Архив по авторам | Xeyrulla Xəyal

URA! MÜƏLLİMLƏR ÖLDÜLƏR! DƏRS OLMAYACAQ!

Фев14

İndini deyə bilmərəm, qabaqlar müəllim, xüsusən özü ya fənni sevilməyən müəllim xəstələnəndə uşaqlar sevinirdilər. Müəllimin xəstələnmək xəbərini şagirdlər “Ura! Dərs olmayacaq!” sədası ilə qarşılayırdılar. Bəzi müəllimlərin ölüm xəbəri əsl bayram olardı. Yəqin mənə də, haqlı olaraq, uzun sürən ağır xəstəlik və hətta ölüm arzulayıblar..

Ancaq bir məsələ də var: uşaqlıq və yeniyetməlik dövründə yaxşı ilə pisin fərqini dəqiq görə bilmirik, prioritetləri müəyyənləşdirə bilmirik, yəni vacib olanı vacib olmayan və hətta gərəksiz sayırıq.Və səhv elədiyimizi başa düşəndə gec olur…

Reqlamentləşdirilmiş, standartlaşdırılmış təhsil prosesi müəyyən yaşda başa çatsa da, maariflənmə prosesi əslində ömür boyu gedir. Praktik tələblər və ehtiyaclar bizi yeni biliklər qazanmağa vadar edir. Yeni biliklər qazanmaq istəyi qismən də insan təbiətinə xas maraqcıllıqdan doğur.

Ayrı-ayrı adamlar kiçik yaşlarından başlayaraq necə dərs oxuyub maariflənirsə, millətlər də bütövlükdə bir-birini öyrədir ya bir-birindən öyrənirlər. Cəbri, həndəsəni tədrs edən müəllimi əslində yunan alimlərinin rolunu oynayan aktyora da bənzətmək olar. Fizika, kimya dərslərində müəllim yunan, alman, ingilis, fransız alimlərinin rolunu ifa edir.

Nəinki dərsliklərimizə, hətta geydiyimiz paltara, işlətdiyimiz elektron avadanlığına, kommunikasiya vasitələrinə, gigiyenik vasitələrə göz gəzdirsək, görərik ki, bizi məhz qərb bu cür abıra salıb. Kimsə bütün bunlardan imtina etmək istəyirmi? Edə bilərmi?

Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakultəsinin birinci kursunda Qədim Azərbaycan ədəbiyyatı keçilir. Yəni bir il bu qədim ədəbiyyata sərf olunur, hərçənd öyrənilən müəlliflərin hamısı farsdilli şairlərdir. Kimin təxəllüsü “Təbsizi”dirsə, “Azərbaycan şairi” damğasını basıblar. Mən o bir ili itirilmiş sayıram, ilk növbədə ona görə ki, bütün əsərlərini farsca yazmış, əsərlərində bizə aid heç bir milli-etnik əlamət olmayan müəlliflərin niyə Azərbaycan şairi adlandırıldığını başa düşə bilmirəm. Axı fars şairi Təbrizdə doğulduğu kimi, Gəncədə də, hətta Salyanda da doğula bilərdi. Çünki 10-11-ci əsrlərdə bu əraizlərdə şeir yazılan bir dil olib – fars dili. Və əgər 10-11-ci əsrlərdə Təbriz farsdilli şəhər deyildisə, niyə əli qələm tutan farsca yazırdı?

O ilin hədər sayılmağının ikinci səbəbi də var. Bu, farsdilli şairlərin tədris olunmağı, ancaq fars dilinin tədris edilməməyidir. Nizamini milli şair sayan ölkədə gərək fars dili ikinci dil kimi öyrənilə. Azərbaycanda isə, indi deyə bilmərən, fars dilini yalnız şərqşünaslıq fakultəsində beş-on nəfər öyrənirdi. Azərbaycan dili və ədəbiyyatı ixtisası üzrə oxuyanlar cəmi bir semestrdə fars dili keçirdilər, yəni yalnız hərfləri öyrənirdilər. Öyrənidilər deyəndə ki, hərfləri də tək-tük tələbə öyrənirdi…

