Архивы

TÜRK CİLDİ QURBAN MƏMMƏDLİNİN SON SIĞINACAĞIDIR?

Qurban Məmmədli TÜRK

Mənim mərhum qardaşım keçən əsrin yetmişici illərinin əvvəlində Salyandakı texniki peşə məktəbində istehsalat ustası işləyirdi. Bir dəfə peşə məktəbləri üçün Moskvada buraxılmış, azərbaycancaya təzə tərcümə olunmuş “Estetika” dərsliyini gətirmişdi. Mən o kitabı vərəqləyib gördüm ki, mən özüm də daxil olmaqla, Azərbaycan Dövlət Universitetinin tələbələrinin mütləq əksəriyyətinin hətta  bu kitabdakı biliklərdən xəbərləri yoxdur. Yəni biz universitet tələbələri peşə məktəbi üçün yazılmış o estetika dərsliyini lazımi səviyyədə mənimsəsəydik, bizə intelligent, ziyalı, oxumuş adam demək olardı. Təəssüf ki, mənimsəmirdik, seçilmiş ixtisas dairəsində az-çox məlumat və səriştə qazansaq da, ümumi humanitar hazırlıq baxımından cahil qalırdıq.

“Tərtər işi”nə marağım məni vaxtaşırı Qurban Məmmədlinin YouTube kanaldakı verilişlərinə baxmağa vadar edir. Ancaq bəzən on-on beş dəqiqədən sonra kompüteri ya televizoru söndürürəm.

Qurban Məmmədli sovet vaxtı Azərbaycan Dövlət Universiitetini hüquq fakultəsini bitirib. Hüquqşünas kimi onun səviyyəsini özünüz üçün müəyyənləşdirmək istəyirsinizsə, Rusiyanın yaşlı nəsil  vəkillərindən Padvanın,  Reznikin, orta nəsildən olan İvan Pavlovun, onun başçılıq etdiyi və indi darmadağın edilmiş “Komanda 29”-dan olan vəkillərin, ya Navalnının təşikalatındakı hüquqşünasların çıxışlarına baxın. Görərsiniz ki, onlarla müqayisədə Qurban Məmmədli peşə məktəbinin məzunu səviyyəsindədir. Prakrtika sayəsində sistemsiz olsa da müəyyən biliklər qazanmasına baxmayaraq, ümumi humanitar hazırlığı dəhşət doğurur. Hüquq fakultəsində Qurban Məmmədli tarix, fəlsəfə, siyasi iqtisad keçib. Ancaq əminəm ki, fəlsəfə ya siyasi iqtisad dərsliklərinin, tələbələrin dediyi kimi, heç üzünü də açmayıb. Siz təsəvvür edirsinizmi Qurban Məmmədli Hegeli ya Kantı oxuyur? Tələbəlikdə ictimai fəal olub, demaqoqiya ilə müəllimlərin ürəyini üzüb, avtomatla “beş”ini yazıblar. Fəlsəfə bir yana, Qurban Məmmədlinin nə ümumi tarixdən, nə Azərbaycan tarixindən xəbəri var.

Qurban Məmmədli elmi ateizm də keçib. Elmi ateizm tələbələrdə dinə qarşı tənqidi, hətta barışmaz münasibət yaratmalı, onu ateist kimi formalaşdırmalıydı. Bununla belə elmi ateizm kursu vasitəsi ilə tələbə dinlər, din tarizxi barədə, sısqa da olsa, məlumat alırdı. Qurban Məmmədli elmi ateizmi də öyrəmməyib. Öz kefində olub. Bəlkə də pul qırırmış. Yəni universitetdən, Rəsul Həmzətova tələbə vaxtı bir Moskva professorunun edyi kimi, başlı-qulaqlı vəhşi kimi çıxıb.

Son vaxtlar Qurban Məmmmədli burnunu başı qarışıq türkçülüyə və islamçlığa  soxub. “Türkçülüy islamdan ayıranların mən ağzını cıraram” – Qurban Məmmədli hədələyir.

Qurban Məmmədli bilirmi ki, türk adlanmağa haqqı bizdən min dəfə çox olan yakut müsəlman deyil? Tıva, şor, altay da müsəlman deyil. Çuvaş, qaqauz müsəlman deyil. Qəraim iudaistdir. Yəni Natanyahu ilə bir dindəndir.

Qurban Məmmədliyə deyən yoxdur ki, sən kimsən, hansı avtoritetin sahibisən ki, türklərin adından danışırsan? Bir diktator ailəsinin zülmündən inildəyən azərbaycanlılara türkmən, özbək, qazax diktatorları ilə birləşmək hansı sevinci ya xoşbəxtliyi gətirər?

Qurban Məmmədli öz-özünü ekran qarşısında elə cuşa və vəcdə gətirir ki, başlayır türkçülüyün standartlarını elan eləməyə. Şübhə yoxdur ki, bu kəmsavad, dolaşıq, xeyli dərəcədə başıpozuq insan özünü türkçülük etalonu sayır. Son verilişlərinin birində yəqin ki, atasının ziyanlı təsiri altına düşmüş oğlu Qoşqar  ekrana Elvin İsayevin böyük şəklini çıxardı. Şəkli arşın şriftlərlə yığılmış bir yazı müşayiqə edirdi: “ Əsl türk!” Qurban Məmmədli oğluna “afərin” deyib talış Elvinin necə nümunəvi türk olduğundan əl-qol ata-ata danışmağa…

İndi həbsdə olan Elvin İsayev bir dəfə də türk olmayıb, talış, hətta talış separatçısı olduğunu da gizlətməiyib. Bu o Elvin İsayevdir ki, Donetsk separatçılarına “bütün talış xalqının adından” maşın dolu yardım göndərir və bu aksiyanı videoya çəkib yayırdı. Bundan sonra Ukraynaya gedən bu adam idiot deyilmi? Əlbəttə, İlham Əliyev onu separatçı ya talış olduğuna görə yox, onun ailəsini söydüyünə görə dama salıb. Ancaq bu idiotun talış separatçısı olduğuna şübhə yoxdur. Qurban Məmmədli oğlu ilə köməkləşib bundan niyə türk düzəldir?

