Ah, keçir illər, unudulmur vətən,
Gözdən uzaqdırsa da, könlündədir.
Lap çıxasan doğma elindən dünən –
Tüstülənir həsrəti, göz göynədir.
=
Ah, bu günün getməyi… göylər yanar —
Bənzəyir axşamçağına kəndimin.
Təndiri odlar, durub ağlar anam,
İzləyər ancaq qızaran kündəni…
22.09. 2020, Samara
Ah, necə də yay tələsir köçməyə,
Həsrətik artıq günəşi görməyə!
Xoş, quru günlər daha düşmür ələ,
Ah, yenə tezliklə soyuqlar gələr.
Astaca yel də üşüdür indidən,
Damcı düşən tək yerə sızlar bədən.
Quş qatarı gah ucalır, gah enir,
Həndəvəri qıyyası diksindirir.
Harda günəş varsa, vətəndir quşa,
Yox soyuğa etibarı, yox qışa.
Sənsə, qoca, dur əlin alnında sən,
Quş qatarından elə bil qalmısan.
Qan soyuyub canda, qanadlarda buz,
İndi şimaldır əbədi yurdumuz…
16. 08. 2020, Samara
Bir vaxt Haqverdiyev Əbdürrəhimin,
Yazdığı faciə sanki oynanır.
Kişilərə verib bütün rolları,
Surəti, sözüsə yox qadınların.
Hərdənbir, həftədə, ya da ki, ayda,
Dili eşidirəm kişi səsiylə.
Ciddi ya lağlağı danışsalar da,
Dözüb dinləyirəm dil həvəsiylə.
Anamın dilindən dil eşitdiyim,
Bilmirəm beş ildir, əlli il ya da.
Toyuğa, cücəyə “kiş” deyə indi,
Qarğış da eləyə — qəlbimə yatar…
Ya anam çağıra adımla birdən,
Ya da Bəyim xala, Tükəzban xala.
Adımda taleyim sanki dinərdi,
Ana dilimizdə haçan tutula…
Dili eşitmirəm qadın səsindən,
Elə bil çəkilib gedir şirəsi.
Səs vardı, eşitcək qəlbim əsərdi,
Dil elə həmindir, itirdim səsi…
Daha incəlikdən yadırğamışam,
Həsrətəm haçandan bal avazlara.
Yox daha eyhamla, himlə danışan,
Susan çoxmənalı pauzalarla.
Kar kimi, lal kimi indi yazıram,
Səsim batıb qalıb içimdə çoxdan,
Xəbərlə uzlaşır hələ mübtədam,
Çıxmayıb vergülün yeri yadımdan.
Səsi yaddaşımdan çəkilən qadın,
Məni yazdığımdan tanıya bəlkə.
ÇağrIla anamın səsiylə adım,
Bilərəm hardayam, nəçiyəm, kiməm…
20-21.06. 2020, Samara
Tayfayıq hələlik, uzağı xalqıq,
Biz indi millətik yalnız ağızda.
Fransız, ingilis, alman olmağa,
Otuz il bəs deyil, əlli il azdır.
Kasıbıq yaddaşdan, nə gizlədək ki,
Əsrdən o yana az insan aşar.
Bilən yox babanın babası kimdi
Nə kağız sənəd var, nə də ki, daş var.
Güdülən, qorunan sərhəd olmayıb,
Vuruşan vuruşub yad ordularda.
Qılınc çalan olub, zəfər çalmayıb,
Papaq özgənindi, yaddı şüar da.
Bəs deyil otuz il millət olmağa,
Qoltuq axtarırırq dürtməyə başı.
Qardaşıq gah türkə əziz və doğma,
Gah da səfəviyik biz, qızılbaşıq.
“Farsdili Nizami bizə fəxrdir”
Deyən həm də farsı söyür nədənsə.
Urus məktəbinə övladı gedir,
“Urus bizi qırdı” söyləyən kəsin…
Ərəbi söyürük, salmırıq yada,
Kitab da, məscid də ərəbdən gəlib.
Ərəb muğamıyla qidalanaraq,
Bizim müğənninin səsi yüksəlib.
Qurtula bilmirik tayfaçılıqdan,
Vətəndaş deyilik, tayfadaşlarıq.
Hərənin vətəni hasar dalında
Hərənin sərhədi hasar başıdır.
Himnimiz, gerbimiz, bayrağımız var,
Varmı dövlətimiz – demək çətindir.
Doğulur, yaşayır, ölür adamlar,
Bilinmir onları xalq edən nədir.
Korporasiyadır ölkə, ya şirkət,
Canı bəsləyən var, canı üzən də.
Millət yaranacaq haçansa bəlkə,
Buna bəs eləməz əsrin özü də.
Çəkilib hardasa xətti sərhədin,
Nə vaxtdan mövqedə dayanıb ordu.
