Архив | Октябрь 2017

BORİS PASTERNAK. «HAÇANSA, HARDASA KONSERT ZALINDA…»

Окт29

pasternak.jpg

BORİS PASTERNAK

                          Годами когда-нибудь в зале концертной…

 

Ötər illər, haçansa, hardasa bir  zalda yenə,

Mənə Bramsı çalarlar, bürüyər qəlbi kədər.

Altı qəlbin anaram ülfətini, göz önünə,

Gələr gəzinti, çimərlik və bağda gül  ləki də.

 

Alnıdik rəssamı xatırlaram, ürkək yuxu tək

Gülümsəyərdi durmadan, o, xoş təbəssümlə.

Geniş işıqlı təbəssüm və üz, alın göyçək,                   

Nəsə ümumi vardı çöhrədə qlobus ilə.

 

Mənə Bramsı çalarlar, əsərəm, sarsılaram,

Anılar yarmaların, sursatın alınmağı da.

Xatırlanar səki, artırma, otaqlarda nizam,

Qardaş, övlad, palıdın orda tək dayanmağı da.

 

Dağıdır rəngləri rəssam qadın, otlar bulanır,

Düşür palitra əlindən, yığır, basır cibinə,

Bütün ləvazimatı, bir qutu da zəhrmarı,

Ki, adı “Basma”dır və astma vəd edir çəkənə.

 

Mənə Bramsı çalarlar, üzülər, sarsılaram,

Düşər evin damı, kandar və pöhrəlik də yada.
Pətəyə bənzər otaqlar və aynabənddə toran.

Xatırlaram gülüşü, göz-qaşı, dodaqları da.

 

Və axar sel kimi bir anda göz yaşım tökülər,

Necə islansa da üz, bitməz ağlamaq həvəsim

Qaynayar, qalxar ötənlər quyulardan sanki,

Həndəvər, aşna-dost, əzizlrim, nəslim.

 

Vuraraq dövrə dörd ailə çəmənlikdə durar,

Kölgələrədən yaranıb oynanar intermezzo.

Saf uşaqlıq kimi alman havası çaldırılar,

Və əlləriylə ağac tək tutar ondan hamısı.

1931

Ruscadan tərcümə

25-29.10.2017
Samara

OSİP MANDELŞTAM. «AH NECƏ SEVİRİK RİYAKARLIĞI…»

Окт23

мандельштам

OSİP MANDELŞTAM

                О, как мы любим лицемерить…

 

Ah, necə sevirik riyakarlığı,

Asan da unuduruq,

Ölümə yaxınıq biz uşaq çağı,

Yaşlı, yetkin olandan.

 

Didir nəlbəkidə hələ küsünü,

Gözü yuxulu körpə.

Mənimsə kimsəm yox tökəm hirsimi,

Yol ayrııcında təkəm.

 

Ancaq istəmirəm mən balıq kimi,

Yatam bayğın sularda.

Azad dərd seçimim, qayğı seçimim,

Əziz hava, su qədər.

 

fevral – 14 may 1932

Ruscadan tərcümə

23.10.17

OSİP MANDELŞTAM. «BİR KAĞIZ SÜKUTU MƏNZİLİ ALIB…»

Окт22

мандельштам.jpg

OSİP MANDELŞTAM

          MƏNZİL

   Квартира тиха как бумага…

 

Bir kağız sükütu mənzili alıb,

Bər-bəzəksiz, sadədir.

Batareyaların borularıyla,

Su pıqqıldayıb gedir.

 

Donub qurbağa tək durub telefon

Şələ-şülə qaydada.

Gözə dəyən nə var Nuh əyyamından

Qalıb, ürək dağlayar.

 

Xaraba divar da elə bil yuxa,

Hara qaçıb gedəsən?

Gic kimi darağı  ağzıma sıxıb,

Gərək çalam kiməsə.

 

Həyasız komsomol təşkilatından,

Tələbə nəğməsindən.

Partada əyləşən cəlladlara da,

Cikkildəmək öyrədəm.

 

Pay kitablarıdır oxuduqlarım,
Dinlərəm çıxışları.

Kolxoz bəyi yatır xumarlanaraq,

Mən də layla çalıram.

 

Hansısa plakat, şüar yaradan,

Kolxoz yununu didən.

Ya da mürəkkəbə qan qarışdıran,
Düşəydi belə dərdə.

