Архив тегов | azadlıq haqqında şeir

İŞQAL

Oğul, ərazimiz otuz iləcən,

İşğal altda qaldı, bilirsən yəqin.

Qaçqın, köçkün oldu nə qədər insan,

Getdi yad ellərə, düşdü didərgin.

 +

Otuz yaz ötüşdü bu işğal altda,
Qışların sayısa çox ola bəlkə.

Ölkədə bir yeni nəsil boy atdı,
Ölkədən nə deyim… həmindi ölkə…

 +

Sonra ölkə qalxdı ayağa birdən,
Ölkə deyəndə ki, xalq idi qalxan.

Kimə xalq deyirəm, özün bilirsən,

Xalq deyil savaşa daldadan baxan.

 +

Kimdi qabaqdakı? Kasıb-kusubdu,

Kənd uşaqlarıydı qan axıdanlar.

Xalqındı, əlbəttə, döyüşən ordu,

Hərçənd bu barədə ayrı fikir var…

 +

Nə baş ağrıdıram – qovuldu düşmən.

Torpaqlar işğaldan azaddır indi.

Ərazi bütövdür, ölkə suveren,

İtirdik neçə min ancaq igidi…

 +

Hər şeyə, hər kəsə ölkədə indi,

Dövlətin çox ciddi nəzarəti var.

Bağlanıb, qıfıllı qalır sərhədi,

Xarici unudur daha adamlar.

 +

O ki qaldı xalqa… həminkidir xalq…

Çalışır, başını salıb aşağı.

Dövlət işlərinə onda yox maraq,

Əsgər böyüsə də evdə uşağı.

 +

Oğul, siyasətə qarışmaq bizim

Ölkədə heç kimə məsləhət deyil.

Başçı yaxşı bilir xalqa nə lazım,

Sözün doğrusunu ancaq o deyir.

 +

Çəkir qayğısını suyun, çörəyin,

Yollar, körpülər də öhdəsindədir.

Onda açarı var hər bir ürəyin,

Biləcək – ifadə eləməsən də…

 +

Xalqınsa əslində işi çox asan,

Dilinə nəzarət eləsə əgər.

Ağzını sərhəd tək qıfıllayarsa,

Azad, həm suverən sayıla bilər.

 

30. 07. 2025, Samara

 

CORC BAYRON. ŞİLYONA SONET

LORD BYRON

Zəncirlənməmiş Ağlın əbədi Ruhusan sən!

Zindanlarda, Azadlıq, daha parlaq işığın.

Çümki mənzil ürəkdir seçilib yaşadığn –

Sənin sevginə yalnız bağlanıbdır ürəksə.

 +

Qandallıanıb atılır oğulların qəfəsə,

Nəm qübbələr altında gündüzlərsiz toran var.

Əzablarıyla onlar ölkəsinə xilaskar,

Azadlıq qanadlanar hər hansı külək əssə.

 + 

Şilyon! Sənin zindanın müqəddəs bir məkandır
Bu yaslı döşəmənsə mehra
b, onda o qədər,

Gəzilib ki, qalıbdır addım izləri hətta,

 +

Soyuq döşənəcəyin yumşaq torpağa bənzər.

Silinməyəcək onlar, çünki Bonivarındır!

Tanrıya çağırışdır çünki tiraniyadan.

 1816

ingiliscədən tərcümə

09-10. 04. 2024, Samara

QEYD:

Bu soneti Bayron “Şilyon məhbusu” poemasına müqəddimə kimi yazılıb, hər iki əsər cenevrəli Fransua Bonivara həsr edilmişdir.Dini və siyasi fəaliyətinə görə Bonivar 1530-1536-cı illərdə Şilyon qalalasında dustaq olmuşdur.

 ++++++++++

George BYRON

Sonnet to CHILLON

“Eternal Spirit of the chainless Mind!
Brightest in dungeons, Liberty! thou art:
For there thy habitation is the heart—
The heart which love of thee alone can bind;

 

And when thy sons to fetters are consigned—
To fetters, and the damp vault’s dayless gloom,
Their country conquers with their martyrdom,
And Freedom’s fame finds wings on every wind.

 Chillon! thy prison is a holy place,
And thy sad floor an altar—for ’twas trod,
Until his very steps have left a trace


Worn, as if thy cold pavement were a sod,
By Bonnivard!—May none those marks efface!
For they appeal from tyranny to God.”

 

 

 

Tell Me of Your Anger in Whispers (Byron’s Sonnet)

Should you be moved to speak in anger, dear,
I ask that first you test your words alone.
If anger stems from blunder of my own
You’ll want to be assured your meaning’s clear.