İndi Nizami ilə bizim aramızdakı uçurumu görürsünüz? “Leyli və Məcnun”u fars dilini bilməyən Səməd Vurğun “tərcümə” edib. Yəni fars dilini bilənlər poemanın sətri tərcüməsini yaradıblar, o da şeirə çevirib. Səməd Vurğunun özünün necə yazdığını biləndə, Nizaminin başına nə oyun gətirdiyini təsəvvür etmək olar…

Nizaminin bizim üçün qiyməti milli şair olmağında deyil, çüni o, milli şair deyil, onun qiyməti müəllimliyindədir. Yəni bizim əsl milli şairlərimiz olan Nəsimini və Füzulini Nizaminin şagirdləri saymaq olar. Yəni qüdrətli fars klassik poeziyasını günəş saysaq, bizim klassik poeziya onun ətrafındakı planetlərdən biridir.

Və belədirsə, niyə farsları bizim millətə söydürürlər? Mən cənubluları demirəm, onların farslarla öz haqq-hesabı var. Mən özümüzküləri nəzərdə tuturam. Niyə dilini bilmədiyi Nizamini milli fəxr sayan adam Nizamini ana dilində oxuyan milləti söyür? Bu, şagirdlərin müəllimi təhqir etməsi deyilmi?

Gülməli budur ki, özünə türk, boz qurd, ala canavar və s. deyən insan sonra başlayır “dəlöy-dəlöy, ay dad-bidad” deyə-deyə fars muğamı oxumağa, sonra durub “Dolya vorovskaya”nı oynayır…

Farsın inkarı, farsın ləğvi nadanın, cahilin həyatını yüngülləşdirir. Fars “ləğv olunubsa”, fars dilini bilməmək, Furdovsini, Camini, Xəyyamı, Hafizi bilməmək ayıb deyil.

Müəllim ölüb! İndi sinifdə istəyirsən mayallaq aş, istəyirsən partaları çevir. Kefdir!

Ancaq Nizami Azərbaycan şairidir. Bilmirik nə yazıb, ancaq bizimdir!

Farslardan sonra növbə fransızlara çatdı. Yəni müəllimlərdən biri də öldü. Ura! Əslində Fransa, fransız mədəniyyəti ölməyib, ancaq İlham Əliyev bu ölkənin ölüm arayışını yazıb. Bacara bilsəydi, İlham Əliyev bütün fransız mədəniyyətini, bütün fransız tarixini həbs edib Kürdəxanı türməsində qapayardı. Bacara bilmir. Ancaq Fransanı, fransız mədəniyyətini cinayətkar elan edib qiyabi hökm də çıxarır.

Fransız müəllimi də öldü. Cahillərin, nadanların, kəmsavadların kefidir. Bundan sonra heç kim onları Balzakı, Hüqonu, Zolyanı, Bodleri, Kamyunu, Sartrı oxumamaqda, Delib, Bize, Sen-Sans kim bəstəkarları, Mane, Mone, Renuar kimi rəssamları tanımadıqlarına görə qınaya bilməz. İndi  bunlar əmindirlər ki, dünya kinemaqoqrafını Lümyer qardaşları yaratmayıb, dünya kinematoqrafı “Yeddi oğul istərəm” filmi ilə Azərbaycanda yaranıb…

Nə Blez Paskal olub, nə Lui Paster olub…

İndi də rus müəllimi ağır xəstələndi və bəlkə də öldü. Ura!

İndi gərək biz Rusiya ordusunun zabiti Mirzə Fətəlinin də irsini ləğv edək. Rus təhsilinin yetirmələri olan Üzeyir Hacıbəyovun, Müslim Maqomayevin, Cəlil Məmmədquluzadənin, Süleyman Sani Axundovun, Cəfər Cabbarlının irsini də. Bu sahədə artıq xeyli iş görülüb. Rus, yəhudi alimlərinin yaratdığı Akademiya naxçıvanlı mafiozun başçılıq etdiyi yavaxanaya dönüb. Kinomuzun, teatrımızın səviyyəsini nəzərə alsaq, görərik ki, Rus müəllimi ya çoxdan xəstədir, ya çoxdan qovulub, ya da ölüb…

Zurnaçı Kamran Həsənli və ya özünü Opra Uinfri kimi görən camışabənzər arvad Aygün Muradxanlı qara camaatı rus kulturundan uzaq olmağa çağırırlar. Rus kulturu, yəni rus mədəniyyəti – səviyyədir, standartdır. Səviyyələri aşağı olanlar rus mədəniyyətinin fonunda narahatlıq keçirirlər. Rus mədəniyyəti ləğv olunanda bunların səviyyəsisizliyi olur standart. Yəni zurnaçı Kamran Həsənli olur standart. Yuxularında özünü Opra Uinfri kimi förən Aygün Muradxanlı olur intellektual standart.

