Архив | Июль 2019

ANNA AXMATOVA. “BİLMİRƏM ÖLMÜSƏN, YA DA Kİ, SAĞSAN…”

Anna_Ahmatova

Я не знаю, ты жив или умер…

Bilmirəm ölmüsən ya da ki sağsan,

Axtarım izini bəlkə yerdə mən.

Axşamın toranı qatlaşan zaman,
Alışım, yas tutum sənə ya fikrən.


Budur, al: bu, gündüz duamdır mənim,
Bu, oddur, gecələr yandırır canı.

Bu, quş qatarıdır şeirlərimin,

Bu da gözlərimdə səmavi yanğın.


Məhrəm heç kim yoxdu mənə sən qədər,
Sən qədər üzənim yoxdu dünyada.

Hətta əzablara düçar edən də,

Hətta əzizləyib, sonra atan da.

Ruscadan tərcümə

29-30. 07. 2019, Samara

Я не знаю,  ты жив или умер,—
На земле тебя можно искать
Или только в вечерней думе
По усопшем светло горевать. Читать далее

GEORGİ İVANOV.    «SƏNİ XATIRLADIM, MƏNİM MƏZARIM…»

georgii-ivanov

Я вспомнил о тебе, моя могила…

 

Səni xatırladım, mənim məzarım,
Uzaqlarda qalan ata ölkəsi.

Orda dalğa səsi, qayalıqları

Yarıb keçən çayda söyüd kölgəsi.

 

 

 

Meşə üstdə şəfəq. Sürü aşaraq

Zərif pərdəsini dumanın, gedir.

Heç nə istəmirəm, əzizim, ancaq,

Bura ki çatmışam, nəfəs dərim bir.

 

 

 

Dostum! Ağlayan kim, arzulayan kim,

Mənsə dayanmışam çay qırağında.

Qürub buludu tək görürəm eşqim

Yanır, öləziyir göz qabağnda.

 

Ruscadan tərcümə

26.07. 2019, Samara

 

Я вспомнил о тебе, моя могила,

Отчизна отдаленная моя,

Где рокот волн, где ива осенила

Глухую тень скалистого ручья. Читать далее

ANNA AXMATOVA. “DÜŞÜNDÜN, QALMIRAM MƏN DƏ HAMIDAN…”

Anna_Ahmatova

А ты думал — я тоже такая…

 

Düşündün qalmıram mən də hamıdan,
Məni də asanca unutmaq olar.

Ağlaram, yalvarıb atılaram da

Mən kəhər atının ayaqlarına.

 

 

Türkəçarəçiyə dedin gedib ya

Ovsun oxudaram sənin adına.

Yollaram qəribə sənə hədiyyə —
Sevimli yaylığı, gələr yadına.

 

 

Lənətə gələsən. Nə dönüb baxar,
Nə də inləyərəm, cəhənnəmdə yan.

Ancaq and içirəm behişt bağına,

Möcüzə qüdrətli bu ikonaya –

Eşq gecələri qopan yanğına –

Dönmərəm yanına daha heç zaman.

 

1921

Ruscadan tərcümə

28. 07. 2019, Samara

 

 

А ты думал —  я тоже такая,

Что можно забыть меня,

И что брошусь, моля и рыдая,

Под копыта гнедого коня.

 

 

Или стану просить у знахарок

В наговорной воде корешок

И пришлю тебе странный подарок —

Мой заветный душистый платок.

 

 

Будь же проклят. Ни стоном, ни взглядом

Окаянной души не коснусь,

Но клянусь тебе ангельским садом,

Чудотворной иконой клянусь

И ночей наших пламенным чадом —

Я к тебе никогда не вернусь.

 

Июль 1921

GEORGİ İVANOV. “GƏZİRİK KÜÇƏLƏRİ XƏYALA QAPILARAQ…”

georgii-ivanov

 

 «ПО УЛИЦАМ РАССЕЯННО МЫ БРОДИМ…»

 

Gəzirik küçələri xəyala qapılaraq,

Kafedə otutururq, baxırıq qadınlara.

