Архив | Февраль 2022

Marina Tsvetayeva. “GÜNƏŞ – TƏK, ANCAQ BÜTÜN ŞƏHƏRLƏRİ O GƏZƏR…”

marina

Günəş – tək, ancaq bütün şəhərləri o gəzər,

Günəş – mənimdir. Onu vermərəm mən heç kəsə.

Heç kəsə və heç zaman! Bir an da, bir şölə də,

Qoy məhv olsun şəhərlər aramsız gecələrdə.

 Əllərimə alaram! – Qoy hərlənməsin daha,

Əllərim, dodaqlarım  ürəyim də yansa da!

Düşərəm izinə mən, zülmət gecədə itsə —
Mənim günəşim! Səni vermərəm mən heç kəsə!

1919

ruscadan tərcümə

23.02. 2022, Samara

++++++++++++

Марина Цветаева

Солнце — одно, а шагает по всем городам.

Солнце — мое. Я его никому не отдам.

Ни на час, ни на луч, ни на взгляд.— Никому. Никогда!

Пусть погибают в бессменной ночи города!

В руки возьму!— Чтоб не смело вертеться в кругу!

Пусть себе руки, и губы, и сердце сожгу!

В вечную ночь пропадет,— погонюсь по следам…

Солнце мое! Я тебя никому не отдам!

Март 1919

MARİNA TSVETAYEVA. «SİZ HƏM UNUTQANSINIZ…»

marina

Siz həm unutqansınız, siz həm də unudulmaz,

Öz təbəssümünüzə, ah, necə bənzərsiniz!

Yenə deyimmi? – Qızıl səhərdən gözəlsiniz!

Yenə deyimmi? – Sizə kainatda tay olmaz!
Eşqin özünə cavan hərbi əsirsiniz siz,

Siz Çellini əlindən çıxan və yaranan vaz!

Dost, icazə verin mən,  köhnə dəb ilə sizə,
İncələrdən də incə məhəbbətimdən deyim.

Sizi sevirəm. Dinir sobada yelin qıyı.

Dirsəklənib baxaraq yanıb-qızaran közə,

Sevirəm sizi. Safdır, məsumdur mənim eşqim,

Xırda uşaqlar kimi bunu deyirəm üzə.

Hər şey keçər, dost! Sıxır gicgahları ovuclar

Həyat bir gün açacaq! – Gənc əsir, vaxt olacaq,
Eşq sizi buraxacaq, mənim səsimsə ancaq,

İlhamla qanadlanıb dünyaya çəkəcək car

Ki, haçansa dünyada yaşamış bir bəxtiyar —
Özü unutqandısa, o unudumayacaq.

1918

ruscadan tərcümə

22.02. 2022, Samara

++++++++++++++

МАРИНА ЦВЕТАЕВА

Вы столь забывчивы, сколь незабвенны.
— Ах, Вы похожи на улыбку Вашу! —
Сказать еще? — Златого утра краше!
Сказать еще? — Один во всей вселенной!
Самой Любви младой военнопленный,
Рукой Челлини ваянная чаша.

Друг, разрешите мне на лад старинный
Сказать любовь, нежнейшую на свете.
Я Вас люблю. — В камине воет ветер.
Облокотясь — уставясь в жар каминный —
Я Вас люблю. Моя любовь невинна.
Я говорю, как маленькие дети.

Друг! Все пройдет! Виски в ладонях сжаты,
Жизнь разожмет! — Младой военнопленный,
Любовь отпустит вас, но — вдохновенный —
Всем пророкочет голос мой крылатый —
О том, что жили на земле когда-то
Вы — столь забывчивый, сколь незабвенный!

MARİNA TSVETAYEVA. “GECƏLƏR QARADIR BÜTÜN OTAQLAR…”

marina

Gecələr qaradır bütün otaqlar

Zülmətə doğulur hər səs. Gecələr

Dünyada nə qədər gözəl xanım var –

Hər biri məsumdur, hər biri gəzər.

Gecələr gözəllər səhərə qədər,

Oğrularla şirin söhbət eləyir.

Keçsən öz evinin yanından əgər,

Görərsən ki, evin həmin ev deyil.

Qonşun da özünə sanki bənzəmir,

Və hər kürəkdə də qanlı bıçaq var.

Və gücsüz qəzəblə hərlənir, gəzir

Küçələrdə nəhəng, qara ağaclar.

Yeraltı çarpayı, dardır, ah, necə

 Gecələr, gecələr, qara gecələr!

Qorxuram yerimdən duram mən gecə,

Pıçıldayam, öpəm səhərə qədər…

Mənimçin, uşaqlar, dua edin siz,
Gecə yarısı və sönəndə ulduz.

