Архивы

UİSTAN ODEN. QIŞQIRIQ QOPARMAQ MƏNASIZ, ƏBƏS…

auden

Qışqırıq qoparmaq mənasız, əbəs,

Əzizim, burdaca elə bunu kəs.

Daha çəkmir məni qucaqlaşmalar;

Təzəcə çay dəmlə, təmiz süfrə sal.

Bu sənsən, bu da mən. Nə məna bunda?

Gələcək barədə fikrimiz nədir?

Bir zaman anama söylədim evdən,
Gedirəm ki, tapam başqasını ən.
Heç cavab vermədim məktubuna mən,

Daha yaxşısını tapmadım hərçənd

Bu mənəm, bu da sən:

Bunda nə məna var? Nə edəsiyik?

Belə olmayıbmı həmişə, hər vaxt?

Bəlkə də olmayıb, belədir fəqət.

Maşını tərk elə, həyat beləykən,
Uelsə getməyə dəyər çətin ki.

Bu mənəm, bu da sən::

Mənası bəs nədir? Nə etməliyik?

Mənim kürəyimdə qala var idi;

Üzdən tanıyrdım generalı da.

Ancaq kəsdi onlar bütün xətləri

Bilmirəm general istəyən nədir.

Bu mənəm, bu sənsən:

Bunda nə məna var? Nə etməliyik?

Bir arzu yaşayır damarlarımda,
Və balıq haqqında xatirə bir də:

Yerdə uzanaraq ağlayan zaman, mən ağlayarkən,

Deyir: “Qabaq bunu çox etmisən sən”.

Bu mənəm, bu da sən:

Bunda nə məna var? Nə etməliyik?

Bu sahilə bir quş uçub gələrdi:

Daha buralarda görünmür indi.

Uzaq yol gedərək yetişdim, ancaq,

Nə sevgi tapıldı, nə su, nə torpaq.

Bu mənəm, bu da sən:

Bunda nə məna var? Nə etməliyik?

 1934

ingiliscədən tərcümə

27-28.06. 2022, Samara

 ++++++++++++++++

W.H. AUDEN

It’s No Use Raising A Shout

It’s no use raising a shout.
No, Honey, you can cut that right out.
I don’t want any more hugs;
Make me some fresh tea, fetch me some rugs.
Here am I, here are you:But what does it mean?
What are we going to do?
Читать далее

UİSTAN ODEN. BƏSTƏKAR

auden

Hamı tərcümə edir: dünyanı təsvir edir 

Rəssam göz önündəki — sev ya da ki, rədd elə.

Eşib öz həyatını çıxarır üzə şair

İncidən, həm bağlayan surətləri eşq ilə.

Sən həyatı səy ilə çevirirsən  sənətə,

Ümidlisən ki, fərqi seçməz dinləyənlərin.

Bənzər sənin notların  saf və təmiz alətə,

Tanrının vergisiylə nəğmələrin yaranır.

Şəlalələr tək axsın, nəşə, zühurun yenə,

Axıt dizlərin üstdən, həm belin bəndlərindən,

Sükut iqlimimizə, şübhə təcavüzünə;

Sənsən yalnız və yalnız, sən ey xəyali şərqi,

Bacarmır ki, söyləsin deyil varlıq həqiqi,

Nemət kimi, şərab tək axıt öz əfvini sən.

ingiliscədən tərcümə

23-24. 06. 2022, Samara

+++++++++++++++++

W.H. AUDEN

THE COMPOSER

All the others translate: the painter sketches

 A visible world to love or reject;

 Rummaging into his living, the poet fetches

 The images out that hurt and connect. Читать далее

UİSTAN ODEN. YENİ ƏSR

auden

Bitdi əsr, nəhayət, və öldü yatağında

Sonuncu xilaskarı qalaraq yaman günə.

Əminlikdir: gölgəsi nəhəg cöngənin daha,

Düşməyəcək toranda onların çəməninə.

