Архив | 16.04.2013

ZEYNƏB XANLAROVA. KİŞİ QIZI 4

Üstündən qadağan götürüləndən sonra Zeynəb Xanlrova müğənilik fəaliyyətini əvvəlki qaydada davam etdirdi, bir fərqlə ki, o daha Ələkbər Tağıyevin mahnıların oxumurdu. Prokuror bəstəkarın mahnılarının indi yeni ifaçısı vardı: Nisə Qasımova. Nisəni, indi dəbdə olan ifadədən istifadə etsək, “kaslıblar üçün Zeynb Xanlarova” da adlandlrmq olardı, bu müğənnidə orijinal heç nə yox idi. O ki qaldı Zeynəbin özünə, məcburi fasilə dövründə onun səsi xarablaşmışdı. Əslində Zeynəb xanımın yaxşı səsi 60—cı illərdə olub, keyfiyyətli studiya yazıları da o dövrə aiddir, indi You Tube-a qoyulmuş yazıların əksəriyyətinə qulaq asmaq mümkün deyil – mahnılrın musiqi mterialı keyfiyyətsizdir, müğənninin səsi xarabdır və açıq-aşkar xaric oxuyur. Ancaq Heydər Əliyev tərəfindən bağışlanmış müğənni xanım səhnəyə ikiqat expresssiya ilə qayıtdı və bu expressiya bir tərəfdən musiqi ifaçılığını üstələyən, digər tərəfdən səsin keyfiyyətsizliyini ört-basdır etməyə çalışan aqressiyaya çevrilirdi. Səhnədə atılıb düşməklə, parlaq paltarlarla, mahnılar arasında vətənpərvər ritorika ilə səhnəydən tamaşaçılara müraciətlə Zeynəb Xanlarova xoşbəxt həyat və işıqlı perspektivlər illyziyası yaradırdı: səhnədəki belə karnavaldan sonra kim şübhə edərdi ki, ölkədə həyat pisdir?

Ələkbər Tağıyev 1981-ci ildə ölüb, 59 yaşında. Zeynəb xanımla bağlı kriminal əhvalat (şayiələrə görə) nə dərəcədə onun ölümünü yaxınlaşdırıb, demək çətindir. Yazırlar ki, 200-dən çox mahnısı var. Güman edirəm ki, bunlardan ən azı beşi yüksək keyfiyyətli musuqi əsəridir ki, bu özü peşəkar bəstəkarlar üçün də az deyil. Və bu mənada cənab Tağıyev öz xalqının minnətdarlığına layiqdir. Və Ələkbər Tağıyevin yaradıcılığın yaxşı dövrü əllinci illərin axırında və 60-cı illərdə olub – o vaxt Azərbaycanda hələ Əliyev və Əliyev antiestetikası hökmranlıq eləmirdi. İndi az adam fikirləşir ki, Əliyevə qədər Tofiq Quliyev olub, Rəşid Behbudov olub, Müslim Maqomayev olub, “Qaya” olub, Flora Kərimova olub, Əli Kərim olub, Hökumə Qurbanova olub, “Neftçi” SSRİ çempionatında bürünc medal alıb…

80-ci illərin əvvəllərində mənim elmi rəhbərim mərhum Xalıq Koroğlu Bakı alimlərinin süni şəkildə 12-ci əsi Azərbaycan ədəbiyyatını Avropa İntibahı fenomeninə bağlamaq cəhdlərinə gülərək deyirdi: şair hökmdara müraciət edərək deyir ki, mən sənin qapının itiyəm. Yaradıcı insanla  hökmdar arasında bu cür kölə-ağa münasibəti halında hansı İntibahdan danışmq olar?

Eləcə də Zeynəb Xalarovanın özünü “kişi qızı” adlandırmağı gülməlidir. Səhnədə döşlərini ata-ata “Partiymın eşqilə sən, Güləcəksən hər bir zaman, Azərbaycan, Azərbaycn”, oxuyan adamın özünü “kişi qızı” adlandırmağa haqqı varmı? Ümumiyytələ, o dövrdə yaşamış və fəaliyyətini  Əliyevin Moskvada şərəfləməsinə hərsr etmiş hansı sənətkar özünü “kişi oğlu” y “kişi qızı” adlandıra bilər? Onların hansının tarla gözətçisindən tutmuş raykom katibinə qədər bütün hakimiyyrət nümayəndələrinin tapdağı altında olan xalqdan xəbəri vardı?

Bəxriyar Vahabzadə (1980-cı il) deyirdi ki, Əliyevin azərbaycanlı qocaları Brejnevin qabağında oynatmağı onu dəhşətə gətirir. “Yaxşı, sizi yığıb gətiriblər Brejnevin pişvazına, boynunuza lent atıblar. Daha oynamaq niyə?”

Azərbaycanlıların qocalı-cavanlı rusların qabağında yallı getməyini Cəlil Məmmədquluzadə “Qurbanəli bəy” hekəyəsində yaxşı təsvir edib. Əliyevə təzə ssenari yazmaq lazım deyildi… ancaq qəribə burasıdır ki, deyilənlərə görə, Bəxtiyar Vahabzadə özü də qoca vaxtında oynayırmış. Əliyevin qabağında…

 

 

ВСЕ ДОХОДЫ УШЛИ НА РАСХОДЫ

nar

Алексей Навальный опубликовал декларацию о доходах и расходах. Основная статья доходов — ценные бумаги. Основная статья расходов — сушение сухарей.

