Читать далее →

Я обманывать себя не стану…

Daha mən özümü niyə aldadım? –

Sönükdü ürəkdə qayğılar tamam.

Bəs niyə şarlatan çağrılr adım?
Bəs niyə deyirlər qalmaqalçıyam?

Mən nə bədəmələm, nə də yolkəsən,

Güllələməmişəm türmədə dustaq.

Kefimin bəyiyəm, tinləri güdən,
Baxıb gülümsərəm keçənə ancaq.

Adi birMoskva lotusuyam mən,

Bütün tverskoy həndəvərini

Dolaşan itlərin hər biri hökmən,
Qıvraq yerişimdən tanıyır məni.

Hər bir əfəlləmiş, üzülmüş at da,
Məni görən kimi başını əyir.

İndi hər heyvana vəfalı dostam,
Heyvana şəfadır yazdığım şeir.

Silindr qoymuram qadın eşqinə  —
Səfeh ehtirasa ürək dayanmır —

Silindr yaxşıdır, töküb içinə,
Yulaf vermək olar qoca madyana.

Adamlar içində yoxdu dostluğum,
Özgə səltənətə  təslim olmuşam.

Hazıram ən yaxşı qalstukumu,
Burda hər köpəyin boynuna asam.

 
Azarlı olmaram mən indən belə.

Çəkildi qəlbimdən rəzil toran da.

Onunçun şarlatan dedilər elə,
Qalamaqalçl çıxdı onunçun adım.

1922

Ruscadan tərcümə

09-10. 06. 2019

Samara

Я обманывать себя не стану,

Залегла забота в сердце мглистом.

Отчего прослыл я шарлатаном?

Отчего прослыл я скандалистом? Читать далее →

Не ругайтесь. Такое дело!

Məni danlamayın. Belə gəlib iş!

Uzağam həmişə söz alverindən.

Mənim qızıl başım elə bil şişib,
Dayanmır çiynimdə ağırlığından.

Nə kəndə sevgim var, nə də şəhərə,
Başımı götürüb aparım hara?

Saqqal uzadaram, atıb hər şeyi,
Rusu səfil kimi mən dolaşaram.

Tamam unudaram şeri, kitabı,

Torbam da dalımda bir dilənçi tək,

Çünki bu çöllərdə hamıdan artıq,
İçki düşgününə  oxuyar külək.

Gələr soğan iyi, turp iyi  məndən.
Gecə sükutunu pozub ucadan
Burnumu ovcuma arıtlaram mən.
Gicliyə qoyaram özümü hər an.

Elə mən istəyən uğurdur bu da:
Bayılım, boranı eşidim ancaq.

Yaşaya bilmərəm mən bu dünyada,
Hoqqalar olmasa çünki bu sayaq.

1922

Ruscadan tərcümə

09. 06. 2019, Samara

Не ругайтесь. Такое дело!
Не торговец я на слова.
Запрокинулась и отяжелела
Золотая моя голова.

Читать далее →

Пой же, пой. На проклятой гитаре

Oxu, oxu! Məl`un  bu gitarada,
Barmaqlar rəqs edir yarımdövrəli,

Yeganə, son dostum, elə burada,
Bu məstlik, bu dəmdən əcəb ölməli!

Zərif əllərinə baxma onun sən,
Çiynindən sürüşən ipəyinə də,

Səadət axtardım bu qadında mən,
Tapdım həlakımı gözlənilmədən.

Mən nə biləydim ki, sevgi – azardır,
Mən nə biləydim ki, sevgi – irin, qan.

Çıxdı qabağıma, gözünü qıydı,

Aldı xuliqanın ağlını başdan.

Oxu, dostum, oxu. Yada sal yenə,
Bizim o dəlisov gəncliyimizi.

Versin sevgisini qoy özgəsinə,
Cavandır, gözəldir, özüsə zibil.

Ah, dayan, Mən onu yamanlamıram,

Ah, dayan. Demirəm mən ona lənət.

Bas simi altında mən gitaranın,

Özümdən deyərəm sənə hekayət.

Yanır günlərimin qızıl günbəzi,

Qızıl yuxulardan kisə ürəkdə.

Çox qız əllərimdə mənin əzilib,
Künc-bucaqda neçə qadın təklədim.

Acı həqiqəti var bu dünyanın,
Oğrun, uşaq vaxtı, baxıb görmüşəm
Köpəklər növbəyə necə dayanıb,
Şirəsi tökülən dişiyə görə.

