Günlərin bir günü burda bir azərbaycanlı tədbirində oldum. Tədbir çalığılı idi. Manıslar avadanlıqları ilə oturmuşdular zalın yuxarı başında Qonaq-qara yerini tutub yeməyə təzəcə girişmişdi ki, gözlənilmədən Azərbaycanın himninin yazısını səsləndirdilər. Qonaqlar qalxdılar ayağa, gözlərini süfrədəki yeməklərə zilləyib gözlədilər ki, bu həngamə nə vaxt bitəcək. Mən yeyə bilmədiyimdən süfrəyə yox, çalğı səsi gələn tərəfə baxırdım. Çalanların içində bir olxuyanı, bir də skripkaçını tanıdım. Oxuyanla işim yoxdur, ancaq skripkaçıdan bir neçə kəlmə sözüm var.
Ötən ilin mayında burda Respublika günü keçirmək istəyirdik. Düzü, istəyən çox az idi, çox adam badalaq qururdu. Ancaq biz işimizdən qalmadıq, çalıb-oxuyan da tapdıq. Tədbirə bir həftə qalmış çalıb-oxuyanların başçısı dedi ki, burda aəzrbaycanlı skripkaçı var, o da sizin tədbirdə çalmaq istəyir. Dedik ki, buyusun, şadıq. Adını İnternetdə elan elədik. Tədbirə bir gün qalmış çalıb-oxuyanların başçısı xəbər göndərdi ki, skripkaçı gəlməyəcək, əməliyyat olunub. Biz də çox ağrındıq, narahat olduq, dedik ki, bəs tədbirdən sonra yerini öyrənib dəyək. “Təki ölməsin”, — mən də belə dedim.
Çox keçməmiş mənə bir tanışım zəng vurdu, dedi ki, “öz aramızda qalsın, əməliyyat deyil, sünnətdir”. Mən çox təəccübləndim, dedim a kişi, o manısın əlli yaşı var, bu yaşda sünnət olar? Dedi,o, sünnət olunmur, sünnət toyuna çağırıblar Novokuybışevskə, ora gedib…
İndi qayıdaq bu tədbirə. Himn bitdi, qonaqlar girişdilər yeməklərə, çənələr bir şalaxo getdi ki, gəl görəsən. Bir-iki sağlıq deyiləndən sonra aşıqçılar başladılar vəzifələrinin icrasına. Bizim bu skripkaçı da… Aşıq Alı demişkən, “adını demirəm, eldən ayıbdır”. Elə Manıs deyək. Hə, bu Manıs durdu, skripkanı sıxdı çiyninə, sabirabadlılar demişkən, bir Şur təsnifi çaldı segahıynan…”Iyyy, ıyyy, qıyyy, vıııyyyy…” “Azərbaycan oğluyam”a keçəndə durdu ayağa, skripkanı mişarlaya-mişarlya başladı yançaqlarını əsdirməyə…
Bu insan Respublika günündən qaçıb sünnət toyuna getmişdi. Erməni toyuna çağırsaydılar, erməni toyuna gedərdi, buna şübhəniz olmasın. Bu insanda bir qram vətənpərvərlik varsa, onda Mirzə Əlil erməni casusudur, buna da şübhəniz olmasın.
Ağalar və xanımlar! Ağa və xanm olmayanlar, yəni sadə insanlar! Gəlin bayrağa hörmət edək, himnə hörmət edək – o baryaq ki, şəhidlərimizi bürüyürük, o himn ki, qəhrəmanların şərəfinə çalınır. Və bir də kimlərlə oturub-durduğumuza fikir verək. İncəsənətimizi, zəngin mədəniyətimizi sünnət toyu səviyyəsinə endirməyək. Yoxsa bir də görərik ki, erməni toyundayıq. Əldə-ayaqda işləyirik…
21.03. 2016 Samara
Mirzə ƏLİL
xeyrulla xayal 