Hələ qələbəsi yoxdu millətin,
Millətin özü də hələ ki, yoxdur.
17.06. 2020, Samara
Vətənim var mənim də, əlbəttə,
Qütbdən qütbə uçmuram quş tək.
Vətən nə ölkə, nə də dövlətdir,
Bir qarış yerdi ki, bağlanmış ürək.
Cənnətə bənzəməz, gözəl də deyil,
Yayın da qış kimi əziyyəti var.
Gülləri sısqadır, ötməz bülbül,
Nə sərindir, nə duru orda sular.
Kişi tutqun və qaşqabaqlı gəzər,
Ağzı qarğışla arvadın açılar.
İncidər qonşunu bəd qonşu, əzər,
Uşaqlarında böyük hikkəsi var.
Buranı kimsə cəhənnəm də sayar,
Bir az şişirtmədir bu, insafən.
Adi kənddir…pisi var, yaxşısı var,
Əziz və doğma…Vətəndir o, vətən…
Sözümlə, istəsə əgər Tanrı,
Dönərəm, vaxt gələndə, mən də ora,
Qoyaram arxada təyyarələri,
Ürküdüb quşları çaş-baş salaram.
Yox ləyaqətsə yanam ulduz tək,
Kəndin üstündə dönərəm buluda.
Bu işə xeyli təəccüblənərək,
Mənə baxar kişi də, arvad da…
02. 06. 2020, Samara
Altından, çürümüş böyürlərindən,
Su sızan kolazda Kürü adladım.
Gördüm şəhərlərin böyüyünü də,
Tanıdım bir neçə böyük adamı.
Tanıdım qüdrətli dilləri də mən,
Onlarda sehr və musiqi duydum.
Ancaq buraxmadı cazibəsindən,
Məni ana dilim və doğma yurdum.
Bəzən özgə dildə düşünsəmsə də,
Nə yazsam, öz ana dilimdə yazdım.
Keçmədi, aşmadı səsim sərhədi,
Vətənim – nə vaxtdan dil fəzasıdır.
O çay hardan axır? Hanı o kolaz?
Hardadır yolların qayıdanbaşı?
Özüm də getməsəm, söz də yollasam,
Kəsir qabağını elə bil qoşun…
Vətən göylərində xırda bir çıraq
Olsam, vurub salar batareyalar.
Quşa çevrilərdim, uçardım, ancaq,
Daş töküb cibinə yolda duran var…
17. 01. 2020, Samara
Çoxdan ağarsa da saqqalım, saçım.
Dərim həminkidir – qarabuğdayı.
Baxan qaşqabaqlı elə bil keçir,
Yüz ildir burdayam – yenə də yadam.
Məni oxşadırlar ərəbə, hində,
Nəsə inanmırlar deyəndə kiməm.
Qırx ildir qəribəm. Özüm də indi
Çaşıram: haradır bəs mənim ölkəm?
Hardasa ölkə var, mənə bənzəyən
İnsanlar yaşarlar orda yəqin ki.
Rəngi kül kimilər, qarabənizlər –
Kimi zülm görür, kimi kef çəkir…
Qonurgözlülər var mənim tək elə,
Qarabuğdayılar – nə qədər desən,
Mənim düşündüyüm, yazdığım dilə,
Doğma deməz amma orda bir insan…
Səhradan fəryad tək səsim çatarsa,
Duruxar, qaşqabaq tökər eşidən.
Dərimin rəngiylə burda yadamsa,
Səsimlə, sözümlə yadam orda mən.
31. 12. 2019, Samara
Xarici pasportum elə yaxşıdır,
Bilməyən deyər ki, təzə verilib,
Üzqabığı təmiz, kağızı şaxdır,
Dava-dava deyir qartal elə bil.
Təəssüf , müddəti haçandır keçib,
Çoxdan etibarsız sayılir sənəd.
İkibaş qartallı iddialı gerb,
Daha aça bilməz üzümə sərhəd.
Kəsilib haçandan xaricin yolu…
Mənim xaricimsə öz vətənimdi.
Bu tayda, o tayda möhür qoyulur,
Bilmirdin hardasan və kimsən indi…
Nə qədər ürəkdə məhəbbət ki, var —
Ana məhəbbəti, yurd məhəbbəti,
Özü yaxşı duyar, özü ayırar,
Hansı tayındadır vətən sərhədin.
Çoxdan vətənimin xaricindəyəm,
Vətən də xaricə çevrilib daha.
Pasport düzəltdirəm, keçəm sərhədi,
Yadam burda necə, yadam orda da.
Anamsa çağırır yuxuma gircək,
İndi hardadısa, ora vətəndir…
Nə qədər o sağdı, qaçaqmalçı tək,
Pasportsuz keçərdim bəlkə sərhədi…
08.12. 2019, Samara
Yuxuma gəlirsən qərib ölkədə,
Bir dəfə evinə gələsən, anam,
Beş günə də gəlsən, iki günə də,
Görərsən tezliklə mən yanındayam.