İndi nədən ötrü  qısqanım axı,
Mənim kimisinə nə ağrı, əzab.

Həyat – bir mələfə, bir də çarpayı,
Həyat – qızğın öpüş, sonrasa girdab.

 
Oxu! Gəlir məşum bəla sorağı,
Əllərin bu məşum zərbələriylə.
Mən də heç vecimə almıram axı…

Dostum, mən heç zaman ölən deyiləm.

1923

Ruscadan tərcümə

07-08. 06. 2019

Пой же, пой. На проклятой гитаре, 
Пальцы пляшут твои в полукруг. 
Захлебнуться бы в этом угаре, 
Мой последний, единственный друг. 

Не гляди на ее запястья 
И с плечей ее льющийся шелк. 
Я искал в этой женщине счастья, 
А нечаянно гибель нашел. 

 
Я не знал, что любовь — зараза, 
Я не знал, что любовь — чума. 
Подошла и прищуренным глазом 
Хулигана свела с ума. 

Пой, мой друг. Навевай мне снова 
Нашу прежнюю буйную рань. 
Пусть целует она другова, 
Молодая, красивая дрянь. 

Ах, постой. Я ее не ругаю. 
Ах, постой. Я ее не кляну. 
Дай тебе про себя я сыграю 
Под басовую эту струну. 

Льется дней моих розовый купол. 
В сердце снов золотых сума. 
Много девушек я перещупал, 
Много женщин в углах прижимал. 

Да! есть горькая правда земли, 
Подсмотрел я ребяческим оком: 
Лижут в очередь кобели 
Истекающую суку соком. 

Так чего ж мне ее ревновать. 
Так чего ж мне болеть такому. 
Наша жизнь — простыня да кровать. 
Наша жизнь — поцелуй да в омут. 

 
Пой же, пой! В роковом размахе 
Этих рук роковая беда. 
Только знаешь, пошли их на хер… 
Не умру я, мой друг, никогда.

Мне грустно на тебя смотреть…

Sənə ki baxıram, məni dərd alır,
Təəssüf hissindən ağrıyır ürək!

İndi bizə qalan sentyabrdır,

Söyüd yarpaqları misə dönəcək.

Dağılıbdır özgə dodaqlarında,
İstin, bədəninin titrəyişləri.

Ruhum öləziyir, soyuyur ya da,
Ordan elə bil ki, yağış çiləyir.

Qoy olsun! Qorxmuram ondan heç də mən,

İndi başqa sevinc açılmış mənə.
İndi çürüntüdən, bir də ki, nəmdən
Özgə bu dünyada qalmamış heç nə.

Mən də qorumadım özümü axı,
Sakit bir həyata, təbəssümlərə.

Yolların hələlik keçilib azı,
Səhvlərsə çətin hesaba gələr.

Həyat da gülməli, dava-dalaş da.

Həmişə belədir, belə də qalır.

Əsil məzarlığa bağı oxşadar,

Sümüyə  bənzəyən tozağacları.

Biz də bax beləcə solub gedərik,
Bağ qonaqları tək dinmərik artıq…

Qışın oğlan çağı yoxsa çiçəklər,

Onların dərdinə niyə qalırıq…

1923

Ruscadan tərcümə

06-07. 2019, Samara

QEYD: Şeir aktrisa Avqusta Miklaşevskayaya həsr edilib

Мне грустно на тебя смотреть, 
Какая боль, какая жалость! 
Знать, только ивовая медь 
Нам в сентябре с тобой осталась.  Читать далее →

Песня (Есть одна хорошая песня у соловушки)

Bülbüldə bir nəğmə var, elə ki dilə gəlir,
Matəm mərasimimdə səslənir o elə bil.

Çiçəkləndi – ərköyün, böyüdü – qan-qan dedi,

Boyun salladı birdən, sanki özündən gedib.

Gicgahı deşir ağrı fikir-düşüncələrdən,
Necə vaxtsız-vədəsiz gəncliyimi xərclədim.

Anlamıram özüm də nə baş verdi ya niyə,
Gecələr cod yastığı sıxıram ürəyimə.

Cingiltili nəğmə, ax, qüssəli cəhcəh yayıb,

Zülmətdə elə gəlir qucaqlayıram yarı.