 — 

Rahat yatıblar onlar: bataqlıqlarda hökmən,
Ölümü çatanacan can üzürdü əjdaha.

Bir il içində ancaq yarıq itdi düzəndən

Və kəsildi koboldun taqqıltıları dağda.

 — 

Yalnız heykəltaraşlar, şairlər məyusdular

Çıxıb ötkəm məiyyət evindən sənətkarın

Deyinib dağılışdı. Şad idi yenilənlər ki, indən belə onlar,

 —

Gözə görünməzdilər, həm azad; çəkdirmədən vicdanlarına ağrı,

Məhv etdilər yolunu azmış gic oğulları.

Və pozdular qızları, ataların başına dünyanı etdilər dar.

 

ingiliscədən tərcümə

18-19. 06. 2022, Samara

 

QeydKoboldalman mifologiyasında evlərdə dolaşan və ya yeraltımağaralrda yaşayan ruhdur.

++++++++++++++++++

W.H. AUDEN

A New Age

So an age ended, and its last deliverer died
In bed, grown idle and unhappy; they were safe:
The sudden shadow of a giant’s enormous calf
Would fall no more at dusk across their lawns outside.
Читать далее

UİSTAN ODEN. ROMANÇI

Sanki uniformadır ona öz istedadı,
Şairin dərəcəsi, rütbəsi yaxşı bəlli;

Şimşək kimi sözüylə şair bizi sarsıdır,

O ya çox cavan ölür, ya tək keçir illəri.

 —

Atılırlar irəli husar tək: romançısa

Çarpışıb oğlana xas çılğınlıqla o gərək

Öyrənə, anlaşıqlı, yöndəmsiz hətta yaza,

Onu yamsılamasın seçməsin heç kim örnək.

 —

Ən ümdə arzusuna gərək yetmək üçün də

Çevrilə sıxıntıya, sevgi kimi bayağı
Şikayət hədəfinə, ədillərin içində

 —

Ədil ola, nümunə sayıla qabalığı.

Və zəif şəxsiyyətcə, bacara bilsə əgər,
Bəşərə məxsus bütün föhşdən əzab çəkər.

ingiliscədən tərcümə

17. 06. 2022, Samara

 ++++++++++

 

W.H. AUDEN

The Novelist

 

Encased in talent like a uniform,
The rank of every poet is well known;
They can amaze us like a thunderstorm,
Or die so young, or live for years alone.
Читать далее

UİSTAN ODEN. BAŞQA BİR ZAMAN

auden

Hər hansı başqa bir qovqun sayağıq,

Saymağı bacarmayan çiçəklər kimiyik biz,
Yox yaddaşda qalmayan vəhşilərdən fərqimiz,

Bu gün və bu saat biz yaşayırıq.

 

Ç-oxları cəhd edir “İndi Yox” deyə,

“Mən varam” deməyi unudan da var.

Yəqin ki, tarixdən itib getmyə,

Şad da olardılar, bacarsaydılar.

 —

Köhnə qaydada baş əyir, məsələn,

Lazımi bayrağa lazımi yerdə

Əcdadları kimi çıxıb kürsüyə,
Səndən, Məndən, Ondan nitq də deyər.

 —

Sanki zaman onların alışdığı zamandır,
Qənimət, yiyələnmə vardı hər bir anında.

Məxsusluqdan xilas arzulamaqla,

Haqlı deyilmişlər elə bil onlar.

 —

Onda bəllidir niyə ölür çoxları dərddən,

Təklikdə ölənlərin az deyildir sayı da;

Yoxdur yalanı sevən, ona inanan ya da,

Başqa həyatlar yaşar başqa zaman gələndə.

