Архив | Май 2020

BALIQÇI

Май31

SONY DSC

“Saat on ikidə bu gün durmuşam,

Evdə neyləyəsən? Çantanı dala,
Atıb bura gəldim. Bəlkə heç axşam,
Mən evə getmədim. Qəşəngdir hava…”

 

 

Elə qoca deyil. Gənc də deməzsən,
Dişləri seyrəlib, həm də əyridir.

Uzun da yaşayır beləsi bəzən,
Bəzən qəfil ölür… durduğu yerdə…

 

 

“Deyiləm balığın ölüsü, vallah,
Bir dəfə yeyəndə bir həftə bəsdir.

Volqa qırağında qəşəngdir hava,

Vaxt da tez ötüşür, tilov əldəsə…”

 

 

Nə özü zəng vurur, zəng gəlir nə də,
Telefon gəzdirməs bəlkə beləsi.

Gözləri tilovun nazik ipində,
Fikri su altında…fikirləşirsə…

 

 

Görməyib ömründə okeanları,
Döyüşə girməyib əjdahalarla.

Böyük qəniməti ovcuna sığır,
Beləcə balıqçı vaxtı adlayır.

 

 

Balığın qızılı  qarmağa keçə,
Sehrli həm ola nağıldakı tək.

Buraxar balığı, istəməz heç nə,
Bilir ki, bu hoqqa necə bitəcək…

 

31.05. 2020, Samara

AH, NECƏ SÜTÜLDÜK, TƏMİZDİK NECƏ…

Май27

U LENİ

Ah, necə gözəldi sütül vaxtların,
Birdən dəli kimi vurulmaqları.

Elə ki, bir gözəl qanrılıb baxır —
Alır iradəni, ağlını alır.

 

 

Səsə vurulursan, səsə də bəzən!
Görməmiş üzünün gözəlliyini.

Havalı gəzirsən, dəli gəzirsən,
Gecəli-gündüzlü həmin səs dinir.

 

 

Ah, necə sütüldük, təmizdik necə,
Düzümü, daramı bəsdi saçların,

Bilmirdik onlarda ətir var incə,
Təpədən dırrnağa sarsıda bilir.

 

 

Gözlərə baxırdıq xəlvəti, oğrun,
Naşı oğru kimi əsib qorxudan.

Həmişə azarlı, həmişə yorğun,
Amma xoşbəxt idik nədənsə hər an.

 

 

Sütüldük, sevirdik təmiz eşq ilə,
Duyğumuz təmizdi, niyyətimiz həm,

Bilmirdik Əslinin düymələriylə,

Niyə sübhə qədər əlləşir Kərəm…

 

27. 05. 2020, Samara

ŞEKSPİRİN ÇEVRİLMƏYİ: MİLLƏTƏ TƏQDİM

Май25

şekspirin sonetləri

Ya İblisin fitnəsiydi,
Ya Tanrıdan əmrdi –

Şekspirin sonetini,
Dilimizə çevirdim.

 

 

Küştü tutdum ingilislə,
Qanım axdı, dinmədim.

Vurdu məni nizəsiylə

Dönə-dönə, dönmədim.

 

 

Bilmirdim ki, haçan yeyir,
Ya da haçan yatırdım.

Yarı ölü, yarı diri,
Mən bu işi bitirdim.

 

Dərs bitirən uşaqlar tək,
Sevinc vurdu başıma.

Millətimə dedim gərək,
Təqdim edəm işimi.

 

 

Dedim salam, filan, feşman,
Mənim gözəl millətim.

Şekspiri çevirmişəm,
Nədir, söylə, qiymətim.

 

 

Gözəl millət eşidən tək,
Övladından bu sözü.

Döndü, mənə çevirərərk,
Dalını, türkün sözü.

 

 

Söylədi: “o Şekspirdən,
Bizdə milyonu vardır.

Üçü-dördü beş kişidən,

Şekspir tək dühadır.

 

 

Arvadlara yaxşı əgər,

Türkün sözü, baxıla,
Neçə qadın şekspirlər,
Bizdə yəqin tapılar.