Bəlkə bunu ona oturaq və dolanışıq verən Biritaniya hökuməti üçün eləyir? Yəni etnik azlıq nümayəndəsinin müdafiəsi üçü çalışdığını göstərmək istəyir?

Peşəkar manipulyator olan bu adam hər hoqqaya əl atmağa hazırdır.

Qurban Məmmədlinin Bakıda tutulanların heç biri üçün ürəyi yanmır. Bu adamda o qədər kin qarışıq paxıllıq hissi var ki, türmədə yatan Qubad İbadoğlunun, təzə tutulanların, məsələn, Abzas media rəhbərlərinin “şöhrəti” Qurbanda onu bəzən dəlilik həddinə gətirən qısqanclıq doğurur…

Qurban Məmmədlinin verilişləri son vaxtlar dəli yığıncağını xatırladır. Ərəstun Oruclunun baçqa xəstəliklərini deyə bilmirəm, danışmaq, daim danışmaq azarına tutulduğuna zərrə şübhə ola bilməz. Qurban Məmmədli ürəyinə oğul dağı şəkilmiş Validə Əhmədovanı da xarab eləyib. Bu arvad da danışmaq, nitq söyləmək dəlisinə çevrilib…

Yarımçıqlığın təhlükəli olduğunu xalq gözü çoxdan görüb. “Dad yarımçıq əlindən”… Yarımçıq tələbə, yarımçıq hüquqşümas, yarımçıq mübariz Qurban Məmmədlinin deqradasiyası davam edir…

21.11. 2023, Samara

İLON MASK ULDUZLARA PEYK, BİZİM EVSİZ ŞAİR TULA GÖNDƏRİR…

Zahid Sarıtorpaq 1

LafTV-dən ŞOK və TƏCİLİ:  Azərbaycanda 21 yazıçıya ev bağışlanıb!

Məni bu xəbərdə şoka salan nə evlərin bağışlanmağı və kimə, nəyə görə bağışlanmağı yox, mənzillərin sayı oldu: 21! Bu rəqəm mənə ən məşhur və ən sevimli kart oyununu xatırlatdı.

Lətifəni xatırlayırnız? Anası ömrünü qumarla keçirmiş oğluna baxıb ürək yanğısı ilə deyir:

— Bala, sənn evini 21 yıxı.

Oğul deyir:

— Yox ana, mənim evimi 21 yox, 22 yıxdı…

Hər halda maraqlıdır: bu evləri necə bölüblər: qumara qoyublar ya püşk atıblar?

Beləliklə, Bakıda iyirmi bir adamın əli gətirib, kefdədir. 1179 yazan isə ailəsi ilə birlikdəmatəm içindədir, çünki mənzil üçün ərizə verənlərin sayı 1200 imiş. Yasa batıb ah-nalə çəkənlərdən biri şair və altı roman müəllifi Zahid Sarıtorpaqdır.

Nə gizlədim, mən şəxsən Sarıtorpağa ev verilmədiyinə sevinirəm. Ona ev verilsəydi, bu möhtəşəm ədibin adı yenə də mənə naməlum qalacaqdı, çünki mənzil alanların adları çəkilmir. Zahd Sarıtorpaq elə ucadan nalə çəkirdi ki, səsi gəlib Rusiyaya çatdı. Yubanmadan tapıb şeirlərini oxudum

 hər ölünün alnındakı
sonuncu tər damlası…

Bu iki misra məni sarsıtdı. Çünki burda ruslar iddia edirlər ki, “ölülər tərləmirlər”. Zahid Sarıtorpaq danılmaz şəkildə sübut edir ki, tərləyirlər.

Ölüm ayağında cibinizə dəsmal qoyun!

Sonra:
insanlığın başına çırpılan
Həvvanın alması

Burasını başa düşmək üçün ciddi hazırlıq lazımdır.  Çünki bilmirsən insanlığın başına çırpılan Həvvadır, ya Həvvanın almasıdır. Bu alma məsələsi də maraqlıdır. Çünki Tövratda meyvənin adı yoxdur. Yəqin Zahid bunu yəhudi ilahiyyatçılartrından ya birbaşa MOSSAD-dan öyrənib.

Sonra;
və kainatın bakirə qalması kimi
əfsanələr artıranda şübhəmizi — doğulduq…

Siz kainatın bakirə olması barədə əfasanə eşitmisiniz? Mən eşiməmişəm. Çünki mən fil qulağında yatmışam. Zahiq Sarıtprpaq isə həmişə ayıqdır. Çünki mənzil xəbərini gözləyir…

Sonra

Ulduza tula göndərib,
mələklərə gülüşdük

Vallah, bunu təcili İlon Maska çatdırmaq lazımdır. O kişinin başına hava gəlib, ulduzlara peyk göndərir. Amerikada tula azlığıdır? Göndər getsin də.

Sonra

at quyruğuna qoşuluydu ömrümüz
sonda təkərlər altına düşdük.

Burda davam gətirməyib ağladım… Ah, Sarıtorpaq, Sarıtorpaq… At quyruğunda…

Belə möhtəşəm şairə bir mənzil yox, Aypara kimi bütöv kompleks düşür! Bilirəm ki, Anar cavandır, elədiyi səhvlər də cavanığındandır. Ümid  edirəm ki, yaşa dolduqca düzələcək, mənzilləri ədalətlə böləcək…

Sarıtorpaq deyir ki, altmış altı yaşı var, qorxur alnında tərt ölə, nakam, yəni mənzilsiz bu dünyadan gedə…

A kişi, altmış aldı nə yaşdır ki? Mənim altmış altı yaşım olanda tinlərdə 21 oynayırdım, bir gözüm də gəlib-gedən xanımlarda… Yetmişim tamam oldu, indyəcən ölməmişəm, alnım da tərləməyib. Hələ buranın azərnbaycanlıları yığışıb mənim şərəfimə Heydər Əliyevn yüz illiyini keçirdilər…O qədər sevinmişəm ki, elə bil mənə də mənzil bağışlayıblar…

Mirzə Əlil (Qaraüz və Qaratorpaq)

21. 11. 2023, Samara

ÇİNGİZ ƏLƏKBƏRZADƏ. ALTINCI DUYĞU, AZƏRBAYCAN GÖYLƏRİNDƏ QADIN QATARI…

Çingiz Ələkbərzadə 2

ƏVVƏLİ BURDA:https://xeyrulla.com/2023/11/14/cingiz-elekberzade-haqqinda-padarli-esger-ve-pyezoalisqan/

Miryusif Manafovun musiqi məktəbində direktorluğu çox çəkmədi – uzağı beş ya altı ay. Çox sözlər danışırdılar. Guya orda elə iştah açıbmış ki, mebelə, musiqi alətlərinə girişibmiş…

Çingiz Ələkbərzadə özünün də müəllifi olduğu proyektin belə başa çatmasından heç nə yazmadı. Miryusif yenə əmək müəllimliyinə, özfəaliyyət teatrının rəhbərliyinə qayıtdı.