1939

ingiliscədən tərcümə

15-16. 06. 2022, Samara

++++++++++++++

W.H. AUDEN

ANOTHER TIME

For us like any other fugitive,
Like the numberless flowers that cannot number
And all the beasts that need not remember,
It is today in which we live.
Читать далее

UİSTAN ODEN. TAPANÇAM YOXDUR, ANCAQ TÜPÜRƏ BİLƏRƏM

auden 

Təxminən otuz dyum burnumdan irəlidə,

Mənim şəxsiyyətimin, bilin,  keçir sərdədi

Bu arada nə qədər içə çəkilməmiş, xam

Hava varsa, o mənim mülküm, malımdır tamam.

Yad insan, əgər sənə yuxulu gözlərimlə,
Qonaq-qardaşlıq himi eləmirəmsə hələ,

Sərhədimi keçməyə saqın cəhd eləməkdən:

Tapançam yoxdur, ancaq yaxşı tüpürürəm mən

ingiliscədən tərümə

13. 06. 2022, Samara

 +++++++

W.N. AUDEN

I Have No Gun, But I Can Spit

Some thirty inches from my nose
The frontier of my Person goes,
And all the untilled air between
Is private pagus or demesne.
Stranger, unless with bedroom eyes
I beckon you to fraternize,
Beware of rudely crossing it:
I have no gun, but I can spit.

 

UİSTAN ODEN. NƏHAYƏT, SİRR AÇILDI…  

auden

Nəhayət ki, bu sirr çıxdı aşkara

Axırda belə də olur həmişə,

Yetişib əhvalat, danışmaq olar

Hər kəsə yox ancaq, yaxın sirdaşa.

 —

küçədə, meydanda ya çay içəndə,

dilin də həvəsi, ehtirası var.

suyun lal axanı gedər dərində,

tüstü çıxmayacaq, yoxsa od əgər.

 —

Nohurun dibinə enən meyidin.
qolf meydan
çasını gəzən kabusun
qsi hər kəsə oş gələn ledinin

ya da ki, bir içki düşgünü olsun,

 —

yorğun baxışların  altında, miqren
güc gələndə, “ah”lar, “oh”lar dinəndə —

başqa bir əhvalat burda var hökmən

mətləb daha dərin gözlər deyəndən.

 —

birdən monastırın uca divarı
dalından saf səslə nəğmə ucalar,
kəndalaş kolunu ətri dağılır,

zalda hər cür idman mətbuatı var.

 —

kriket, yay günü keçən oyunlar,
ələlə görüşmə, öpüş, öskürək.

həmişə burda bir ayıblı sirr var,

səbəb axtarıla həmişə gərək.

ingiliscədən tərcümə

10-12. 06. 2022, Samara

========

W.H. AUDEN

At Last the Secret is Out

At last the secret is out,
as it always must come in the end,
the delicious story is ripe to tell

to tell to the intimate friend;
Читать далее

UİSTAN ODEN. QANUN SEVGİ KİMİDİR

Bağbanlar deyirlər qanun günəşdir,

Tək ona itaət, pərəstiş edir,

Bütün bağbanlar,

Dünən belə olub, sabah da bu var.

 +

Qanun — dünya görmüş qocanın ağlı —
Hər qoca deyir bu qədim nağılı.

Nəvə dil çıxarır eşitsə bunu,

O, gənclik məzəsi sayır Qanunu.

 +

Ruhani baxışla ruhani belə

Deyir ruhsuzlara müraciətlə,

Qanundur müqəddəs sözlü kitabım,

Qanun məbədimdir, həm də mehrabım.

 +

Sallayıb söyləyir hakim burnunu,

Nitqi həm aydındır həm də ki, ciddi:

Necə ki, əvvəl də demişdim bunu

Qanun, zənn edirəm, sizə bəllidir,

Qanun… yəni mənim dediyim budur:

Ayrı heç nə deyil, Qanun – Qanundur.

 +

Yazır qanunsevər alimlər hərçənd,

Qanun nə yalandır nə də həqiqət.

Qanun cinayətlər məcəlləsidir,

Onlara cəzanı yer, zaman kəsir.