 

Sadə millət deyilik biz,
Adi millət deyilik,
Koroğluyuq hər birimiz,
Həcərik, həm Nəbiyik.

 

 

Hər sənətə biz bələdik,
Nə ingilis, nə alman.

Erməinini mələdərik,
Lazım gəlsə, sabahdan.

 

 

Özümüzdə çevirməyə,
Əjdaha var nə qədər.

Özgələrə axı niyə,
Verməliyik biz dəyər.

 

 

Yazdığını bəyəndimi,
Bu ölkədə bir insan?

İcazən var İlham bəydən,

Ya Mehriban xanımdan?

 

 

Tərcüməni  sobaya at,
Bax necə işin yanır.

Al ovcuna soyuyanda,

Külü sovur başına….”

 

25. 05. 2020, Samara

ATAMLA SÖHBƏT

Май21

20.03. 2020

  ölümünün ildönümünə

Birdən görüşsəydik çaşardın yəqin,

Görəndə uzanıb sinəmə saqqal.

“Bala, dəllək Qulam ölüb?” deyərdin —
O vaxt belə saqqal saxlamırdılar…

 

 

Dəllək Qulam ölən haçandı, lələ…

Ölüb məktəblərin müəlliməri,

Ölüb papaqçılar, ölüb dərzilər,

Sən tanıyanların qalmayıb biri…

 

 

Gedir daşqoyanı, gedir ustası,
Gedir hamamçısı, gedir dəlləyi.
Ölüb lap ən nəhəng dahisi getsin –

Dünya həminkidir, dəyişən deyil…

 

 

Mən də həminkiyəm… Sənin kimiyəm,
Özüm uğursuzam, zəhmətim hədər.

Tanrı cənnətinə, cəhənnəmə həm,
Ancaq inanmıram mən sənin qədər.

 

 

Məni də dünyanın fikri aparır,
Mən də itirirəm tez-tez eynəyi.

Nəfəsdən düşürəm, evi axtarıb,
Eynəksə gözümdə — kimim var deyə?…

 

21. 05. 2020, Samara

PUŞKİN DEMİŞKƏN…

Май19

2

siyasətçi İlqar Məmmədova

 

Fikirli, qayğılı gəzib haçandan,

Gah dili dolaşır, gah da yerişi.
Gözü də qızarır həyəcanından –

Malına samballı müştəri düşüb.

 

 

Otuz gümüşdüsə təklifi əvvəl,
Qaıxıb otuz dəfə otuza indi

Çaşıb mal yiyəsi, qalıb məəttəl,
Bilir ki, sifariş müstəbidindir.

 

 

Reputasiyadır malının adı,
“Təmiz ad” həm sadə, həm də təbii.

Doğma ölkəsində həmişə nadir,
Minlərdən seçilir onun sahibi.

 

 

Ata çörəyi var, ana südü var,
Bəlkə mayasında təmiz adın da.

Bəlkə müəllimlər, yaxşı kitablar,
Adın, rol oynayıb yaranmağında.

 

 

Özü öz içiylə çıxıb girişib hərbə,
Olub bayırıyla ixtilafları.

Ölkəni hərləyən, xalqı hərləyən,
Yeriyib üstünə, silah çıxarıb.

 

 

Qoruyub adını canından artıq,

Keçəndə zindanın sınaqlarından.

Keçilən sınaqlar nə qədər ağır

Olursa, qiyməti qalxır adın da.

 

 

Polis yumruğu da, dəyənəyi də,
Dəyibsə, adın da dəyəri şişib

İndi sülənirlər həndəvərində,
Adına ən yağlı müştəri düşüb.

 

 

 

Qəhrəman şübhədə, tərəddüddədir,
Otuz gümüş idi qiymət haçansa.

Otuz dəfə otuz verirlər indi,

Fitnə qabağında dayanıb insan…

 

 

İzləyir həvəslə sövdəni kütlə,
Sürtür əlini də əlinə hətta.

Deyir: “o da bizə bənzəyir elə,

O da miskin imiş, rəzilmiş o da…”

 

 

Alçaqlar! Bilin ki, yanıılrsınız.
Sizdəki bu sevinc, təntənə nahaq.

