Архив по авторам | Xeyrulla Xəyal

PEYĞƏMBƏRİN BEŞİNCİ ARVADI ZEYNƏB. PEYĞƏMBƏR DƏ ONUN BEŞİNCİ ƏRİ OLUB…

Ноя2

download (2)

Məhəmməd peyğəmbərin beşinci arvadı Zeynəb bint Xuzeymə  (595-625) olub.

Maraqlı və hətta bir qədər məzəli görünən budur ki, Məhəmməd də Zeynəbin beşinci əri idi…

Məkkədəki Hilal tayfasından olan Zeynəb ilk dəfə qohumu Jahm ibn Əmr ibn Harizə ərə gedib.

Rəvayətlərə əsaslanan müxtəlif mənbələr hələ bütpərəst ilən Zeynəbin ço səxavətli olduğunu və buna görə “kasıbların anası” adlandırdığını qeyd edirlər. Demək lazımdır ki, bu rəvayətlərə skepsislə yanaşmaq lazımdır, çünki səxavətlilik Məhəmmədin bütün arvadlarına aid edilir. Yəqin ki, indi dəbdə olan terminlə desək, İslam “narrativ”ini yaradanların fikrincə peyğəmbərin aldığı çoxlu arvadın hər biri bu keyfiyyətə malik olmalı idi.

İkinci dəfə Zeynəb Abdulla ibn Jəhşə ərə gedir. Abdulla əvvəlcə Məhəmmədin oğulluğunun, sona Məhəmmədin özünün arvadı olmuş Zeynəb bint Jahşin qardaşıdır…

Zeynəblə Abdullanın ər-arvadlığı boşanma ilə bitir. Bunu bioqraflar Abdulla ölən vaxt Zeynəbin artıq başqa ərdə olduğuna görə təxmin edirlər…

Zeynəbin üçüncü əri Tufəyl ibn əl Harizdir, Mütəllib klanından olan müsəlmandır.

Bu nikah da boşanma ilə bitir.

Bundan sonra Zeynəb qardaşı Tüfəylin qardaşı Ubəydəyə  ərə gedir.Ubəydə ondan otuz yaş böyük idi. Bədr döyüşündə Ubəydə öldürülür. Zeynəb bir ilədək dul qalır.

625-ci ilin fevralında  əmisi oğlu, birinci ərinin qardaşı Qübəysə Zeynəbi Məhəmmədə ərə verir. Qeyd etmək lazımdır ki, Məhəmməd Zeynəbi alanda Hafsə bint Ömərə bir aya yaxın idi ki, evlənmişdi…

Zeynəbin Məhəmmədlə evliliyi cəmi bir neçə ay çəkir. O, otuz yaşında vəfat edir.

Yazıq Zeynəb…

Onun evi altı ay boş qalır, sonra ora Məhəmmədin altıncı arvadı Ümm Sələmə gəlir…

İslamçı resursların birində Zeynəb bint Xuzeyməyə həsr olunmuş  məqalənin başlanğıcında deyilir ki, Məhəmməddən sonra bizim nümunə götürməli olduğumuz şəxslər onun məslək, silah yoldaşları, ailə üzvləri, o cümlədən arvadlarıdır.

İndiki qızlar üçün, məsələn, Zeynəb bint Xuzeymə nümunə ola bilərmi? Məsələ hətta neçə dəfə ərə getməkdə deyil. Məsələ ev əşyası kimi əldən-ələ keçməkdədir…

Onu da demək lazımdır ki, Məhəmmədin sonuncu, on birinci arvadı Maymunə  (Barra bint al-Harith) Zeynəbin anabir bacısı olub…

LƏTİFƏ

Salyan məclislərində ağır söhbətlərdən yaranan təəssürü dəyişmək üçün lətifələr danışılır, ara bəzən elə qızışır ki, yas məclisi dönür məzhəkəyə…

Mən də uşaqlıqda eşitdiyim bir lətifəni danışmaq istəyirəm.