Tapıb deyə bilmirik əsil sözləri ancaq,
Ürəksə daha qızmır təxmini olanlara.

 

Neyləmək axı? Bəlkə  Peterburqa qayıtmaq?

Eşqə düşmək? Partlatmaq Paris Operasını?
Üzüqoylu qalasan soyuq çarpayıda ya,
Gözlərini qapayıb bir də oyanmayasan.
 ruscadan tərcümə

23-24.07 2019 Samara

 

По улицам рассеянно мы бродим,
На женщин смотрим и в кафэ сидим,
Но настоящих слов мы не находим,
А приблизительных мы больше не хотим.

И что же делать? В Петербург вернуться?
Влюбиться? Или ОперА взорвать?
Иль просто — лечь в холодную кровать,
Закрыть глаза и больше не проснуться…

ANNA AXMATOVA. “MƏNİM MƏKTUBUMU ƏZMƏ, ƏZİZİM…”

 

Anna_Ahmatova.jpg

Ты письмо мое, милый, не комкай…

 

Mənim məktubumu əzmə, əzizim,

Oxu axıracan, dostum, oxu sən.

Sənə yad olmaqdan mən daha bezdim,
Bezdim ki, naməlum, tanınmazam mən.

 

 

 

Baxma qaşqabaqlı, qəzəblə qızma,
Sənin sevimlinəm, səninəm axı.

Mən nə kraliça, nə çoban qızam,
İndi rahibə də deyiləm daha.

 

 

 

Görürsən gündəlik, sadə dondayam,

Dabanı yeyilib ayaqqabımın…

Ağuşsa yenə də canı odlayan,

İri gözlərimdə qorxusa həmin.

 

 

 

Mənim məktubumu, əzmə, əzizim,
Səni ağlatmasın müqəddəs yalan.

Məktubu həmişə özünlə gəzdir,

Əzizlə, torbanda saxla hər zaman.

 

1912

Ruscadan tərcümə

27. 07. 2019, Samara

 

 

Ты письмо мое, милый, не комкай.

До конца его, друг, прочти.

Надоело мне быть незнакомкой,

Быть чужой на твоем пути.

 

Не гляди так, не хмурься гневно,

Я любимая, я твоя.

Не пастушка, не королевна

И уже не монашенка я —

 

 

В этом сером, будничном платье,

На стоптанных каблуках…

Но, как прежде, жгуче объятье,

Тот же страх в огромных глазах.

 

 

Ты письмо мое, милый, не комкай,

Не плачь о заветной лжи,

Ты его в твоей бедной котомке

На самое дно положи.

 

1912

GEORGİ İVANOV. “DÜNYA SOYUĞUDUR SƏNİ ÜŞÜDƏN…”

georgii-ivanov

Холодно бродить по свету…

 

Dünya soyuğudur səni üşüdən,
Tabutda bundan da soyuqdur amma.

Saxla yadda bunu, saxla həmişə,

Nahaq taleyini sən yamanlama.

 

 

Hələ də Bloku sən oxuyursan,
Hələ də gözlərin pəncərədədir.

Hələ bilmirsən ki, vaxt çatar haçan,
Heç nədə, heç kimdə  indi yox aman,

Hər şey birdəfəlik məhv olub gedir.

 

Kim nə deyə bilər —  həyat gözəldir,
Ölümsə dəhşətdir, bunu bilirik.

Ölüm eybəcərdir, ölüm rəzildir,

Ancaq hamısının qiyməti qəpik.

 

 

Saxla saxla bunu yadında möhkəm

— Bircə damla həyat, işıq bir azca,

“Donna Anna! Anna! Yox ancaq cavab,

Anna, Anna! Batıb sükuta aləm».

 

Ruscadan tərcümə

23. 07. 2019, Samara

 

 

 

Холодно бродить по свету,

Холодней лежать в гробу.