Fars müəllimi öldü, fransız müəllimi qovuldu, rus müəllimi azarladı.

Ura! Dərslərimiz boş keçəcək. Partalrı çevirib sinifdə mayallaq aşmaq vaxtıdır…

Mirzə Əlil

14. 02. 2024, Samara

KÜSÜ: İLHAM ƏLİYEV BƏLKƏ PUTİNDƏN «KROKUS»UN XAHİŞİNİ ELƏYİB?

Фев13

İlham Əliyevlə Vladimir Putinin arasında yaranan küsü nəinki bu möhtəmşəm kişilərin hərlədikləri ölkələrin əhalisini, hətta dünya ictimaiyyətini də sarsıdıb. Elə sarsıdıb ki, diqqət Rusiya ilə Ukrayna arasındakı müharibən yayınıb. Azərbaycan əhalisinin diqqəti isə təkcə müharibədən, yox ondan da vacib şeylərdən yayınıb. Məsələn, çörəyin bahalaşmağından. Ətin, yağın, meyvənin, tərəvəzin astronomik qiymətindən. Şərlənib tutulanlardan, gənc qızların türmədə çürüməyindən və s. Çünki bunlar İlham Əliyevlə Putinin küsüşməsi ilə müqayisə də çox xırda şeylərdir. İndi Azrbaycan əhalisi gecə-gündüz dua eləyir ki, İlham Əliyevlə Putin tezliklə barışsın, yoxsa yenə ruslar yenə qayıdıb girərlər Azrəbaycana, yenə bizi əsarətə alarlar, zəncir ocağını, İmamzadanı və başqa ocaqları bağlayarlar, “həci”lərin, “kərbalıyıların” statusunu ləğv edərlər, bütün qulyabanıları, damdabacaları qovarlar, bəlkə hələ Xəzərə çəkilmiş hasarları da sökərlər, bununla da torpağımızın neməti gedər…

Mən Mizə Əlil olaraq İlham Əliuevlə Putin arasındakı küsünün analoqunu tarixdə və ədəbiyyatda axtardım. Tıq-tıq xanımla Siçan Solub bəyin konflikti mənə oxşar gəldi. Ancaq bu koflikt faciə ilə bitdiyindən onu qoydum kənara. İkinci analoq Qoqol tərəfindən qələmə alınıb ki, bu da İvan İvanoviçlə İvan Nikiforoviçin necə dalaşdığı haqqında hekayətdir. Məlumdur ki, İvan İvanoviçlə İvan Nikiforoviçin arasında şəhərdə hamının nümunəvi saydığı dostluq və qarşılıqlı məhəbbət olub. Onların arasında yaranan və tezliklə ədavətə keçən küsü bütün Mirqorod şəhərini sarsıdır və dərindən məyus edir. Və bu da məlumdur ki, İvan Nikiforoviç dostu İvan İvanoviçi “qusak”, yəni erkək qaz adlandırmış, bununla da onun zadəgan ləyaqətini təhqir etmişdi. Şəhərin yüksək cəmiyyətinin onları barışdırmaq səyləri boşa çıxır. İvan İvanoviç dostunu verir məhkəməyə. Bu məhkəmə çəkişməsi illərlə davam edir, hər iki dostun var-yoxu məhkəmə xərclərinə, rüşvətə sərf olunur…

Doğrudan da İlham Əliyevlə Putun arasındakı küsünün Qoqol hekayətinə oxşadığını inkar etmək olmaz. Ancaq fərqli cəhətlər də var. Məsələn, bunların heç biri məhkəməyə müraciət etmir. Çünki heç birinin ölkəsində məhkəmə yoxdur. Bu bir yana. Biz bilirik İvan İvanoviçə “erkək qaz” deyilmişdi. Bəs Əliyevlə Putunun arasında nə olub? Bu kişilərin hər ikisi yüksək tərbiyə görmüş adamdır və bunların ağzından ayıb söz çıxmaz. İndi görək İvan İvanoviçlə İvan Nikiforoviçin arasında avaya səbəb olmuş söz hansı söhbət zamanı deyilmişdi.