Küçədə yoldaşları ilə oynamağa getmiş bir oğlan ağlaya-ağlaya gəlir evə. Anasına deyir ki, böyük uşaqlardan biri onu söydü, dedi ki, sənin anan doqquz kişiyə gedib. Uşaq hələ də ağlaya-ağlaya soruşur: “Sən doğrudan da doqquz kişiyə ərə getmisən?” Arvad deyir: “Bala, birdən-birə deyə bilmərəm, gərək sayam. Bax, İsa, Musa, Mustafa, iki kosa, bir həmşəri, rəhmətlik dədən, cənnətlik əmin, biri də orda yatan…”

Arvad bunu deyib evin küncünə sərilib yuxuya getmiş kişini gostərir…

X.X.

02. 11. 2024, Samara

RADYARD KİPLİNQ. ETİRAF

Ноя1

RADYARD KİPLİNQ

Səhərin açılmağı çox yubanır, eləmi? —

Gəlib yorğun başımı ovuclarına al sən,

Qoy arxaya əyilim, böyük bədəməlimi,

Etiraf edim sənə ki, ölüb gedəndə mən,

Mənim rəzilliyimdəm tamam xəbərsiz kimi,

“Yəqin ki, cənnətdədir əzizim” deməyəsən.

 +

Niyə uzandı gecə, səhər ləngiyir nədən? –

Yaxına gəl, anbaan səsim daha zəiflər.

Özüm də çiyrinirəm demək istədiyimdən  —

Pəncərələri də aç, yəqin  açılar səhər,

Gözlərimsə qaralır fəqət. Öp yanağımdan,

Yalana görə məndən üzün dönənə qədər.

 

ingiliscədən tərcümə

29. 10. 2024, Samara

++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Confession

 

Is not the dawning very slow to rise—

   Set both your arms about my weary head,

         Let me lean back a moment & confess

   My great misdeed—lest when that I am dead,

         You, knowing nothing of my wickedness

Should say ‘my darling is in Paradise’ Читать далее →

HAFSƏ BİNT ÖMƏR, ƏL TƏHRİM SURƏSİ, BAL, QALMAQAL…

Ноя1

HAFSƏ BİNT ÖMƏR

Hafsə bint ömar Məhəmmədin dördüncü arvadı, ikinci xəlifə Ömərin qızıdır.

İngilis Vikipediyası Məhəmməd ibm Saadaya istinadla yazır ki, Hafsə “…qureyşilər Kəbəni tikəndə, Məhəmmədə peyğəmbərlik verilməmişdən beş il qabaq, yəni 605-ci ildə doğulub. O, Xunays ibn Hudhafəyə ərə gedib, 624-cü ilin avqustunda dul qalıb.”

“Gözləmə müddəti” bitəndən sonra atası Ömər onu əvvəl Osmana, sonra Əbu Bəkrə təklif edib, ancaq hər ikisi bu təklifi qəbul etməyib.Yenə İbn Saadın yazdığına görə,  Ömər bu barədə Məhəmmədə şikayət edəndə  peyğəmbər deyib: “Hafsə Osmandan yaxşısına gedəcək, Osman Hafsədən yaxşısını alacaq”.

Bir şey başa düşdünüz?

Azərbaycan Vikipediyası aydınlıq gətirir: “Peyğəmbər cavabında, özü Həfsə ilə, qızı Ümm Gülsüm isə Osmanla evlənəcək deyə bildirir.” 

(“…deyə bildirir…” Bu nə dildir?)

Azərbaycanca məqalə orijinal deyil, ruscadan tərcümə edilib. Ancaq sonda fərqli mənbə siyahısı göstərilib. Oğurluqlarını ört-basdır eləyirlər…

Quranın əl Təhrim surəsi Hafsənin adı ilə bağlıdır.

Məhəmməd bal içərmiş. Günlərin bir günü bal içməyi tərgidir. Və Allah narahat olub peyğəmbərə ayə göndərir.