Mən Çingiz Ələkbərzadənin o vaxtlar cəmi bir hekayəsini oxumuşdum. “Ulduz” jurnalında çıxmış bu hekayənin adı, səhv etmirəmsə, “6-cı duyğu” idi. 60-cı illərin sonlarında 6-cı hiss, 6-cı duyğu idiomu intelligent jarqonuna dönmüşdü. Öz ata-anaları, övladları, bacı-qardaşları, ərləri ya arvadları ilə ünsiyyət qura bilməyən adamlar ağaclarla, heyvanlarla, yadplanetlilərlə kontakt axtarırdılar. Bu mövzuda yazanlar da çox idi. Gənc Azərbaycan yazıçısı niyə kənarda qalmalıydı? Cəlil Məmmədquluzadədən başqa kim orijinal süjet yaradıb ki? Bolqar yazıçısı Pavel Vejinovun “Baryer” povesti çıxan kimi Anar qələminə tüpürüb “Beşmərtəbəli…” yazdı, Vejinovda qadın yox olurdu, Anar da qəhrəmannı beşmərtəbənin yox mərtəbəsinə qaldırdı. Qarsia Markesdə qadın göyə çəkilirdi. Bizim cızmaqaraçılar da başladılar qadınları uçurtmağa. Azərbaycan nəsrinin göylərində qadınlar qatar-qatar uçurdular… Əslində Anarın “Mən, sən, o və telefon” hekayəsi də plagiatdır, çünki süjet macar pyesi əsasında Hollivudda 1940-cı ildə çəkilmiş filmdən götürülüb, baş rolda Ceyms Stüart oynayır. (Shop Around The Corner).

Maraqlıdır ki, Azərbaycanfilmdə 1935-ci ildə “Altıncı hiss” adlı lal film çəkilib, rejissor Mikail Mikailov, ssenari müəllifləri isəAleksey Kapler və İvan Tartakovskidir.

Çingiz Ələkbərzadənin kekayəsinin məzmunu yadımda deyil. O vaxt rus tənqidində belə termin işlənirdi: «рефлексирующий герой». Yəni süjet mənəvi böhran keçirən, öz alıminə qapılan, öz içini eşən qəhrəmanın düşüncələri, özünütəhlili əsasında qurulur. Çingizin hekayəsində də belə bir qəhrəman vardı. Deyəsən, təyyarə salonunda oturub içini eşir. Yaxında bir qadınla bir kişi qızğın mübahisə edirlər. Qadın deyir ki, hardasa baş vermiş təyyarə qəzasında adamlar ölüblər, kişi deyir yox. Qadın isteriya halındadır. Sonra qeyzindən ağlayır və durub Çingizin qəhrəmanının yanına gəlir: “Siz deyin, qəzada adamlar olublar?” Qəhrəman da cavab verir:” Olublar, olublar…”

Oxuyanda məi fikir götürmüşdü: axı müəllifin eyhamlarından bilinirdi ki, ölən olmayıb. Bəs niyə belə sonluq?

Bir də hansı tədbirdənsə gedirdik ya da tədbirdən qayıdırdıq. Çingiz Ələkbərzadə də bizim avtobusda idi. Yaxınlaşıb soruşdum: “Hörmətli Çingiz müəllim niyə…”

Çingiz Ələkbərzadə niyəsini asta səslə dedi…

Mənim on altı yaşım vardı… Kitablar da, adamlar da maraqlı idi. Nəinki Şekspirdən ya Füzulidən, hətta toy dəvətnaməsindən, açıqcaya yazılmış yeni il ya doğum günü təbrikindən təsirlənib ağlaya bilərdim, hələ məktubları demirəm… Özfəaliyyət teatrının rəhbəri olan lotu dostuna qoşulub Stalin dövründən qalmış sınıq-salxaq ZİS avtobusunda hansı şəhər tədbirinə gedən ya hardansa gələn, biabırçı “İşıq” qəztində günlərini, aylarını yubadan bu iri, koppuş cavan mənim üçün göy cisimləri qədər uzaq olan ədəbiyyat aləminin səlahiyyətli nümayəndəsi idi. Jül Renar gündəliyində yazır: “Adam hərdən elə bir ədəbiyyat ailəsi arzulayır ki, sevdiyi sətirlərin müəllifinə qardaş deyə bilsin”. Bunu da elə o vaxtlar oxumuşdum. Sonralar başa düşdüm ki, təklik böyük ədəbiyyatçı üçün yalnız qeyri-rəsmi status deyil, təklik – tale və həyat tərzidir…

13-15 noyabr 2023, Samara

NAMİZƏD SƏFƏROVUN DOZASI BƏLKƏ BİR AZ ARTIQ OLUB?

namizəd səfərov

Azərbaycanın Belorusiyadakı səfiri Namizəd Səfərova zəng vurub deyib ki, prezident Lukaşenko onu Belorusiya dövlət televiziyasında yaxşı vəzifəyə dəvət edir. Namizəd bir az şok keçirəndən sonra özünə gəlib deyib: “Bu təklif mənim üçün şərəfdir, mən Lukaşenkonun aşiqiyəm. Ancaq mən belorus dilnini bilmirəm”. Səfirimiz deyib ki, Lukaşenko özü də belorus dilini bilmir, belorus dili ümumiyyətlə Belorusiyada qadağandır, bu dildə ancaq xaricə qaçmış vətən xainləri danışırlar. Belorusiyada bir dil var, o da rus dilidir. Namizəd Səfərov utana-utana deyib ki, rus dilini də bilmir. Səfir deyib ki, eybi yox, mən burda özüm sənə tərcüməçilik eləyəcəm.

