Архив | Декабрь 2023

MƏHƏRRƏM ƏLİYEV DİPLOMAT DEYİL, BELORUSİYA DA ÖLKƏ DEYİL…

Дек9

Prezidentin baş hərbi hərbi müşaviri, ona uzun illər ərzində hərbi taktika və strategiya dərsləri keçmiş və Qarabağ müharibələrindəki qələbələrin əsas müəlliflərindən biri olan Məhərrəm Əliyevi Belorusiyaya səfir təyin edib. Düzdür, Məhərrəm Əliyev diolomat deyil, ancaq Belorusiya da ölkə deyil…

Məhərrəm Əiyevin təyinatı münasibəti ilə böyük qonaqlıq olub. Məhərrəm o qədər vurub ki, bəlkə bir də kağız-kuğuzunu Lukaşenkoya təqdim edəndə ayıla…

məhərrəm_əliyev 2

Məhərrəm Əliyev qonaqlıqdan sonra…

09. 12. 2023, Samara

MARİNA TSVETAYEVA. DEKABR AXŞAMI

Дек8

Biz hələ çox cavanıq ki, bağışlana bizdəki

Sehrləri yox edən.

Çox qocayıq, onunçun  hər birimiz qəm çəkir,
O buradan gedəndən!

 +

Axşam şəfəqi kimi o qala qızarırdı,

Böyükdü – dünya kimi, qədimdi- külək kimi.

Padşah sayıla bilən atanın qızlarıydıq,

Biz şahzadə kimiydik.

 +

Ata – sehrkar idi, ağsaqqal, acıqlı həm,

Sarıdıq onu, biz də acıqlandıq elə ki.

Yığışıb əyilərək kül üstündə hər axşam,

Cadugərlik edərdik.

 +

Buynuzdan biz içirdik qanını cəld maralın,

Nəzərdən keçirirdik qəlbləri zərrəbinlə,

Sevginin olduğuna inana bilənləri,

Gülüb salırdıq ələ.

 +

Gəldi axşam bir dəfə zülmətdən sıyrılaraq,

Şahzadə — üzündə qəm, boz idi əynindəki.

İnamsız danışırdı, amma bizsə onu, ah,
İnamla dinləyirdik.

 +

Pəncərədə dekabr danı sökülmədəydi,
Üfüqlər allanırdı ürkək işıqla hələ.

O, rahat yuxudaydı, o, fərqində deyildi,

Nələr çəkirdik, nələr!

 +

Biz hələ çox cavanıq unudulsun bizdəki,
Sehrləri dağıdan.

Düşmərik indi elə incə eşqə də, çünki

Çox qocayıq biz daha!

1906-1920

 

ruscadan tərcümə

08. 12. 2023, Samara

 +++++++++++++++

Марина ЦВЕТАЕВА

Декабрьская сказка

 

Мы слишком молоды, чтобы простить
Тому, кто в нас развеял чары.
Но, чтоб о нем, ушедшем, не грустить,
Мы слишком стары!

Читать далее →

MÜHACİRƏT PARLAMENTİNİN İCLASI

Дек8

 (VODEVİL)

 Tural SADIQLI: Əziz həmvətənlər, icazə verin millətimizin tarixində ən tarixi verilişə başlayım. Bu veriliş adi veriliş deyil, mühacirət parlamentinin iclasıdır ki, burada mühacirət hökumətini seçəcəyik. Bəyənin, paylaşın ki, bütün dünya bu tarixi verilişə baxa bilsin.

Əziz həmvətənlər, əslində bizim parlamentimiz hazırdır, qalıb cpikerin seçilməyi. Mən bu vəziifəyə xalqımızın görkəmli xadimi Qabil Məmmədov-Türkoğlunu təklif edirəm. Ayrı təkliflər varmı?

QABİL: Əə, ayrı təklif nədir? Ayrı təklifi olanın mən anasını, bajısını…

Tural SADIQLI: Onda Qabil Türkoğlu yekdilliklə mühacirət parlamentinin sədri seçilir. Qabil bəy, buyurun, söz sizindir.

QABİL: Əə, mənim yanımda ayrı kim danışa bilər? Danışanın ağzı da cırılar, ayrı yeri də. İlqar bəy, o içdiyin pivədir? Ondan ötür maa, içməsəm, iclası apara bilmərəm.

İlqar HACIYEV: Qabil bəy, bu, rus vodkasıdır, nemis pivəsiylə qarışdımışam.

QABİL: Ver gəlsin, mənim malımdır. İçməyəndə başım xarab olur, ana-bajı söyürəm.