 

“Təmizləmələr”də duz tək əriyən

Şərəfli adamsatan,

Arvad-uşağını yedirən, yeyən,

Baş tapar bu hoqqadan.

 

Və gör hər eyhamda sancan, ağrıdan,

Gizlənb nə qədər kin.

Nekrasov çəkici vurub burada,
Bütün mıxları sanki.

 

 

Çeşməsi yerinə İpokrenanın,

Qədim qorxu axını,

Qoy dolsun xaltura divarlarına,

Bu xaraba daxmanın.

 

Noyabr 1933

Ruscadan tərcümə

21-22 oktyabr 2017

Samara

OSİP MANDELŞTAM. «SAYRIŞAN SURƏTİN İTDİ DUMANDA…»

Окт20

MANDELSHTAM.jpg

OSİP MANDELŞTAM

                 (1891-1938)

                     Образ твой мучительный и зыбкий…

 

Sayrışan surətin itdi dumanda,

Əzabındı gördüyüm.

Çaşaraq “İlahi!” dedim bir anda,

Bilmirəm niyə dedim.

 

İri quş sayağı çıxıb sinəmdən.
Uçdu tanrının adı.

Laybalay dumanlar burulur öndə,

Boş qəfəssə arxada.

1912

Ruscadan tərcümə

20.10.2017

XALQIM MƏNSİZ NATAMAM

Окт19

XALQIM MƏNSİZ NATAMAM               

                  “Mənsiz xalq natamamdır”.

                                           A.Platonov

 

İstər uzaqda  olam,

İstər itkin sayılam,

Sayılam, sayılmayam,

Çıxara hamı yaddan –

Xalqım mənsiz natamam.

 

Dalasa da dilləri,
Gicitkən kimi adım;

Zəhər, qan kimi şeirm,

Tüpürülsə də indi;

Vaxt gələr ürəkləri

Sözümlə qanadaram —

Mənsiz xalqım natamam.

 

 

Atın qara daş üstdən,

Bir qara daş da altdan,

Sınsa da qol-qanadım,

Yenə də salamatam —
Xalqım mənsiz natamam!

 

Saysanız da boş yerə,

Keçir mənim həyatım.

Çox da ki kütlələrə,
Anlaşılmazam, yadam –

Mənzsiz xalqım natamam!

 

Nə Təkəm, nə Ucayam,

Nə “Gülxanə parkında,

Bitən qoz ağcıyam”.

Mən kağızam, mən qələm,
Sözəm ürəkdən gələn.

Mən on üç rəqəmiyəm,

Xoflansa da çox adam,

Sayılam, sayılmayam –

Mənsiz xalqım natamam!

 

 

 

Tarix səhifəsindən,

Silinməyəcək adım.

Siz çalışan, səy edən,

Mən səbirəm, inadam –

Xalqım mənsiz natamam!

19.10.2017

Samara

 

ГРОБОВАЯ СКАЗКА

Окт19

ПУТИН:  Что нового, Дима?

ПЕСКОВ: Да вот пенсионер из Иркутска к вам обратился. Просит деньги на гроб.

ПУТИН: Дима, у меня нет денег, я даже забыл, как они выглядят… Ты передай от меня Сергею Кужугетовичу, пусть он отправляет этому пенсионеру цинковый гроб. У Шойгу, думаю, этих гробов полно.

ПЕСКОВ:  Не то слово. До фига.

ПУТИН: Дима, что у меня у мусульман больше всего мне нравится, так это их похороны. Хоронят без гроба…Заворачивают в мешок и бултых! — в землю…

ŞARL BODLER. SEVGİLİLƏRİN ŞƏRABI

Окт18

бодлер

ŞARL BODLER

                 (1821-1867)

   SEVGİLİLƏRİN ŞƏRABI       

 

                      Aujourd’hui l’espace est splendide !

Ah, nə xoşdur bu gün aləm, nə qəşəng,

Nə qılınc oynayar, nə at kişnər.

Şərabla atlanaraq qalxıb uçaq,

Tanrı sirriylə dolu göylərəcən.

 

Qara qızdırmadan yanan, üzülən,

İki mələk necə divanə gəzər,

Səhərin mavi büllurundan aşaq,

Uzaq ilğım dalınca biz dolaşaq.