Hekayəti oxuyanlar bilirlər ki, İvan İvanoviç yayda vaxtaşırı evin avadanlığını çölə çıxartdırıb günə verdirirdi. Bir dəfə qonşusu və dostu İvan Nikiforoviç görür ki, günə verilən şeylərin arasında tüfəng də var. Və dostunun yanına gəlib tüfəngi istəyir. İvan İvanoviç deyir ki, tüfəng özünə lazımdır, birdənevinə quldurla basqın edərlər və s.. İvan Nikiforoviç müxtəlif təkliflər edir: pulla almaq, əvəzində donuz vermək və s. İvan İvanoviç get-gedə bərkiyir, İvan Nikiforoviç də özündən çıxıb onu “erkək qaz” adlandırır…

İndi fikirləşirəm: Putin Əliyevdən nə istəyib ya Əliyev Putindən nə istəyib ki, dava düşüb? Axı casus-masus söhbəti avam adamlar üçündür. Nə casusluq, a kişi? Putun Ukraynaya girməmişdən, Əliyevi çağırıb onun xeyir-duasını alır, indi Əliyev onun casusunu ifşa edəcək? Vallah, gülməlidir. Hamının casusu hər yerdə var… “Rus evi”nin yerləşdiyi binanı sahibinin satacağı lap yöndəmsiz quramadır. Əliyevin icazəsi olmadan kim nə sökə bilər ya kim nə tikə bilər?

Yox, Əliyevin Putindən küsüsü şəxsi incikliyə oxşayır. Elə bil ki, Putundən nəsə istəyib, Putin verməyib, ya da deyib “baxarıq”.

Əliyev Putundən nə istəyə bilərdi? Tüfəng? Yox, özünün tüfəngi çoxdur…

Ağla gələn bir şey var: Əliyev Ağalarovların xahişini eləyə bilərdi. Yəni “Krokus”dakı qırğından sonra yiyəsiz kimi qalan çoxmilyardlıq biznesin Ağalarıvlara qaytarılmasını. Şübhəsiz ki, bu biznesə Əliyev də milyardlar qoyub. Yəni öz cibindən qoymayıb. Neftin, qazın pulunu qoyub. İndi bu biznes havada qalmış kimidir. Manıs yeznə Emin Bakı ilə Moskva arasında girincdir…

Əliyev bu böyük sərvətin xahişini Putindən eləyə bilərdi. Putin deyə bilərdi ki, “baxarıq”, “məşğuluq”, “görək nə edə bilərik, xalqda etiraz doğura bilər” və s. Sonra da susardı… Əliyev də acığa düşüb deyərdi ki, onda mən sənin ”evini” bağlayıram…

İndi yapçı da, gopçu da, müxalifətçi də, demokrat, qondarma deputatlar, bazar adamlrı da, Qaradağda daş atanlar da da rus casus şəbəkəsindən danışırlar. Xalqı yeni rus müdaxiləsi və hətta işğalı ilə qorxudurlar.. Xalq qorxur ki, rus gəlib zəncir ocağını, imamzadanı bağlaya, Allahşükürünn götünə bir təpik vurub məsciddən qova…

Yuxularında özünü Opra Uinfri kimi  görən gombul arvad Aygün Muradxanlı deyir: rus kulturundan uzaq olun…

Rus kulturundan, yəni rus mədəniyyətindən. Yəni Puşkindən, Qoqoldan, Tolstoydan, Çaykovskidən, Çexovdan.

Rus gəlir: əti, yağı yadınızdan çıxarın. Çörəyi də iki gündən bir yeyin, ac adamın gözü açıq olur, gözünüz açıq olsun, çünki yan-yörəniz rus casusudur…

Rus gəlir: ən təhlükəsiz yer elə türmədir. Ona görə də şərlənib tutulanlar üçün darıxmayın.