17.12. 1917

ruscadan tərcümə

21-22.02. 2022, Samara

++++++++++

МАРИНА ЦВЕТАЕВА

По ночам все комнаты черны,

Каждый голос темен. По ночам

Все красавицы земной страны

Одинаково — невинно — неверны.

И ведут друг с другом разговоры

По ночам красавицы и воры.

Мимо дома своего пойдешь —

И не тот уж дом твой по ночам!

 —

 И сосед твой — странно–непохож,

И за каждою спиною — нож,

И шатаются в бессильном гневе

Черные огромные деревья.

Ох, узка подземная кровать

По ночам, по черным, по ночам!

Ох, боюсь, что буду я вставать,

И шептать, и в губы целовать…

 

— Помолитесь, дорогие дети,—

За меня в час первый и в час третий.

 

17 декабря 1916

MARİNA TSVETAYEVA. ANAMA

marina

İlk dəfə Ştrausun valslarında bir zaman,
Eşitmişik biz sənin sakit çağırışını.

Bütün canlı olanlar bizə yaddı o vaxtdan
Sevmişik əqrəblərin yüyürük yerişini.

Biz də salamlayırıq qürubları sənin tək

Dərin nəşə duyaraq yaxınlığıyla sonun.

Ən yaxşı axşamda biz nə ilə zənginiksə,

Sən nemət tək qoymusan ürəyimizə onu.

Uşaq yuxularını qoruyub yorulmadan

(Göydən ay nəzər salır sənsiz onlara indi)

Sən öz körpələrini aralı aparırdın,

Acı həyatın ağır fikrindən, əməlindən.

Erkən yaşdan yaxındır bizə, kim kədərlisə,

Gülüş — darıxdırıcı, ev-eşik isə yaddır…

Gəmimiz bəd saatda yola düşüb deyəsən,

Küləklər istəyincə indi onu oynadır.

Rəngini itirmədə mavi ada – uşaqlıq,

Biz nə vaxtdan gəminin göyərtəsində təkik.

Dünyadan köçəndə sən, kədəri irs tək alıb

Səndən qızcığazların, ay ana, elə bil ki.

1907-1910

ruscadan tərcümə

20-21. 02. 2022, Samara

++++++++++++

Марина Цветаева

Маме

В старом вальсе штраусовском впервые

Мы услышали твой тихий зов,

С той поры нам чужды все живые

И отраден беглый бой часов. Читать далее

MARİNA TSVETAYEVA. CƏNNƏTDƏ

marina

Xatirə çiyinləri əzib ağrıdır yaman,

Cənnətdə də ağlaram bu dünya dərdləriylə,

Köhnə sözləri, bil ki, yenə görüşən zaman

Gizlədəsi deyiləm.

Mələklərin qatarı orda uçar nizamla,

Zanbaqlar və arfalar, uşaq xoru orda həm,

Hamı rahat; təlaşla gözlərimi mən amma,

Gözlərindən çəkmərm.

Cənnətdə görünənə  baxdıqca qımışaraq,

Məsum-ciddi qızların çevrəsində durub tək,

Nəğmə oxuyaram mən– dünyəvi, həm yad, uzaq,

Burda oxuduğum tək.

 Xatirə çiyinləri əzib yaman ağrıdır,

Göz yaşımı gizlədən deyiləm — gələndə gün.

Nə burda, nə də orda – niyə görüşək axı,

Cənnədə oyanmarıq heç də görüşlər üçün.

1909-10

ruscadan tərcümə

19.02. 2022, Samara

+++++++++++++

МАРИНА ЦВЕТАЕВА

В раю

Воспоминанье слишком давит плечи,

Я о земном заплачу и в раю,

Я старых слов при нашей новой встрече

Не утаю. Читать далее

MARİNA TSVETAYEVA.»MƏHVİN QADINDANDIR…»

marina

                         O. E. Mandelştama

Məhvin qadındandır. Əlamətisə,
Ovcun içindədir sənin, bax, oğlan.

Dua elə! Qorun! Gecəyarısı,

Gözdə-qulaqdadır düşmənin bu an.

Yetməz harayına nəğmə dedirən

Səmavi vergi.

Sevilirsən elə ona görə sən,

Özün səmavisən yazdığın kimi.

Geriyə qanrılıb, ah sənin başın,
Gözlər yarıbağlı – gizlədilən nə?

Vaxt olar, qanrılar, ah, sənin başın,

Başqa cür hərçənd.

Yalın əllə alarlar – ötkəmsən! inadlısan!

Qışqırığın gecəni yarar səhərə qədər!

Sənin qanadlarını yolub yelə verərlər!