Qanun bir  paltardır geyinir insan,
Hər yerdə, hər an,

Qanun günaydındır, gecənxeyrədir.

 +

Qanun bəxtimizdir deyir çox insan,
Qanuna dövlət tək az deyil baxan.

Başqa adamlarsa belə deyirlər

Qanun daha yoxdur,

Gedib, yox əsər.

Həmişə hayküylü, qəzəbli kütlə,
Küyü həddən arıq, kini də elə
Deyir Qanun bizik, bizik – vəssalam,

Bir gicsə astadan deyir yox, mənəm.

Qanun barəsində, əzizim, əgər,

Bilirik uzağı biz onlar qədər

Elə sənin qədər bilirəmsə mən,
Nəyi etmək olmaz, nəyi edəsən,

 +

Bir bunu çıxmaqla razııdır hər kəs

Sevinclə və yaxud ürəyində yas

Ki,  Qanun var, bəli,

Hamı da bilir.

Düşünsək beləcə əgər mücərrəd
Qanuna başqa bir sözü versək ad

 +

Çoxlu insanlardan seçilərək mən

Qanun var yenidən deyə bilmərəm.

Onlar tək dəf edə bilmərik yəni

Bütün bəşərə xas şübhəni, zənni

İstərik sürüşüb mövqeyimizdən,

Sığınaq qayğısız duruma birdən.

 +

Şöhrətə səndə və məndə sevgi var

Müqayisə etsək söyləmək olar

Ürkək, ürəksiz,

Görürük ürkək bir bəzərliyi biz.

Öyünə bilərik ancaq hər halda:

Məhəbbət kimidir deyirəm o da.

Sevgi tək bilmirik o nədən, hardan,

Sevgi tək heç kimə xilas yox ondan.

Sevgi kimi tez-tez ondan ağlarıq,

Sevgi tək ona da sadiq qalmırıq.

1939

ingiliscədən tərcümə

07-08.06. 2022, Samara

++++++++++++

W H Auden

Law, Like Love

Law, say the gardeners, is the sun,
Law is the one
All gardeners obey
To-morrow, yesterday, to-day.
Law is the wisdom of the old,
The impotent grandfathers feebly scold;
The grandchildren put out a treble tongue,
Law is the senses of the young.

Law, says the priest with a priestly look,
Expounding to an unpriestly people,
Law is the words in my priestly book,
Law is my pulpit and my steeple.
Читать далее

UİSTAN  ODEN. YUXU

auden

Gecə ötüşsə də, əzizim, hərçənd,

Yuxusu hələ də çəkilmir ancaq,
Bizi bir otağa çəkib gətirdi

Mağara tərzlidir, tavanı uca

Elə bil dəmiryol vağzalındasan

Yarıqaranlqdı, otaq doluydu,

Yan-yana düzülən çarpayılarla.

Uzaq küncdəkində biz də uzandıq.

Səssiz öpüşərək pııçıldaşırdıq,

Sənin elədiyin hər şeyə şaddım

Fərqində deyildik çarpayılarda,

Uzanan cütlərin ədavət dolu,
Gözləri bəlkə də bizə zillənib.

Qol-boyun olmuşdu cütün hər biri,

Nədənsə qüssəli, süstdülər həm də.

Ah, görəsən hansı günah qurdunun
Ya bəlkə yırtıcı, quduz şübhənin,

Keçdim caynağına beləcə mən ki,
Sən heç çəkinmədən, ayıb bilmədən,
Səndən gözlənməyən şeiyi elədin,

Açdın başqasını sevirsən daha;

Mən də, həqiranə, duydum o anda,

Arzuolunmazam və getdim ordan.

