Архивы

ROBERT BERNS. ÖLÜM NƏĞMƏSİ

Май16

Robert Burns

    1.

Əlvida, sevimli gün, mavi səma, göy çəmən,

Qüruba gedən günəş qəlb sevindirər indi!

Sevgi, dostluq, əlvida, mehribanlıq, sağ ol sən,

Ömür yürüşümüzün sonu gəlib yetişdi.

Qəddar qorxu Kralı! Həyata qatı düşmən,
Yeri, get indi qorxut köləni və qorxağı.
Tiran, onları əsdir, fəqət bunu da bil sən,

Gücün yox qorxudasan cəsuru və qoçağı.

                          2.

Çaldın yazıq kəndlini – zülmətə qərq olacaq,

İtib-gedəcək izsiz onun adı da hətta.

Gənc igidi çalırsan – şərəf qazanır ancaq,

Yıxılsa da, nur saçır şöhrəti ətrafında.

Qeyrət meydanlarında qılınc əlimizdədir,
Kralın və ölkənin xilasına hazırıq.

Qürubumuz Zəfərlə işıqlanana qədər,
Ölümə gedənlərin sırasında biz varıq!

1791

ingiliscədən tərcümə

16. 05. 2024, Samara

+++++++++++++

ROBERT BURNS

The Song Of Death

1.
Farewell, thou fair day, thou green earth, and ye skies,
Now gay with the broad setting sun!
Farewell, loves and friendships, ye dear tender ties —
Our race of existence is run!
Thou grim King of Terrors! thou Life’s gloomy foe,
Go, frighten the coward and slave!
Go, teach them to tremble, fell tyrant, but know,
No terrors has thou to the brave! Читать далее →

ROBERT BERNS. AĞLAR QULUN NƏĞMƏSİ

Май15

Robert Burns

Məni qul eləyərək doğma Seneqalımda
Düşmənlər gətirdilər Virciniyaya, aman;

Sevimli sahilimdən biryolluq qoparıldım,
Əfsus! Necə yorğunam! Üzülmüşəm nə yaman!
Doğma elimdən indi mən çox uzaqlardayam,
Sevimli sahilimi görmərəm mən heç zaman!

 +

Sevimli doğma yurdda nə şaxta var, nə də qar,
Virciniya-ciniya üşüdür iliyəcən.

Solmur orda çiçəklər, qurumur orda çaylar,

Əfsus! Necə yorğunam, necə üzülmüşəm mən!

Aman! Aman! İl boyu çiçəklər orda yaşıl,
Seneqalımdan ötrü axır gözümün yaşı!

 +

Çəkəm gərək  bu yükü; məni gözlər, qorxuram,

Virciniya-ciniya elində fəlakət, ah!

Dostları yada salıb acı yaş axıdıram,

Üzülmüşəm, öldürər məni belə şiddət ah!

Xəbər tuta dostlarım, aman, mənim halımdan,
Düşmənlər ayrı saldı doğma Seneqalımdan!

 1792

ingiliscədən tərcümə

14. 05. 2024, Samara

QEYD:

Bu şeir şotland xalq nəğmələri janrında yazılıb, altımisralıq bəndlərin son beytləri refrendir, yəni təkrar edilən nəqəratdır. Azərbaycnlı oxucu üçün belə təkrarların yöndəmsiz görünəcəyini nəzərə alıb onları kontekstlə bağlı orijinal misralarla əvəz elədim. Bernsin orijinalı qafiyəsizdir. Mən nəğməni qafiyəli tərcümə elədim və düşünürəm ki, Azərbaycan dilində mətn yzxşı səslənir – X. X.

+++++++++++++

Robert BURNS

The Slave’s Lament

 

It was in sweet Senegal that my foes did me enthrall

For the lands of Virginia-ginia O;

Torn from that lovely shore, and must never see it more,

And alas! I am weary, weary O!