Peyğəmbərin balı necə içməyi yəqin çox insanı maraqlandırır, bunu Qooqle-a müraciət edəndə görürsən. Yəqin bəziləri fikirləşirlər ki, Məhəmməd də  qədim germanlar kimi bal arağı, ya ruslar kimi “medovuxa” içirmiş.  Qoogle məsələni izah edir. Məhəmməd balı su ilə qarışdırıb içirmiş ki, bunun da müalicə əhəmiyyəti var imiş. “…bağırsaqların işini yaxınlaşdırır, nəcis daşlarını əridir, disbakteriozu müalicı edir, qara ciyərin işini yaxşılaşdırır, zərərli maddələri çıxararaq orqanizmi təmizləyir”.

Deməli, Məhəmmədin bal içməyi tərgitdiyini bilən kimi Allah ona ayə göndərir: “Ey peyğəmbər, arvadlarının lütfünü qazanmağa çalışaraq niyə Allahın sənə icazə verdiyinə qadağa qoyursan? Allah bağışlayan və rəhmlidir!”

Məlum olur ki, Allah peyğəmbərin həzm prosesini diqqətlə izləyirmiş. Yəni fasiləsiz monitorinq.

Bəs Məhəmməd niyə balsudan imtina edir? Arvadlarının buna nə dəxli?

İngilis Vikipediyası bu barədə iki rəvayətin olduğunu bildirərək yazır ki, biri inandırıcıdır, o biri yox. İbn əl Ərəbi yazır: “Əslində bal haqqında doğru hekayə bundan ibarətdir ki, Məhəmməd onu Zeynəblə içirmiş, və Ayişə ilə Hafsə özlərini elə göstərirlər ki, guya buna görə inciyiblər. Məhəmməd də and içir ki, bir də bal içməyəcək. Bunu arvadlarına deyir və sonra onların hamısına aid olan ayələr gəlir.”

Guya inciyiblər ya əməlli-başlı? Qısqanırlarmış Zeynəbə, buna şübhə yoxdur…

Əl Buxarinin “səhih” syadığı hədisdə (3714)  deyilir: “Nəbinin arvadı …Aişə söyləyir ki, peyğəmbər tez-tez Zeynəb bint Cahşin yanında ləngiyir və orda bal içirdi. Mən Hafsə ilə sözləşdim ki, peyğəmbər hansımızın yanına gəlsə, ona deyər: “Mən səndən qummi iyini duyuram. Sən qummi yemisən?” Və Aişə bunu ona dedi, o isə cavabında dedi: “Mən Zeynəblə bal yemişəm. Bunu bir də eləmərm!”

Deyirlər ki, Aişə Məhəmmədin sevimli arvadı olub. Ancaq bu qalmaqaldan görünür ki, oğulluğunun (keçmiş oğulluğunun) arvadını peyğəmbər daha artıq istəyirmiş. Qısqannclıq, mərəkə, and-aman… Allah məcbur olub şəxsən işə qarışır…

Məhəmmədin arvadları haqqında məlumatların hamısında onların vaxtlarının çoxunu ibadətlə keçirdikləri hökmən qeyd edilir. Fikrləşirəm: vaxtın çıxu – yəni 24 saatın nə qədəri? Yaxşı, beş dəfə namaz qıldı, sonra? Bu balsu əhvalatı göstərir ki, arvadların vaxtının xeyli hissəsi günülərini güdməyə, peyğəmbərə yaxınlıq uğrunda mübarizəyə, intriqa toxumağa gedirmiş. Aydın məsədir ki, peyğəmbər arvadları ilə bacara bilmirmiş… Təəccüblü deyil, heç bir arvadla bacarmaq olmur, on-on ikisi ilə necə bacarasan…Yaxşı ki, Alla vaxtında ayə göndərib aranı düzəldirmiş…

Təxminən bu dövrdə:

AVROPA

605 — Britaniyada Nortmbriya krallığı yaranıb

613 — 629— 2-ci Xlotarın idarəsi, onun vaxtında franklar yenidən vahid dövlət olublar.

ÇİN

609 — 619—  türk xaqanı Şibinin idarəsi, onun vaxtında türklər Sui Çiniylə mübarizədə müstəqilliklərini qoyuyublar.

620 — 630 — kaqan Xilinin idarəsi, onun vaxtında türklər Çinə qarşı 67 yürüş ediblər.