Sonra səfir Namizədə deyir ki, onun “Azad söz” kanalında çıxışından Belorusiyada xəbər tutub Lukaşenkoya məruzə ediblər. Bu çıxışında Namizəd Səfərov Lukaşenkoya

diktator deyənləri böhtançı adlandıraraq Lukaşenkonun nümunəvi liberal və demokrat olduğundan, xalqla daim yaxın ünsiyyətindən, hətta müxalif jurnalistlərlə vaxtaşırı görüşüb onları maraqlandıran suallara ətraflı cavab verdiyindən danışıb. Yəni Lukaşenkonu o qədər tərifləyib ki, Lukaşenkonu tərifləməkdən dilləri qabar olmuş belorus jurnalistləri məəttəl qalıblar. Lukaşenko məruzəni eşidən kimi deyib: «O unikomu təcili bura dəvət edin. Ona yüksək maaş, şoferli iki maşın, iki-üç qəşəng məşuqə təyin edin. Bizim adamdır”.

İndi yəqin Namizəd ya yoldadır ya da yola hazırlaşır…

Düzü, mən “Namizəd” adı eşidəndə Məşədi İbadın faciəyə çevrilmiş toy əhvalatı yadıma düşür: “Qızın iki namzadı var…”

İndi fikirləşirəm: bəlkə Azərbaycanda iki Namizəd var? Biri hüquq müdafiəçisi, demokrat, biri isə Lukaşenkonun fanatı.

Əgər mən görən Namizəd ikinci Namizəd idisə, Tural Sadıqlı onu niyə kanalına dəvət edib?

Namizəd salyanlı deyil ki? Deyırəm bəlkə verilişdən qabaq studiyada özünü sərbəst hiss etmək üçün bir az o şoğəribdən qəbul edib və dozası artıq düşüb?

Dünəndən baş sındırıram.

Bəlkə Tural Sadıqlı da Tural Sadıqlı deyilmiş? Ya başqa Tural Sadıqlı imiş?

Mirzə Əlil

14. 11. 2023, Samara

ÇİNGİZ ƏLƏKBƏRZADƏ HAQQINDA. PADARLI ƏSGƏR VƏ PYEZOALIŞQAN…

Çingiz Ələkbərzadə 2

Əlibayramlının o vaxtkı musiqi məktəbi yeddiilik idi, ancaq musiqi məktəblərində, yeddiillki olsa da, yeyinti imkanları az deyildi. Təhsil ödənişli idi, valideynlərin ödədiyi pullarla manipulyasiyalar həmişə mümkün idi: valideyndən bir məbləğ alırsan, saxta çek verirsən, hesaba yarısını köçürürsən…Məktəbə musiqi alətləri alınır, mebel alınır. Dərs saatlarının bölünməsi, kimə nə qədər şagird verilməsi də direktor üçün potensial gəlir mənbəyi idi. Yəni çalmaq, oxumaq bilməyən, ali təhsili olmayan Miryusif Manafivun direktorluq iddiasının əsası var idi. Dostu Çingizin felyotonu da yəqin ki, hardasa yuxarılarla razılaşdırılmalı idi. Sovet vaxtı vəzifəli şəxs haqqında felyeton yalnız onun haqqında “yuxarılar” qərar verəndə yazıla bilərdi. Çingizin felyetonu çıxan kimi direktorun qovulacağı hamıya məlum olmuşdu. Ancaq yerinə Miryusif Manafovun təyin ediləcəyi heç kimin ağlına gəlmirdi…
Miryusif Manafiv yeyib-içən adam idi. Bəlkə Çingiz Ələkbərzadə elə bu zəmində dostlaşmışdılar. O vaxt Təzə şəhərdə bir abırlı restoran var idi. Dyəsən, univermağın yuxarısında, yəni ikinci mərtəbədə. Sonra xaşxana açdılar. Yaz-yay aylarında sovet dağılan kimi əhalinin viran qoyduğu “Venetsiya kanalları” olan parkda bir neçə kafe işləyirdi, kabab və cücə çığırtması yemək olardı. Xəlvət yerlər də çox idi, məsələn, redaksiyanın yerləşdiyi Köhnə şəhərdə, Kür qırağında…
Ancaq pul məsələsi var. Hansı pulla yeyib-içəsən?
“İşıq” qəzetində məktublar şöbəsinin müdirinin maaşı 150 manatdan çox olmazdı, qonorarla eləsin 170…Bir kostyumun puludur… Ev kirayəsi, ailənin xərci və s. Yəni yarıac-yarıtox dolana bilərsən. Miryusif Manafov da əmək müəllimi kimi 150-dən çox olmazdı, dram dərnəyi isə ictimai iş idi. Direktor Gülbala Əliyev Miryusif Manafovu bu cür dolanıra bilərdi: ona üç-dörd abituriyent verməklə. Yəni Miryusif müəllim üç-dörd adamı pedaqoji məktəbə düzəldib aldığı rüşvəti özünə götürür. Bu mənim fantaziyam deyil, rüşvətli məktəblərdə geniş yayılmış praktika idi.
Mən pedaqoji məktəbə səkkizillik təhsil bazasında girmişdim. Otuz nəfərlik qrupumuz əlaçı şəhadətnaməsi ilə girənlərdən təttb olunmuşdu. Ancaq otuz nəfərdən ancaq üçünü ya dördünü bu “əla”ya layiq saymaq olardı. Qrupumuzda bir qız vurma cədvəlini bilmirdi, dörd illik təhsil bitənə qədər də düz-əməlli öyrənə bilmədi.
Ancaq ən maraqlı tələbə yoldaşımız Şamaıxnın Padar kəndindən olan Hacıyev Əsgər idi. Qoyunçu çobanın oğlu olan Əsgərin həm alt, həm üst dişləri qızıldan idi. Bahalı təzə kostyum geyirdi. Ancaq dərslər başlayandan Əsgər çaşqın görünürdü, üzündən silinməyən təbəssüm də sevincdən yox, pərtlikdən idi. Elə bil ki, ağlı başında olan adamı bəd niyyətlə gətirib dəlixanaya salmışdılar. Tezliklə məlum oldu ki, Əsgər hərfləri də yaxşı tanımır…
Əsgəri məktəbə Miryusif Manafov düzəltmişdi. Yəqin dədəsindən otuz-qırx qoyunun pulunu almışdı…
On gün keçməmiş Əsgər yox oldu. Bir neçə gündən sonra Miryusif müəllim onu atasının iştirakı ilə gətirib sinfin qapısından saldı.
Sonra Əsgər yenə qaçdı. Yenə Miryusif müəllim gedib gətirdi. Sonra yenə…
Birinci semestrdən sonra Əsgəri bir də görmədik. Miryusif Manafof çətin ki, aldığı pulları qaytaraydı. Pullar dostu ilə yeyib-içməyə, arvadbazlığa xərclənib getməliydi. Üstəlik benszin pulu. Miryusifin sıbnıq-salxaq maşını da var idi…
Miryusif Manafov müxtəlif hoqqalarla ondan asılı olmayan tələbələrə də pul xərclətdirirdi, yəni abrı-həyası yox idi. Bir dəfə dəhlizdə üz-üzə gələndə qolumdan yapışdı:
— Xeyrulla, burda mağazaya qaz pilətəsi yandırmaq üçün alışqan gəlib, deyirlər bu-gün sabah qurtaracaq. Səndən çox xahiş edirəm, ondan mənə bir dənə al, mənim vaxtım yoxdur….
Mən mat qalmışdım. Mən o alışqanı alsaydım, üç-dörd gün gərək ancaq krandan su içməklə dolanaydım. Mənim Miryusif Manafovdan asılı bir işim yox idim, yaxşı oxuyurdum, məktəbin ansamblında çalırdım. Ancaq “yox” deməyə ya utanırdım, ya hünərim çatmırdı… Mən ona br neçə dəfə şeirlərimi göstərmişdim, tərifləmişdi. Deyirdilər özü də şeit yazır, oxumamışdım…
Alışqanı aldım – 2 manat yetmiş qəpiyə… O vaxtdan Miryusif müəllimi uzaqdan görəndə yolumu dəyişirdim…

