Архивы

MARİNA TSVETAYEVA. ANAMA

Фев22

marina

İlk dəfə Ştrausun valslarında bir zaman,
Eşitmişik biz sənin sakit çağırışını.

Bütün canlı olanlar bizə yaddı o vaxtdan
Sevmişik əqrəblərin yüyürük yerişini.

—

Biz də salamlayırıq qürubları sənin tək

Dərin nəşə duyaraq yaxınlığıyla sonun.

Ən yaxşı axşamda biz nə ilə zənginiksə,

Sən nemət tək qoymusan ürəyimizə onu.

—

Uşaq yuxularını qoruyub yorulmadan

(Göydən ay nəzər salır sənsiz onlara indi)

Sən öz körpələrini aralı aparırdın,

Acı həyatın ağır fikrindən, əməlindən.

—

Erkən yaşdan yaxındır bizə, kim kədərlisə,

Gülüş — darıxdırıcı, ev-eşik isə yaddır…

Gəmimiz bəd saatda yola düşüb deyəsən,

Küləklər istəyincə indi onu oynadır.

—

Rəngini itirmədə mavi ada – uşaqlıq,

Biz nə vaxtdan gəminin göyərtəsində təkik.

Dünyadan köçəndə sən, kədəri irs tək alıb

Səndən qızcığazların, ay ana, elə bil ki.

1907-1910

ruscadan tərcümə

20-21. 02. 2022, Samara

++++++++++++

Марина Цветаева

Маме

В старом вальсе штраусовском впервые

Мы услышали твой тихий зов,

С той поры нам чужды все живые

И отраден беглый бой часов. Читать далее →

Klassik rus şairlərinin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilib

Сен21


XIX-XX əsrlərdə yaşamış rus şairlərinin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilib.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, kitabın müəllifi şair Xeyrulla Xəyaldır. O, 1983-2020-ci illər ərzində etdiyi tərcümələri «XIX – XX əsr rus poeziyası Xeyrulla Xəyalın tərcümələrində» adlı kitabda toplayıb. Kitab 400 səhifədən ibarətdir. Tərcümə edilmiş şeirlərin çap edilməsi üçün samaralı sahibkar Kənan İsayev maliyyə dəstəyi göstərib. Bu ilin avqustunda çapdan çıxan kitab Kənan İsayevin mərhum qardaşı Baynurun xatirəsinə həsr edilib. Kitabda Baynur İsayev haqqında Şirvan Kərimovun xatirə yazısı da yer alıb.
Qeyd edək ki, kitaba təxminən 250 şeir salınıb. Bu şeirlər fasilələrlə 40 ilə yaxın vaxtda Azərbaycan dilinə tərcümə olunub.

https://www.yeniavaz.com/az/news/178328/klassik-rus-sairlerinin-seirleri-azerbaycan-diline-tercume-edilib

MARİNA TSVETAYEVA. “YAĞIŞ PƏNCƏRƏMİ DÖYÜR BAYAQDAN…”

Сен7

ЦВЕТАЕВА

Yağış pəncərəmi döyür bayaqdan,

Dəzgahın başında fəhlə girincdir.

Sən bir ağazadə, atan da knyaz,
Mənsə adi küçə müğənnisiydim.

 

 

Bədəməl taledən mən oxuyurdum.
Qızıla tutulmuş məhəccər üstdən,

Verdiyin nə qəpik, nə də rubldu —
Hədiyyə alırdım təbəssümündən.

 

 

 

Ancaq qoca knyaz işi bilən tək,

Oğlundan ordeni-medalı aldı.

Nökərə-lakeyə  əmr eləyən tək,

Qızcığaz küçəyə dərhal atıldı.

 

 

İçib sərxoş oldum o gecə mən də,

Nə qəm! O bəxtəvər dünyada məndim
Şanlı knyaz qızı, mən – ağazadə,

Sən adi bir küçə müğənnisiydin!