Помни это, помни это,

Не кляни свою судьбу.

 

 

 

Ты еще читаешь Блока,

Ты еще глядишь в окно,

Ты еще не знаешь срока —

Все неясно, все жестоко,

Все навек обречено.

 

 

И конечно, жизнь прекрасна,

И конечно, смерть страшна,

Отвратительна, ужасна,

Но всему одна цена.

 

 

Помни это, помни это

— Каплю жизни, каплю света…

 

«Донна Анна! Нет ответа.

Анна, Анна! Тишина».

DƏNİZ VAR, YOX DƏNİZ TARİXİM ANCAQ…

Qədim ingilisin “qağayı yolu”
Dediyi yollardır dəniz yolları,
Şərəfə çatdıran bu yollar olub,
Bir vaxt ispanları, portuqalları.

+

Gəmi qayırıblar xırda və iri,
Beləcə yaranıb donanma sonra,
Kəşf, fəth ediblər materikləri,
Qırmızı qan axıb mavi sulara.

+

Sularda ordular üz-üzə gəlib,
Yenilən də olub, zəfər çalan da.

Sulara tarixlər yaızlıb, qalıb,

Silinən də deyil, unudulan da.

+

Dəniz xalqı deyil mənimsə xalqım,
Dəniz var, yox dəniz tarixim ancaq.

Qayıqlar içində mənim qayığım,
Üzməyib, üstündə yellənə bayraq.

+

Dəniz şücaəti dadmayan insan! —
İndi qırağında girincdir yazıq.

Qamarlayır, tutur, salır hasara,
Sahili gözünə təpə az qalır.

+

Dənizə girməyib dədə-babası,
Nə qılınc oynadıb, top atıb nə də.

Nə şərəf, nə qeyrət — parası varsa,

Satar dənizi də, yağı gələndə.

+

Dəniz də yarı göl, yarı dənizdir,

Ayrılıb dünyanın okeanından.

Ayrıyıq dünyadan biz özümüz də —
Harda var dənizi hasara alan?

+

Bəlkə cəhalətdən, bəlkə tamahdan,
Kim bilir, soydaşım mənim bir zaman,

Bənd vurub Xəzərin qabağına da,

Ayırıb dünyanın okeanından…

25. 07. 2019

Samara

ANNA AXMATOVA. “SİZ QALIN, YAŞAYIN, MƏN GEDƏRİYƏM…”

AKHMATOVA

Вам жить,  а мне не очень…

 

Siz qalın, yaşayın, mən gedəriyəm,

Döngə qabaqdadır, yaxındır indi.

Gözəgörünməzdə hesab, deyirəm,

Necə də dəqiqdir, necə də ciddi.

 

 

 

Cürbəcür vurulur vəhşi hər heyvan,
Gərək hər birinin növbəsi çata.

Seçilir ov vaxtı fəsilnən, aynan,
İl boyu vururlar canavarısa.

 

 

 

Azad yaşamağı sevir canavar,
Hesab tez çəkilir onunla ancaq,

Meşədə vurular, çöldə vurular,
Ovçu il uzunu gəzər dalınca.

 

Ah, mənim yeganə dostum, ağlama,
Yayın oğlan çağı, qış günü ya da,
Qurdlar oylağından qulaqlarına
Yenə mənim səsim gəlib çatanda.

1959

Ruscadan tərcümə

24.07. 2019, Samara

 

Вам жить, а мне не очень,
Тот близок поворот.
О, как он строг и точен,
Незримого расчёт.

 

Зверей стреляют разно,
Есть каждому черёд
Весьма разнообразный,
Но волка — круглый год.

Волк любит жить на воле,
Но с волком скор расчёт:
На льду, в лесу и в поле
Бьют волка круглый год.

 

Не плачь, о друг единый,
Коль летом иль зимой
Опять с тропы волчиной
Услышишь голос мой.

 

<1959>

GEORGİ İVANOV. “YUXUM NƏSƏ QAÇIB…”

georgii-ivanov

Не спится мне. Зажечь свечу?