Taxçaya-boxçaya əl yetir bir az
Sil qalın tozunu kitablarımın.
Döşə xalçaları, at kilim, palaz,
Hərdən qırağa çıx, güd artırmanı.
Ətirli sabun al, bəzəkli dəsmal,
Yaxşı mələfə al xırda çiçəkli.
Balışüzlərinin təzəsini al,
Təzə yorğan sırı, başıma çəkim.
Bir dəst stul da al, ucuzu düşsə,
Dəyiş nə sınan var, nə laxlayan var.
Çay al yaxşısından, çay tükənibsə,
Armiudu stəkan, çini çaynik al.
Qonşuya ət aldır bir az dolmalıq,
Süd al, maya da al, özün qatıq çal.
Təndirə girməli halın qalmayıb,
Çörəyi Gülşəndən, Səmayədən al.
Gəlsən evimizə, gələrəm hökmən,
Yolların tilsimi sınar bir anda.
Gedərəm iyinlə, hənirinlə mən,
Tezliklə görərsən məni yanında.
Soyuq, nəm komamız, gəlsən, isinər.
Qanı soyuq ölkə, qəlbi daş ölkə,
Mənimçin yenidən vətənə dönər,
Gəlsən evimizə bir dəfə bəlkə…
07.07. 2019
Dastan
Bir vaxt Tümen-Bakı qatarı vardı,
Keçirdi bu qatar Samaradan da.
Mən ildə bir dəfə yola çıxardım,
O vaxt vətən vardı, sağdı anam da…
Plaskart vaqona ayaq basandan,
Pasportun qalırdı bələdçilərdə.
İki günlük yolda elə o andan,
Elə bil dustaqdın, “etap” gedirdin.
Aşağıyaydısa biletin əgər,
Bir neçə soydaşın həmlə edərək,
Qətiyyətlə “xahiş” eləyirdilər,
Yeri bir “bacı”ya verəsən gərək…
Kirini, tərini bir neçə reysin,
Saxlamış “ağları” sonra alırdın.
Vətən qoxusundan başqa nə desən,
Yıpranmış balışda, döşəkdə vardı…
Vaqondakı iki ayaqyolundan,
Bələdçi birini açırdı ancaq.
Onun qabağına elə obaşdan,
Kütlə yığılırdı küy qopararaq.
Haçandan-haçana növbə çatırdı,
Girirdin lap böhran yetişən anda…
Ancaq ayaqların …. a batırdı,
Əlini-üzünü yaxalayanda…
Yerini biletsiz sərnişinlərə,
Satıb künc-bucaqda yatan bələdçi,
Gəzirdi ruh kimi, kirli, heyvərə,
Öndə daha bir gün, daha bir gecə…
Qatar Rusiyanı qoyub arxada,
Dağıstan yoluna çıxırdı birdən.
Vaqonda dustaqdın əgər bayaqdan,
Bu andan elə bil hərbi əsirdin.
Girirdi vaqona dağıstanlılar,
Hər biri təsbehli, avtomatlı həm.
Deyirdilər tez ol, “torpaqbasdını”
Ödə, gözlərini yoxsa tökərəm.
Rus poqonu vardı çiyinlərində,
Rusca da pis-yaxşı danışırdılar.
Ancaq qafqazlı tək yol gedənlərin,
Girib ciblərinə daraşırdılar.
Keçirdik, nəhayət, yarımcan halda,
Doğma Azərbaycan sərhədini biz.
Girib qapıları bağlayırdılar
İndi bizimkilər salam-kalamsız.
İndi nə dustaqdın, nə də əsirdin,
İndi mal-heyvandın dilsiz-ağızsız.
“Rəis” qabağında durub əsirdin,
“Hörmətimi elə!” deyirdi rəis…
Poqonları vardı çiyinlərində,
Poqonun ulduzu, bayrağı vardı.
Ölkə şərəfiylə alver edənlər,
Soydaşını belə qarşılayırdı…
“Yoxlama” uzanır, gicəllənirdi,
Başın tər iyindən, sidik iyindən.
Vaqonun içi bir cəhənnəm idi,
İnana bilmirdin tərpənib gedər…
Düşüb poqonlular gedirdi birdən,
Qatar üz tuturdu Bakıya sarı.
Paytaxt vağzalına çatıb düşəndə,
Cinə və şeytana biz oxşayırdıq…
Günlüyün altında pilləkən üstdə,
Oturub yolumu gözləyən anam,
Baxıb deyəcəkdi, dəyişməsəm də:
“Bala, nə gündəsən, nə sınıxmısan…”
Boş qalıb günlüyün altı haçandan,
Çürüyüb dağılır taxta pilləkən.
İndi gözləsəydi yolumu anam,
Gedərdim o yolu piyada bəlkə…
04-05. 02. 2019
Samara
