Məlumdur ki, “Beovulf” qədim ingilis dilində alliterativ şeir formasında yazıldığından müasir ingilis oxucularının əksəriyyəti poemanı orijinalda oxumaqda çətinlik çəkir. Belə ki, “Beovulf”un orijinalı yalnız mütəxəssislər tərəfindən oxuna və başa düşülə bilir. Ona görə də əsər həm ingilis, həm də dünya tədqiqatçıları tərəfindən daim araşdırılmış, müasir dövrümüzdə də araşdırılmağa davam edir. Əsər dünyanın bir çox dillərinə tərcümə edilmiş və araşdırılmışdır. Azərbaycanda da əsərin tədqiqi istiqamətində xeyli işlər görülmüş, ingilis ədəbiyyatının bu qədim nümunəsinin qəhrəmanlıq dastanlarımız olan “Kitabi-Dədə Qorqud”, “Koroğlu” ilə paralelləri araşdırılmış, əsər ədəbi və dilçilik baxımından təhlil edilmişdir. “Beovulf” poeması 2018-ci ildə görkəmli ziyalı, şair və tərcüməçi Xeyrulla Xəyal tərəfindən dilimizə tərcümə edilərək 2021-ci ildə “Elm və təhsil” nəşriyyatında çap olunmuşdur. 144 səhifədən ibarət olan kitabın redaktoru, eləcə də ön söz müəllifi də professor Həbib Zərbəliyevdir. Xeyrulla Xəyal tərəfindən edilmiş tərcümə “Beovulf”un dilimizə ilk tərcüməsidir. “Beovulf”u dünyanın müxtəlif dillərinə tərcümə edənlər, həmçinin mütəxəssislər tərcümə zamanı bu unikal əsərin poetik xüsusiyyətlərinin adekvat verilməsinin çox böyük və ciddi çətinliklər yaratdığını təkrar-təkrar qeyd etmişlər. “Beovulf”u dilimizə çevirmək istəyən tərcüməçinin qarşılaşdığı əsas çətinlik, ilk növbədə, misraların sayını saxlamağa imkan verə bilən düzgün vəznin seçilməsidir. “Beovulf”un Azərbaycan dilinə ilk və tək tərcüməsi olan Xeyrulla Xəyalın tərcüməsini uğurlu hesab etmək olar. Tərcüməçi qədim ingiis dilinin mürəkkəbliyi və çətin alleterativ poetik mətni üzərində mümkün qədər ustalıqla işləmiş, söz və ifadələrin dilimizdəki ən uyğun qarşılıqlarını tapa bilmişdir.
ELMİ ƏSƏRİN TAM MƏTNİ BURDA:
xeyrulla xayal 