Bizi rus təhlükəsi ilə Azərbaycan dilində rus ləhcəsi ilə danışan diktator qorxudur…

Qoqol İvan İvanoviçlə İvan Nikiforoviç haqqında hekayətini bu cümlə ilə qurtarır: “Скучно на этом свете, господа!”

Mən Mirzə Əlil olaraq belə deyərdim: “И скучно, и страшно!»

Yəni bu dünyada yaşamaq həm darıxdırıcıdır, həm də də dəhşətlidir…

Mirzə Əlil

13. 01. 2025, Samara

CORC BAYRON. BÜTÜN HALLAR ÜÇÜN ŞEİRLƏR

Фев12

1.
Görürəm sənin al dodaqlarında
Çılğın öpüşlərin dəvəti vardır.
İmtina etməyə məcburam amma,
Bu ilahi nemət mənə haramdır.

2.
Arzularımdadır daim ağ sinən,
Yaşaya bilərdim onun qarında!
Boğuram bu ötkəm istəyi hərçənd,
Çünki pozulardı dincliyin onda.

3.
Qəlbə nüfuz edən baxışlarından
Gah ümid yaranır, gah da ki, qorxu.
Gizli saxlayıram sevgimi – nədən?
Gərək göz yaşını gizlədəm axı.

4.
Sevgimi heç zaman açıb demədim,
Necə yandığımı görürsən hərçənd.
Əgər ehtirasdan söz açsam indi,
Cəhənnəmə dönər sinəndə cənnət.

5.
Yox, heç vaxt sən mənim olmayacaqsan,
Və məbəddə kəbin kəsiləcək nə:
Müqəddəs nikahdan kənar heç zaman,
Sevgilim, mən yaxın durmaram sənə.
6.
Onda bu gizli od yansın içimdə,
Qoy yansın, sən ancaq bilməyəcəksən:
Məhvə bilə-bilə hazıram gedəm
Yaymaram günahkar alovunu mən.

7.
Üzgün ürəyimə şəfa xətrinə,
Sənin dincliyini pozmaram əsla,
Yox, belə neştəri sancmaram sənə,
Ötkəm istəyimsə içimdə qalar.

8.
Gərək əl götürəm dodaqlarından,
Həzzinə hazıram can verəm hərçənd.
Sənə, mənə xilas ayrılıqdadır,
Deyrirəm sonuncu əlvidanı mən.

9.
Əl götürməliyəm sənin sinəndən,
Bu, ümid itimi, sıxıntıdır həm,
Hər şeyə hazırdım ağuş üçün mən,
Fəqət ləkələnsən, buna dözmərəm.

10.
Təki saymayalar səni günahkar,
Qınaya bilməyə səni bir qadın.
Qoy məni şəfasız üzsün ağrılar,
Əzabla keçməyə təki həyatın.

ingiliscədən tərcümə
07-09. 02. 2024, Samara

++++++++++++++++
GEORGE BYRON

Poems on Various Occasions

To M. S. G.

1.

Whene’er I view those lips of thine,
Their hue invites my fervent kiss;
Yet, I forego that bliss divine,
Alas! it were—unhallow’d bliss. Читать далее →

CORC BAYRON. AĞLAYAN XANIM ÜÇÜN MİSRALAR

Фев11

Kral əsilli qız, zamandır, ağla,
Ata rüsvay olub, ölkə xaraba,

Kaş ki, gözlərindən axan hər gilə,

Ata günahını yuyub apara.

+

Ağla –ləyaqətdir gözündən daman,

Nemətdir bəlalı bu adalarçın;

Axan hər gilənin, gələr bir zaman,

Haqqını ödəyər gülüşlə xalqın.

mart 1812

ingiliscədən tərcümə

06.02. 2025, Samara

QEYD:

“Kral əsilli qız” – şeirin yazıldığı vaxt Regent, 1820-ci ildən kral olan 6-cı Georqun qızı Şarlotdur.