AMERİKA

7-ci əsr –indiki Mexikonun 50 kilometrliyində yerləşən polietnik şəhər-dövlət Teotiukanın məhvi

 

Bütün bu və bu kimi hadisələri hansı tanrı idarə edirmiş? Bizimki? Yox. Bizimkinın başı ailə-məişət məsələlərinə qarışmışdı…

X.X.

01. 11. 2024, Samara

RADYARD KİPLİNQ. HƏKİMLƏR

Окт31

Görülməmiş min işi qalır, tez ölür insan,

Möhlət fikrinə düşmə, yetişibsə axırın.

Kim yalvara bilər ki Ölümə, əl saxlasın,

Ayıb çılpaqlığını varmı örtən ağrının?

 +

Tanrı, göndər cəsurdur kim ki, ruhən mətindir,
Kim ki, soyuqqanlıdır, yol gedir yorulmadan,

Bədən sirlərinin kim hər an xidmətindədir,

Şəfa, əlacdır ancaq yeganə məramı da.

 

1923

ingiliscədən trcümə

28.10. 2024, Samara

++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

DOCTORS

 

Man dies too soon, beside his works half-planned.

  His days are counted and reprieve is vain:

Who shall entreat with Death to stay his hand;

  Or cloke the shameful nakedness of pain? Читать далее →

İKİ BACILAR YAN-YANA… XƏLİFƏ OSMAN, ONUN ARVADLARI, MƏDİNƏ BAZARI VƏ S.

Окт31

xəlifə Osman

Rus Vikipediyassında oxuyurq ki, xəlifə Osman Məhəmmədin iki qızına evlənmişdi və buna görə “zunnurayn”, yəni “iki işığın sahibi” fəxri titula layiq görülmüşdü.

Müsəlmanların Yaqub dediyi Yakov iki bacıya birdən evlənmişdi. Bunu isə Tövrat qadağan edir: “Qadını  bacısına günü gətirmə ki, çılpaqlığını onun yanıda, onun sağlığında açasan”.

Bu məsələ bəzi yəhudiləri və yəhudi olmayıb Tövratı müqəddəs kitab sayanları indiyəcən naraha edir və haqlı sual doğurur. Ravvin Bentsion Zilber bu suala belə cavab verir:

“Yakov bilirdi ki, gələcəkdə Tövrat iki bacıya evlənməyi qadağan edəcək. (! – X.X.) Ancaq o bilirdi ki, yəhudi xalqını yaratmaq lazımdır və onun bu hərəkəti pozitiv nəticə verəcək. Beləcə Amam öz xalasına (bəlkə də bibisinə -X.X.) evlənmişdi ki, bunu da Tövrat qadağan edir. Bu nikahdan Aaron və Miryam doğulublar”.

Vicdansızlıqda ravvin bizim çalmalılardan geri qalmır. Yəhudi xalqının sayını artırmaq üçün… Elə bu məqsədlə peyğəmbər (!) Lot öz qızları ilə yatırdı…

Yeri gəlmişkən, Netanyahu və onun nazirləri fələstinliləri qırmaqlarını özlərinin tayfa allahlarının peyğəmbərlərinə verdiyi tapşırıqla izah edirlər.

Bir abırlı yəhidi xadim deyirdi ki, yəhudilərin çoxu allaha inanmır, ancaq inanırlar ki, allah Fələstini onlara verib…

Yaxşı, bəs Osman niyə iki bacını alırdı?

Demək lazımdır ki, Osman ikinci bacını Ruğiyyə öləndən sonra alıb. Hərçənd bu işin yöndəmsizliyi aydındır – bacı mərhum bacısının hansı ofisdəsə tutduğu  vəzifəyə getmir. Bacı ölmüş bacısının yatağına girəcək. Yeznəsi ilə bir yatağa…

Guya peyğəmbərin iki qızını aldığına görə layiq görüldüyü “zunnurayn” titulunun mənası “iki işıq sahibi” dir. Ancaq bu fəxri adda bir rişxənd hətta sarkazm gizləndiyini də demək olar: Məhəmmədin “işığ”a bənzədilən hər iki qızı Osmana ərə gedəndən sonra gənc yaşlarında ölüblər. Ruğiyyənin oğlu Abdulla da anasından sonra altı yaşında ölüb.

