Архив тегов | Kitabi Dədə Qorqut

KAFƏRİN ƏMRANA DEDİYİ

Апр18

(Bəkil oğlu Əmranın boyu)

Haramzada oğlan! Quş kimi oğlan!

Mindiyin Al ayğır arıq, yarımcan!

Nə yaman gödəkdir polad qılıncın,

Sınıb, xəbərin yox, əlində süngün!

Sənin tozağacı yayın çox incə,

Sayı oxlarının cəmi bir neçə.

Yanındakıların yox əyni-başı,
Qaranlıq gözlərin çuxura düşüb.

Yaxşı pusdu səni Şöklü Məliksə,

Dedi: “bu oğlanı tutun, kimdisə.

Bağlayın dalında ağ əllərini,
Tez kəsin başını, aman verməyin.

Şoruldadın yerə alca qanını!

Ağlatma, var isə ağsaqqal atan,
İnlətmə, var isə ağbirçək anan!

Əgər yalnızdırsa, ucalmaz igid,
Boş olar həmişə yovşanın dibi.

Əbləh oğlu əbləh, əcəlin çatıb,
Ağlını başına topla dön, qayıt.

17. 04. 2021, Samara

KAFİRLƏRİN HƏMLƏ HAZIRLADIĞINI BİLƏNDƏ BƏKİLİN OĞLUNA DEDİYİ

Апр16

 (Bəkil oğlu Əmranın boyu)

Oğul, oğul! Zülmət həndəvərimi,
Alsa, gözlərimə işıq verənim!

Belimin qüüvəti, gücüsən, oğul!

Gör nələr baş verib, gör nələr olub!

Qalxaraq yerimdən gəldim, oğul mən,

Andır Al ayğırla, nəfəs dərmədən.

Ovladım, quşladım, atım yoruldu,

Sürüşdü, yıxıldım, sındı sağ budum.

Gör qara başıma nə gəldi sonra,

Adladı bir xəbər qara dağları,
Yelə dönüb keçdi qanlı suları,
Keçdi Dəmir qapı Dərbənddən xəbər,

Qurub Şöklü Məlik pusqu, deyirər.

Alsa da dağları duman, o durmuş,
“Bəkili yatanda tutun” buyurmuş.

Dirsəkdən bağlansın ağca əlləri,
Vurulsun, bələnsin qana əsgəri.

Ağüz qız-gəlini gətirin əsir”.

Yerindən duraraq, oğul, gəl indi,

Qarayallı Qazlıq atın belində!

Gecə Ala dağın aş o üzünə,

Tez Bayındır xana çatdır özünü.

Ədəblə salamla Bayındır xanı,

Öpəlini bəylər bəyi Qazanın.
Söylə ki, ağsaqqal atam xəstədir,
De ki, Qazan xandan kömək istədi.

Məmləkət pozulub gedər, gəlməsə,

Əsir aparılar qız-gəlinimsə.

15-16.04. 2021, Samara

OVDAN SINIQ QAYIDAN ATASINA ƏMRANIN DEDİYİ VƏ BƏKİLİN CAVABI

Апр15

(Bəkil oğlu Əmranın boyu)

Durmusan yerindən, ata, gəlmisən,
Minib qara yallı ata gəlmisən.

Bəlkə ov qovanda dağ ətəyində,

Uğradın qaradon kafirə birdən?

Qırdırdın alagöz igidləri sən?

De görüm başına nədir gələnlər,

Qurban başım sənə, ağam, ver xəbər.

BƏKİLİN ƏMRANA DEDİYİ

Qalxaraq yerimdən, gəldim ay oğul!

Düşdüm ov dalınca, gedib dağ yolu.

Qaradon kafirə uğramadım mən,
Ölən yox alagöz igidlərimdən.

Oğul, qəm eləmə, hamısı sağdır,

Öz halım üç gündür çox qarışıqdır,

Düşür məni atdan, yatağa çatdır.

14. 04. 2021, Samara

BƏKİLİN ARVADINA DEDİYİ

Апр14

(Bəkil oğlu Əmranın boyu)

Qarayallı Qazlıq atın belində,

Gəldim, ağüz gözəl, durub yerimdən,
Aşdım dik yamaclı Ala Dağı mən,
Keçdim coşqun, gözəl suların üstdən.

Getdim divanına Bayındır xanın,
Yedim igidlərlə qonaqlığını.

Gördüm ki, qohumla qohum mehriban,

Çəkibdir bizdənsə nəzərini xan.

Gərək el-günümü yığıb bu gündən,
Gedəm doqquz tümən Gürcüstana mən,
Bilin ki, dönmüşəm Oğuz elindən!

12. 04. 2021, Samara

BƏKİL BAYINDIR XANDAN KÜSÜB GƏLƏNDƏ ARVADININ DEDİYİ

Апр14

 (Bəkil oğlu Əmranın boyu)

Bəyim, qızıl taxtım yiyəsi igid!

Göz açıb gördüyüm, könül verdiyim!

