Qayığını sahilə,
Gözəl balıqçı qız, çək,
Ver mənimlə əl-ələ,
Oğrun-oğrun öpüşək.
—
Başını qoy sinəmə,
Əbəsdir bu qorxmağın.
Hər gün dənizə bəs sən,
Çıxırsan ki arxayın.
—
Sinəm dənizə bənzər,
Min hala düşməyi var.
Gözəl, nadir incilər,
Onun dibində yatar.
Almancadan tərcümə
30. 07. 2020, Samara
================
Du schönes Fischermädchen,
Treibe den Kahn ans Land;
Komm zu mir und setze dich nieder,
Wir kosen Hand in Hand.
Ölüm – gecədir sərin,
Həyat — yandırıcı gün,
Odundan canım üzgün,
Torandır, yuxum gəlir,
—
Ağac var başım üstdə,
Nəğməli bülbülüylə.
Sevgidən ötər elə,
Yatsam da, eşidərəm.
1823-1824
Almancadan tərcümə
29. 07. 2020, Samara
++++++++++++++++++
Der Tod das ist die kühle Nacht,
Das Leben ist der schwüle Tag. Schwüle — знойный
Es dunkelt schon, mich schläfert,
Der Tag hat mich müd’ gemacht.
Əgər səni qadın atsa haçansa,
Sən də başqasını tez tapıb görüş.
Şəhərdən çıxmağın yaxşıdır daha,
Çantanı dalına atıb yola düş.
—
Gələrsən bir mavi göl qırağına,
Sular söyüdlərin çevrəsindədir.
Otur bir az ağla ayrılığına,
Unut xiffəyinin səbəbi nədir.
—
Dağa dırmanmağa etsən əgər cəhd,
Ağrıyar, inlərsən üzülərək sən.
Fəth etsən qayalı zirvəni fəqət,
Qartal qıyyaları eşidəcəksən.
—
Qartala dönərsən orda özün də
Elə bil təzədən doğulmusan sən.
Dəyişər keçmişin sənin gözündə,
Görərsən çox şey də itirməmisən.
1852
Almancadan tərcümə
28.07. 2021, Samara
==================
Wenn dich ein Weib verraten hat,
So liebe flink eine Andre;
Noch besser wär es, du ließest die Stadt –
Schnüre den Ranzen und wandre!
Bir dəfə oturub çay içirdilər,
Sevgidən gedirdi söhbət əsasən.
Kişilər hamısı estet idilər,
Ürəyi incəydi hər qadınınsa.
—
Söyləyir inamla arıq müşavir:
Sevgi platonik olmalı, məncə,
Müşavir arvadı buna irişir,
Hərçənd ah çəkərək deyir: “Bəs necə…”
—
Ruhani ağzını geniş açaraq,
Deyir: “Sevgi gərək kopud olmaya,
Ondan ziyan gəlir bədənə ancaq”.
Subay qız astadan deyir: “Ah, niyə?”.
—
Qrafinya deyir fikirli, üzgün:
“Məhəbbət əslində bir ehtirasdır”.
Sonra fikirli də isti çay süzür,
Fincanı uzadır barona sarı.
—
Boş qalan yer vardı süfrə başında
Sənin yerin idi, əzizim, o da,
Olsaydın, ən yaxşı sən danışardın,
Elə öz sevgindən, gözəlim, orda.
Almancadan tərcümə
27.07. 2020, Samara
================
Sie saßen und tranken am Theetisch,
Und sprachen von Liebe viel.
Die Herren, die waren ästhetisch,
Die Damen von zartem Gefühl.
—
Die Liebe muß seyn platonisch,
Der dürre Hofrath sprach.
Die Hofräthin lächelt ironisch,
Und dennoch seufzet sie: Ach!
—
Der Domherr öffnet den Mund weit:
Die Liebe sey nicht zu roh,
Sie schadet sonst der Gesundheit.
Das Fräulein lispelt: wie so?
—
Die Gräfin spricht wehmüthig:
Die Liebe ist eine Passion!
Und präsentiret gütig
Die Tasse dem Herren Baron.
Am Tische war noch ein Plätzchen;
Mein Liebchen, da hast du gefehlt.
Du hättest so hübsch, mein Schätzchen,
Von deiner Liebe erzählt.
Dünyada ən azad mətbuat olan Azərbaycan mətbuatı xəbər verir ki, Azərbaycan qazıları İlham Əliyevə «marşalissimus» rütbəsi verməyi təklif ediblər.
Məşədi İbad demişkən, gedin, gedin qazıya deyin…
Yox , bu misal vecə gəlmədi.