Ruğiyyənin miladi 601-ci ildə doğulduğu göstərilir. Osmana 615-ci ildə, yəni 14 yaşnda gedib.

Məhəmmədin Xədicədən olan ikinci qızı Umm Gülsüm Osmana 624-cü ildə, yəni bacısı Rağiyyə ölən kimi ərə gedib. Uşaqsız olub, 27 yaşında vəfat edib.

İngilis Vikipediyasında Osmanın on arvadının adı var. Az-çox ətraflı məlumat Məhəmmədin qızları və xəlifə öldürülərkən yanında olmuş Nailə bint əl Furafisa haqqındadır. Osman Nailəyə 649-cu ildə, yəni ən azı 66 yaşında olarkən evlənib və ondan altı övladı olub. Qızlarından biri Umm Səid Abdulla ibn Xaliidn arvadı olub, öləndən sonra bacısı Umm Xalid onun yerinə Abdulla ibn Xalidə ərə gedib…

Heç bilmirsən nə fikirləşəsən… Bu qızğın ərəblər arvadsevərlikləri ilə yəqin Allahı da çaşbaş salıblar…Q. Bolşakov yazır ki, Osmanın idarəçiliyinin ilk altı ilindən sonra ondan kütləvi narazılıqlar yaranır və get-gedə güclənir. Xəlifətdə bütün mühüm vəzifələri xəlifənin qohumları tuturdular. Ancaq bundan çox hiddət doğuran ictimai sayılan fondlardan onlara çoxlu bahalı hədiyyələr verməyi idi. İfrikiyəyə yürüşdə götürülən qənimətdən xümsün bir hissəsini, 100 ya iki yüz min dinarı Osman qızına təzə evləndiyi qayınatası Marvana bağışlamışdı. Marvanın atasına isə sədəqə kimi yığılmış dəvələr hədiyyə verildi… (Əsl Paşaholdiqdir…)

Bazar məsələsi dı var, bu həm gülməlidir, həm də biz müsəlmanlar üçün çox aktualdır.

“Marvanın qardaşı əl Xarisə Osman Mədinə bazarına nəzarəti tapşırdı. O isə öz mövqeyindən istifadə edərək gətirilmə malları məcburi qiymətlə aıb bazar qimətinə satmağa başladı. Bundan əlavə, peyğəmbərin vaxtından bazar rüsumsuz idi, indi Marvan haqq almağa başladı. Mədinəlilər tələb edtilər ki, ticarətə belə nəzarətçidən onları xilas etsin. Ancaq Osman onların şikayətini qulaqardına vurdu…”

Heç nə dəyişməyib…

31. 10. 2024, Samara

ROBERT BERNS. GƏNC VƏ QIVRAQ OLANDA

Окт30

Robert Burns

Divarı adlayardım,
Gənc və qıvraq olanda.

Əfəllədim, qocaldım,

Arx da aşmıram indi.

 +

Sevirdim, sevilirdim,

Çevik və cavan ikən.

Dal çevirirəm indi,
Nensi ilə yatarkən.

 +

Çörək verəndə Nensi,

Üstünə yaxsaydı yağ,

Belə əfəlləməzdim,

Daz olardı baş ancaq.

 

+++++++++++++++

ROBERT BURNS

 

Young and souple was I,

when I lap the dyke;

Now I’m auld and frail,

I douna step a syke. Читать далее →

RADYARD KİPLİNQ. YAD

Окт29


Deyək ki, dayanıb kandarımda Yad,

Bəlkə düz adamdır, həm də nəcibdir,

O mənim dilimdə danışmır ancaq,

Bilmirəm niyyəti, məramı nədir.

Üzünü, gözünü görə biliriəm,
Qəlbində, nə bilim, o nə gizlədir.

 +

Mənim öz tayfamdan olanların da,

Var bədəməlləri, yaxşıları var,

Mənə xoşdur ancaq yalanları da,
Yalanlarıma da öyrəşib onlar.
Və bir şey satanda, ya da alanda,
Dilmancsız çox gözəl keçinir bazar.