noyabr 2023, Samara

(ardı var)

КАК ЗАКАЛЯЛСЯ ЦАХАЛ. ИИСУС НАВИН (2)

ЦАХАЛ

ГЛАВА 9

6 Жители Гаваона послали к Иисусу в стан [Израильский], в Галгал, сказать: не отними руки твоей от рабов твоих; приди к нам скорее, спаси нас и подай нам помощь; ибо собрались против нас все цари Аморрейские, живущие на горах.
7 Иисус пошел из Галгала сам, и с ним весь народ, способный к войне, и все мужи храбрые.
8 И сказал Господь Иисусу: не бойся их, ибо Я предал их в руки твои: никто из них не устоит пред лицем твоим.
9 И пришел на них Иисус внезапно, [потому что] всю ночь шел он из Галгала.
10 Господь привел их в смятение при виде Израильтян, и они поразили их в Гаваоне сильным поражением, и преследовали их по дороге к возвышенности Вефорона, и поражали их до Азека и до Македа.
11 Когда же они бежали от Израильтян по скату горы Вефоронской, Господь бросал на них с небес большие камни до самого Азека, и они умирали; больше было тех, которые умерли от камней града, нежели тех, которых умертвили сыны Израилевы мечом.

24 Когда вывели царей сих к Иисусу, Иисус призвал всех Израильтян и сказал вождям воинов, ходившим с ним: подойдите, наступите ногами вашими на выи царей сих. Они подошли и наступили ногами своими на выи их.
25 Иисус сказал им: не бойтесь и не ужасайтесь, будьте тверды и мужественны; ибо так поступит Господь со всеми врагами вашими, с которыми будете воевать.
26 Потом поразил их Иисус и убил их и повесил их на пяти деревах; и висели они на деревах до вечера.
27 При захождении солнца приказал Иисус, и сняли их с дерев, и бросили их в пещеру, в которой они скрывались, и привалили большие камни к отверстию пещеры, [которые там] даже до сего дня.

29 И пошел Иисус и все Израильтяне с ним из Македа к Ливне и воевал против Ливны;
30 и предал Господь и ее в руки Израиля, и царя ее, и истребил ее Иисус мечом и все дышащее, что [находилось] в ней: никого не оставил в ней, кто бы уцелел, и поступил с царем ее так же, как поступил с царем Иерихонским.
31 Из Ливны пошел Иисус и все Израильтяне с ним к Лахису и расположился подле него станом и воевал против него;
32 и предал Господь Лахис в руки Израиля, и взял он его на другой день, и поразил его мечом и все дышащее, что было в нем, так, как поступил с Ливною.
33 Тогда пришел на помощь Лахису Горам, царь Газерский; но Иисус поразил его и народ его [мечом] так, что никого у него не оставил, кто бы уцелел.
34 И пошел Иисус и все Израильтяне с ним из Лахиса к Еглону и расположились подле него станом и воевали против него;
35 И взяли его в тот же день и поразили его мечом, и все дышащее, что находилось в нем в тот день, предал он заклятию, как поступил с Лахисом.
36 И пошел Иисус и все Израильтяне с ним из Еглона к Хеврону и воевали против него;
37 и взяли его и поразили его мечом, и царя его, и все города его, и все дышащее, что находилось в нем; никого не оставил, кто уцелел бы, как поступил он и с Еглоном: предал заклятию его и все дышащее, что находилось в нем.
38 Потом обратился Иисус и весь Израиль с ним к Давиру и воевал против него;
39 и взял его и царя его и все города его, и поразили их мечом, и предали заклятию все дышащее, что находилось в нем: никого не осталось, кто уцелел бы; как поступил с Хевроном и царем его, так поступил с Давиром и царем его, и как поступил с Ливною и царем ее.
40 И поразил Иисус всю землю нагорную и полуденную, и низменные места и землю, лежащую у гор, и всех царей их: никого не оставил, кто уцелел бы, и все дышащее предал заклятию, как повелел Господь Бог Израилев;

ÇİNGİZ ƏLƏKBƏRZADƏ HAQQINDA. ƏVVƏL DOSTUNU GÖSTƏRİM…

Çingiz Ələkbərzadə 2

Hərdən İnternetdə Çingiz Ələkbərzadə ilə bağlı yazılara rast gəlirəm və hər dəfə Əlibayramlı pedaqoji məktəbinin tələbəsi olduğum illər (1968-1972) yadıma düşür.