Torn from that lovely shore, and must never see it more;

And alas! I am weary, weary O! Читать далее →

ROBERT BURNS. MÖHTƏRƏM ATAM ÜÇÜN EPİTAF

Май14

The_Grave_Of_William_Burns_-_geograph.org.uk_-_1213358

Dərin ehtiramla yaxın gəl, dayan,

Sən ey göz yaşından yanaqları nəm!

Sevən bir Ər idi burda uyuyan,

Övlada mehriban, dostluğu möhkəm.

 +

Özgə dərdlərinə ürəyi yanan,

Əyilən deildi mövqeyə, ada.

İnsana dost idi, günaha düşmən,

Ləyaqət var idi qüsurunda da.

1784

ingiliscədən tərcümə

13.05. 2024, Samara

QEYDLƏR:

 1, Robert  Bernsin atası Uilyam 1784-cü ildə vəfat etmiş və Allouedəqədim kilsənin həyətində basdırılmışdır.Bu əpitafiya başdaşının arxa  tərəfinə həkk edilmişdir.

2. Şeirin sonuncu misraları Oliver Qoldsmitin (1730-1774) “Tərk edilmiş kənd” pastoral poemasındandır.

+++++++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Epitaph for the Author’s Father

 

O ye whose cheek the tear of pity stains,

Draw near with pious rev’rence and attend!

Here lie the loving Husband’s dear remains,

The tender Father, and the gen’rous Friend. Читать далее →

ROBERT BURNS. VİDALAŞMA

Май13

Robert Burns

         1.

 Qoca, soyuq şotland eli, əlvida,
İsti düzənlərdən əzizsən daha,

Dadlı ananaslar bitirməsən də!

Salamat qal anam, əzizim, incim,

Ah çəkən qardaşım, ağlayan bacım,

Cin, qəlbi kədərli sevgilim, sən də!

Körpəm, salamat qal, sən indən belə,

Məhrumsan qayğımdan, burdadır ancaq,
Mənim sədaqətli qardaşım hələ,

Onda məni də gör, yararlan hər vaxt.

Mənim ürək dostum, Smit, əlvida,
Tanrı amanında sağ-salamat qal.

Dost, məni saxlasan əgər yadında

Dost ol bacım Cinlə, qayğısına qal.

                   2.

Ah, bu nə qüssədir qəlbimi didir,
Söylə, bu ayrılıq zəruridirmi?

“Yox” cavab verirsən sən ağlayaraq,
Əfsus, fəlakətlə üz-üzəyəm mən,
Ehtiyac yıxacaq getməsəm, hökmən –

Читать далее →

ROBERT BERNS. MAY, SƏNİN SƏHƏRİN…

Май12

Robert Burns

May, sənin səhərin olmayıb şirin,

Dekabrın qaranlıq gecəsi kimi.

Gül çaxır qədəhdə qığılcımlanır,
Ayrı kimsə də yox, otaqda təkik.

+

O necə gözəldi, necə mehriban,
Etmirəm adını çəkməyə cürət.

O mənim yadımdan çıxmaz heç zaman,

Çəkmək istəmirəm adını fəqət.

+

Kim bizimlə deyil, onlara da mən,

Arzularam yekə, dopdolu kuzə,

Sağ olsun hər bizə xeyir diləyən,

Onlar da heç zaman gəlməsin gözə.

 

Onlara da deyə bilmərik, hərçənd
Ən əziz onlardır çevrədən bizə.

Onlara da deyə bilmərik, hərçənd

Ən əziz onlardır çevrədən bizə.

ingiliscədən tərcümə

11.05. 2024, Samara

+++++++++++++++

ROBERT BURNS

O May thy morn…

 

O May thy morn was ne’er sae sweet,

As the mirk night o’ December;

For sparkling was the rosy wine,

And private was the chamber: Читать далее →

ROBERT BERNS. QIZILGÜL KİMİ SEVGİ

Май11

Robert Burns

 Qönçələnib açan iyun ayında.