İlqar HACIYEV: Mən də axır vaxtlar matnan ruqatsa eliyirəm. Çünki Əliyev mənim beş milyard pulumu yeyibdi.

Tural SADIQLI: İlqar bəy, biz  reqlamentlə gedək, o beş milyardın üstüə gələcəyik, xalqımıza bütün sirləri açacağıq.

QABİL: Əə, maa bir dallıq seçin ki, mən issirahattığ eliyəndə iclasları yola verə bilsin. Mən şəxsən özüm üçün Məhəmməd Mirzəlidən yaxşı dallıq görmürəm. Yaxşı danışıq qabiliyyəti var, maa çatmağna çox qalıb, ancaq dallığa yarıyar.

Tural SADIQLI: Çox gözəl namizəddir. Elə mən də onu təklif eləmək istəyirdim. Bu da Məhəmmədin özü. Başı telefona qarışıb. Məhəmməd Azərbaycanda baş verənləri çox diqqətlə izləyir. Məhəmməd! Məhəmməd!

MİRZƏLİ: Tural, yaxşı kayflanırdım, yarımçıq qoydun.Burda parnuxaya baxırdım. Yaxşı xanımlara rast gəmişdim, anam-bajım olsunlar…

Tural SADIQLI: Səni Qabilin dallığı qoymaq istəyirik, nə deyirsən?

MİRZƏLİ: Kim kimin dalında olajax?

QABİL: Əə, oçeretnən olasıyığ. Darıxma.Mən səni obijat eləmərəm.

Tural SADIQLI: Cənablar, Qurban Məmmədlini hökumətə dəvət edəkmi? Məsələn, ədliyyə naziri. Hüquqşünasdır.

QABİL: ƏƏ, itir o yana o ermənini, mən onun… Onun harası hüquqşünasıdır? Dalı, qabağı? Mənim bax buram ondan yaxşı yuristdir, istəyirsiniz çıxarım göstərim.

Tural SADIQLI: Gələn iclasda göstərərsən.

İlqar HACIYEV: Aliyev mənim beş milyardımı yeyibdir. Burda bir az ayıbdır, yoxsa mamtnan ruqatsa eliyərdim…

Tural SADIQLI: İlqar bəy, sizə söz verərəm, indi bizə Amerikadan Ərəstun Oruclu zəng edir.

Ərəstun ORUCLU: Tural bəy, mən hamınızdan üzr istəyirəm, xüsusən Qabil bəydən dönə-dönə üzr istəyirəm…

QABİL: Əə, o oğraş nə deyir? Mənim üzümü söyür? Mənim üzümü söyənin mən ağzını… Gəlsin, dağıdım onun…

Tural SADIQLI: Qabil bəy, Ərəstun bəy elə demədi, özü də Ərəstun bəy Amerikadadır, birləşmiş ştatlarda…

QABİL: Əə, İlqar, səndə pul olar, mənə bir bilet al o Amerikadır, nədir, ora, gedim orda Ərəstunun bütün ailə üzvlərini…

İlqar HACIYEV: Qabil bəy, mənim pullarımı Əliyev yeyibdir…

QABİL: Əə, məndən pul gizlədirsən, krısa, səni bu saat cırıq-cırıq elərəm…

İlqar HACIYEV: Qabil bəy, sən məni məcbur edirsən ki, mən də matnan ruqatsa eləyim…

Qabil atılır İlqar Hacıyevin üstünə, Tural Sadıqlı qalır ayaq altda, ara qarışır…

Mirzə ƏLİL

08.12. 2023, Samara

BU NƏ İŞDİR, AY AMAN, ERMƏNİ ÇIXDI QURBAN…

Дек6

qurban məmmədli erməni

Qurban Məmmədli Londonda şad xəbər alıb: DTX uzun səylərdən sonra onun erməni babasını tapıb. DTX sədri Əli Nağıyev şəxsən Sankt-Peterburqa gedib Qurbanın erməni babasına aid sənədləri Putinin icazəsi ilə arxivdən götürüb Azərbaycana gətirib. Demək olar ki, Qurban Məmmədli  babasının sənədləri Pyotr şəhərində saxlanılan yeganə azərbaycanlıdır. Yəni demək olar da, olmaz da. Çünki indi Əli Nağıyev mühüm sənədlərin tapandan sonra Qurban Məmmədli azərbaycanlı olmur, olur erməni…