 

1919

Ruscadan tərcümə

04-06. 09. 2019

Samara

 

 

В мое окошко дождь стучится.
Скрипит рабочий над станком.
Была я уличной певицей,
А ты был княжеским сынком.

 

 

 

 

Я пела про судьбу-злодейку,
И с раззолоченных перил
Ты мне не рупь и не копейку, —
Ты мне улыбку подарил.

 

 

 

Но старый князь узнал затею:
Сорвал он с сына ордена
И повелел слуге-лакею
Прогнать девчонку со двора.

 

И напилась же я в ту ночку!
Зато в блаженном мире — том —
Была я — княжескою дочкой,
А ты был уличным певцом!

Год написания: 1919

MARİNA TSVETAYEVA. “SKRİPKAÇI OLUB HANSI BABAMSA…”

Сен4

ЦВЕТАЕВА

 

Skripkaçı olub hansı babamsa,
Süvari və oğru olub həmçinin.

Mənim də ruhumda sərsərilik var,
Külək qoxusudur ətri saçımın.

 

 

Omu, qarabəniz, arabalardan,
Ərik oğurlayan mənim əlimlə?

Qızğın taleyimə müqəssir olan,

Saçı buruq-buruq, burnu əyilən?

 

 

Xışla yer sürənə baxıb, dişində
İtburnu çöpünü oynadardı o.

Yoldaşlığı yoxdu, çapıqdı hərçənd,
Sevgili kimi də ad çıxardı o.

 

Çubuğun, muncuğun, ayın aşiqi,
Azarı – qonşuda hər cavan arvad…

Və mənə nədənsə elə gəlir ki,

Bir az qorxaq olub sarıgöz əcdad.

 

 

Ruhunu quruşa satıb beləcə,

Gecə məzarlıqdan uzaq qaçardı.

Çəkmənin quncunda, həmişə, məncə,

Əcdadımın iti bıçağı vardı.

 

 

Çox olub, əminəm, qəfilcə tindən

Tullanıb çevik bir pişik sayağı.

Nədənsə bu gəldi ağlıma birdən:
O heç vaxt skripka çalan olmayıb!

 

 

 

Vecinə olmayıb dünyada heç nə,
Keçən ilin qarı yayda elə bil!

Skripkaçıydısa əcdadım necə,

Mən də şair oldum indi elə bir.
23 iyun 1915

Ruscadan tərcümə

02-03. 09. 2029, Samara

 

 

Какой-нибудь предок мой был — скрипач,

Наездник и вор при этом.

Не потому ли мой нрав бродяч

И волосы пахнут ветром? Читать далее →

MARİNA TSVETAYEVA. NƏNƏMƏ

Авг28

cvetaeva

Ciddi ifadəli uzunsov oval,
Geniş ətəkləri qara paltarın.

Təkəbbürlə dolu incə dodaqlar –

Gənc nənə! kim öpdü görən onları?

 

Bir zaman sarayın salonlarında,

Şopen valslarını çalan əlləri…

Soyuq ifadəli yanaqlarında,

Yay kimi burulub düşən telləri.

 

 

Birbaşa zillənən baxış tələbkar,
Baxış hər an hazır müdafiəyə.

Məgər gənc qadınlar beləcə baxar?

Gənc nənə — kimsiniz, deyin, nəhayət!

 

 

Nə qədər imkanlar apardınız Siz,
İmkansızlıqlar da – görün nə qədər! —

Polyak qız, iyirmi yaşında bir qız,

Yerin gözüdoymaz dərinliyinə!

 

 

 

Sakit, məsumdu gün, küləksə sərin.

Ulduzlar səmada sönüb, qaralıb.

Ürəyim bu qəddar qiyamı yəqin,
Nənə, deyirəm ki,  sizdən irs alıb!

