Tahir Tahirovla keçirdiyim günün xatirələri Antonioninin “Blou-up” filmini yadıma salır. Günün mənzərəsi bütöv deyil, xeyli epizod Tomasın fotoaparatındakı kadrlar kimi ya korlanıb, ya da tamam silinib. Biz bulvarda olanda saat uzağı beş olardı, xatırladığım sonrakı yer Parapet bağıdır və çoxdan axşam düşüb, işıqlandırılmayan yerlər tünd qaranlıqdır. Tahir Tahirov, mən də yanında, bir dəstə milis zabiti ilə oturub çay içir. Biri polkovnikdir. Ayaq üstdə vurnuxan milislər var – onlar çay işinə baxırlar və həm də asayişin keşiyindədirlər. Tahir Tahirov məni qırmızıpapaqlara təqdim etdi: “Xeyrulla Salyandan gəlib müdafiə eləməyə, professor olacaq”. Zabitlər yəqin ki, haqlı olaraq bu professorluq söhbətini yumor kimi başa düşdülər. Nahaq deyirlər ki, milis yumor hissindən məhrumdur…
Mənim guya bilikli olduğuma Tahir Tahirovu Əkrəm Əliyev inandıra bilərdi. Yəqin məni tərifləyib, deyib ki, belə yazır, elə yazır… Tahir Tahirov özü mənimlə ədəbiyyatdan danışmırdı. Heç sual da vermirdi. Məsələn: Nizami Gəmcəvi neçənci ildə anadan olub? Rəsul Rza “Lenin” poemasını neçənci ildə yazıb? O vaxtlar ədəbiyyatdan biliyi belə yoxlayırdılar…
Parapetdə çaydan başqa ayrı içki də vardı. Mən içmirdim, gündüzdəkinin havası başımdan getmirdi. Həm də çox həyəcanlı idim. Gecə düşürdü, bundan sonra Tahir Tahirov mənə hansı mehmanxanada yer alacaqdı?..
Çay dəsgahı davasız keçdi. Milis polkovniki ilə nə dava? Həm də yəqin gecə gözü Tahir Tahirovun tamaşa yaratmağa da həvəsi qalmamışdı…
Haçandan-haçana Tahir Tahirov qırmızıpapaq dostlarıyla vidalaşdı, bağdan çıxanda mənə dedi: “Gedirik bizə”. Bunu deyəndə fikirləşdim ki, kaş məni qırmzıpapaqlar aparıb gecəni öz türmələrinə salaydılar. Səhər elə ordan durub gedərdim müdafiəyə… Mən heç gündüz də qonaq getməyi sevmirəm. İndi gecənin bir aləmində heç vaxt olmadığın, tanımadığın adamlar yaşayan evə gedəsən…
Taksiyə oturub getdik. Tahir Tahirovun evinin yeri yadımda deyil. Şəhəri yaxşı tanımıram. Bəlkə də 4-cü mikrorayon idi, arxayın deyiləm…Qapını arvadı açdı. Tahir Tahirov mənim Salyandan müdafiəyə gəldiyimi dedi, ancaq professorluq məsələsinə toxunmadı, görünür arvadı zarafat sevmirdi…
Tahir Tahirov məni boş bir otağa keçirdi. Otaq doğrudan da boş idi. Nə çarpayı , nə divan var idi. Rejissorun arvadı yorğan-döşək gətirb dinməzcə yer saldı və getdi. Tahir Tahirov da mənə xeyirli gecə arzulayıb çıxdı. Həm bürküdən, həm xəcalətdən məni tər basıb bürüyürdü…
Səhər tezdən durub geyindim, tezliklə Tahir Tahirov da qapıda göründü. Mənə qalıb çay içməyi təklif etdi. İstəmədim. Rejissor mənə uğur arzuladı və təkid elədi ki, müdafiədən sonra gəlib ona məlumat verim…
Təəssüf ki, Tahir Tahirovu bir daha görmədim. Evinin yeri də, mənzilinin nömrəsin də yadımda qalmamışdı. Məni rejissorla tanış etmiş Əkrəmi də o vaxtdan görməmişəm. Bir dəfə, deyəsən sıfırıncı illərdə, Tümen-Bakı qatarı ilə Azərbaycana gedirdim. Vaqonda xaçmazlılar var idi. Onlardan Əkrəmi soruşdum, dedilər tanıyırlar. Studiyadakı işindən çıxıb vətəninə qayıdıbmış. Dedilər müəllimlik eləyir, alveri də var. “Gənc oğlunu maşın vurub öldürdü”, — bunu xaçmazlılardan eşidəndə çox məyus oldum. Çox. Mən Əkrəmin xərini çox istəyirdim…
oktyabr 2023, Samara
xeyrulla xayal 