1936

ingiliscədən tərcümə

05-06.06. 2022, Samara

++++++++++++++++

W H Auden

The Dream

Dear, though the night is gone,
Its dream still haunts to-day,
That brought us to a room
Cavernous, lofty as
A railway terminus,
And crowded in that gloom
Were beds, and we in one
In a far corner lay.
Our whisper woke no clocks,
We kissed and I was glad
At everything you did,
Indifferent to those
Who sat with hostile eyes
In pairs on every bed,
Arms round each other’s necks,
Inert and vaguely sad.
What hidden worm of guilt
Or what malignant doubt
Am I the victim of,
That you, then, unabashed,
Did what I never wished,
Confessed another love;
And I, submissive, felt
Unwanted and went out.

UİSTAN ODEN. QAÇQIN BLYUZU

auden

Yəqin on milyon nəfər yaşayır bu şəhərdə,

Evlərdə yaşayan var, bəziləri yaşayır dəlmə-deşikdə hərçənd.

Burda bir yer tapılmaz, bizə ancaq, əzizim, burda bir yer tapılmaz,

Ölkəmiz axı vardı bizim də bir zamanlar, o idi bizə vətən,

Xəritəyə nəzər sal, özün görə bilərsən.

Ora gedə bilmərik, əzizim, indi ora gedə bilmərik ancaq.

Kənd qəbiristanın həyətində ucalır qocaman qaraçöhrə,
Çiçəklyir yenidən yaz gələndə hər dəfə:

Köhnə pasport yaramır, köhnə pasportla indi getmək olmaz, əzizim.

Masaya bərk çırparaq əlini dedi konsul:

“Rəsmən ölüsünüz siz yoxdursa pasportunuz”,

Bizsə diriyik hələ, əzizim, diriyik biz.

Getmişdim komitəyə; stul təklif edərək,

Ədəblə buyurdular bir il sonra biz gələk.

Bəs bu gün hara gedək, əzizim, bu gün hara gedək biz axı indi?

Yığıncağa da getdim; qalxıb dedi spiker:

Bizim çörəyimizi oğurlayarlar onlar, bura buraxsaq əgər.

O səndən danışırdı, o məndən danışırdl, o bizdən danışırdı.

Mənə elə gəlirdi başım üstdə bu zaman gurlayır ildırımlar.

Bu, Hitlerdi car çəkib Avropada deyrdi: “Onlar ölməlidirlər”.

Ah, əzizim, o bizi nəzərində tuturdu, o bizdən danışırdı.

Pudel gördüm, yaxası sancaqlı jaketi var,

Gördüm qapı açıldı, güdüb duran pişiyi içəri buraxdılar.

Alman yəhudiləri deyildi onlar axı, yəhudi deyildilər.

Körfəzə sarı getdim, durdum su qrağında,

Gördüm balıqlar üzür, elə bil azaddılar,
Cəmi on fut aralı, əzizim, on fut cəmi:

Girib meşəni gəzdim, görürdüm ağaclara sığınıb orda quşlar,

Siyasətçi tanımır onlar, ona görə də azad oxumağa həvəs var.
Bəşər cinsi deillər, onlar, əzizm, axı, onlar bəşər deyillər.

Bina gördüm yuxuda, min idi mərtəbəsi,.

Min qapısı var idi, min idi pəncərəsi:

Heç birisi, əzizim, ancaq bizim deyildi

Dayanmışdım düzəndə, qar da yağırdı bu vaxt,

On min əsgər gedirdi gah qabağa, dala gah.

Sənlə məni, əzizm, axtarırdılar onlar, bizi axtarırdılar.

Mart 1939

ingiliscədən tərcümə

03-04. 06. 202, Samara

+++++++++

W H Auden

Refugee Blues

Say this city has ten million souls,
Some are living in mansions, some are living in holes:
Yet there’s no place for us, my dear, yet there’s no place for us.
Once we had a country and we thought it fair,
Look in the atlas and you’ll find it there:
We cannot go there now, my dear, we cannot go there now.
In the village churchyard there grows an old yew,
Every spring it blossoms anew:
Old passports can’t do that, my dear, old passports can’t do that.
The consul banged the table and said,
«If you’ve got no passport you’re officially dead»:
Читать далее