Əli Nağıyev Londona teleqram vurub Qurban Məmmədlini təbrik edib. Məsələ burasındadır ki, Qurban Məmmədli neçə ildir ki, qürbət həyatı yaşayır, Azərbaycana gələ bilmir, çünki törətdiyi ağır cinayətlərə görə onu həbs gözləyir. Əli Nağıyev Qurban Məmmədliyə deyib ki, daha həbsdən qorxmasın, çünki indi o, azərbaycanlı kimi yox, erməni kimi həbs olunacaq. Erməni dustaqlar isə  türmədə kef çəkirlər, lüks kameralarda qalırlar, restoran yeməkləri yeyirlər. Şairimizin adaşı Xaçatryanın yanına həftədə iki-üç dəfə Siyavuş Novruzovun arvadı, dombalsman Səbinə Əliyeva gəlir, evdə erməni dolması bişirtdirib gətirir, yanında təzə camış qatığı, erməni konyakı və s. keflər. Dumanlı-yağışlı Londondan sonra Qurban Məmmədli, nəhayət, işıqlı günə çıxar…

İndi Azərbaycanda çox insan təəccüblənir ki, niyə bu eksklüziv sənədləri birinci dəfə Axar-az nəşr edib. Şayiələrə görə, bu məsələnin də müzakirəsi olub. Əli Nağıyev deyib ki, mən bu işi Axar.az-a tapşırıram, çünki, onun jurnalistlərinin əsli mənə yaxşı məlumdur, hamısnın anasını ermənilər zad eləyib, hamısı mozerfakerdir…

İndi mən bilirəm ki, Qurban Məmmədli özünü naza qoyacaq, çəm-xəm elyəcək, deyəcək mənim haram ermənidir, mənim burnuma baxın, İlham Əliyevin burnuna baxın…Əslində erməni babasının tapılması ürəyindəndir. İndi istəsə, gəlib Bakı türməsində dustaq kimi kef çəkər, istəsə, həmin kefi Ermənistana gedib azad adam kimi çəkər…

Deyilənlərə görə, indi Azərbaycandan çox adam Peterburq arxivinə müraciət edib erməni babasını axtarır. Peterburq rəsmiləri and içib deyirlər ki, bizdə belə sənəd ola bilməz, heç Azərbaycan bəylərinin, xanlarının 100 il qabaqkı sənədləri yoxdur, onda qalmış kəndçi-küdçünün kağızları ola. Peterburq qubernatoru, keçmiş bakılı Beqlov hətta Əli Nağıyevi fırıldaqçı və dələduz adlandırıb…

Mən də Mirzə Əlil olaraq Qurban Məmmədliyə məsləhət vermək istəyirəm. A kişi, az ona-buna sataş, birinin arvadını, digərinin qızını fahişə adlandırırsan, rəqib bildiklərinə erməni deyirsən. Ağzına yiyəlik elə. Allahına şükür elə ki, Əli Nağıyev sənin babanı erməni çıxarıb. Birdən türkmən çıxaraydı? Onda axı Britaniya hökuməti səni Türkmənistana deportasiya da eləyə bilərdi. Ora çatan kimi ağzına bir ovuc qum töküb həmişəlik susdurardılar. Ya da Ruandaya. Ruandada əvvəl şalvarını çıxarardılar, çünki orda lüt çoxdur. Lüt qalandan sonra başına hər iş gələ bilərdi. Ona görə, ingilis demişkən, mind your language…

Bu qədər. Təbriklər və Ցտեսություն!

Mirzə Əlil

06. 12. 2023, Samara

BİR KƏRƏ QALXAN BAYRAĞIN ENMƏYİ

Дек5

LAF TV LƏMAN

Ləman Afət qızı yenə efiri,

Sarsıdır təcili və şok xəbərlə,
Sel kimi göz yaşı axıdıb deyir,

Bizdə olmamışdı belə şok hələ. hələ.

 +

Ölkədə baş verib, deyir, faciə,
Ağırdır Şekspir faciəsindən.

Baş verib qəfildən, baş verib gecə,
Səhər xəbər gəlib nəticəsindən.

 +

Yoxmuş həndəvərdə bir insan oyaq,
Oğru da, bandit də yataqda ikən.
Bir kərə göylərə ucalan bayraq,

Enib, yıxılıbdır gözlənilmədən.

 +

Qara asfalt üstə sərilib qumaş,

Qırılıb dəstəyi bir neçə yerdən.

Hadisə yerinə gəlib Ali Baş

Komandan. Öyrənir bu işi şəxsən.

 +

Ağır şok yaşayır Cəbhə, Müsavat,

Məmmədəmin deyən yalana çıxmış!

