Səməd Vurğun “26-lar”, “Komsomol”  poemalarını, Rəsul Rza “Stalin can”,  şeirini, “Lenin” poemasını yazanda Əliağa Vahid də yatmayıb, şura hökumətini, proletariat diktaturasını, sosializmin nailiyyətlərini, boleviklərin xalqa bəxş etdiyi xoşbəxtliyi tərənnüm edən şeirlər yazıb. Onlardan biri “Ölkəmizin” adlanır. “Ölkəmizin” – rədifdir. Rədif önündə gələn qafiyələr: səfası, binası, sədası, havası, aşinası, qəzası, ixtisası.. Bəli, hətta belə qafiyə də var: “ixtisası”…

Şeir yəqin ki, Stalin-Bağırov dövründə yazılıb.

“Gözəlləşir günü-gündən binası ölkəmizin.”

“Ölkəmizin binası” deyəndə şair konkret olaraq nəyi nəzərdə tutur – demək çətindir. Açılış beytindən sonra gələn dördlüklərdə bəzi şeyləri təxmin ermək olur.

“Baharda çölləri çulğar çiçəklərin qoxusu”.

Kitabda belədir: “çulğar”. Bəlkə “çuğlar” olmalıdır?

“Çəmənlərində bitən dadlı meyvədir çoxusu.”

Burda baş sındırmaq lazımdır. Yəni çəməndə bitən ağacların çoxu meyvə ağacıdır? Beləmi? Hərçənd meyvə ağacı bağda olur, çəməndə ot bitir…

Vallah, qalırsan girinc, bilmirsən kimdən soruşasan…

Dalı:

“Çayı, balı, düyüsü, çəltiyi, gözəl lumusu”

Sayılanlar, əlbəttə, çəməndə bitmir. Bal ümumiyyətlə bitmir…

“Ətirli, güllü, yaşıl dağlarında laləsi var,”

Dağların ətri var? Lalənin ətri var?

“Dirildir aləmi abü havası ölkəmizin.”

Ölkə — yəqin ki, Azərbaycandır. Azərbaycanın suyu, havası alımi dirildirmiş? Kürün lıqqa suyu? Ya Arazın?

“Bəzəkli quşlar olub aşinası ölkəmizin.”

Bəzəkli quşlar hansıdır? Bəzəyi olmayanlar Azərbaycanı bəyənmir? Sərçənin bəzəyi yoxdur, ancaq qışda da köçüb heç yerə getmir…

“Süzər gölündə gözəl dumalar, gözəl qazlar”

Durna göldə süzməz, bəlkə gölün üstündə süzə. Qazların da süzməyi yoxdur, üzməyi var.

“Bəzənmiş ay kimi kolxozda işləyən qızlar.”

A kişi, Allahın olsun, kolxozda işləyən qızlar Osventsim əsirlərinə oxşayırdılar. Qırx dərəcə istidə kətmən vuran qızlar. Bu boyda yalan olar?

“Bir özgə ləzzət alırlar hünərli kolxozlar”…

Kolxozların ləzzət aldığını bilmirdim. O qədər gülmüşəm ki… Nə gizlədim, bu gülməklə elə mən də ləzzət aldım…

“Gözəl vətənmizə fabrik-zavod gözəl yaraşır”

“Vətəminizə” yazanda əruz pozulur, ona görə Vahid “vətənmiz” yazır. Bunu eybi yox.

“Traktoru, maşını hər yeri gəzib dolaşır”

Belə gülməli şeir dünyanın heç bir ədəbiyyatında yoxdur!

Rusiyada traktorlar hərdən gəzib-dolaşırdı, çünki sükan arxasında oturan traktorçu lül-qəmbər olurdu… Mənə danışırdılar ki, bur traktorçu kabinənin açıq qapısından dombalıb yıxılır, traktor keçir onun üstündən… İki dəfə…

“Var indi texnikada ixtisası ölkəmizin.”

Ancaq bu misranı başa düşmədim. Adamın ixtisasl ola bilər. Ölkənin ixtisası olar?

“Yüz illər ilə bizi bəy, xan işlədib yordu”…

Vay-vay… İşləyib yorulan xalqım…Can… İngilis, alman yatırdı, bizim babaları xan işlədib yorurdu. Təkcə yorsaydı, nə vardı ki:

“Şərəfli xalqımızı incidib, qanın sordu”

Necə qan ağlamasın daş bu gün…

Sonra optimist beyt, sosializm, apofeoz:

“Vətənmiz indi deyil zülm edənlərin yurdu,

Sovet hökumətidir rəhnüması ölkəmizin.”

Ay Əliağa müəllim, sən Azərbaycanı indi görəydin! Adamlar “zülm” sözünün özünü unudublar. Soruşursan “zülm” nədir, deyirlər bilmirik, bizdə belə şey olmur…

“Vətənmiz indi azad xalqlar vilayətidir.

Leninə — partiyaya ellərin məhəbbətidir

Qızıl çiçəklər açıbdır fəzası ölkəmizin.”

Fəzası qızıl çiçəklər açır! Bəh-bəh!

Sonra Əliağa Vahid fövqəladə təvazökarlığını bir daha Azəribaycan xalqın nümayiş etdirir:

“Bu fəxrdir mənə, Vahid ki, xalq şairiyəm,

Ucaltdı ömrümü nəşvü nüması ölkəmizin!”

 Mirzə ƏLİL

15. 07. 2024, Samara