Архив тегов | ölüm haqqında şeir

NƏNƏMİN SANDIĞI

                 

  Püstəxanım nənəmin xatirəsinə

Xırda bir otaqda olurdu nənəm,
On ki metrdən deyildi artıq,

İki şey var idi gözə görünən:

Bir dəmir çarpayı və köhnə sandıq.

 +

Üstündə yatacaq vardı sandığın,
Nadir təsadüfi qonaqlar üçün.

Qıfıllı saxlardı nənəm ağzını,

Sirr idi çoxuna sandığın içi.

 +

Yığıb saxlayırdı nənəm haçandan
Sandıqda dəfninə nə lazımdısa.

Kəfənlik ağından qəndə, çayacan —

Məəttəl qalmasın gələnlər yasa.

 +

Nənəmə yadsa da ölüm söhbəti,
Ölümü gözlərdi qəfil qonaq tək.

Əmanət sayırdı sanki həyatı,

Hazırdı qaytara yıyəsi gəlcək.

 +

Namaza durmazdı, qaçardı dindən,

Tanrıdan bir uzaq məsafədəydi.

Həyat eyiblidir – sonu xüsusən! —

Bunu yaradana necə deyəydi…

20.01. 2023. Samara

«PARKDA VƏ BULVARDA BƏZƏYİ ƏLVAN…»

Parkda ya bulvarda bəzəyi əlvan

Uşaq elektrik qatarları var.

Gəzər həndəvəri, dairə vurar,
Mahnılar ucalar vaqonlarından.

 +

Uşaqlar şənlənir, qışqırışırlar,
Şənlənir uşaqla valideyn də.

Uğunub gedən var, nəğmə deyən də,
Beləcə gəzişər, gəzdirər qatar.

 +

Yeni il belə bir qatara bənzər.
Uşaqlı-böyüklü vaqonlarına

Doluruq. Tezliklə yetsə də sona,

Bu şən səyahətdən hamı bəxtəvər.

 +

Köhnə il…Köhnə il bəs nəyə bənzər? —

O sanki ritual avtomobilidir,

Sənə əzizləri aparıb gedir.
Bu maşın sənin də dalınca gələr…

05.01. 2023, Samara

LEONİD QUBANOV. RƏSSAM

Леонид Губанов

(1946-1983)

Kətan 37-37-dir,

Ölçüsü eynidir çərçivənin də.

Yox, bizi öldürən xərçəng deyildir,
Yaşdan, qocalıqdan ölürük nə də.

 +

Qıcqırtı yaranır işdən elə ki,

Səsləyir istisi bizi rənglərin.

Arvaddan və puldan qaçıb gedirik,

Tapaq kətanların gümüş bədrini.

 +

Dünyanı çəkməyə! Al qanımızla!

Unudaq yuxu nə, vəd nə, azar nə!

Mavi qollarına molbertin elə,
Baş qoyub biz ölək əsrdən əsrə.

1964

ruscadan tərcümə

30.11. 2022, Samara

 +++++++++++

ХУДОЖНИК

Холст 37 на 37.
Такого же размера рамка.
Мы умираем не от рака
И не от старости совсем.
Читать далее

«QƏFİL GƏLMƏSƏ DƏ BİZƏ QOCALIQ…»

2021 лето

Qəfil gəlməsə də bizə qocalıq,
Gözlənilməz olur, sarsıdır hətta.

Hər gün özümüzdə azar tapırıq,

Vurnuxur, çıxırıq min hoqqadan da.

 —

Onlayn həkimlər, həkimxanalar,

İynə, dava-dərman, türkəçarələr.

Cürbəcür pəhrizlər sınaqdan çıxar.
Orucluq – taqətdən düşənə qədər.

 —

Birdən cin elə bil bizə buyurar  —

Qaçarıq – parklarda, yol qırağında.

Sprinterə dönüb quş tək uçan var,
At kimi çapan da, yorğa gedən də.

 —

Qaçırıq, qanrılıb dala baxmadan,

Eşitməsək də səs, duyuruq hənir.

Qəlbdə, əzalarda artır həyəcan:

Dabanbasma ölüm mələyi gəlir…

 —

A dost! Yaşıdımsan, bəlkə cavansan,
Ayaq saxla, eşit mən deyənləri.

Nə qaçış, nə pəhriz, həkim və dərman? –

Əzrail bunlara aldanan deyil.

 —

Qalın bir kitabı hər gün aç oxu
Ya da yığ yanına yüzünü birdən.