Yola düşüb gəldin durub yerindən,

Yanında yol gəldi igidlərin də.

Aşdın dik yamaclı Ala Dağı sən,

Coşqun axınları adladın asan.

Getdin divanına Bayındır xanın,

Quruldu bəyərlə ov qonaqlığın.

Qohum qohumuyla deyib-güldümü?

Sənə qəribliyin ağır gəldimi?

Görürəm altında atın yox, xanım,
Hanı altın zireh, boş qalb alnın.

Yoxdur bəylərinlə mehribanlığın,
Söylə arvadına, nədir bu halın?

 

12. 04. 2021, Samara

TƏPƏGÖZÜN SONDA BASATA DEDİYİ

Апр13

(Basatın Təpəgözü öldürdüyü boy)

Deyirdim bir qalxıb durum yerimdən

Oğuz bəyləriylə pozum əhdi mən.
Qırım təzəliklə doğulanları,

Yeyim adam əti doyunca barı.

Birdən Qalın Oğuz bəyləri qalxsa,
Salaxan qayası olar xilasım.

Qoyub mancanağa ağır daş atım,
Düşsün öz başıma, ölüb qurtarım.

Məni ala gözdən, igid, ayırdın!

Canından ayırsın səni Tanrı da!

TƏPƏGÖZ DAHA SONRA DEDİ

Ağsaqqal qocalar çox ağlatmışam,
Bəlkə qarğışları gözümü tutdu?

Ağbirçək qarılar çox ağlatmışam,
Bəlkə göz yaşları gözümü tutdu?

Bığ yeri tərləmiş çox igid yedim,
Bəlkə az yaşları gözümü tutdu?

Əlləri xınalı qızları yedim,
Bəlkə qarışları gözümü tutdu?

Elə ki çəkirəm bu göz zülmünü,
Tanrı heç igidə verməsin görüm!

Yalnız gözüm!

Əziz gözüm!

11. 04. 2021, Samara

BASILACAĞINI DUYANDA TƏPƏGÖZÜN DEDİYİ

Апр11

(Basatın Təpəgözü öldürdüyü boy)

Gözüm, yalnız gözüm, incim, əzizim!

Səninlə Oğuzu sındırıb əzdim!

İgid, ala gözdən məni ayırdın,
Canından ayırsın səni Tanrı da!

Bu göz zülmünü ki, çəkirəm indi,

Tanrım çəkdirməsin heç bir igidə!

 

Təpəgöz yenə dedi:

 

Durduğun, qopduğun, igid, nə yerdir?

Azsan qara gecə, ümidin nədir?

Bəs hansı xanınız döyüş günündə,
Byarağı qaldırıb yürüyür öndə?

Ağsaqqal atanın bəs nədir adı?
Adını gizlətmək ərə ayıbdı,

İgid, söylə mənə, öz adın nədir?

 

08-09. 04. 2021, Samara

YEGNƏGİN YUXUDA DAYISINA DEDİYİ

Апр7

(Qazılıq qoca oğlu Yegnəg boyu)

Niyə ala gözlü bəy igidləri,
Yanına salmadın durub gedəndə?

Saymadın ad-sanlı bəyləri nədən?

Getdi beş axçaya qulluq edənlər,
Ot-ələf yığanlar getdi səninlə.

Bununçun almadın qalanı elə.

Yenə dedi:

Əti tikə-tikə yemək yaxşıdır,
Yorğunun əlacı bulaq başıdır.

Var, dövlət həmişə gələ, yaxşıdır,
Bildiyin beynində qala, yaxşıdır,

İgid çəkilməsə dala, yaxşıdır.

   06.04. 2021, Samara

DAYISININ YUXUDA YEGNƏGƏ DEDİYİ

Апр6

(Qazılıq qoca oğlu Yegnəg boyu)

Yel özü yetməzdi mən yetən yerə.

Yeddi dəstədıki igidlərimin,

Bayırın qurduna bənzəri vardı,
Yayımı düz yeddi kişi qurardı.

Qayın budağından oxum düzəli,
Oxumun üstdəki  nişanım qızıl.

Yağdı, külək əsdi, gurladı aləm,
Yeddi dəfə getdim, boş oldu həmləm,
Qala alınmadı, dönüb qayıtdım,

Sən də dön, boş yerə sınama baxtı.

04. 04. 2021, Samara

QANTURALININ FİKRİNDƏN DUYUQ DÜŞƏNDƏ SELCANIN DEDİYİ

Апр3

U LENİ. KİNO

(Qanlı qoca oğlu Qanturalı boyu)

Aslandır – öyünmək bəyə yaraşar,

Arvad öyünərsə — həddini aşar.

Arvad, öyünməklə ər olmaz axı.

Ağ duvağım altda heç danışmadıq
Ala yorğan altda qucaqlaşmadıq,

Dadlı damaq tutub heç soruşmadıq.

Tez sevib tez doydun, əbləh oğlu, sən.

Qadir Allah bilir sənə sadiqəm,
Yarın, sevgilinəm, igid, elə rəhm!

02. 04. 2021, Samara