 

Ağılla gurlayıb gələn axının,

Astaca söykənək qanadlarına,

Halımız məstliyə bu anda yaxın

 

Baş vuraq, ah, bacım, bu dalğalara,

Bir behişt var, xəyalımdan yaranan,

Ora gedək, nə dincələk, dayanaq.

 

Franslzcadan tərcümə

17-18. 10. 2017

Samara

АРАЗА АЛИЗАДЕ ЕСТЬ ЧЕМ ПОЗДРАВИТЬ…

Окт17

Мадат Гулиев:

— Товарищ Араз Ализаде! Мы проверили все архивы. Ваш покойный отец Мубариз Ализаде не был стукачом!

Араз Ализаде:

— Спасибо, товарищ Гулиев!

Мадат Гулиев:

— Товрищ Ализаде! Я от имени всех чекистов  вас поздравляю! Вы первый в своем роду стукач!

ŞARL BODLER. GÖZƏLLİYƏ HİMN

Окт16

бодлер.jpg

ŞARL BODLER

                         (1821-1867)

                GÖZƏLLİYƏ HİMN

                             

                                           Viens-tu du ciel profond ou sors-tu de l’abîme,

Uca göydənmi gəlirsən, ya qara girdabdan?

Ah Gözəllik! Sən həm günahsan, həm müqəddəslik.

Sən cinayət törədənsən və sən xeyir yaradan,
Sənin şəraba bənzədilməyin əbəs ki deyil.

—

Yayırsan aləmə tufanlı bir axşam tək ətir,

Sənin baxışlarında həm qürub yanar, dan həm,

Dodaqlarındakı cövhərdən igid içsə əgər,

İtər cəsarəti, oğlansa qəhrəmana dönər.

—

Uçurumlarmı yaratmış  səni, ulduzlar ya,

Tale əfsunlanıb, it tək sürünür ardınca.

Gah fəlakət törədirsən, sevinc də gah yayaraq.

Hər şey əmrindədir, hər şeydən azadsan ancaq.

—

Keçib meyitlərin üstüylə gedirsən gülərək,

Uyuşur daş-qaşında cazibə bu dəhşətlə.

Bərq vuran bər-bəzək içində sevgidən məst tək,

Rəqs edir qarnının üstündə Ölüm şiddətlə.

—

Düşərək sehrinə dövrəndə uçur Pərvanə,

Alışıb yansa da o, atəşini alqışlar.

Beləcə aşiq üzülcək sığınır sevdiyinə,

Çəkir  öz qəbrinə o sanki can üstündə sığal.

—

Səni göylər ya cəhənnəm yaradıb — yox fərqi,
Ah, Gözəllik! Həm əcayibsən, həm də məsumsan.

Gülüşülərində, gözlərində yazılmış qərqim,
Sirli sonsuzluğa ki, görməz onu bir insan.

—

Tanrı, İblismi yaratmış? Mələksən, İfritə ya? — 

Nə fərqi var, yeganə, hakimim, Məleykəm, əgər,

Sənin ətrin və musiqinlə bizim dünyanın

Azalır dəhşəti, yüngülləşir zaman yükü də?

1860

Fransızcadan tərcümə

13-16.10.2017

Samara

MARİNA TSVETAYEVA. ƏLAMƏTLƏR

Окт13

marina

ƏLAMƏTLƏR               

                                  Точно гору несла в подоле…

 

Sanki ətəyimdə dağ daşıyırdım,

Bütün canım ağrıdır.

Eşqi tanıyıram başdan-ayağa,

Yayılan bir ağrıdan.

 

Tarla tək elə bil məni yarıblar,

Açığam hər tufana.

Eşqi tanıyıram uzaqlarıyla,
Bütün yaxın olanın.

 

Elə bil canımda yuva qazılıb,

Dərin, qətran qatacan.

Eşqi tanıyıram boyum uzünu,

Göynəyən, qanı sızan

 

Damardan. İçimdən keçib gedir hun,

Sanki soyuq yel kimi.

Eşqi tanıyıram qırılmağından,
Ən vəfalı, bərk simin.

 

Boğaz zirvələri, yarğanlarıyla,

Həyat duzuyla, pasla.

Eşqi tanıyıram yarıqlarıyla,

Yox! – bütün bədəni qanla sıyıran,

Yanğılı səslə!

 

29 dekabr 1924

Ruscadan tərcümə

12-13.10.2017

Samara