Oxu yatağında gəlincə yuxu,
Oxu birnəfəsə, ara vermədən.

 —

Almanları oxu, Kantı xüsusən.

Oxu yunanları, oxu farsları,
“Min bir gecəni” də elə oxu sən,
Yaşa ərəbdəki ehtirasları.

 —

Oxu Şekspiri, oxu Bodleri,

Jül Vern yaxşıdır yataqda gecə.
Mirzə Cəlili də oxu arabir,
Oxü gözlərinə yuxu gəlincə.

 —

Hər gün təzə kitab, təzə əhvalat,

Yeni bir aləmdir yeni səhifə.

Çiyninin üstündən boylanıb bu vaxt,

Bəlkə oxuyan var səninlə birgə.

 —

Tanrı özü ya da ölüm mələyi,
Elə təsirlənər sən oxuyandan,

Ömrünün üstünə qoyar ay və il —
Çıxar hətta ölüm söhbəti yaddan…

 

04. 08. 2022, Samara

 

BAYRAMLAR AYINDA DOĞULAN BACIM…

26 SENT 2019. 2

     Ağənnənin xatirəsinə

 

Bayramlar ayında doğulan bacım,
Heç sənin toyun da bayram olmadı.

Tərk edib gedirdin zülm ocağını,
Eləydi getdiyin yerin də adı.

 

 

Xoş sözü ömründə  kimdən eşitdin? –

Atandan, anandan ya qardaşından?

Yıxıldın, hayına kimin yetişdi?

Ağladın, qoşulub kim yaş axıtdı?

 

 
Zəhmətin ağırdı, günün qaraydı,

Bayramlar ayında doğulan insan.

Demə, əziz bacı, təkcə bu ayda –

Həmişə qəlbimdə, yaddaşımdasan…

 

07. 03. 2020, Samara

FYODOR TYÜTÇEV. “İLLƏRLƏ YOLDAŞIM OLAN QARDAŞIM…”

TYÜTÇEV

İllərlə yoldaşım olan qardaşım,
Hamı gedən yerə sən də getdin həm.

İndi çılpaq dikdə mən dayanmışam,
Tənhayam, ətrafda heç nə görmürəm.

 

 

 

Burda durmağıma hələ çoxmu var?

Gün keçər, ya da il –dayanıb indi,
Zülmətə baxdığım yer də boşalar,

Və yox anlayışım  — sonrası nədir.

 

 

 

İz itər – yox olmaq asandır necə!

Mənsiz, mənlə ya da – varmı ehtiyac?

Hər şey həmin qalar – boranlı gecə,
Zülmət, həndəvərdə çöl uzanacaq.

 

 

 

Vaxt çatıb – saysızdır ağır itkilər,
Qaldı canlı həyat arxada çoxdan.

Daha yox öndəki – özüməm, təkəm,
Müdhiş növbədədir yerim haçandan.

 

1870

Ruscadan tərcümə

24-25.10. 2019, Samara

 

 

 

Брат, столько лет сопутствовавший мне,
И ты ушел — куда мы все идем,
И я теперь — на голой вышине
Стою один, — и пусто все кругом — Читать далее

AND YERİ… SÖYÜŞ YERİ…

Bizim xalqda hər qəbir,

Qoruqlu və qayğılı.

Toxunulmaz bilinir,

Müqəddəs də sayılır.

 

 

And içirik, üz tutub,
Öpürük başdaşını.

Quran oxutdururuq,
Üstündə vaxtaşırı.

 

 

Söyür qəbri həmin dil,

Xalqımın ağzı qızcaq.

Özününkünü deyil

Özgəninkini ancaq.

 

 

 

Qoca qəbri söyülür,
Söyülür cavan gedən.

Bala dərdi söyülür,
Söyülür hətta kəfən.

 

 

 

 

Söyüşcülün dilində,
Yeddi arxan adlanar.

Elə bil ki, əlində,
Mötəbər siyahı var.

 

 

 

Tək-tək adamlar sayaq,
Xalqlar da eyiblidir.
Söyüş söyən, qarğıyan,
Tək bizim xalq deyildir.

 

 

 

Bizdən başqa, öləni —
Cavan ya da ixtiyar —
Qəbri, hətta kəfəni,
Söyən varmı? Harda var?

 

 

Qəbir  söyən…Desən ki,
Orda Quran oxunur,

Söyər Quranı bəlkə…
Tanrıya da toxunar…

 

21.06. 2019

Samara

NƏ PEYK, NƏ PLANETƏM…

Ulduz altda doğulan,
Ulduz ömürlülər var.