 +

Deyək ki, dayanıb kandarımda Yad,

Bəlkə də xeyirdir o, bəlkə də şər,

Bilmirəm nə səmtə yönəlib əzmi,

Halını dəyişir hansı səbəblər,

Uzaq ölkəsindən ya da ki, Tanrı,
Nə zaman qanını soyuda bilər.

 +

Mənim öz tayfamdan olan olanların da,

Var bədəməlləri, yaxşıları var,

Ancaq eşidirlər mən eşidəni,

Nəyi mən görürəm, görürlər onlar,

Onlar haqda hansı fikirdəyəmsə,
Məndən onlar həmin fikirdə olar.

 +

Bu, mənim atamın inancı idi,

Ondan fərqli deyil heç mənimki də:

Vahid bir dərz olsun qoy bütün taxıl,

Üzüm salxımlansın bircə tənəkdən

Dişi uşaqların qamaşanacan,

Acı çaxırdan və acı çörəkdən.

1907

İingiliscədən tərcümə

27. 10. 2024, Samara

QEYD:

Şeir Radyar Kiplinqin Nobel mükafatı aldığı 1907-ci ilin payızında Kanadaya səfəri zamanı yazılıb. Kiplinq yaradıcılığınını öyrənənlər bu şeirdəki kəskinliyi, sərtliyi qeyd edirlər. Bu şeirdə, bu gün irqçilik sayıla biləcək inam ifadə edilir: ingiliz öz ”tayfasından” olanlarla, yəni anqlosakslarla yaxın və bir olmalıdır.

O da qeyd edilir ki, bu şeirin ingilis oğlanla hind qızının məhəbbətini başqa əsərində parlaq təsvir etmiş Kiplinqin yazdığına inanmaq çətindir.

Ancaq bu gün kütləvi immiqrasiyanın Britaniya üçün necə çətinliklər və təhlükələr yaratdığını nəzərə aksaq, Kiplinqin qayğılarının əsassız olmadığını etiraf etməliyik.

Toronto Globe qəzetinə müsahibəsində Kiplinq deyirdi: “Qərbdə immiqrasiya sizin arzuladığınız şeydir.  Sarı adamın (yəqin ki, Kiplinq asiyalıları nəzərdə tutur — X.X.)) qarşısını almaq yolu Qoca kontinentdən (Avropadan – X.X.) ağ adamı gətirməkdir.»

Daniel Hadas Kiplinqin şeirində irqçiliyin olduğunu rədd edir: “Kiplinqin arqumenti budur ki,  eyni mənşədən adamlar bir-birlərini müxtəlif mənşədən olan adamlara misbətən daha yaxşı başa düşürlər”.

+++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

THE STRANCER

The Stranger within my gate,

  He may be true or kind,

But he does not talk my talk—

  I cannot feel his mind.

I see the face and the eyes and the mouth,

  But not the soul behind. Читать далее →

ROBERT BERNS. NƏ GÖZƏL ÜZÜNDÜR, BƏDƏNİN NƏ DƏ…

Окт28

Robert Burns

1.

Nə gözəl üzündür, bədənin nə də,

Cin, heyran eləyən məni bu qədər.

Sənin gözəlliyin, cazibən hərçənd,
İstək və ehtiras oyada bilər.

Məncə hər yerində var ki, nə isə,
Tərifə layiqdir, eşqə həmçinin.

Fəqət gözəl forman necə əzizsə,

Mənə ağlın daha əzizdir sənin.

2.

Sinəmdə yurd salan arzularımdan,
Yoxdur şiddətlisi bu arzum qədər:

Bəxtəvər ğörəydim səni azından,

Özüm xoşbəxt edə bilməsəm əgər.

Sənə Tanrı əgər səadət ancaq

Verərsə, qalaram razı mən onda.

Necə ki, istərəm səninlə olmaq,
Eləcə hazıram öləm yolunda.

