MİXAİL LERMONTOV
DUA
В минуту жизни трудную…
Ömrün çətin anında,
Qüssə sıxsa ürəyi
Sehrli bir duanı,
Dönə-dönə deyirəm.
Avazında hər sözün,
Bərəkətli qüvvə var,
Onlardan həzin-həzin,
Pak mələhət yayılar.
Gedər qəlbdən asılan,
Daş da, itər şübhə də.
Ağlayır, inanırsan,
Ah, necə xoşdur həm də…
1837
Ruscadan tərcümə
30.11.2017
Samara
QURANA BƏNZƏTMƏLƏR
VII
Qalx ayağa, ağürək:[i]
Səhər açılanacan,
Küncündə mağaranın,
Müqəddəs çıraq yanır.
Dua elə ürəkdən,
Peyğəmbər, at başından,
Kədərli fikirləri,
Məkrli yuxuları.
Həqiranə ibadət,
Elə səhərə qədər.
Səmavi kitabı sən,
Oxu səhərə qədər!
1824
Ruscadan tərcümə
29.11.2017
Samara
[i] Orijinal qafiyəsizdir
BORİS PASTERNAK
POEZİYANIN TƏYİNİ
Bu, fitdir, fəzanı sarsidar keçər,
Qopan şaqqıltıdır buz deşildimi.
Yarpağı üşüdüb donduran gecə,
Bu, iki bülbülün deyişməyidir.
Bu, ot-ələf basan şirin noxuddur,
Kainat göz yaşı yatır qınında.
Ləkə dolu kimi yağır Fiqaro,
Elə bil pultlardan, fleytalardan
Onu yorulmadan gecə arayar
Dərin diblərində çimərliklərin
Sonra nəm və titrək ovuclarıyla,
Aparıb ulduzu çəmənə sərər.
Qübbəni bürüyüb qızılağaclar,
Sudakı taxtadan səthi — boğanaq.
Ulduzlar qəhqəhə çəksə — yeri var,
Sədasız, kar yerdir kainat ancaq.
1917
Ruscadan tərcümə
28.11.2017
Samara
MİXAİL LERMONTOV
(1814-1841)
QAYA
Ночевала тучка золотая…
Qızıl bulud gecələdi,
Nəhəng qaya sinəsində.
Yola vardı səhər tezdən,
Maviliklə dəcəlləndi.
Qayanınsa nəm iz qaldı,
Qırışında. Durub tənha,
Fikrə dalıb qoca qaya,
Səhrada səssiz ağladı.
1841
Ruscadan tərcümə
27.11. 2017
“Sioni kəndi yaxınlığında Qafqaz məzərəsi” şəkli M. Y. Lermontovundur. Kətan, yağ, təxm. 1837-38
Ïîðòðåò Ïîëÿ Âåðëåíà
POL VERLEN
(1844 – 1896)
ÜÇ İLDƏN SONRA
Ayant poussé la porte étroite qui chancelle…
Heç nə dəyişməyib. Tənək dolaşmış
Köşk həmin, həmindir çürük stullar.
Su şırnağındakı zümzümə tanış,
Qoca ağcaqovaq küsülü durar.
Titrəyişi tanış qızılgüllərin,
Zanbağı əsdirən sərin meh həmin.
Tanışdır hər biri torağayların.
Durub həminki tək burda Veleda,
Əhəngi, suvağı düşüb dağılır,
Əspərək ətri də burnumu çaldı.
1866
Fransızcadan tərcümə
26.11. 2017
Samara
Sahili haçandan başına alıb,
Uca qıyyaları qağayıların.
Məhəccər yanında dayanan ahıl,
Torbadan çıxarıb çörək doğrayır.
Beş deyil, on deyil, qoşundu quşlar,
Bu qədər qağayı Volqalıq deyil.
Bəlkə dənizlərdən uçub gələn var,
Gətirib onları çörəyin iyi.
Qoşulub xəlvətcə qağayılara,
Qara qarğalar da yeməyə cumur.
Xırda gilələri sərçələr yığır,
Təklifsiz gələnə qoca göz yumur…
Kəsib boğazından, pensiyasından,
Aldığı çörəyi verir quşlara…
Bir çörək doydurub beş min insanı,
Haçansa… Quşun da öz allahı var…
Quşlara, yiyəsiz itə, pişiyə,
Ağzından tikəni çıxarıb verən!
Haçansa bir çörək verib beş mini,
Doyduran o kəsə yaxındır yerin!