Pedaqoji məktəb 1966-cı ildə yaradılmışdı, öz binası yox idi, Əli Bayaramlının Təzə şəhər deyilən hissəsində 10 saylı məktəbin binasının bir qanadında yerəşirdi. Şəhər partiya komitəsinin orqanı olan “İşıq” qəzetinin redaksiyası isə köhnə şəhərdə idi. Köhnə ilə Təzənin arasında ən azı beş-altı kilometr məsafə vardı. Ancaq o vaxt “İşıq” qəzetində işləyən Çingiz Ələkbərzadəni tez-tez görürdüm. Çünki pedaqoji məktəbdə əmək müəllimi işləyən Miryusif Manafovla dost idi.

Çingiz Ələkbəzadənin Əlibayramlı qəzetində işlədiyini pedməktəbə girən kimi eşitmişdim. Əlibayramlı kimi qondarma, özünün nə tərixi, nə mədəni ənənələri və irsi olan bir yerdə xalq yazıçısının(!) oğlu diqqət mərkəzində idi. Mən uşaqlıqda kənd kitabxanasında nə vardısa, oxuyurdum. Firdovsi, Şekspir, Əhliman Axundov, İsa Hüseynov, Bayram Bayramov, İlyas Əfəndiyev, Əbülhəsən… Yaxşını-pisdən ayırmadan fasiləsiz oxuyur, daha dağrusu, gözümə təpirdim… Pisi yaxşıdan ayırmadan…Sonralar pislər yaxşıya qarışır, qanını zəhərləyir, illərlə bu antiədəbiyyatın zəhərini qanından damcı-damcı sıxıb çıxarmağa çalışırsan, axıracan müvəffəq olmursan…

Savadlı müəllimsiz, keyfiyyətli ədəbiyyatsız keçən, əslində itirilən uşaqlıq illəri… Heyf…

Xalq yazıçısının oğlunun niyə Əlbayramlı kimi, paytaxtda böyümüş gənc ədəbiyyatçıda ölümcül qüssə doğurmalı olan şəhərə niyə gəldiyini bilmirdim. Eləcə də onun Miryusif Manafovla dostluğunun necə yarandığı mənə məlum deyildi. 1968-ci ildə Çingizin 32 yaşı olub. Miryusif Manafovun yaşı qırx beş ya da çox olardı. Onun bizə tədris tdiyi fənnin əsl adı “İbtidai siniflərdə əməyin tədrisi” idi. Yəni Miryusif müəllim bizə, gələcək ibtidai sinif müəllimlərinə əməyin tədrisini öyrətməli idi. Öyrədirdimi? Bu suala müsbət cavab vermək çətindir, bunun isə iki səbəbi var. Birincisi, Miryusif müəllim əmək müəllimi deyildi. İkincisi, dərslərinin də bir hissəsi boş keçirdi, çünki o, pedaqoji məktəbin özfəaliyyət teatrına rəhbərlik edirdi və məşqlərinin dərsi ilə bir vaxta düşdüyü az olmurdu.

Niyə görə Miryusif Manafov haqqında yazıram? “Dostunu mənə göstər” prinsipi ilə. Fikirləşirəm ki, Miryusif Manafov haqqında təsəvvür yaratsaq, onun yaxından dostluq etdiyi Çingiz Ələkbərzadə haqqında da bəzi şeylər bizə aydın olar.

Mirysif  Mahafov ucaboy, nazik bir kişi idi, qara saçları o vaxt çallaşmağa və seyrəlməyə başlamışdı. Deyilənlərə görə, o, heç əmək müəllimi deyildi, haçansa Leninqradda incəsənət institutunda üç iləcən oxuyub qovulmuş ya çıxmışdı. Yəni ali təhsili yox idi. Pedaqoji məktəbin direktoru Gülbala Əliyevin onu işə götürməkdə məqsədi teatr yaratmaq idi. Məktəbdə, əlbəttə, rüşvət ayaq tutub yeriyirdi. Ancaq o vaxtlar yaşı əllidən çox olan Gülbala Əliyev mədəni səviyyə, düşüncə baxımından təkcə məktəbin deyil, şəhərin də ən qabaqcıl adamı idi. O, az vaxtda təkcə teatr yoz, həm də mənim də iştirakçısı olduğum xalq çalğı alətləri ansamblı və xor yaratmışdı. Miryusif müəllim qondarma əmək müəllimi olsa da, teatr sahəsində mübahisəsiz talantı var idi. Cəmi bir neçə ay ərzində müxtəlif rayonların kəndlərindən gəlmiş, ömürlərində teatr görməmiş gənclərlə və yeniyetmələrlə gözəl tamaşalar yaradırdı. “Almaz”ı şəhər mədəniyyət evində özüm görmüşəm, bəzi səhnələr indiyəcən yadımdadır. “Sevil” respublika müsabiqəsində ikinci yeri tutmuşdu…

Mryusif Manafovun maşını var idi.Yəqin Moskviç olardı. Əlibayramlının özündə ya Qazıməmməddə (Hacıqabul) yaşadığı da yadımda deyil. Onun arvadbaz olduğunu deyirdilər. Məktəbin musiqi müəllimi və ansamblın rəhbəri baklı Vahid Bünyatovun arvadı Elmira müəllimlə yaxınlığından az qala bütün şəhər danışırdı. Elmira müəllim də nəğmə müəllimi idi, Bakıdan əriylə gəlmişdi, şayiələrə görə, Miryusif müəllimdən başqa kişilərlə də görüşürdü… Sonralar ərindən ayrılmış və cavan ölmüşdü…

Yenə deyilənlərə görə, bir neçə dəfə Gülbala müəllim “məişət pozğunluğuna” görə Miryisifə  ciddi təpinmiş, ancaq qovmamışdı. Miryusif müəllim özü bir ara pedməktəbdən getdi, çünki günlərin bir günü gözlənilmədən Əlibaytramlı şəhər musiqi məktəbinə direktor təyin edildi. Heç bir alətdə çalmayan, oxumayan, musiqi təhsili olmayan, ali təhsili də yarımçıq adamın musiqi məktəbinə direktor təyin olunmağı çox insanı təəccübləndirsə də, demək olmaz ki, şok yaratmışdı. Əli Bayramlı kriminallı şəhər idi, gündüz günorta vaxtı başdan papaq götürüb qaçırdılar, şəhərdə hakimiyyət xeyli dərəcədə banditlərə məxsus idi…