Qızılgül kimidir məhəbbətim də,

Mənim məhəbbətim melodiyadır,

Titrədər ürəyi,  oxşayar həm də.

 +

Necə gözəlsənsə, sevimli dilbər,
Məim məhəbbətim elə dərindir.

Dənizlər quruyub gedənə qədər,
Səni sevəcəyəm, bunu yəqin bil.

 +

Dənizlər qupquru olana qədər,
Qayalar günəşdən əriyənəcən.

Səni sevəcəyəm, sevimli dilbər,

Qumlar tükənincə son dənəyəcən.

 +

Və mənim yeganə sevgim, əlvida!

Əlvida, əlvida, sağ-salamat qal!

Bir gün, mənim eşqim, qayıdaram da,
Hərçənd on min millik bir məsafə var.

ingiliscədən tərcümə

10. 05. 2024

 ++++++++++++++

ROBERT BURNS

A Red, Red Rose

 

O my Luve is like a red, red rose

   That’s newly sprung in June;

O my Luve is like the melody

   That’s sweetly played in tune. Читать далее →

ROBERT BERNS. SEVİNCƏK DUL KİŞİ

Май10

Robert Burns

I.
Evləndim dalaşqan bir arvadla mən,

Noyabr ayının on dördü günü

Elə danışqanmış, elə deyingən,

İstədim yetişə ömrümün sonu.

Dözdüm uzun zaman onun zülmünə,
Günlərim kədərli, hüznlü idi.

Ancaq rəhmi gəldi Tanrının mənə,

 Artıq arvadımın həyatı bitdi.

 II.
Birgə ömür sürdük iyirmi bir il,

Yaşadıq ər-arvad kimi birtəhər.
Nəhayət, ayrılıb getdi o qəfil,
Hara getdiyini yox verən xəbər.

Boynuma alıram, biləm o harda —
Heç də tərif üçün bunu demirəm —
Lap yeganə arvad ola dünyada,
Mən ona yaxın da gedən deyiləm.

 III.

Yaxşı basdırılıb onun cəsədi,

Yatdığı qəbir də gözəl qəbirdir
Yəqin cəhənnəmdə deyildir indi,

Çünki şeytanı da o çərlədərdi.

Mənə elə gəlir o göylərdədir,

Çaxan ildırımla odur qışqıran.

Yarır buludları, dərbədər edir,
Və tanış səsini eşidirəm mən.

ingiliscədən tərcümə

09. 05. 20204, Samara

+++++++++


Robert Burns

Joyful Widower.

I

I married with a scolding wife
The fourteenth of November;
She made me weary of my life,
By one unruly member.
Long did I bear the heavy yoke,
And many griefs attended;
But to my comfort be it spoke,
 Now, now her life is ended. Читать далее →

ROBERT BERNS. BƏDAHƏTƏN

Май9

Robert Burns

Ah, niyə darıxım, niyə deyinim,

Gələcək qorxum niyə bu qədər?

Boyum altı futdan az üçcə düym,

Orduya gedərəm, olaram əsgər.

 +

Xeyli şey qazandım səy eləyərək,

Toplayıb vaxtını gözlədim hədər.

Düz gətirmədi iş, bir deyil səbəb,
Orduya gedərəm, olaram əsgər.

 1782

ingiliscədən tərcümə

07. 05. 2024, Samara

QEYD:

Güman edilir ki, bu şeir 17821-82—ci ilin qışında Bernsin  bizneslə (kətanı əyirilməyə hazılamaq — flax-dresser) məşğul olmaq cəhdinin uğursuzluğundan sonar yazılıb.