++++++++++++

GEORGE BYRON

Lines to a Lady Weeping

Weep, daughter of a royal line,

A Sire’s disgrace, a realm’s decay;

Ah! happy if each tear of thine

Could wash a father’s fault away! Читать далее →

CORC BAYRON. DOSTA CAVAB KİMİ, BƏDAHƏTƏN

Фев10

Elə ki, ürəyimdə məskən salıb yaşayan

Qəmin qara kölgəsi qalxıb birdən ucalır,

Surətim üzərində görünür zaman-zaman,

Gözlərimi doldurur, bulud alnımı alır;

 +

Bu toranı eyninə alma, o tez çəkilər,

Öz tanış zindanına dönər fikirlərim də.

Sıxlaşarlar yenə də sinəmdə sərsərilər,

Sakit hücrələrinə baş qoyarlar dinmədən.

sentyabr 1813

ingiliscədən tərcümə

  1. 02. 2025, Samara

+++++++++++++

GEORGE BYRON

Impromptu, in Reply to a Friend

 

When, from the heart where Sorrow sits,

⁠    Her dusky shadow mounts too high,

And o’er the changing aspect flits,

⁠    And clouds the brow, or fills the eye;

Heed not that gloom, which soon shall sink:

    ⁠My Thoughts their dungeon know too well;

Back to my breast the Wanderers shrink,

⁠    And droop within their silent cell.


September, 1813

CORC BAYRON. ƏLVİDA!

Фев9

Əlvida! Haçansa başqalarıyçın,
Edilən bir dua qalxsa göylərə,
İtməz mənimki də havada yəqin,
Çatdırar adını ən uca yerə.

Danışmaq, ağ çəkib ağlamaq əbəs.

Nuru öləziyən gözlərin hətta,

Axıtdığı qanlı yaş deyə bilməz,

Bircə kəlmə deyən dərdi – Əlvida!

 +

Gözlər yaş axıtmır, susur dodaqlar;

Sinəmdə, beynimdə mənimsə ancaq,

Kəsilməyən ruhi ağrılar ki var,

Bilirəm bir daha uyumayacaq.

Qəlbin şikayəti yoxsa da, yenə,

Kükrəyir dərdim də, ehtirasım da.

Sevgimiz əbəsmiş, buna əminəm,

Dilimə bircə söz gəlir: Əlvida!

1830

ingiliscədən tərcümə

04.01. 2024, Samara

+++++++++++++++++

GEORGE BYRON

Farewell! 

Farewell! if ever fondest prayer

For other’s weal avail’d on high,

Mine will not all be lost in air,

But waft thy name beyond the sky.

Twere vain to speak, to weep, to sigh:

Oh! more than tears of blood can tell,

When wrung from guilt’s expiring eye,

Are in that word—Farewell!—Farewell! Читать далее →

CORC BAYRON. MALTADA BİR ALBOMA YAZILMIŞ MİSRALAR

Фев8

Soyuq qəbir daşı üstdə necə ki,

Bir adı görüb durar yol keçən insan,

Mənim adım düşər yadına bəlkə,

Tənha bu vərəqə baxdığın zaman,

 +

Bəlkə də neçə il ötüb keçəndə,
Gözlərin sataşsa əgər adıma,
Deyərsən: “Həyatdan o köçüb indi,

Burda dəfn edilib ürəyi amma”.

 

ingiliscədən tərcümə

03. 02. 2025, Samara

++++++++++++++++++++

GEORGE BYRON

Lines written in an album, at Malta

As o’er cold sepulchral stone
Some name arrests the passer-by:
Thus, when thou view’st this page alone,
May mine attract the pensive eye! Читать далее →

«AH, NƏ GÖZƏLDİR GÜNƏŞİ FEVRALIN…»

Фев7

Ah, nə gözəldir günəşi fevralın,

Gözlərin artır işığı, can qızır.

Şaxtadır, əlbəttə hələ, qar qalın,

Ruhu duyulmaqdadır artıq yazın.

 

Ah, bəzənir qar şüalardan necə!

Ağ çörək üstə yaxılır sanki yağ,

Ah, anam alnında əli indicə,
Kaş ki baxa yollarıma qalxaraq…

 

Möcüzədir, ah, günəşi fevralın!

Hər cür ölüm fikri başından gedir,

Həm inanırsan ki, dirilmək də var —

Qalxıb anam bəlkə yenə yol güdür…

 07. 02. 2025, Samara

HADRUTU, MARTUNİNİ ŞAHNAZ BƏYLƏRQIZINA DƏYİŞİRƏM!