Bəlkə o, miskindir, üstəlik rəzil,

Ancaq siz kimi yox, ayrı cür ancaq…

 

19.05. 2020, Samara

KOLAZ

Май17

U LENİ. KİNO

Hər il yay gələndə kolazı lələm,

Çəkib çevirərdi tərsə qıraqda.

Yeyilən yerləri söküb təzələr,
Vedrədə qaynadıb çəkərdi qır da.

 

Bir-bir taxtaların aralarını,
Səylə, tələsmədən kəpitkələrdi.

Qaba barmaqları gəzsə haranı,
Dəyişər, baxana təzə gələrdi.

 

 

Kürün qırağında kolaz dincəlir
Canına çəkilən qır quruyurdu.

Kişi hazırlardı təzə çəpləri,
Oturaq yerləri təmiz yuyurdı.

 

 

Kolaz köməkləşmə  salınır suya,
Yenə dayanırdı səfərə hazır.

Bu taydan də o taya, sonra bu taya —
Tale yazısıydı bu da kolazın.

 

 

Fikirli o taya baxardı kişi,
Əlini üstünə qoyub alnının.

Axı çay keçilmir adi yol kimi,
Hücumla elə bil sahil alınır…

 

 

Dünyanın möhtəşəm dənizlərini,
Nə kolaz görmüşdü, kolazçı nə də.

Göylərsə üstündə həmin və eyni,
Xırda qayıqların, gəmilərin də.

 

 

Heraklit dediyi düzsə də, ancaq,

Heç nə dəyişmirdi, Kür da həmindir.

Yaxın səfərə çıx, ya da ki, uzaq —
Sonuncu mənzilin həmişə birdir…

 

15-17.05. 2020, Samara

“AH, BURA NECƏ DƏ GÖZƏL GUŞƏDİR…”

Май12

U LENİ

Ah, bura necə də gözəl guşədir!

Yuxudur elə bil göz önündəki.

Baxırsan – bir yanın yaşıl meşədir,
Bir yanın da göldür, üzür ördəyi.

 

 

Ah, evlər necə də qəşəng və zəngin,
Heyf ki, boyumdan ucadır hasar.

Gözəl həyətlərdə gəzirlər yəqin,

Ağlını başından alan xanımlar.

 

 

Yaşaya biləydim ah, belə yerdə!

Bu gölün üstündə evim olaydı!
Onda heç ağlıma ölüm gələrdi?  

Ölümü özümə yaxın qoyardım?!

 

 

Dalımca gəlsəydi ölüm mələyi,
Burcudar, qaçardım, basardım küyə.
Dəli Domrul kimi, indi nə deyim,

Çıxardım zalımla bəlkə küştüyə.

 

 

Basılsam, hönkürər, yaş axıdardım,
Ki, bəlkə canalan insafa gələ.

Elə Domrul kimi yaxınlarımdan,
Adam axtarardım … yerimə ölə…

 

 

Elə alçalardım mələk önündə —

Yəqin öz gözümdən düşərdim özüm.

Yala dil çıxaran itin günündə,

Ömür diləməkdən yaxşıdır ölüm…

 

 

O gözəl guşələr bəlkə fitnədir,
Yaxşı ki, otağım qəbir kimi dar.

Həyat şirin gəlir mənə də hərdən,

Qəlbim ölümü də hərdən arzular.

 

 

Hazıram, mələyin, İlahi, gəlsin,

Nə mala həvəsim, malım var nə də.

Nə yaş axıdaram, nə çıxar səsim,
Taleyə baş əyib həqir gedərəm.

 

 

 Polis qabağında başıaşağı,

Qandallı gedən tək gedərəm elə.

Şirin fitnələrdən, Tanrım, uzağıq,
Hazırıq, haçan ki, mələyin gələ…

 

12. 05. 2020, Samara

QƏLƏBƏ

Май10

2

“Çörək, çörək!” deyən körpə,
Aramsız çığırırdı.