1792

ingiliscədən tərcümə

  1. 10. 2024, Samara

++++++++++++++++

ROBERT BURNS

It Is Na, Jean, Thy Bonie Face


1.
It is na, Jean, thy bonie face
Nor shape that I admire,
Altho’ thy beauty and thy grace
Might weel awauk desire.
Something in ilka part o’ thee
To praise, to love, I find;
But, dear as is thy form to me,
Still dearer is thy mind. Читать далее →

RADYARD KİPLİNQ. VETERANLAR

Окт27

RADYARD KİPLİNQ

Hindistan qiyamında (1857) sağ qalanların  1907-ci ildə Albert Hallda keçirilən yığıncağı üçün yazılıb

Çəkib nəzərimizi ata məzarlarından

Görünür önümüzdə, gətirərərk heyrətə,

Poladla təmizləyən  bizim Şərqi bir zaman,

Fədakar ordudan sağ qalan şərəfli dəstə.

 +

Alqış, həm də əlvida! Salamlayırıq sizi,

Göz yaşımıza  ri.xənd eləməz bir kəs belə.

Əlləriniz qoruyub qədim tariximizi,
Biz doğulmamış hələ!

 +

Daha bir xidmət də siz göstərin bizə, lütfən –

İgidlər, bizdən ötrü dua edin indi də.

Öhdəmizə vəzifə qoyarsa Tale birdən,
Nə biz biabır olaq, ləkələnsin Gün nə də!

1907

ingiliscədən tərcümə

26. 10. 2024, Samara

++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

 

To-day, across our fathers’ graves,

  The astonished  years reveal

The remnant of that desperate host

  Which cleansed our East with steel. Читать далее →

ROBERT BERNS. ŞƏRƏFLİ YOXSULLUQ

Окт26

Robert Burns

1.

Utanıb şərəfli kasıblığından,
Kimdir o yaşayan başıaşağı?

O, qorxaq kölədir, yayınaq ondan –

Fəxarət sayırıq biz kasıblığı!

Bəli, biz nəzərə alırıq hərçənd,

Dəyər verən azdır zəhmətimizə,

Rütbə qızıl pulda əyara bənzər,
Qızılsa insanın özüdür hərçənd.

2.
Paltar geyinirik biz qaba yundan,

Evdə nə bişərsə, qaneyik hərçənd,

Çaxır — lotularda, ipək — nadanda

Olsun, bizdə insan adı var fəqət.

Bütün bu bərbəzək, bütün bu hoqqa,
Kimisə aldadar, çaşdırar hərçənd,

Şərəfli bir insan, olsa kasıb da,

Bütün insanların şahıdır fəqət.

3.

Gördüyün o şəxsi “lord” çağırırlar

Təkəbbürlü yeriş, baxış, həm sifət.

Sözünə yüzlərlə heyran olan var,

Əslində axmağın biridir hərçənd.

Bəli, bütün bunlar belədir, hərçənd,

Ulduz, qaytanıyla sinəsinə bənd.

Azad düşüncəli, dünyaya bələd

İnsan ona baxıb güləcək fəqət.

4.

Bəxş edir cəngavər kəməri kral,
Markiz, hersoq adı verir o —  hərçənd,
Bunlardan yüksəkdə düz insan durar,

Təmiz ad fərmanla verilmir fəqət.

Bəli bütün bunlar belədir, hərçənd,

Var əsl nəciblik, əsl ləyaqət.

Necə yüksək ola mərtəbə, rütbə,

Ləyaqət onlardan ucadır fəqət.

5.

Dua eləyək ki, belə də ola,

(Belə olmalıdır bu hökmən hərçənd)

Necə tamah ola rütbəyə, mala,

Ağıl, Ləyaqətdir birinci fəqət.

Ümid eləyək ki, dəyişər zaman,
İndi çoxdur hələ münaqişə, dərd.

Gələcək o gün ki, insana insan,
Qardaş olacaqdır dünyada fəqət.

1795

İingiliscədən tərcümə

15-17.10. 2024, Samara

+++++++++++++++

ROBERT BURNS

Is There For Honest Poverty

 

1.
Is there for honest poverty
That hings his head, an’ a’ that?
The coward slave, we pass him by —
We dare be poor for a’ that.
For a’ that, an’ a’ that,
Our toils obscure, an’ a’ that,
The rank is but the guinea’s stamp,
The man’s the gowd for a’ that. Читать далее →