Bəlkə İqtidardan gəlir təxribat,

DTX fənd qurub bayrağı yıxmış?

 +

Suçlaya bilərlər Məmmədəmini,

Bəlkə maddəsi də seçilib artıq,

Mühasirədədr bəlkə Novxanı,

Udub sarısın yenə xalq yazıq.

 +

Söz var bir də bayraq ucalmayacaq,
Kiməsə boş yeri olar göz dağı.

Muzey əşyası tək qalacaq ancaq,
Tarixə dönəcək dalğalanmağı,

 +

Dəmir Yumruq indi guya qalxacaq,

Bayraqdan uca, həm bayraqdan yekə,
Elə düzəldəcək onu İlon Mask,
Qolaylana bilsin bütün ölkəyə….

 

05. 12. 2023, Samara

BAKIDA HƏBSLƏR: «GÖZƏLLİK OĞRULARI»

Дек2

Nərgiz Absalamova

90-cı illərin sonlarında bəlkə də Samara kitabxanasına təsadüfən düşmüş bir fransız romanını oxudum. Paskal Bruknerin “Gözəllik oğruları” (Les voleurs de beauté”) romanıında oğurlanan gözəl, çox gözəl qızlardır. Üç nəfərdən ibarət banda Parisdə kütlə içərisində belələrini nişanlayır, dallarınca düşüb izləyir, fürsət yarananda oğurlayıb dərin bir zirzəmiyə salıb qapayır. Gözəl qızları oğurlamaqda bandanın məqsədi  ödəniş almaq deyil. Onlar gözəlliyi mütləq şər kimi görürlər, çünki gözəl olanlar gözəl doğulmayanların hədsiz iztirablarına səbəb olur. Şəhəri gözəllərdən “təmizləməklə” dəstə nəcib bir missiyanı həyata keçirdiyini zənn edir.

“La beauté humaine est l’injustice par excellence. Par leur seul aspect certains êtres nous dévaluent, nous rayent du monde des vivants : pourquoi eux et pas nous ? Tout le monde peut devenir riche un jour ; la grâce, si on ne l’a pas de naissance, ne s’attrape jamais”.

 «İnsan gözəlliyi əzəli olaraq ədalətsizlikdir. Təkcə öz görünüşləri ilə bəzi varlıqlar dəyərdən salırlar, bizi canlılar dünyasında heçə çevirirlər: niyə onlr, niyə biz yox? Hər kəs bir gün varlı ola bilər, ancaq kimə gözəllik neməti doğuluşdan verilməyibsə, onu heç vaxt qazana bilməz”.

Daha bir sitat:

“…la beauté n’est pas une promesse de bonheur, mais une certitude de désastre. les êtres beaux (hommes ou femmes) sont des dieux descendus parmi nous et qui nous narguent de leur perfection…”

“..gözəllik xoşbəxtlik vədi deyil, əksinə, fəlakət əminliyidir, gözəl varlıqlar (qadınlar və kişilər) bizim aramıza enmiş ilahilərdir, onlar kamimilliyi ilə bizə rişxənd edirlər…” (tərcümə mənimdir-X.X.)

Son vaxtlar Bakıda iki gənc qadın jurnalistin həbsi mənim yadıma bu romanı saldı.

Bu həbslərin izahında “ekspertlər” çətinlik çəkirlər, onların fikrincə bu gənc qadınların fəaliyyəti hakim rejim üçün heç bir real təhlükə yaratmır.

Paskal Bruknerin romanında bu həbslərin izahı var. Gözəl, gənc, azadfikirli qızların varlığı yəqin ki, hakim ailənin yuxusunu və iştahını pozur, illərlə yığdıqları sərvət gözlərindən düşür: onların hər şeyləri var, ancaq gözəl və azad deyillər. Əliyevlər ailəsinin və ailəyə yaxınların şəkillərini qabağınıza qoyub baxın: bir gözəl üz, bir sağlam baxış tapmazsınız. Mənimsədikləri sərvət başlarından aşsa da, azad deyillər, xalq tərəfindən sevilmədiklərini bilirlər və xalqdan qorxurlar, keşikçilərsiz, topsuz-tüfəngsiz addım atmırlar.

Həyat deyil, cəhənnəmdir.

Və ona görə qorxurlar ki, ölkədə azadfikirli, azadruhlu adamlar var. Azad insan isə gözəl olmaya bilməz.