Qarmon və ay işığı pəncərənin dalında,
Bilirəm mehribanım bir də çətin qayıda.

Ah, eşq — başınağacı, qan – albalı şəfəqi,

Necə köhnə gitara və necə təzə şərqi.

Həmin təbəssüm, həmin sevinc və iztirabla,
Babalar oxuyanı nəvələr oxuyurlar.

Gəncsiz, için, oxuyun, həyatdan yayınmayın –

Onsuz da çiçəkləri töküləcəkdir yarın.

Mən soldum. İçkidənmi? Ya şöhrətdən? Bilmirəm.

Gəncdim, bəyənirdilər, atdılar, indi təkəm.

Nəğməsi də bülbülün buna görə xoş gəlir,
Dinir mən zavallının matəmində elə bil.

Çiçəkləndi – ərköyün, böyüdü – qan-qan dedi,

Boyun salladı birdən, sanki özündən gedib.

Ruscadan tərcümə

05-06. 2019, Samara

QEYD: Şeir 1925-ci ilin aprelində Bakıda, xəstəxana palatasında yazılıb. Müasirlərinin yazdığına görə, Yesenin bu şeiri özü qoşduğu motivlə mahnı kimi, rəqs hərəkətləri ilə («приплясывая) oxuyurmuş.

Песня (Есть одна хорошая песня у соловушки)

Есть одна хорошая песня у соловушки —
Песня панихидная по моей головушке. Читать далее →

Шел Господь пытать людей в любови…

Sevgidə insanları istəyərək sınasın,
Dilənçi görkəmində Tanrı çıxdı talaya.

Palıdlıqda bir qoca kötük üstdə bu ansa,

Gəmirirdi qurumuş kökəni damağıyla.

Dilənçiyə sataşdı qocanın gözü birdən,
Gördü gedir cığırla, əlində dəmir əsa.

Fikirləşdi: “Ay aman, bu zavallı nə gündə,
Görünür aclıq çəkib yazıq, beləcə əsir”.

Tanrı yaxına gəldi, qəmini gizlədərək:

Yəni oyatmaq olmaz bunların ürəyini…

“Al, gəvələ… Bir azca səni bəlkə bərkidə”, —

Deyib qoca uzatdi Tanrıya çörəyini.
1914

Ruscadan tərcümə

04. 06. 2019

Samara

Шел Господь пытать людей в любови, 
Выходил он нищим на кулижку. 
Старый дед на пне сухом в дуброве, 
Жамкал деснами зачерствелую пышку. 
Увидал дед нищего дорогой, 
На тропинке, с клюшкою железной, 
И подумал: «Вишь, какой убогой,- 
Знать, от голода качается, болезный». 

Подошел Господь, скрывая скорбь и муку: 
Видно, мол, сердца их не разбудишь… 
И сказал старик, протягивая руку: 
«На, пожуй… маленько крепче будешь».

 1914

В Хороссане есть такие двери…

Xorasanın elə qapıları var,

Qızıl gülə batıb astanaları.

Orda düşüncəli bir pəri yaşar,
Xorasanın elə qapıları var,

Mən aça bilmədim ancaq onları.

Qüvvə qollarımda nə qədər desən,
Mənim saçlarımda qızıl və mis var.
Gözəldir, incədir pərinin səsi.
Qüvvə qollarımda nə qədər desən,

Mənə basılmadı fəqət qapılar.

Sevgimdə şücaət nə lazım axı.

Və niyə? Nəğməmi kimə deyim mən? —

Qısqanc deyildirsə Şaqa bir daha,

Aça bilmədimsə qapıları həm,
Sevgimdə şücaət nə lazım axı.

Gərək Rusiyaya qayıdam indi.

Ah, İran! Sənimi tərk edirəm mən?

Səndən ayrılıram bəlkə əbədi,
Öz ana yurduma məhəbbətimdən?

Gərək Rusiyaya qayıdam indi.

Görüşənə qədər, hələlik, pəri,
Qapıları aça bilmədim, nə qəm,

Sənin yedirtdiyin iztirab şirin,
Səni vəsf edəcək vətəndə nəğməm,

Görüşənə qədər, hələlik, pəri.

Ruscadan tərcümə

03. 06. 2019

В Хороссане есть такие двери,

Где обсыпан розами порог.

Там живет задумчивая пери.

В Хороссане есть такие двери,

Но открыть те двери я не мог. Читать далее →