+++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Extempore

 

0 why the deuce should I repine,

 And be an ill foreboder;

I’m twenty-three, and five feet nine,

I’ll go and be a sodger. Читать далее →

ROBERT BERNS. YANVARDA SƏHƏR GƏZİNTİSİ ZAMANI  QARATOYUĞUN NƏĞMƏSİNİ DİNLƏYƏRƏK

Май7

Robert Burns

(1759-1796)

Çılpaq budaqlar üstdə oxu yenə bu səhər,

Sevimli quş, səsinə qulaq kəsilmişəm mən

Eşitdikcə nəğməni, zəhmlə hökm sürən,

Qarı qışın açılar qırışığı və gülər.

 +

Beləcə Kasıblığın qəmli səltənətində

Sakit, qəlbi işıqlı həqir Razılıq yaşar,

Anları yola salar və onları qarşılar,

Soruşmaz gətiriblər onlar ümid ya hədə.

 +

Sənə sağ ol deyirəm, ey bu günü Yaradan,
Bəzəyən indi sənsən qızılla günçıxanı.

Nə sərvət —  bağışladın saf sevinc dolu anı,

Bu var nə veriləndir, nə də geri alınan.

 + 

Fəqət gəl ey kasıblıq və qayğılar balası,

Göylər verən tikəmin, gəl, sənindir parası.

1793

ingiliscədən tərcümə

06-07. 05. 2024, Samara

++++++++++++++++++++

Robert BURNS

Sonnet On Hearing A Thrush Sing

 

Sing on, sweet thrush, upon the leafless bough,

Sing on, sweet bird, I listen to thy strain,

See aged Winter, ‘mid his surly reign,

At thy blythe carol, clears his furrowed brow. Читать далее →

CON MİLTON. LORD GENERAL KROMVELƏ

Май6

John Milton

 İncilin təbliği üzrə komitənin bəzi üzvlərinin təklifləri ilə bağlı

 

Rəhbərimiz Kromvel! Savaş buludlarından,

Ağır təhqirlərdən həm keçdin, güvəndin ancaq,
İnama, mətanətə və şərəfli yol açaraq,
Sülhə və ədalətə, getdin sən yorulmadan.

 +

Fortunanı bəzədin aldığınla Tanrıdan,
Tanrı buyuran işdi, Darvenə sən basaraq,
Şotlantlandların qanını suya qarışdıraraq,
Axıtdın, Danbarda da qazandın şərəf və şan.

 +

Dəfnə çələngi aldın Vusterdə; hələ çox var
Qabaqda qələbələr: az önəmli deyildir

Barışkından: qaldırır baş yeni düşmən indi,
+

Dünyəvilik toruna bizi salmaq arzular
Qurtar azad Vicdanı caynağından onların,

İncil cəhəngləridir muzdur canavarların.

1652

ingiliscədən tərcümə

04-05.05. 2024, Samara

QEYD

Oliver Kromvelin üzv olduğu parlament komitələrindən birinin fəaliyyəti ilə əlaqədar yazılmışdır. Komitə vicdan azadlığının ciddi məhdudlaşdırılmasını nəzərdə tutan kilsə təşkilatı layihəsini nəzərdən keçirirdi.Milton Kromvelə imandözümlülük prinsipini xatırladır.

++++++++++++++++++++

JOHN MİLTON

TO THE LORD GENERAL CROMWELL

On the proposals of certain ministers at the Committee for Propagation of the Gospelə

 

Cromwell, our chief of men, who through a cloud

       Not of war only, but detractions rude,

       Guided by faith and matchless fortitude,

       To peace and truth thy glorious way hast plough’d,

And on the neck of crowned Fortune proud

       Hast rear’d God’s trophies, and his work pursu’d,

       While Darwen stream with blood of Scots imbru’d,

       And Dunbar field, resounds thy praises loud,

 

 

And Worcester’s laureate wreath; yet much remains

       To conquer still: peace hath her victories

       No less renown’d than war. New foes arise

 

 

Threat’ning to bind our souls with secular chains:

       Help us to save free Conscience from the paw

       Of hireling wolves whose gospel is their maw.