Bu qəzəli müxtəlif müğənnilərin ifasında uşaqlıqdan dönə-dönə eşitmişəm və yəqin ki, bir neçə dəfə ağlamışam da. İndi bu qəzəli oxuduqca məni elə gülmək tutur ki, öz-özümdən xəcalət çəkirəm – gülmək mənim harama yaraşır?…

“Narazıyam ey gül, mənə imdad eləsən də”

Deməli, sevgilisi aşiqə “imdad” edir, ancaq aşiq narazıdır. Nədən?

İkinci misraya baxaq:
“Naşad eləyən könlümü dilşad eləsən də”.

“Naşad eləyən könlüm” – bunu başa düşən var? Yəqin demək istəyib ki, “naşad etdiyin könlümü”, ancaq misraya sığışdıra bilməyib, keçib basməmmədiyə.

“Sındırmısan, əl vurma, sınıq könlümə zalım.”

Könülə, üstəlik onun sınığına necə əl vurmaq olar? Xalq ifadəsi “könlümə dəymə”dir, əl vurmaq ya vurmamaq maddi olan şeyə deyilə bilər, könül haqqında yox.

“Öz səhvinə bir gün peşiman olacaqsan”

“Gül”ün nə səhvi olub?

“Vəslin həvəsi indi başımdan necə çıxsın?”

Bayaq deyirdi ki, “narazıyam”, “könlümə əl vurma”, indi “vəsl həvəsi”ndən danışır. Vəsl – yəni görüşüb zad eləmək. Buna həvəs başda olmaz, ayrı yerlərdə olar…
“Zülfündə əsirəm, əgər azad eləsən də”

Bu zülf nə yaman şey imiş… Bəlkə “zülf” o dövrün efvemizmidir, əslində şair tamam başqa bir şeyi nəzərdə tutur? Zülfdən ötrü bu qədər həngamə? Yəni bu zülf başın tük örtüyü deyilmi?

“Sən bir mələk olsan da, inanmaz sənə könlüm”

Könül sındırılıbsa, yəni disfunksional olubsa, hardan inanar?

“Bülbül kimi yüz naləvü-fəryad eləsən də”.

Mən bütün vahidsevərlərin diqqətini bu misraya yönəltmək istəyirəm. Burda şair sevgilisini kimə və ya nəyə bənzədir? Bəli,  bülbülə! Qəzəl isə “ey gül” müraciətiylə başlanmışdı. İndi niyə gül dönüb bülbül oldu?

Yox, deyəsən, Məşədi İbad demişkən, canan kişi çıxıb. Özünüz baxın:

“Öz yarına bax, başqa gözəllər səni sevməz”

Bunu, əlbəttə, kişi cinsindən olan şəxsə demək olar.

Ancaq beytin ikinci misrasında kişi yenə arvada çevrilir:
“Şəxsən özünü huri-pərizad eləsən də.”

Son beyt:

“Əğyarə satıb Vahidə yadlar kimi baxma”

Elə belə də olmalıydı, yar əğyarın qoluna girib getməliydi, Məşədi İbad demişkən, “eyş etməyə”. Ancaq Vahid də “qoçuları buraya yığacaqmı”? Yox:
“Yaddan o, çıxarmaz sən onu yad, eləsən də.”

Ah, yaxşı ki, bizim aşiqlər xoşqeyrtdirlər, yoxsa Azərbaycan poeziyasının hər misrasından qan damcılardı…

04. 07. 2024, Samara