Eşidəndə tük ürpədən,

Səs birdən qırılırdı…

 

 

Mənim ucqar, uzaq kəndim,
Nə top, nə tankı vardı.

Çətin ki, ov tüfəngi də,
Kimdəsə tapılardı.

 

 

Getdi cavan kişiləri,
Uzaqlarda ölməyə.

İndən belə çöl işləri,
Oldu arvad əməyi.

 

Əmək ağır, acdı qarın,
Ayaq yalın, baş açıq.

Yetişəni, yığılanı,

Hökumət aparacaq.

 

 

Neçə ahıl, neçə uşaq,
Kənddə ölüb acından?

“Çörək!” deyib qışqırıblar,

Çörəksə yox haçandan…

 

 

Ağ at üstdə marşal Jukov,
Girir Qızıl meydana.

Özü də tox, atı da tox,
Zəfər çalıb zamana.

 

 

Mənim uzaq kəndim hələ,

Qan axıdar, tər tökər.

Quş payı tək gilələyər,

Çörək tapan bir tikə.

 

“Çörək!” deyib qışqıran var,
Komalarda indi də.

Heykəl kimi gedir marşal,

Qımıldanır at nə də…

 

10. 05. 2020, Samara

«KİMDİ BU QOŞUNUN BAŞ KOMANDANI…»

Май7

SONY DSC

Kimdi bu qoşunun baş komandanı?

Əsgəri, zabiti bəs nə qədərdir?

Şeypuru niyə yox? Bayrağı hanı?
Səbəbi, məqsədi bu hərbin nədir?

 

 

Çay, dəniz nədir ki – okean aşır,
Alır bir həmlədə materikləri.

İsgəndər görsəydi, sarsılar, çaşar,

Düşərdi gözündən elədikləri.

 

 

Çıxsa Napoleon qəbirdən indi,

Düşər karantinə bir-iki aya.

Nə qədər düşünə, baş da sındıra,
Gəlməz ağlına bir strategiya.

 

 

Hanı Topal Teymur? Çingiz xan xanı?

Azmı öyünüblər yürüşləriylə?!

Görünməz qoşuna ayılın baxın,

Uşaq oyunuymuş sizin döyüşlər…

 

 

Kimdi bu qoşunu yaradan axı,

Kimdi nizamlayan, silahlandıran?

Hansı bayraq altda yürüşə qaxıb?
Verir əmrləri hansı komandan?

 

 

Gedir taclı qoşun gözə dəymədən,
Aşır dənizləri okeanları.

Uçarla şığımır, gəmi də minmir,
Göz açıb-yumunca ölkələr alır…

 

 

Hanı şeypur səsi? Bəs hanı bayraq?

Qoşunun əsgərəi bəs nə qədərdir?

İnsana bəlkə bu, sınaqdır ancaq,
Bilmirik səbəbi, məqsədi nədir…

 

07.05. 2020, Samara

YAŞADIĞIN ÖLKƏ RUSİYADIRSA…

Май5

U LENİ. KİNO

Yaşadığın ölkə Rusiyadırsa,
Və özgə dildəsə yazdığın əgər —
Nə şeir, nə də ki, əsər sayılar,

Dəyəri oyuncaq əskinas qədər.

 

 

Pula bənzəsə də, yox məzənnəsi,
Uşağın başını bəlkə aldadar.

Özün qızarırsan, kiməsə versən,

İtirər özünü, çaşar alan da.

 

 

Oyuncaq biletdir yazdığın ya da,
Nə səni aparar, nə də özgəni.

Qatarlar nizamla keçər yanından,

Durarsan, yollara gözün zillənər.

 

 

Elə bil uşaqsan, qələbəlikdə,
Birdən itirmisən ata-ananı.

Yumşaq ürəklilər tökülüb gəlir,
Soruşurlar kimsən, nədir ünvanın.

 

 

Duruxub qalırsan, tutulur dilin –

Beləcə bir ömrün zəhməti itir…
Misralar yazmısan bəlkə neçə min,

Ünvana möhtacsan ikicə sətir.

 

05.05.2020, Samara