Yadıma düşdü: Məşədi İbad demişkən, çox gözəl, çox pakizə…
Bir məsələ var: bu rütbəni kim verəcək? Rütbələri İlham Əliyev vermir? İndi durub deyəcək ki, mən marşalissimusam? Nəyə görə? Çünki qazıların başına hava gəlib?
Mirzə Əlil bir ekspert kimi sizə deyə bilər ki, marşalissimus rütbəsini Azərbycan prezidentinə dünyada ancaq bir adam verə bilər, o da Türkmənistan qırmızıdərililərinin rəhbəri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovdur.
Ay qazılar, bəs siz belə qazısınızsa, niyə demirsiniz ki, yeganə qadın şəhid Arəstəyə nə üçün bir orden də verilməyib?
On səkkiz yaşlı sütül uşaqlar həlak olublar, onlara üçüncü dərəcəli dəmir medal verilib. Bu sizin qazı qeyrətinizə toxunmur?
Vallah, ayıbdır! Vuruşmusunuz, yara almısınız, əlil olmusunuz, ancaq qanacağınız yoxdur…
Bəlkə bu təklifi sizə dedirdən var? Kimdir o qurumsaq? Kimdir dünyanı azərbaycanlılara güldürən arsız və şərəfsiz?
Gül kimi qələbəni belə sarsaq təkliflərlə …-a döndərməyin…
Generalissimus Stalinin çopuruna and olsun!
Mirzə ƏLİL
24.07. 2021, Samara
Çoxdu sevgimizdə duyğu və həvəs,
Yola da gedirdik çox gözəl hərçənd.
Oynardıq “Ər-arvad” oyunu tez-tez,
Nə döymək olardı, dalaşmaq nə də.
Birgə keçirərdik günü gülüşlə,
Başa çatdırardıq şirin öpüşlə.
Uşaq həvəsinə uyub bir dəfə,
Gizlənpaç oynayan gördülər bizi.
Yaxşıca gazləndik yaxşıca yerdə,
Bir daha tapmarıq bir-birimizi.
almancadan tərcümə
24. 07. 2021, Samara
=================
Wir haben viel für einander gefühlt,
Und dennoch uns gar vortrefflich vertragen.
Wir haben oft „Mann und Frau“ gespielt
Und dennoch uns nicht gerauft und geschlagen.
Wir haben zusammen gejauchzt und gescherzt,
Und zärtlich uns geküßt und geherzt.
Wir haben am Ende, aus kindischer Lust,
„Verstecken“ gespielt in Wäldern und Gründen,
Und haben uns so zu verstecken gewußt,
Daß wir uns nimmermehr wiederfinden.
Sonu görünməyən yolda yolçuyam
Marafon qaçıram, marafonçuyam.
Start götürməyim yadıma gəlmir,
O vaxtdan ən azı dəyişib əsr.
Yorğunam qaçmaqdan, nəfəsim qara,
Özüm də bənzərəm efioplara.
Keniyalı kimi cıvıldızam mən,
Dözürəm aclığa, susuzluğa mən.
Peysmeykerim yox qaça qabaqda,
Vurur, səndələdir gələnsə dalda.
Badalaq qurmağa var çalışan da,
Qaçıram yenə də dikələn anda.
Görüb fitə basır yolda duranlar,
Gülən də, söyən də, tüpürən də var.
Bıçaqla duran var, tapançalı var,
Mənsə dayanmıram, mənsə qaçıram.
Susuzam, ağzımda quruyur dilim,
Sirkə turşusunu verirlər içim…
Marafon qaçıram, marafonçuyam,
Qaçıram bir qurtum suyun dalınca.
Daldan itələyən qalıb dalda da,
Badalaq quranlar yox siyahıda.
Çıxarıb bir qarış mənsə dilimi,
Keniyalı kimi, efiop kimi,
Qaçıram, ağrılar olsa da min bir.
Bir qıçım o biri qıçımı çəkir.
Qaçıram, qatılır gündüzə gecə,
Qaçıram bir qurtum suyun dalınca.
Məni qara basır bəlkə təşnədən,
Hərdən peysmeyker görürəm öndə.
Elə bil halədir, ya da kölgədir,
Məni pıçıltıyla ürəkləndirir,
Deyir yorulmusan, dayanma ancaq,
Çatar həyatının sonu dayancaq.
Deyib gözdən itir, mən gərək qaçam,
Durmadan — mən axı marafonçuyam,
Sonu görünməyəm yolda yolçuyam…
25. 07. 2020, Samara
Və arvadım olsan sən mənim əgər,
Çoxu az qalar ki, həsəddən ölə.