If meaning’s very clear, then is it fair?
Is it essential now that blame be found;
will such proceed toward a common ground?
Are these first words intended to repair?

There’s nothing risked delaying words that grate.
Perhaps, the words should simply disappear
for now, until your anger can abate.
Unleashed, harsh words will travel like a spear.

But whisper to me when it’s getting late,
and your concerns will find solution, dear.

OSKAR UAYLD. AZADLIĞA SONET

Oskar_Uayld

Deməzdim ki, sevirəm övladlarını, onlar
Öz iztirablarını görə bilirlər ancaq,

Anlamırlar heç nəyi, istəmirlər anlamaq,
Fəqət Demokratiyan haçan ki, haray ki. salar,

 +

Terror hökmranlığı, böyük Anarxiyalar

Çılğın  ehtirasımı əks edəcək dəniz tək,

Və hiddətim, Azadlıq, səni qardaş biləcək!

Buna görə nizamsız qopardığın haraylar,

 +

Soyuqqan olsam da — xoş; yoxsa bütün krallar,
Ya qanlı qamçılarla, məkrli toplarla ya

Xalqların toxunulmaz hüquqlarını talar,

 +

Hərçənd durub baxaram hərəkətsiz qalaraq,

Bu barrikkadalarda can verən İsalara,
Bəzi işdə, Tanrı da görür ki, rəğbətim var.

1881(ilk nəşri)

ingiliscədən tərcümə

05-06. 04. 2024, Samara

++++++++++++++
Oscar WILDE

Sonnet to Liberty

 

Not that I love thy children, whose dull eyes
See nothing save their own unlovely woe,
Whose minds know nothing, nothing care to know,—
But that the roar of thy Democracies,
Читать далее

«VƏTƏN ƏSARƏTDƏDİR, AZAD DEYİLSƏ FİKİR…»

12.11.22

Oranın azadlığı,
Buranın azadlığı

Uğrunda qanlar axır,

Al boyayır torpağı.

 +

Əsgər keçir canından,

Vuruşur torpaq üstdə,

Kölədir ancaq insan,
Yurd azad edilsə də!

 +

Torpaq azad eləyən,
Azad söz deyə bilmir.

Əsarətdədir vətən,

Azad deyilsə fikir.

 +

Kim ölür – dəmir medal,

Yardım alır sağ qalan.

Ölü tək diri də lal,

Danışır ancaq paxan.

 +

Can qoyub, əsgər, dünən,
Azad etdin torpağı.

İşlə, çalış bu gündən,
 Sal başını aşağı.

 

10.12. 2022, Samara

İTİRİB SƏSİNİ MƏNİMSƏ XALQIM…

Çoxlu ölkələr var yer üzündə ki,

Qadınlı-kişili hamı oxuyur.

Beş nəfər bir yerə yığılan kimi,

Bir anda yaradır peşəkar xoru.

Kefdən oxuyurlar, həm də sevincdən,
Toyun da, yasın da mahnıları var.

Verərlər baş-başa, çiyin-çiyinə,

Səs-səsə qatılar, mahnı ucalar.

Tanrının adına nəğmə deyilən,

Çoxlu məbədlər var yer üzündə ki,

Kişili-qadınlı çiyin çiyinə,

Elə oxuyurlar, ürək kövrəlir.

Elə ölkələr var işləyən zaman,

Oxumaq adətdir. Çöldə, zavodda,
Oxuya-oxuya işləyən insan,

Əlləri məşğulsa, ruhu azaddır…

Bizəsə oxumaq sanki yasaqdır,

Çaşıb oxuyarsan – fitə basarlar.

Xəlvətə çəkilib kim oxusa da,
Tutub utandırar, asıb-kəsərlər.

Bizdə sevgi ayıb sayıldığı tək,

Oxumaq da ayıb havalananda.

Sevgi nəğməsini sevənçin gərək,

Manıslar oxuya qaval əlində.

Oxuyur Avropa, Yapon, Afrika,

Gürcülər oxuyur verib səs-səsə.

İtirib səsini mənimsə xalqım,

Ya da sinəsində salıb qəfəsə.

Nə dərddən oxuyur xalq, nə sevicdən,

Hamı xəlvət gülər, gizli də ağlar.

Beşiyin başında analar indi

Layla deməyi də yadırğayıblar.

Xalq varsa, var xalqın mahnıları da,

Neçəsi şöhrətli, şanlı, möhtəşəm.

Çoxdan ötübsə də ömür yarıdan,

Xalqımı oxuyan görməmişəm mən…

30-31. 01, 2017

Samara