25.11.2017
Samara
POL VERLEN
(1844 – 1896)
YAŞILLIQ
Voici des fruits, des fleurs, des feuilles et des branches…
Bax bu meyvə, bu çiçək, bu da ki, sütül budaq,
Bu, təkcə eşqinizlə vuran çılğın ürəyim.
Parçalamayın onu ağ əlllərlə siz ancaq,
Oxşasın gözünüzü mənim həqir hədiyyəm.
Gələndə büründüyüm şehin gilələrini,
İndi səhər küləyi alnımda soyutmada.
Ayaqlarınız altda, izn verin, dincəlim,
Canlanaq, ötən əziz anları saılb yada.
Tər sinəniz üstünə endirirəm başımı,
Sonuncu öpüşlərin hələ də dinər səsi.
Görək haçan qasırğa susar, hava yumşalar,
Bir az yatım, indi ki, siz də dincəlisiniz.
1874
Fransızcadan tərcümə
24.11.2017
Samara
Noyabrın 19-da qardaşım qızı Sevincin 45 yaşı tamam olardı…
1984-cü ilin son və 1985-ci ilin bir neçə ayı ərzində Mskvada Karpovla Kasparov arasında şahmat tacı uğrunda sonu görünməyən final yarışı keçirilirdi. Mən Moskvadan təzə gəlmişdim, işsizdim, tez-tez Süleymangildə olurdum. Bir dəfə on iki yaşlı Sevinc məndən soruşdu:
Dedim ki, ikisinə beş milyon dollar (səhv etmirəmsə, mükafat fondu bu qədərdi).
Sevinc, əlbəttə, beş milyon dolların nə qədər olduğunu təsəvvür edə bilməzdi, ancaq başa düşürdü ki, bu, çox puldur. Bir az fikrə gedib dedi:
-Xərcləyərdik də, — Sevinc dedi. Sonra məni gözdən keçirib əlavə etdi:
— Əmimə də üst-baş alardım…
Bir neçə ay idi ki, işsiz və pulsuz idim. Əynim köhnəlirdi…
On iki yaşlı Sevincin dediyi uzun ömrüm boyu eşitdiyim ən yaxşı sözlərdəndir…
Dərman kimi xatirələr var, ürəyin tutanda qoyursan dilinin altına…
Sevincin xatirəsi belə xatirədir…
23.11.2017
Samara
Obyektiv önündə dayanan insan,
Özünü nə yaxşı yığışdırmısan!
Gözlərin çəkilib dünya malından
Danışsan, bal damar bəlkə dilindən.
Üzün gülümsəyir, işıqlanır da,
Acığın soyuyub yaxına, yada.
Hazırsan hamını bağışlamağa.
Hazırsan çəkilib belə qalmağa.
Albomda, divarda, baş daşında da,
Əzizin, yaxının yaddaşında da.
Obyektiv önündən çəkilən insan!
Yenə çəkilirsən bəlkə sən bu an!
Heç nə itib-batmır tanrı yanında
Çəkilir, saxlanır ən kiçik an da.
Ciddi ol indi də, gələn zaman da,
Dolandır beynində möhtəşəm fikir,
Elə bil ki, kimsə şəklini çəkir.
Sonra çalış fikrin həyata keçsin,
Qoy çəkən səni iş görəndə çəksin.
Yaxşıdır əlbəttə, üzdə təbəssüm,
Pis olmaz ürəkdən kin də silinsə,
Təkcə üzü çəkmir çəkən, yəqin ki,
Çəkir ürəkdəki dərinlikləri.
İçini-çölünü səliqəyə sal,
Düşün, bəlkə hər an səni çəkən var!
22.11.2017
Samara
POL VERLEN
(1844-1896)
GÖRÜŞ SAATI
La lune est rouge au brumeux horizon…
Dumanlı üfüqdə ay qızarmada
Yuxulu çöllərdə rəqs edən sayaq,
Toran yırğalanır, qamışlıqdasa,
Qurbağa çığırır. Titrəyir hava.
Suzanbaqlarının tacı qapanır;
Qaralır uzaqdan bir sıra qovaq,
Nə budaq, nə yarpaq seçilir ancaq,
İşıldaquş kolun dibində yanır.
Ayılıb vurnuxur qara havada,
Yarasalar ağır qanadlarıyla.
Üfüqə tutqun bir işıq yayılır,
Boylanır ağ Zöhrə. Gücədir daha.
1866
Fransızcadan tərcümə
20-21.11.2017
Samara
xeyrulla xayal 