Kefdə, əyləncədə günlərin keçər,
Həzz nə qədər desən, sevinc də elə.
—
Əgər əsib-coşsan ya da deyinsən,
Səbrimi basaraq dözərəm həqir.
Ancaq hər şeirimə tərif deməsən,
Səni yubanmadan boşayaram, bil.
almancadan tərcümə
22.07. 2020, Samara
Und bist du erst mein eh’lich Weib,
Dann bist du zu beneiden,
Dann lebst du in lauter Zeitvertreib,
In lauter Plaisir und Freuden.
İndi xəbər verim oxucuma mən
O “millət rəhbəri” Rəsulzadədən;
Toplamış məscidə müsəlmanları,
Yağlı vədələrə tutmuş onları;
Deyir: “Türkiyəni çağıraq gərək,
Bizə kömək olsun, qılınc çəkərək,
Parlasın ədalət, mehri-hürriyyət,
Ucalsın göylərə şəfəqi-millət!..”
— Şarlatan
— Afərin
— Rəhbərə bir bax!..
— Vətəni yadlara bunlar satacaq!..
— Bir dayan!
— Nə dedin?
— O bir xaindir,
Sözünün pərdəsi millətdir, dindir…
Məscidi doldurur haray, qışqırıq,
Qarğış, hədələmə, söyüş, fışqırıq.
Mədənlər övladı cəsur bir insan
Yerindən sıçrayıb, danışır alan:
— “Ay rəhbər!” bəri vax! Çox
Lovğalanma
Çoşub, dəniz kimi heç dalğalanma!
Burnunu görürük bu pərdələrdən;
Ağzın köpüklənir danışanda sən.
Süzüb gözlərini, qaşını çatma,
Ölkəni aldadıb, yadlara satma!
Yetər danışdığın millət adından,
Millət yuvasında ölür acından!
Bu yurdu talayan, dağıdan da siz,
Bugün- sabahlıqdır səadətiniz!”
Qoçular bürüyür bizim yoldaşı,
Kəsirlər xəncərlə düşünən başı,
Qoyulur köhnə bir divar üstünə…
Hörmət o yoldaşa, nifrət o günə!
……………………………………………………………
Ağır fikirlərə dalmış Şaumyan,
Xəyalı göyləri hey yara-yara,
Əlvida söyləyir qaranlıqlara…
Hans Sachs
(1494-1576)
YAXŞI NİKAH VARMI
Bir dəfə bir qraf kral Alfonsa,
Sual verdi: “Varmı yaxşı nikahlar?”.
Kral dedi: “Olur, ər əgər karsa.
Üstəlik arvad da gərək kar ola.
Qraf dedi: “Bunu mənə başa sal:
Əgər iki şikəst nikahlanırsa,
Necə xoşbəxt olar bu zavallılar?
—
Kral dedi: “Kişi kar olsa əgər,
Heç zaman, heç yerdə eşitmir heç nə,
Deməli, eşidə bilməyir bu ər,
Arvadı nə qədər evdə deyinə,
Süfrənin başında, ya da yataqda.
Savaşdan, boğuşdan azad, bəxtəvər.
Sakit və mehriban keçər həyat da.
—
“Elə eyni şeydir qadınlarla da.
Gözünün işığı gedir elə ki,
Ərini izləyə bilmir o daha.
Qısqanclıq əzabı nə də o çəkir.—
Bilmir hara gedir, niyə gedir ər.
Xoşbəxtdir bu arvad etibarında,
Belə nikahlarda ömür xoş keçər.
5 sentyabr 1547
almancadan tərcümə
22. 07. 2021, Samara
==============
Was die Eh’ gut macht
Den König Alphons thät einst fragen
Ein Graf, wann Eh’leut’ friedlich sind?
»Wenn taub der Mann wird,« thät er sagen,
»Und wenn das Weib wird völlig blind.«
Der Graf sprach: »Mir erklären thut,
Warum nach diesen beiden Plagen
Die Eh’ erst friedlich wird und gut?«
—
Der König sprach: »Merk’, wenn der Mann
Wird taub, hört er an keinem Ort,
Dieweil er nichts mehr hören kann,
Des Weibes spitzig böse Wort,
Im Bette nicht und nicht bei Tisch.
Frei ist er alles Zankens dann,
Lebt ruhig, friedlich, still und frisch.
—
»Und eben so ist’s mit der Frauen:
Sobald dieselbe völlig blind,
Dem Manne nicht mehr kann nachschauen,
Sobald sie Eifersucht gewinnt,
Wohin er geh’ und was er thu’,
Dann muß sie ihm in allem trauen,
Und in der Ehe gibt es Ruh’.«
xeyrulla xayal 