 

Yuxum nəsə qaçıb. Yandırımmı şam?

Kibrit yox ancaq.

Bütün dünya susur, mən də susuram,

Aya baxaraq.

 

 

Düşünürəm: indi nə qədər insan,
Belə sükutda,
Gözünü bu sakit və buludsuz an,
Aya dikibdir.

 

 

Belə dolanmaqdan göyün üzünü,,
Bəlkə ay bezər —

Həmin pəncərələr, onu izləyən,
Həminki gözlər.

 

 

 

Ya yüz il qabağa, dala ya yüz il,
Dünyamız həmin —

İt hürür və gözü pəncərədədir,
Xəyalpərvərin.

 

Ruscadan tərcümə

22-23. 07. 2019, Samara

 

 

Не спится мне.  Зажечь свечу?

Да только спичек нет.

Весь мир молчит, и я молчу,

Гляжу на лунный свет. Читать далее

CORC BAYRON. GƏNC LEDİNİN ÖLÜMÜNƏ

Byron_1813_by_Phillips

Müəllifin əzizi olmuş kuzeninə
On The Death Of A Young Lady

 

İndi küləklər yatıb, düşüb axşam toranı,

Bir yarpaq da titrəmir bütün pöhrəlik içrə.

Marqaretin qəbrinə yenə də qayıdıram,
Sevimli torpaq üstə düzürəm çiçəkləri.

 

 

 

Bu dar hücrə içində yatır onun qubarı,
Həyat coşub daşırdı bu qubarda haçansa.

Qənimət tək apardı Onu Dəhşət Kralı,

Onu qurtara bildi nə gözəllik, nə ad-san.

 

 

Ah, Dəhşət Kralında olsaydı əgər insaf,
Döndərə bilsəydilər tale hökmünü göylər,

Göz yaşı tökərdimi qəlbi yaralı insan,
Onun dəyərlərini sadalayaraq məgər?

 
Fəqət niyə ağlamaq? İndi onun ruhu var
Dünyanın cəlalını yaradan bu işıqda

Mələklər onu cənnət mənzilinə aparar

Sonsuz məzəylə orda veriləcək haqqı da.

 

 

 

Və məğrur ölərilər Göyü indi qınaya,

Taleyə qarğış deyə, başını itirib ya?

Siz ey fəna cəhdlər, mənə yaxın durmayın,

İtaətdən çıxmaram mən heç zaman Tanrıya.

 

 

 

Xatirəsi əzizdir nəcibliyinin hərçənd,
Onun gözəl çöhrəsi hərçənd gözüm önündə.

Gözlərimdən yaş axır onu düşündüyüm dəm,
Qalır adı, sevgisi ürəyimdə indi də.

 

1800

İngiliscədən tərcümə

20-22.07. 2019, Samara

 

On The Death Of A Young Lady

 

Cousin to the Author, and very dear to him

Hush’d are the winds, and still the evening gloom,
Not e’en a zephyr wanders through the grove,
Whilst I return, to view my Margaret’s tomb,
And scatter flowers on the dust I love.
Within this narrow cell reclines her clay,
That clay, where once such animation beam’d;
The King of Terrors seized her as his prey,
Not worth nor beauty have her life redeem’d.

 

Oh! could that King of Terrors pity feel,
Or heaven reverse the dread decree of fate,
Not here the mourner would his grief reveal,
Not here the muse her virtues would relate. 
But wherefore weep? Her matchless spirit soars
Beyond where splendid shines the orb of day;
And weeping angels lead her to those bowers
Where endless pleasures virtuous deeds repay.

 
And shall presumptuous mortals Heaven arraign,
And, madly, godlike Providence accuse?
Ah! no, far fly from me attempts so vain;—
I’ll ne’er submission to my God refuse.

 
Yet is remembrance of those virtues dear,
Yet fresh the memory of that beauteous face;
Still they call forth my warm affection’s tear,
Still in my heart retain their wonted place.