Elizabet dövrünün bütün əyanları tək,
Parlayırdın, dəblərə sən də əməl edərək
Qırçınlı yaxalıqlar və baldırları sıxan,

Gümüşü atlas… Hamı necəydi, sən də elə,

Saqqal da paz şəkilli…Qısa plaşa belə
Bürünürdü ildırım, ilahidən şaxıyan.

Teatr vurnuxması, ötkəmdin, sənə yaddı,

Təəssüf eləmədən asan kənara atdın,

Hörülərək quruyan şöhrət çələngini sən,

Əbədi gizlədərək əbədi qorxunc, müdhiş duhanı,

Maska altında, fəqət bizə küyü vəhyinin,

Qalıb: kədəri mavrın yaşayır indiyəcən,

Falstafın sifəti – bir mal əmcəyi sayaq,

Rəssam ona bığ çəkib. Fırtına kimi coşan

Kral Lir…Sən burdasan, sən fəqət aldadaraq

Dünyanı və hamını, sənə lütfkar olan

Letanın sularında qərq edibsən əbədi

Bu nədir ki: sələmçi yaratdığın işlərə,
İmza atmağa – pulla – olmuşdu öyrəşikli,

Uill Şekspir ki, Kölgə rolunda oynayırdı,

Meyxanada yaşadı, öldü meyxanalarda,
Həzm eləyə bilməyib donuz başını yəqin…

Freqat fınxırırdı, tərk edirdin vətəni,

İtaliyanı gördün… nəğmə deyən tək orda,

Dəımir naxış dalından çağırdı qadın səsi,

Dəvət etdi balkona ucaboy ingilisi

Sənisə Veronanın küçələrində o an,
Üzürdü lumulu ay. Məndə həvəs var belə:
Təsəvvür edirəm ki, Don Kixotu yaradan,

Gülməli və qılıqlı düha təsadüfən səninlə

Söhbət edib bəlkə də, elə dəyişən zaman

Atları. Yəqin axşam mavidir, ilıqdır həm,

Meyxana arxasında gəlir quyudan bu dəm,
Saf vedrə cingiltisi.yayınma sualımdan,

Kimi sevmisən? Danış, kimin qeydlərində,
Xatırladılıb adın? izini qoyub gedən,

Az deyil miskin, rəzil qəlb yiyəsi, bilirsən,

Brantomu oxuyan, hər cür ada gələr rast,

Yambik ildırımların tanrısı, de, aç-ağart,
Şairsən yüzağızlı, ağlagəlməzsən həm sən.

Yox, zəruri saatda, hiss eləyəndə Tanrı
Qovur səni həyatdan, nəhayət, xatırladın,

Gizli əlyazmaları, sən əmin idin yəqin,

Rəzil damğası eldə gəzən danışıqların,

Sənin əzəmətinə yaxın da düşə bilməz,

Qərarsız tozu altda yaşarsa əsrlərin,

Ölməzliyin özü tək – simasız, həm də ölməz.

Getdin gülümsünərək… Uzaqlardadır yerin…

1924

Ruscadan tərcümə

27-29.08. 2024, Samara

QEYD:

Brandom —  Pierre de Bourdeille, seigneur de Brantôme (1540-1614). Ölümündən sonra nəşr edilmiş bir sıra memuar  əsərlərin müəllifi

 

1924 г.

Среди вельмож времен Елизаветы
и ты блистал, чтил пышные заветы,
и круг брыжей, атласным серебром
обтянутая ляжка, клин бородки —
все было, как у всех… Так в плащ короткий
божественный запахивался гром.

Надменно-чужд тревоге театральной,
ты отстранил легко и беспечально
в сухой венок свивающийся лавр
и скрыл навек чудовищный свой гений
под маскою, но гул твоих видений
остался нам: венецианский мавр
и скорбь его; лицо Фальстафа — вымя
с наклеенными усиками; Лир
бушующий… Ты здесь, ты жив — но имя,
но облик свой, обманывая мир,
ты потопил в тебе любезной Лете.
И то сказать: труды твои привык
подписывать — за плату — ростовщик,
тот Вилль Шекспир, что «Тень» играл в «Гамлете»,
жил в кабаках и умер, не успев
переварить кабанью головизну…

Дышал фрегат, ты покидал отчизну.
Италию ты видел. Нараспев
звал женский голос сквозь узор железа,
звал на балкон высокого инглеза,
томимого лимонною луной
на улицах Вероны. Мне охота
воображать, что, может быть, смешной
и ласковый создатель Дон Кихота
беседовал с тобою — невзначай,
пока меняли лошадей — и, верно,
был вечер синь. В колодце, за таверной,
ведро звенело чисто… Отвечай,
кого любил? Откройся, в чьих записках
ты упомянут мельком? Мало ль низких,
ничтожных душ оставили свой след —
каких имен не сыщешь у Брантома!
Откройся, бог ямбического грома,
стоустый и немыслимый поэт!

Нет! В должный час, когда почуял — гонит
тебя Господь из жизни — вспоминал
ты рукописи тайные и знал,
что твоего величия не тронет
молвы мирской бесстыдное клеймо,
что навсегда в пыли столетий зыбкой
пребудешь ты безликим, как само
бессмертие… И вдаль ушел с улыбкой.

1924 г.