“Bu gün mən səni gördüm,
Salam vermək istədim.”

Yadınızda saxlayın: şair sevdiyi xanımı görür, salam vermək istəyir.
“Üzünü yana tutdun.”

Xanım şairin ağzını tutmayıb, xanım öz qulaqlarını tutmayıb. Yəni salam vermək istəyirsən, ver salamını.
“Söylə, illərdən bəri
Qəlbimizin bir duyub
bir vurduğu illəri,
Axı, nə tez unutdun?”

Müsürmannar, baxın, akademik və professor şair “əsər”lərinin çoxu üçün xarakteRik olan tavtologiyaya yol verir: “illərdən bəri”, “bir vurduğu illəri”.

Bu, şeir dili deyil!

“Beş ildə gözümüzdən axan o qanlı sellər”

Aha! Bunlar beş il imiş sevişirlərmiş!  Bıs niyə bu beş ili ərzində hər ikisinin gözlərindən “qanlı sellər axıb”?

Yaş yox, su yox, sellər!

Müsürmannar, yadınızdadırsa, İraq şairi (mən Nizamini Azərbayu\can şairi adlandıranların acığına belə deyirəm) Məhəmməd Füzuli deyirdi “gözümdən qanlı axar su”. Bəxtiyar Vahabzadə əndazədən çıxır: qanlı sellər. Elə bil gözləri Bakının kanalizasiya borularıdır…

Müsürmannar, bu kişi dedi ki, beş il gözlərindən “qanlı sellər axıb”? Dedi! İndi dalına baxın.

“Həyəcanla, fərəhlə, qəmlə dolu o illər
Bir salama dəymədi?”

Sonrakı misrada deyir ki, illər fərəhlə dolu olub. Bu nə işdir?

“Heç üzümə baxmadan yanımdan necə keçdin?”

Müsürmannar, bu da akademikin əvvəl dediyi ilə düz gəlmir. Əvvvəl demişdi ki, “üzünü yana tutdun”. Əvvəl baxmasaydı, üzünü yana necə tutardı?

“Yoxsa sən öz əhdinə, ilqarına ağ oldun?”

Kiminsə, məsələn, böyüyün üzünə ağ olmaq bilirəm nədir. Məncə, ilqara, əhdə ağ olmaq düz ifadə deyil. Qulağı deşir.
“O qədər yaxın ikən, bu qədər uzaq oldun.”

Bu, şeir guya sevgi tarixçəsidir? Ancaq bu deyilənlərdən başa düşmək olarmı ki, bunların arasıında nə olub? Nə qədər yaxın olublar? Yaxın olub neyləyiblər? Qanlı sellər axıdıblar? Ya ayrı şeylər də olub?

“Şirin gülüşlərimiz, acı fəğanlarımız
Bir salama dəymədi?”

Akademik yenə getdi çıxdı on beşinci əsrə. Ancaq İraq şairi Məhəmməd Füzulinin fözqəladə söz duyğusu olub. O “fəğanlar” deməzdi. Bakı və Şəki şairi Bəxtiyar Vahabzadə Azərbaycan xalq şairi adını daşısa da, Azərbaycan dilinə yiyələnməyib.

“Qayğılı anlarımız, qayğısız anlarımız”.

Bu sözlərin arxasında nəsə durur? Bu sözləri yazıb-oxumağı bacaran hər kəs işlədə bilər? Burda nə bədiilik var? Qayğılı, qayğısız…

“Sən neylədin, bir düşün!”

A kişi, səbrimiz kəsildi, axı bu xanım neyləyib? Allah Əliağa Vahidə rəhmət eləsin, o, ürəyimizi üzmürdü, deyirdi xanım özgələrlə gəzib. Özü də incimirdi. “Get hər kiminlə gəzirsən gəz, inciyən deyiləm!” Yəni kefini çək.

Bəh-bəh!

“Yalnız indi anladım: ah, sən daha mənimçün”
Əlçatmaz bir çiçəksən”.

(“Ah”a baxın, “ah”la misranı doldurur…)

Beş il bir yerdə “qanlı sellər” axıdandan və bəlkə ayrı işlər görəndən sonra çiçək qalar? Çiçək olar ilk həftələrdə, uzağı aylarda… Beş ildə istənilən xanım bu hoqqalardan sonra boranı tağına dönər…

“Əlçatmaz” —  ulduz haqqında deyilib, çiçək haqqında yox…

Birdən akademik şair Cəfər Cabbarlının eynəyini taxır.
“Qop, ey tufan, əs, ey yel! Xəzəl olum, tökülüm”
Cəfər Cabbarlının “Ana” şeiri yadınızdadır? Müsürmannar, müqayisə edin, görəcəksiniz ki, Cabbarlı şairdir, Vahabzadə isə şair deyil, özünü şairliyə qoyub.

“Bir günlük həsrətimə dözə bilməyən, gülüm”

Əlçatmaz çiçək indi oldu gül. Yaxşı ki, bu fars sözləri var…

“Düz beş il ürəyimdə Bəslədiyim məhəbbət…”

Vallah, bir şey başa düş bilmirəm…
“Getdin, dalınca baxdım, can ayrıldı canımdan…”

Yenə büründü Füzuli əbasına. A kişi, sən Füzuli yerişi yeriyə bilərsən?

“Ah çəkdim, başım üstə yarpaqlar əsdi, gülüm…”

Akademik yazdığının nə qədər gülünc olduğunu anlamır…Biz də özümüzü qanmazlığa qoyaq?

İraq şairi Məhəmmdə Füzuli necə demişdi?

“Fələklər yandı ahimdən, muradım şəmi yanmazmı?”

Şəki-bakı şairi deyir ki, ahından yarpaqlar əsib…

Müsürmannar! Yəqin ki, hər birinizin həyatında sevgi olub, hər birinizin sevgi tarixçəsi var. Bu cəfəng mətndə həqiqi sevgi tarixinə azacıq da olsa bənzəyən nəsə var?

Bəxtiyar Vahabzadə on illərlə universitetdə dərs deyib. Vəzifəsi filoloji fakultənin tələbələrində yüksək dil mədəniyyəti tərbiyə etmək olub. Ancaq iyirminci əsrin sonunda və ya iyirmi birincinin əvvələrində “qablı sellər”, “ahım yarpaqları tərptdi” kimi əcayib ifadələr işlədən müəllim şagirdlərdə, təəssüf ki, ancaq dil mədəniyyətsizliyi tərbiyə edə bilərdi…

Mən FB-un lentində Azərbaycanda ad çlxamş yazıçıların postlarını görürəm. Mübtədaları ilə xəbərləri uzlaşmr! Dünən, yəqin ki, əlli kitabı çıxmış birinin postunu gördüm. Yazır: “Bir neçə insanlar..”

Akademik şairin şeirindəki qanlı sellərə and olsun!

 X.X.

17. 04. 2025, Samara