəvayətlərin təsiriylə yazılıb.

 

ЖЕЛАНИЕ

 

Зачем я не птица, не ворон степной,
Пролетевший сейчас надо мной?
Зачем не могу в небесах я парить
И одну лишь свободу любить?

 На запад, на запад помчался бы я,
Где цветут моих предков поля,
Где в замке пустом, на туманных горах,
Их забвенный покоится прах.
На древней стене их наследственный щит
 И заржавленный меч их висит.
Я стал бы летать над мечом и щитом,
И смахнул бы я пыль с них крылом;
И арфы шотландской струну бы задел,
И по сводам бы звук полетел;

Внимаем одним, и одним пробуждён,
Как раздался, так смолкнул бы он.

Но тщетны мечты, бесполезны мольбы
Против строгих законов судьбы.
Меж мной и холмами отчизны моей
Расстилаются волны морей.
Последний потомок отважных бойцов
Увядает средь чуждых снегов;
Я здесь был рожден, но нездешний душой…
О! зачем я не ворон степной?..

29 июля 1831, Середниково

MİXAİL LERMONTOV. “SARALAN ZƏMİLƏR DALĞALANANDA…”

LERMONTOV

Когда волнуется желтеющая нива…

Saralan zəmilər qayğılananda,
Küləkdən dinəndə meşəlik həzin,

Gizlənəndə qızıl gavalı bağda,
Şirin kölgəsində sütül pöhrənin;

 

 

Al yanaqlı axşam ya altın səhər,

Baxıb kol alttından ləçəklərini
Damlalar bəzəyən gümüşü təhər
İnciçiçəkəri salamlar məni;

 

Yarğanda oynayıb fikri qərq edən

Dərin bir yuxuda, buz kimi bulaq,

Mənə söz açanda gəldiyi yerdən

Sirr dolu bir saqa pıçıldayaraq —

 

Yatır həyəcanı qəlbimin onda,

Qırışlar alnımdan dağılır o dəm, —

Bilirəm səadət nədir dünyada,

Göydə Tanrını da görə bilirəm…

1837

Ruscadan tərcümə

  1. 04. 2019

Samara

 

Михаил ЛЕРМОНТОВ

 

Когда волнуется желтеющая нива, 
И свежий лес шумит при звуке ветерка, 
И прячется в саду малиновая слива 
Под тенью сладостной зеленого листка;  Читать далее