16 апр, 2013

 

ПАВЛЮЧЕНКО ОТРЕЖЕТ УТКИНУ ТО, ЧТО У НЕГО ЕЩЕ ОСТАЛОСЬ

nar

Роман Павлюченко пообещал Василию Уткину отрезать ему язык. Видимо, яйца Уткину какой-то другой футболист уже отрезал.

16 апр, 2013

ZEYNƏB XANLAROVA. KİŞİ QIZI 3

Əslində Zeynəb Xanlarova guya yaxınlıq elədiyi məmuru ya lap Ələkbər Tağıyevi öldürsəydi də, Əliyev ona bağışlardı.Çünki Zeynəb xanım əliyevçiliyin mədəniyyət dəstəyinin çox vacib elementi idi.

Yetmişinci illər Azərbaycanın dinamik şəkildə iqtisadi və əxlaqi bataqlığa yuvarlanma dövrüdür. İqtisadiyyatın bütün rəsmi göstəriciləri yalan idi və buna görə də rəsmi təbliğatda bir kəlmə də doğru söz yox idi. Rekord pambıq, taxıl, çay, üzüm məhsulları dövlət idarələrində qondarılırdı və bunun belə olduğunu gözlə görmək üçün Azərbaycan mağazalarına girmək kifayət idi. “İri addımlarla adımlayan Azərbaycan”ıın mağazaları  boş idi, guya bir milyon tondan çox pambıq yığan respublikanın apteklərində camaata tibbi pambıq satılmırdı! Təhsil, səhiyyə ildən-ilə ən parlaq korrupsiya zonalarına çevrilirdilər. Bunların hamısından pis mənəvi-əxlaqi tənəzzül idi, adamlar üçün əzilmə, tapdanma normaya çevrilirdi, 60-cı illərdə kolxoz sədrinin elədiklərini 70-ci illərdə briqadir də edə bilərdi: yəni tarlada gəlinləri saçlayıb döyə bilərdilər – bunlar öz gördüklərimdir. Rüşvətxorluq Heydər Əliyevin vaxtında normaya çevrilmiş, rüşvətxor cəmiyyətin ən hörmətli adamı olmuşdu. “Ala bilməyənlr” əfəl, vecəyaramaz sayılırdılar…

Uşaq vaxtı hələ əllinci illərdə, aclıq vaxtı, kənd şənliklərində qarmon çalan bir nəfərdən söhbətlər eşitmişəm. Bu adam naşı imiş, yəni “qırıldadırmış”, cəfəngiyyat çaldığını camaat başa düşməsin deyə yanındakı nağara çalana tez-tez göz eləyirmiş: “Bərkdən vur!” (Uzun illər sonra indi həyatdan getmiş qarmonçunun musiqi alətini gördüm: primitiv bir qarmon, yarımpərdələrsiz!).

Əliyevə də ölkədəki vəziyyətin bərbadlığını ört-basdır eləmək üçün güclü təbil zərbələri lazım idi. Respublikada olan bütün incəsənət adamları Əliyev üçün təbil vururdular – Rəşid Behbudovan tutmuş Zeynəb Xanlarovaya qədər. İndi diktaturaya qarşı mübarizəyə qalxmış Rüstəm İbrahimbəyov Əliyevin korrupsiyaya qarşı necə amansız mübariz olduğunu göstərən filmlər çəkirdi… Noyabrın ortalarına qədər yağış altında pambıq tarlalarında zorla saxlanan arvad-uşaq çəkdiyi nahaq zülmü hansı rayondasa planın dolmağna həsr olunmuş konserti görəcəyi ümidiylə unudurdu. Axşamlar Bərdədən ya Ağcabədidən konsert göstərilirdi. Küləkdən saçları pırpızlanan müğənnilər atılıb-düşür və yem gözləyən heyvan mələməsinə oxşayan səslər çıxarırdılar… Əlbəttə, hər müğənnin öz yeri vardı, rayonlar arasında musiqiçiləri iqtisadi potensial və şöhrətlə mütənasib bölüşürdülər… Zeynəb Xanlarova rayonlara çox getməzdi, onu Lenin adına sarayda Moskvadan növbəti Qırmızı bayrağın alınmasına həsr olunmuş konsertə saxlayırdılar. Xalq intizarla gözləyirdi və bu şirin intizar ona çəkdiyi zülmləri qismən unutdururdu… Sonra məlum oldu ki, briqadir, aqronim, kolxoz sədri, raykom katibinin tapdağı altında əzilən xalqın yeterdiyi oğullar döyüşməyə qadir deyillər, kölə kimi boy atmış gənclərdə döyüş ruhu ola bilməz. Və indi Lenin adına sarayın səhnəsində döşlərini oynada-oynada atılıb düşərək “Azərbaycan, Azərbaycan!” oxuyan Zeynəb Xanlarovanı ürək bulantısıyla xatırlayıram…

 

 

 

SADƏ GÜL BAYRAMLARINIZ MÜBARƏK!

İlham Əliyev məmurları dəbdəbəyə yol verdiklərinəı görə danlayıb. Bundan sonra məmurlar atalarına dəbdəbəli ehsan verməyəcəklər, bunun əvəzinə sadə bir gül bayramı keçirəcəklər.