Beləsi gedən zaman,
Səmada ulduz ölər.

 

 

Kometa tək doğulan,

Meteor tək gedən var.

Gələr ulduz yoluyla,
Ulduz yolu yollanar.

 

 

 

Gəldim bulud altda mən,
Ulduzların yox çağı.

Nə peyk, nə planetəm,

Nə xırdaca çırağam.

 

 

Gedərəm, göy üzündə,
Bir ulduz da titrəməz,

Bu dünyanın gözündən,
Çəkilərəm titə tək.

 

24. 02. 2019

Samara

YAXŞI Kİ, SƏN VARSAN YENƏ, İLAHİ…

24 4.jpg

Ömür getməmişdən gedir canından,
Nədənsə dünyanın həvəsi birdən,
Canında suyun var, axır qanın da,

Yox heç nə qəlbini daha titrədən.

 

 

Gözün yorulmayıb, işığı da var,

Yoran gördüyindür, təzələnsə də.
Birdən gözümüzdən düşür qürublar,
Nə qədər möhtəşəm və zənginsə də.

 

 

Sevgilər soyuyur  qan soyumamış,
Əl-ələ dəyəndə ürəyin əsmir.

Duruş, yeriş tanış, baxış, söz tanış,

Yox daha ruhunu əsirləyən sirr.

 

 

Hələ qüvvə çoxdur ayaqlarında,
Getdiyin yollardır yoran, bezdirən.

Gün kimi aydındır nə var qabaqda,
Arxada qalana bənzəyər hökmən.

 

 

Adiləşir gedir şəkil də, səs də.

Bunu kim oxusa, güləcək indi:

Gecə də, gündüz də əgər dinləsən,

Mozart usandırar, yorar Vivaldi…

 

 

Yaxşı ki, sən varsan yenə, İlahi,

Adın var, sözün var, görünməsən də.

Bu dünyanı fəna demisən axı,
Təzə bir dünyanın ümidi səndə.

 

 

Məni vəd olunan yerə sən apar,

Şükr nemətinə, yoruldum ancaq.

Bilirəm, cəhənnəm ehtimalı var,

Apar, Tanrım, apar, öldürür maraq…

 

24.01. 2019

Samara

ƏR-ARVAD

 

17 1.jpg

Çəlik var əlində ikisinin də,
Gedirlər qol-qola, çiyin-çiyinə.

Bulanıq gözləri səkidə deyil,
Qədim yollarında yox təzə heç nə.

 

 

Uzağa, üfüqə bəlkə baxırlar,

Ordadır haçandan gözlədikləri.

Birdən çıxa bilər qabaqlarına,

Bəlkə dallarınca izləyib gəlir.

 

 

Çıxıblar elə bil ağır hərbdən,
Təpədən dırnağa min yara alıb.

Qocaman qala tək sarsılıb bədən,

Daha müqavimət yeri qalmayıb.

 

 

Qətiyyət yoxsa da yerişlərində,

Ləyaqət oxunur baxışlarından.

Sakit, həqiranə indi gedirlər,
Sanki qol atmağa təslim aktına.

 

 

Əlli-altmış il birgə həyatın,
Yaxşıdan çox olub bəlkə də pisi.

Ay nədir, gün nədir, bəlkə saatın,

Yarısı xoş olub, yarısı küsü.

 

 

Bəzən güllə kimi, bəzən ox kimi,
Sözlər atılıbdır aralarında.

Duzu-dadı itib yemək-içməyin,
Ancaq duz səpiblər yaralarına.

 

 

Xəyanət də olub, çoxdur ehtimal,

İradə olmayıb aralanmağa.

Sevgidən ya nədən veriblər qərar,
Birgə qocalmağa, qarılanmağa.

 

 

Gedirlər qol-qola, çiyin-çiyinə,
Səkini sinxron çalır çəliklər.

Gözləri üfüqə zillənib yenə,
Ən uzaq nöqtəni qaralar, güdər.

 

 

Hər gün həndəvərə çıxb dolanmaq,

Gəzinti deyildir daha onlara.

Elə bil haçandan gözlənən qonaq,
Qəfildən çıxacaq qabaqlarına.

 

 

Bitən ömür deyil, bitən hərbdir,
Bu ərlə bu arvad cəbhə yoldaşı,
Hamı tək onlar da yenilib gedir,

Sakit, həqiranə, verib baş-başa.

 

17.12. 2018

Samara