Onlar gənc jurnalist qadınların simasında həm də ləyaqətdən, nəciblikədən yaranan gözəlliyi, kölə halına salmağa çalışdıqları insanların arasından seçib oğurlamaqla öz iztirablarını yüngülləşdirməyə çalışırlar. Ancaq əks nəticəyə nail olurlar. Sevincin, Nərgizin gözəlliyi həbsdən sonra yeni çalarlarla parladı. “Gözəllik oğruları”nın nəsibi isə öz ibtidai instinktləri ilə yaratdıqları cəhənnəmdə çəkdikləri iztirablardır…

 

02. 12. 2023, Samara

AZƏRBAYCANDA QOHUMBAZLIQ, YELİÇİLİK YOXDUR… ANCAQ DAHA PİS ŞEY VAR…

Дек1

sevin_vaqifqızı

Bakıdakı son hadisələrlə bağlı çox düşünəndən sonra iki nəticəyə gəldiim. Bu nəticələrdən biri pozitiv, ikincisi neqativdir. Pozitivdən başlayım.

Çoxdan sabitləşmiş belə bir fikir mövcuddur ki, Azərbaycan həyatına xas ən xoşagəlməz, demokratiyanın inkişafı qalsın, onun yaranmasına mane olan, total korrupsiyaya meydan yaradan cəhətlədən biri traybalizmdir – yəni tayfaçılıq, qohumbazlıq, yerliçilik. Bakıdakı həbslər göstərir ki, bu fikrin heç bir əsası yoxdur.

Məsələn, jurnalist və romançı Əəz Zeynallı həbs edilir. Əvəz Zeynallı yerazdır, Bakı əhalisinin də bəlkə üçdən biri yeraz olar. Əvəz Zeynallının arvadının da kökləri Ermənistanla bağlıdır. Yəni ər-arvad birlikdə götürülsə, bunların Bakıda uşaqlı-böyüklü bir neçə min qohumu olar. Yaxın dostlarını, kirvələrini bura əlavə etsək, Zeynallı tayfasından bəlkə on min adam çıxar. Bu qədər adamın hətta yarısı polis idarəsiin qabağına yığılıb onun xaraba olmalı binasını əlləri ilə silkələsələr, idarə doğrudan da yıxılıb xarabaya dönər. Bu tayfaın üçdən biri, yəni üç-dörd min adam məhkəmədən çox türmələrdəki “press-xata”nı xatırladan məhkəmə binasının ətrafına yığışıb onu hətta üfürməklə yıxıb dağıda bilməzlərmi?

Ancaq Əvəz Zeynallının məhkəməsinə beş min yox, beş-on adam gəlir…

Sevinc Vaqifqızının nə qədər qohumu olar? Bəs yerliləri? Bəs məktəb yoldaşları? Jurnalist həmkarları? Niyə məhkəmənin qabağına gələn yoxdur?

Əlbəttə, jurnalistlərin şərlənib tutulmağı yaxşı deyil, buna pis də demək olmaz, çünki əlahəzrət prezidentin xətrinə dəyər, çünki onun gördüyü işlərə pis demək olmaz… Bu həbslərdə xalq üçün təsəlliverici, parlaq gələcəyə ümid yaradan vacib bir şey var: biz yerliçilikdən azad olmuşuq. Qohumumuzun, yerlimizin başını gözümüzün qabağında kəssələr də, yaxına gedən deyilik. Bunu hamıdan qabaq peyğəmbər kimi uzaqgörən İlham əliyev başa düşüb. Ona görə istədiyi, daha doğrusu istəmədiyi hər adam basır dama, bilir ki, nəinki kənar adamlarının, hətta əzizlərinin də cınqırı çıxmayacaq…

İndi neqativ nətiə. Bu nəticə ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Respublikasındakı siyasi rejim faşizmin klassik təyininə tamamilə uyğun gəlir.

İngiliscə Vikipediyada faşizmin tərifi:  ultranationalist political ideology and movement, characterized by a dictatorial leader, centralized autocracy, militarism, forcible suppression of opposition, belief in a natural social hierarchy, subordination of individual interests for the perceived good of the nation or race…”

Yəni:

diktator lider

avtokratiya

müxalifətin zor tətbiqi ilə əzilməsi – bunlar hamısı Azərbaycanda var? Var!

Fərqli olan nədir

“fərdi maraqların millətin ya irqin mənafeyinə tabe edilməsi”. Azərbaycanda fərdi maraqlar milli ya irqi mənafeyə yox, hakim ailənin mənafeyinə tabedir. Bu da Azərbaycandakı rejiin klassik faşizmdən də mürtəce olduğunu ya da rejimin süqut ərəfəsi olduğunu gəstərən deqradiyasına sübutdur….

 

01. 12. 2023, Samara