Архив | 06.07.2024

ATASI ÖLƏNDƏN SONRA DÜNYAYA GƏLMİŞ KÖRPƏYƏ

Robert Burns

ATASI ÖLƏNDƏN SONRA FÖVQƏLADƏ KASIB AİLƏDƏ  DÜNYAYA GƏLMİŞ KÖRPƏYƏ

1.

Böyük sevgi rəhni, sevimli çiçək,

Saysız dualarla sən qorunursan.

Önündə yumşalmaz hansı daş ürək? –

Nə gözəl, istəkli bala və barsan!

2.

Budur, taytıyaraq noyabr gəlir,

Səni soyudacaq, sevimli bala.

Daha ağaclar da yaydakı deyil,

Səni qasırğadan qoruya bilə.

3.

Bu leysan yağışı yağdırıan ki, var,

Və hökmüylə əsir küləklər kimin,
Səni bu yağmurdan bəlkə qoruyar,
Acı şaxtadan vı qardan həmçinin.

4.

Bəlkə o, Dərdıə və Arzuya həmdəm,
Həyatda cürbəcür yara sağaldan,
Qoruyar ananın körpəsini həm,
Qurtarar öznü həm yaralardan.

5.

Gec çiçəkləsə də, o, tez bərkidi,

Gözəldir necə də yay səhərində,

Külək güclənəndə əyilir indi,

Qayğı möhtacıdır, zavallı həm də.

6.

Bəxtəvər olasan,  gözəl inci, sən,

Bədəməl əllərdən dəyməsin ziyan!
Yenilər boy atsın sənin kökündən,

Bəzək olasınız yurda bir zaman!

ingiliscədən tərcümə

05- 06. 07. 2024, Samara

++++++++

ROBRTT BURNS


On The Birth Of A Posthumous Child

BORN IN PECULIAR CIRCUMSTANCES OF FAMILY DISTRESS

1.

Sweet flow’ret, pledge o’ meikle love,
And ward o’ monie a prayer,
What heart o’ stane wad thou na move,
Sae helpless, sweet, and fair!
Читать далее

VAHİDİN GÜLMƏLİ QƏZƏLLƏRİ. «ZÜLFÜN DAĞILMAQ ADƏTİDİR…DARAQ NEYLƏSİN…»

Əliağa Vahid

Əliağa Vahidi, məncə, zülfsevər şair adlandırmaq olar.

“Zülfün dağılmaq adətidir, şanə neyləsin?”

Şanə — yəni daraq. Yəni: xanımın saçları dağılıb (makaron fabrikində partlayış), Vahid deyir ki, buna daraq neyləsin.

Vahid fikrini düz ifadə edə bilibmi? Yox! Şanənin, yəni darağın funksiyası saçı nizama salmaqdır. Ona görə də saçın dağılmağına səbəb ola bilməz. Şairin sualı ritorik səslənsə də, yersizdir.

Maraqlıdır ki, toyxanalrda “şanə” sözünü “daraq” kimi başa düşənlər olmurdu və indi də yox kinidir, çox adam “şanə” sözünü müğənninin dilindın eşidəndə az qalır qəşş eləsin, elə bilir ki, söhbət qurbanı olduğu imamların müsibətindən gedir…

Yox, şanə — daraqdır…

Şanapipik – yəni pipiyi darağa bənzəyən…

Şeyx Əhməd buna görə Şeyx Nəsrullaha pıçıldayırdı: “Ərəbcə de, ərəbcə…”

“Yarın vəfası olmasa, biganə neyləsin?”

Maraqlıdır ki, Vahid “biganıə” sözünü “əğyar” sözü ilə misranın, əruzun tələbindən asılı olaraq  paralel işlədir. Ancaq bu sözlər mənaca eynidirmi?

Əğyar kimdir? Hüseyn Cavid demişkən, “cümlə cinatətlərə bais”, Məsələn, Məşədi İbadın qanuni nişanlısı ilə gündüz-günorta çağı eyş edən. Azərbaycan ədəbiyyatında elə bir aşiq yoxdur ki, əğyar onun cananını  yoldan çıxarmasın. Əğyar təkcə Azərbaycan  ədəbiyyatının yox, bütün millətin bir nömrəli problemidir. Biganə isə, lüğətə görə, “yad, yabançı, özgə, tanış olmayan” adamdır.

Bununla işimiz yoxdur.

“Pərvanə eşqi var, dolanır şəm başına,

Şəm isə yandırır onu, pərvanə neyləsin!”

Burda da Vahid sadə bir mülahizəni, fikri dolaşıq və səhv ifadə edib. Pərvanə özünü oda salıbsa, sual belə olmalıdır: Buna şam neyləsin?” Ancaq qafiyə xatirinə Vahid “pərvanə” yazır, çünki xalqı avam  və küt sayıb.

Vahid zülfsevər şairdir. Qəzəldə hökmən zülf olmalıdır.

“Zülfündə nalə eyləsə, incitmə könlümü”.

Könlün zülfdə nalə eləməyi necə olur? Başa düşən var? Bəlkə “zülfündən ötrü” olmalıdır?

Sonra Vahid toyxanadakı kişilərə müraciət edir:

“Məşuqən özgələrlə gəzir, umma xəlqdən…”

Vahidin gözəllərinin bir eybi varsa, özgələrlə gəzməkdir.

“Bir ev ki, getdi qarətə, həmxanə neyləsin?”

Həmxanə — yəni qonşu. Yəni sevgilin özgəsiylə gəzir, buna qonşu neyləsin.

A kişi, necə neyləsin? Uşaq qonşuya oxşayırsa, onda necə?

“Gül qönçəlikdən adət edib bivəfalığa”

Yəni məktəbli vaxtından gəzəyən olub.

“Meyxananənin şərafətini anla badə iç,

Sərxoşluq eylədin, buna meyxanə neyləsin?”

Əxlaq pozğunluğu məsələsini tam həll etməmiş Vahid keçir alkoqolizm probleminə. Deyir ki, sən içib özünü heyvan kimi aparırsansa, buna kafe ya restoran neyləsin, sən gərək normanı biləsən.

Ancaq son beyt indicə dediyini yalana çıxarır. Məlum olur ki, sən əgər çox içib açarını itirmisənsə, sən özün günahkar deyilsən, günahkar sınin stəkan yoldaşındır…

“Vahid deyirsə xəlq həkimanə badə iç,

Həmdəm fəsad olanda həkimanə neyləsin?”…

Vahid nədən başlamışdı? Zülfün dağılmağından və daraqdan.

Hara gəldi çıxıdı?

Kimdir günahkar? Vahid özü ya onun stəkan yoldaşı?

 

06. 07. 2024, Samara