Bir məsələ hamıya aydı idi: Miryusif Manafovu musiqi məktəbinə direktor təyin etdirən Çingiz Ələkbərzadədir. Dostluqları, çaşqa-loşqalıqları öz yerində. Əvvəlki direktor qovulmamışdan bir az əvvəl “İşıq” qəzetində Çingiz Ələkbərzadənin “Belə olmaz həmişə” adlı felyetonu çıxmışdı. Bu yazıda, o vaxtın dil ilə desək, məktəb direkrorunun yarıtma və yaramaz  fəaliyyəti kəskin tənqid atəşinə tutulmuşdu…

“Belə olmaz həmişə” – sizə bir şey xatırladır? Bəli, o vaxt Yalçın Rzazadə “Belə ola həmişə” nahnısını təzə oxumuşdu və xalqa sevdirmişdi…

(ardı var)

Şəkil burdan götürülüb: https://elchi.az/yazici-cingiz-el%C9%99kb%C9%99rzad%C9%99-haqda-xatir%C9%99l%C9%99r/

13.11. 2023, Samara

İŞİ OLMAYAN… POŞLİ VSE NA FİQ…

20230721_135628

Məim səhifəmi izləyən azsaylı FB istifadəçilərinə iki il, üç il bundan qabaqkı müraciəti təkrarlamaq istəyirəm.

Mən bir neçə dəfə yazmışam ki, mən FD-da “layk-layk” oynamıram – yəni heç kimə “layk” qoymuram və heç kimdən də “layk” gözləmirəm. Mənimlə dostluq yaradaraq bir neçə gün dalbadal mətnlərimə “layk” qoyanlar məndən “layk” cavabı görməyib yoxa çıxırlar. Mən belə adamlara, üzr istəyirəm, tüpürürəm. FB-da olduğum on beş ilə yaxın vaxt ərzində mənə ancaq mətnlərimi oxumaq üçün dostluq təklif edənlərin say üç ya dörddür. Ona görə mən ahıl və cavan naqqalları, FB-da sülənib ”layklaşan”, on dəfə “möhtəşəm” deyib”  beş dəfə “möhtəşəm” eşidərək özünü şair, filosof sayan adamlar məndə ancaq ikrah doğururlar. Mən riyaziyyatçı, fizik, adam həkimi ya veterinar deyiləm. Mən yüksək ixtisas təhsili almış peşəkar ədəbiyyatçıyam. Mən sənətə ciddi, son dərəcə  ciddi yanaşıram, mənim bütün həyatım buna həsr olunub, ona görə “layklaşmalar” mənim nəzərimdə sənətə təhqirdir, peəkarlığa təhqirdir. Ağzı-burnu yaxşı yumruq istəyən çox sırtıq, utanmaz cavanlar var… Hardan çıxıblar? Ana südümü əmiblər?… Mən hər il onlarla adamı “dostluq”dan slirəm. İki il bundan əvvəl beş yüz adamı birdən sildim. Dostluqda qalanlar kəndçilərim, keçmiş şagirdlərim, , şagirdlərimin uşaqları və mənə sevgiləri əsaslı şübhələr doğuran bir neçə qohumdur. Bu günə qalan 140 «dost»dan mətnlərimi oxuyanların sayı beş nəfərdən çox olmaz. Bəlkə sabah dörd nəfər, üç nəfər qalacaq ya heç qalmayacaq. Qəribə də olsa, məni oxuyanlar məni şəxsən tanımayanlardır. Mənim Xeyrulla.com bloqum bu dəqiqəyə qədər 528 188 dəfə oxunub. Azərbaycanda humanitar təhsilin, xüsusən ədəbiyyatın  necə katastrofik vəziyyətdə olduğunu nəzərə alsaq, bu, az deyil. Tamada şeirlərini, meyxananı, Səməd Vurğunu, Rəsul Rzanı  poeziya sayan millətin içində az da olsa ciddi poeziyanı qananların olmağına sevinmək lazımdır.

Mənim FB “dost”larım arasında məni bir neçə il ərzində səxavətlə “layklayan” bir nəfər var: Seyfəddin Sadıqov. İnanıram, ümid edirəm ki, bu nəcib cənabın məndən cavab “laykı” almaq fikri yoxdur,  mənim yazdıqarım onu doğrudan da maraqlandırır. Və mən cənab Sadqova minnətdarlığımı bildirirəm. Bayram Bayramov guya deyirmiş ki, onu bir oxucu da görüşə çağıranda gedir… Məni də  elə tək bu oxucu məyusluğumu azaldır və hətta işləməyə ruhlandırır…

Bizim kəndimizdə çoxdan sökülmüş mağazanın divarında iarşın hırflərlə yazılmış xəbərdarlıq vurulmuşdu: “İşi olmayan mağazada durmasın!”.  (Kirillə və islahatdan qabaqkı hərflərlə: «олмаян»)

Mən də sözümü bu cür bitirirəm: yazdıqlaımı oxumaq fikrində olmayanlar, “layklaşmaq” istəyənlər… poşli vse na fiq…

 

12.11. 2023, Samara

КАК ЗАКАЛЯЛСЯ ЦАХАЛ. ИИСУС НАВИН (1)

ЦАХАЛ

Глава 6

6-15) Когда в седьмой раз священники трубили трубами, Иисус сказал народу: воскликните, ибо Господь предал вам город!
17 (6-16) город будет под заклятием, и все, что в нем, Господу; только Раав блудница пусть останется в живых, она и всякий, кто у нее в доме; потому что она укрыла посланных, которых мы посылали;

 

6-19) Народ воскликнул, и затрубили трубами. Как скоро услышал народ голос трубы, воскликнул народ громким голосом, и обрушилась стена [города] до своего основания, и народ пошел в город, каждый с своей стороны, и взяли город.
21 (6-20) И предали заклятию всё, что в городе, и мужей и жен, и молодых и старых, и волов, и овец, и ослов, [всё истребили] мечом.