Mələk! —  Qartal balası!

17.03. 1916

ruscadan tərcümə

18.02. 2022, Samara

++++++++++++++

МАРИНА ЦВЕТАЕВА

О. Э. Мандельштаму

Гибель от женщины. Вот знак

На ладони твоей, юноша.

Долу глаза! Молись! Берегись! Враг

Бдит в полуночи. Читать далее

YEVGENİ BARATINSKİ. “İSTEDADDA MİSKİNƏM, SƏSİM DƏ DEYİL UCA…”

Без названия (11)

İstedadda miskinəm, səsim də deyil uca,

Fəqət yaşayıram mən, dünyada varlığıma,

Düşünürəm kiminsə yəqin ki, marağı var:

Onu uzaq törəməm bəlkə bir gün tapacaq
Mənim şeirlərimdə; kim bilir? Görüşüncə,

Qəlbiylə qəlbim onun qatılar ünsiyyətə

Necə ki, dost tapmışam mən həməsrlərimdə,

Oxucumu taparam törəməmdə eləcə.

1828

ruscadan tərcümə

17.02. 2022, Samara

+++++++++++++

ЕВГЕНИЙ БАРАТЫНСКИЙ

Мой дар убог, и голос мой не громок,

Но я живу, и на земли мое

Кому-нибудь любезно бытие:

Его найдет далекий мой потомок Читать далее

AFANASİ FET. «GÖZƏLLİK GÖRÜRSƏN HƏNDƏVƏRİNDƏ…»

Афанасий Фет

Gözəllik görürsən həndəvərində,
Canlının, cansızın gözəlliyi var.

Tapmazsan fikrinin ən dərinində,,

Onun mənbəyini – ha düşün, axtar.

Gün nədir, il nədir, ya əsr nədir,

Əbədi olanla müqayisədə.

Yaşamır, əlbəttə, bəşər əbədi,

Ancaq bəşəridir nə əbədisə.

 

1874-1886-cı ilər arasında

ruscadan tərcümə

16-17. 02. 2022, Samara

+++++++++

АФАНАСИЙ ФЕТ

 

Целый мир от красоты,

От велика и до мала,

И напрасно ищешь ты

Отыскать ее начало. Читать далее

AFANASİ FET. “SALAMLA GƏLMİŞƏM SƏNİN YANINA…”

Афанасий Фет

Salamla gəlmişəm sənin yanına,

Gəlmişəm deyəm ki, günəş oyanmış.

Qaynar işığını yaymış hər yana,
Hər sütül yarpaqda şölə oynamış.

Gəlmişəm deyəm ki, meşə oyanmış,

Ayılmış yuxudan hər budağıyla,

Canında titrəyiş qoparmış hər quş,

Bahar təşnəsi də yaxır az qala.

Gəlmişəm deyəm ki, bu gün də yenə,
Qaynar ehtirasınm dünənki qədər,

Elə əvvəlki tək ürəyim sənə 

Xidməti özünə səadət bilər.

Gəlmişəm deyəm ki, şənlik havası,
Qəlbmi doldurur bir yerə çıxcaq.

Bilmirəm hələ nə oxuyasıyam —

Nəğmə, bilirəm ki, yetişir ancaq.

1843

ruscadan tərcümə

15-16.02. 2022, Samara

++++++++++++++++

АФАНАСИЙ ФЕТ

Я пришел к тебе с приветом,

Рассказать, что солнце встало,

Что оно горячим светом

По листам затрепетало; Читать далее

AFANASİ FET. «İNTİZARLI QAYIĞI…»

Афанасий Фет

İntizarlı qayığı bircə təkanla qovmaq

Dalğaların yalayıb hamarladığı qumdan,

Başqa həyata qalxmaq bircə ləpəylə ancaq,

Çiçəkli sahillərin ətrini duymaq hər an,

Kəsmək darıxdırıcı yuxunu bircə səslə,

Birdən doğma, maməlum olanla nəşələnmək.

Gizli ehtirasları şirinlətmək eşq ilə,

Duymaq özgə olanı özünkü tək, doğma tək.

Dilə topuq vurduran sözləri pıçıldamaq,
Titrəməz ürəklərin – çoxaltmaq döyümünü,
Bütün bunları seçmə şair bacarır ancaq,

Budur onun çələngi, budur tanıdan onu!

28 oktyabr 1887

ruscadan tərcümə

14-15. 02. 2022, Samara

++++++++++

Афанасий ФЕТ

Одним толчком согнать ладью живую

С наглаженных отливами песков,

Одной волной подняться в жизнь иную,

Учуять ветр с цветущих берегов, Читать далее