 

9 sentyabr 1914

Ruscadan tərcümə

24-25. 08. 2019, Samara

 

Марина Цветаева

 

Бабушке

 

Продолговатый и твердый овал,

Черного платья раструбы…

Юная бабушка! Кто целовал

Ваши надменные губы? Читать далее →

MARİNA TSVETAYEVA. “ƏGƏR SƏNİ MƏNİMLƏ TALE QOŞALASAYDI…”

Авг23

cvetaeva

Əgər səni mənimlə tale qoşalasaydı,

Eh, dünyanın işləri fışqırıq olasıydı!

Bizə nə qədər şəhər əyəcəkdi başını

Mənim doğma, təbii və nəsilsiz qardaşım!

 

 

Körpünün üstündəki son fənər sönən andan,
Mən meyxana xanımı, sən meyxana çarısan.

Səcdə elə, xalq, and iç mənim çarıma indi,
Xanımına and için – hamını sevindirim!

 

 

Əgər səni mənimlə tale qoşalasaydı

Bizə bu çar zəngləri xidmətdə olasıydı.

Dinərdi Moskvaçayda yayılan zəng səsində,

Yalançı çariçayla aşnası barəsində.

 

 

Dünya ziyafətində boğazacan kef çəkib,
Biz gecə küləyində, qarındaş, yellənərdik.
Cığırın torğpağıyla hər yer ağ olasıydı,

Əgər səni mənimlə tale qoşalasaydı.

20 oktyabr 2016

 Ruscadan tərcümə

21-23.08. 2019, Samara

 

Марина Цветаева

Кабы нас с тобой,  да судьба свела

 

Кабы нас с тобой — да судьба свела —
Ох, веселые пошли бы по земле дела!
Не один бы нам поклонился град,
Ох мой родный, мой природный, мой безродный брат! Читать далее →

MARİNA TSVETAYEVA. “HƏR YOLA SALANDA MƏN ƏZİZLƏRİ…”

Авг22

cvetaeva

                  O.E. Mandelştama

Hər yola salanda mən əzizləri,
Deyirəm yadigar onlara mahnı.
Beləcə alsınlar istərəm geri
Özləri haçansa bağışlayanı.

 

 

 

Göyərən cığırla gedib onları,
Yolayrııcınacan ötürürəm mən.

Əs külək, nəğməni oxu, yorulma,

Yumşal ayaqları altda, a yol, sən!

 

 

 

Aman, boz buludlar, yaş axıtmayın,

Bayram çəkmələri geyiblər axı!

Gizlə neştərini içində, ilan,

Quldur, tulla getsin sən də bıçağı.

 

 

 

Yolları üstünə çıxan gözəl, sən,
Gəlin ol onlara şən və mehriban.

İşlət dodağını sən əvəzimdən,

Gələr mükafatın Ulu Tanrıdan!

 

Ruscadan tərcümə

17-18. 08. 2019, Samara

 

О. Э. Мандельштаму

 

Собирая любимых в путь,
Я им песни пою на память —
Чтобы приняли как-нибудь,
Что когда-то дарили сами.
Зеленеющею тропой
Довожу их до перекрёстка.
Ты без устали, ветер, пой,
Ты, дорога, не будь им жёсткой!

Туча сизая, слёз не лей, —
Как на праздник они обуты!
Ущеми себе жало, змей,
Кинь, разбойничек, нож свой лютый.
Ты, прохожая красота,
Будь весёлою им невестой.
Потруди за меня уста, —
Наградит тебя Царь Небесный!

 

Разгорайтесь, костры, в лесах,
Разгоняйте зверей берложьих.
Богородица в небесах,
Вспомяни о моих прохожих!

 

17 февраля 1916

MARİNA TSVETAYEVA. “SƏNİN QƏLƏMİNƏ SƏHİFƏYƏM MƏN”

Авг17

cvetaeva

Sənin qələminə səhifəyəm mən,

Nə var – götürərəm. Səhifəyəm ağ.

