Архивы

DOKTOR ŞAROVANIN XATİRƏSİNƏ

ШАРОВА

Bu, doktor Şarovanın qəbridir. Azərbaycan SSR-nin əməkdar həkimi Klavdiya Fleqontovna Şarovanın. 60 ildən çox həkimlik fəaliyyətinin çoxu Salyanda keçib, özü də 2000-ci ildə Salyanda ölüb. Bir neçə il ərzində qəbrinin yerini heç kim bilmirdi, çünki salyanlılar əməkdar göz həkiminin qəbrinin üstündə bir nişangah da qoymamışdılar.

Doktor Şarova samaralıdır, hörmətli vəkilin qızıdır, burda knyaginya Xovanskayanın gimnaziyasını, sonra Omskda tibb institunu bitirib Azərbaycana gedib. Görkəmli veneroloq Rüstəm Talışinski ilə nikahda üç oğlu olub.

Mən burda Şarova haqqında Şirvan Kərimova danışanda o mənə dedi ki, bu nadir insanın qəbrini hökmən tapıb üstünü düzəltmək lazımdır. O vaxt Salyanın başçısı Rasim müəllim idi. Biz Şirvan müəllimlə başçının qəbulunda olduq. Başçl Şirvan müəllimi görəın kimi tanıdı – politexnikdə tələbəsi olubmuş. Söz verdi ki, iki ay ərzində qəbir tapılacaq, üstü də düzəldiləcək…

Bir il keçdi. Üstünün düzılmıyi qalsın, qəbrin özünü axtaran olmadı…

Sora salyanlı müəllim Məmmədağa Əhədlinin köməyi ilə qəbrin yerin tapa bildik. Şirvan müəllim Samaradan pul (öz pulunu) göndərdi, qəbrin üstü düzəldidldi…

Mən hər yay Azərbaycana gələndə doktor Şarovanın qəbrini ziyarət edirdim. Məzar Salyan qəbiristanlığının günbatan hissəsində, girəcəyə yaxın yerdədir. 2012-cü ilin yayında yenə qəbir üstünə getdim. Girəcəkdə həmişə arvadlı-kişili yeddi-səkkiz adam oturur, gələnərə yasin oxumaq təklif edirlər. Mənə də dedilər, başımı yelləyib keçdim. Qayıdanbaş yanlarından təzə keçmişdim ki, araqçınlılardan biri dalımca qışqırdı: “Kərkindin?”

Mərhum qardaşım Süleymandan fərqli olaraq mən cəsur deyiləm, bəlkə hələ qorxağam da, ancaq zavodda fəhləlik edən vaxtlar xeyli davalaşmışam, bir dəfə birinin başını bankə ilə yarmışam da. Ancaq burda qayıdıb üstlərinə yerisəydim, araqçınlılar məni döyəcəkdilər… Mən isə həmin gün Samaraya uçmalıydım. Eləcə rüsvay olmuş halda qəbiristanlıqdan çıxdım…

2013-cü ildə yenə qəbir üstünə getdim, ancaq tək deyildim. 2014-də getmədim, çünki yannımda adam yox idi…

Günçıxan tərəfində qardaşımla bacım basdırılıblar. Bir dəfə ora gedəndə bir araqçınlı yasinçi gözünmün qabağında şalvarını çıkdi aşağa, çömbəlib başladı rahatlanmağa…

Rəhmətlik bacımın evi bazarın yanında, qardaşımın evi vaxındır. Bacımgildən qardaşımgilə gedənə qədər salyanlılar azından beş dəfə mənə söz atmalıydılar. Biri saqqalıma, biri papağıma (bir dəfə qışda olmuşam), biri çantama – salyanlılar kişini çiyin çantasıyla ya çıtirlə görəndə dəli dərdlərinə düşürlər, bəziləri elə coşur ki, az qalır qabağını kəısib başını yarsın…

Doktor Şarova Salyanda tanıdığım yeganə ziyalı olub. Əlbəttə, bu şəhərdə başqa ziyalılarda olub, mən onları, təəssüf ki, tanımamışam…

Ümid edirəm ki, doktor Şarovanın qəbri yerindədir. Qəbiristanda təmizliklə məşğul olan bir arvad deyirdi ki, rus qəbirlərinin çoxu dağıdılıb, yerlərində azərbaycanlılar basdırılıb…

Mən vəsiyyət eləmişəm ki, məni burda, Samarada basdırsınlar. Əlbəttə, doktor Şarova ilə Xeyrulla Xəyal bərabər mebadilə deyil, ancaq o nadir insan məni çox istəyirdi və onun vətənində basdırılmağım onu ruhunu elə bilirəm ki, şad edərdi…

Salyanı isə, düzünü düsəm, sevmirəm. Vağzalda düşüb gedirəm kəndə, qayıdanda da eləcə. Yəqin Salyanı sevmək üçün gərək Salyanda doğulasan. Mən kəndçiyəm.Böyük şəhərdə yaşasam da, kəndçi olaraq qalıram. Deyə bilmərəm ki, Samaranı sevirəm. Mən yaşda adamın az şeyə məhəbbəti olur. Ancaq doktor Şarovanın samaralı olması bu şəhəri mənə az-çox doğma edir…

06.04 2015 Samara