Глава 7

22 Иисус послал людей, и они побежали в шатер; и вот, [все] это спрятано было в шатре его, и серебро под ним.
23 Они взяли это из шатра и принесли к Иисусу и ко всем сынам Израилевым и положили пред Господом.
24 Иисус и все Израильтяне с ним взяли Ахана, сына Зарина, и серебро, и одежду, и слиток золота, и сыновей его и дочерей его, и волов его и ослов его, и овец его и шатер его, и все, что у него [было], и вывели их на долину Ахор.
25 И сказал Иисус: за то, что ты навел на нас беду, Господь на тебя наводит беду в день сей. И побили его все Израильтяне камнями, и сожгли их огнем, и наметали на них камни.

Глава 8

24 Когда Израильтяне перебили всех жителей Гая на поле, в пустыне, куда они преследовали их, и когда все они до последнего пали от острия меча, тогда все Израильтяне обратились к Гаю и поразили его острием меча.
25 Падших в тот день мужей и жен, всех жителей Гая, было двенадцать тысяч.
26 Иисус не опускал руки своей, которую простер с копьем, доколе не предал заклятию всех жителей Гая;
27 только скот и добычу города сего [сыны] Израиля разделили между собою, по слову Господа, которое [Господь] сказал Иисусу.
28 И сожег Иисус Гай и обратил его в вечные развалины, в пустыню, до сего дня;

QAÇ, ERMƏNİ TOPLUSU, GƏLİR YERAZ ORDUSU!

rəvan qulu

LAF TV demişkən: ŞOK! TƏCİLİ! Yerazlar Qərbi Azərbaycana qayıdırlar! İrəvanı alırıq!

Qarşımızda nə gözəl perspektivlər açılır: yerazlar getsə, akademiya boşalacaq, Bakıda və rayonlarda məmur yerlərinin yarısı boşalacaq, ali məktəblərdən boşboğaz, rüşvətxor müəllimlərin yarısı gedəcək…

Hava, hava nə qədər təmizlənəcək!

Ancaq əvvəlcə biz gərək  İrəvanı alaq. Fikir verirsiniz? Mən demirəm “yerazlar ala”. Deyirəm ki, “biz” alaq. Çünki Yerazlar guya vətən bildikləri İrəvan uğrunda vuruşan deyillər. Hamısının evi, vəzifəsi, pulu. Dəlidirlərmi gedib qan tökələr?

İrəvanı yerazlar üçün biz almalıyıq. Biz – yəni leriklilər, astaralılar, masalılılar, biləsurarlılar, salyanlılar, neftçalalılar, şirvanlılar, şamaxılılar, qubalılar, qusarlılar.

Yadınızdadırsa, ağdamlılar, laçınlılar, qubadlılılar, zəngilanlılar, kəlbəcərlilər zar-zar ağlayırdılar ki, Qarabağı gərək qaytaraq. Nəhayət, türkün təpkisi ilə müharibə başlandı. Yurdlarından qovulmuş qarabağlılar gedib vuruşdular? Yox, onlar Rusiyada, Türkiyədə keflərini davam etdirdilər, pullarını artırdılar, müharibəni çempionlar liqası kimi izlədilər. Salyanlılar, leriklilər, xaçmazlılar, hacıqabulular, astaralılar  vuruşdular, qan tökdülər, öldülər. Onlara fəxri ad, orden də verilmədi. Aldıqları məmur medal oldu. Bəbəninlərind qəlpə gəzdirən müharibə əlillərindən neçəsi indiyəcən təqaüd də ala bilmir…

İndi bu yerazlar İrəvan qovğasını qızışdırırlar. Arxayndırlar ki, yenə talışı, ləzgini, tatı, salyanlını, şamaxılını, beyləqanlını, goranboylunu basacaqlar erməni gülləsinin qabağına.

Yerazların böyük əksəriyyət Bakıda yaşayır. Bakı ikinci Qarabağ müharibəsində demək olar ki, orduya əsgər verməyib!

Bu yerazlar son vaxtlar hansısa Rəvanqulunu qəbirdən xortladıb çıxarıblar ki, bu cənab İrəvanın əsasını qoyub.

Yalançının lap…

Yerazlar deyirlər ki, İrəvanda milyon məscid olub.

Bəs şair? Yazıçı? Dramaturq? Bəstəkar? Tibb professoru? Olublar? Hanı kitabınız, əlifbanız?

Məcsiddən mədəniyyət çıxmır! İranda milyard məscid var, bu miyard məscid Üzeyir bəy kimi bir bəstəkar yetirə bilməz. Üzeyir bəyi rusun açdığı realnı məktəb, Qori seminariyası yetirib.

1875-ci ildə Həsən bəy Zərdab yazırdı ki, erməni qırx qəzet çıxarır, bizim bir qəzetimiz var, onu da saxaya bilmirik.

Ermənilər öz qəzetlərini özləri yaradıb özləriu saxlayırdılar. “Əkinçi” Bakıda rus qubernatoronun dəstəyi ilə yaranmışdı. Rus qubernatoru məmurları məcbur edirdi ki, xəzinə hesabına qəzeti alıb paylasınlar. Yəni bizim millətin qəzet təlabatı yox idi. Bu tələbatı rus təhsilli Zərdabi rus quberanatorunun dəstəyi ilə yaradırdı.

Qəzet cəmi iki il çıxdı…

Mən bu yerazların İrəvan kampaniyasını görəndən, eşidəndən sonra fikirləşdim ki, Azərbaycan hər min nəfərə düşüğən başıxarabların sayına görə dünyada birinci yerdə olmalıdır. Sonra düşündüm ki, yox, bu kampaniyanı aparanların başı xarab deyil. Bu kampaniyada da mənfəəti olanlar var, bir stəkan çayı Qarabağda on manata satanlar üçün birinci yerdə mənfəətdir. Biz birinci yeri loxların, həriflərin sayına görə tuta bilərik. Qorxuram ki, bu yerazlar milləti qızışdırıb təzə müharibə başladanda yenə lerikli, cəlilabadlı, şamaxılı, qubalı, salyanlı dilsiz-ağızsız heyvan kimi gedə qanını tökməyə…

Eh, Azərbaycan ölkə deyil. Bandit “krışa”sı altında fəaliyyət göstərən kazinodur… Canını salamat qurtaran gərək Allahına şükr eləyə…

Mirzə Əlil

08. 11. 2023, Samara