Фев7

Azərbaycanda daha bir jurnalist qadının, Şahnaz Bəylərqızının tutulduğunu eşidib çox məyus oldum. Onun məkrəbli iki övladının olduğunu eşidğndə məyusluğum daha da artdı. Görkəmindən çox da sağlam olmadığı aydın görünən bu qadını türmədə, türmə paltarında, türmə yatağında, əlidəyənəklilərin, belitapançalıların önündə təsəvvür elədim…

Təsəvvür edin ki, tutulan ananızdır, bacınızdır… Məsələn, deyək ki, mən uşaq olan vaxtlar mərhum anamı şərləyib salaydılar Salyan türməsinə… Özünüzü Şahnaz Bəylərqızının övladlarının yerinə qoyun. İndi yəqin o uşaqlar analarının azadlığa çıxması üçün hər şeyə hazırdırlar…

Təsəvvür elədim ki, mənim anamı ermənilər girov götürüblər və deyirlər ki, Hadrutla Martunini qaytar, ananın buraxaq. Deyirəm ki, məgər Hadrutla Maruninin ixtiyarı məndədəir? Deyirlər sən öz razılığını ver, kağıza qolunu çək, qalanı ilə işin yoxdur. Mən də deyirəm ki, lap Mardakerti də götürün, ancaq anamı buraxın…

Əgər mənim anam damda çürüyəcəksə, Martuni də, Hadrut da, Mardakert də dağılıb xaraba qalsın!

Əgər Martuninin, Hadrutun ermənilərdən fəhlə-kəndli əsgərlərin qanı bahasına alınmasının nəticəsi faşist rejimidirsə, dağılsın Hadrut da, Xankəndi də dağılsın.

Bilirəm ki, bizim əlidəyənəklilər, belitapançalılar, hakim mantiyasına tülkü cildinə girən kimi girənlər ermənidən milyon dəfə pisdirlər. Öz xalqına qənim kəsilən və insan adı daşımağa layiq olmayanlar SS-çilərdən də, gestapoçulardan da pisdirlər.

Qoy insan südü əmmiş, halal çörək yemiş hər kəs öz anasının, bacısının, arvadının, qızının şərlənərək türməyə salındığını və insan südü əmməmiş, halal çörəklə böyüməmiş əlidəyənəklilərin, belitapançalıların önündə təsəvvür eləsin. Mənə elə gəlir ki, Hadrutu da, Martunini də və üstəlik Paşaholdinqləri də verərsiniz…

Mirzə Əlil

07. 02. 2025, Samara

CORC BAYRON. KATULLA BƏNZƏTMƏ

Фев6

O alovlu gözləri kaş ki, öpə biləydim,

Söndürməzdi təşnəmi busənin milyonu da.

Dərinliyinə həzzin enərdi dodaqlarım,
Öpüşün hər birində mən bir əsr yaşardım.

Doymazdı canımdakı istəyim yenə ancaq,
Yenə öpərdim səni, ağuşuma alaraq.
Qopmazdı dodaqlarım sənin dodaqlarından,
Öpüşərdik duymadan necə ötüşür zaman

Zəmilərdəki qızıl dənin sayıını  belə

Keçəndə də öpüşlər davam edərdik hələ.

Boşa çıxardı cəhdim, istəsəm aralanam,

Səndən əl götürərdim? Yox, heç zaman, heç zaman!

 

16 noyabr 1806

ingiliscədən tərrcümə

01-02. 02. 2025, Samara

QEYD:

Katull (Gaius Valerius Catullus -; eramızdan əvvəl təxminən 84-54), latın şsiridir

+++++++++++++++

GEORGE BYRON

TO ELLEN.

Imitated from Catullus

Oh! might I kiss those eyes of fire,

A million scarce would quench desire;

Still would I steep my lips in bliss,

And dwell an age on every kiss;

Nor then my soul should sated be,

Still would I kiss and cling to thee:

Nought should my kiss from thine dissever,

Still would we kiss and kiss for ever;

E’en though the numbers did exceed

The yellow harvest’s countless seed;

To part would be a vain endeavour:

Could I desist?—ah! never—never.

 November 16, 1806