Mən —  sənin malına qarovul çəkən:

Çoxaldıb qaytarram yüz dəfə artıq.

 

 

Mən bir kənd yeriyəm, qara torpağam,
Sən mənə  şöləsən, yağış nəmisən.

Sən mənim Tanrımsan, sən mənim Ağam,

Mən qara torpağam, ağ kağızam mən.

 

 Ruscadan tərcümə

15-08. 2019
Samara

 

Я — страница твоему перу. 
Всё приму. Я белая страница. 
Я — хранитель твоему добру: 
Возращу и возвращу сторицей. ! 
Я — деревня, черная земля. 
Ты мне — луч и дождевая влага. 
Ты — Господь и Господин, а я — 
Чернозем — и белая бумага.

MARİNA TSVETAYEVA. GÜNÜN YEKUNU

Авг14

cvetaeva

Ah, bu nə yorğunluq axşama yaxın,

Dünyadan narazı, həm də özümdən.

Rastıma gələnə xoş üzlə baxdım,
Bilmirəm heç niyə gülümsədim mən.

 

 

Sual çox, ürəksə alışmır elə,
Yaş töküb cavabı ödəməyə də.

Danışdıq, fal açdıq, hərə özüylə
Qeyri-müəyyənlik apardı fəqət.

 

 

Sayı həddən artıq pərt baxışların,

Mərhəm söhbətlər də uzanıb gedir.

Muncuqdan tikilən bu naxışların,
Sayı ox. Və mələk…Nəyə gərəkdir?

 

 

Ah, bu nə yorğunluq! Asanmış demə,

Adiliyə gedən pilləni aşmaq!
Qapıla bilərdim axı özümə…

Tanrıdan yayındım bütün gün ancaq!

 

Ruscadan tərcümə

13. 08. 2019, Samara

 

Марина Цветаева — Итог дня

 

Ах, какая усталость под вечер!
Недовольство собою и миром и всем!
Слишком много я им улыбалась при встрече,
Улыбалась, не зная зачем.

 

 

 

Слишком много вопросов без жажды
За ответ заплатить возлиянием слез.
Говорили, гадали, и каждый
Неизвестность с собою унес.

 

 

Слишком много потупленных взоров,
Слишком много ненужных бесед в терему,
Вышивания бисером слишком ненужных узоров.
Вот гирлянда, вот ангел… К чему?

 

Ах, какая усталость! Как слабы
Наши лучшие сны! Как легка в обыденность ступень!
Я могла бы уйти, я замкнуться могла бы…
Я Христа предавала весь день!

MARİNA TSVETAYEVA. “KİMİ DAŞDAN YARANIB, KİMİ GİLDƏN YARANIB…”

Авг9

ЦВЕТАЕВА.jpeg

Kimi daşdan yaranıb, kimi gildən yaranıb,
Mənsə gümüşlənir, parıldayıram!

Mənə iş – xəyanətdir, adımsa – Marinadır,
Dəniz köpüyüyəm, həyatım fəna

 

 

Gildən yaranan da var, ətdən yaranan da var.

Onların qisməti məzar, başdaşı,

Dəniz suyunda xaça çəkilmişəm, vurublar

Məni, qanad açıb haçan uçmuşam.

 

 

Keçər hər bir ürəkdən, hər toru yarıb keçər,
Təbiətimdəki özbaşınalıq.

Görmürsənmi saçımda bu buruqlaraı məgər?

Necə hamı kimi mən olum axı?

 

 

Qranit dizinizə çırpılıb dağılaraq,

Hər təzə dalğayla dirilirəm mən!

Qoy yaşasın bu köpük – şən havalı və şaqraq –

Dənizin səthindən göyə yüksələn!

 

Ruscadan tərcümə

08. 08. 2019, Samara

 

 

Кто создан из камня, кто создан из глины,—

А я серебрюсь и сверкаю!

Мне дело — измена, мне имя — Марина,

Я — бренная пена морская. Читать далее →