Архив по авторам | Xeyrulla Xəyal

SEÇKİLƏRDƏN SONRA. SALYAN VƏ SALYANLILAR

I

Ötən “seçkilər”də xeyli salyanlılar fərqləndilər. Əslində salyanlıların fərqlənmək fikirləri yox idi fə fərqlərnmək üçün əllərini ağdan qaraya vurmurdular. Onları bloqerlər zorla fərqləndirmək istəyirdilər. Yəni salyanlıların görmədikləri, görmək istmədiyi işi onların boyunlarına qoymaq istəyirdilər. Epatajı sevən Tural Sadıqlı videosuna belə başlıq qoyurdu: “Salyanlılar Fəzail Ağamalının qızını qovdular!”

Salyanlı kimidir?

Əvvəl Salyan şəhərinə baxaq. Mənim dədəm mən uşaq olan vaxtlar, yəni altmış il əvvəl deyirdi ki, Salyanda əsl salyanlı qalmayıb, əsl salyanlılar köçüb gediblər Bakıya, Salyanın indiki əhalisi kəndlərdən gələnlərdir.

Yəni hansı salyanlının kökünü axtarsan, məlum olar ki, özü ya ata-babası kənddən gəlib.Yəni şəhər var, şəhərli yoxdur. Şəhərli zehniyyıəti isə kəndli zehniyytindən fərqlidir. Salyan şəhərində isə kənddən gələn adamlarda mental dəyişikliklər yarada bilən mühit yoxdur. Salyan şəhərinin teatrı, televiziyası, orkestri, müstəqil mətbuatı, vətəndaşların öz təşəbbüsləri ilə yaradılan təşkilatlar şəbəkəsi yoxdur.

İndi Salyan rayonunun kəndlərinə baxaq. Müxtəlif illərdə Salyana Şamaxıdan, Ermənistandan xeyli əhali köçürülüb və onlar müxtəlif kəndlərdə yerləşdiriblər ya da onlar üçün boş ərazilərdə yen kəndlər yaradılıb. Bu faktoru hökmən nəzərə almaq lazımdır. Ermənistanlı Fazil Ağamalının Salyana yad olduğunu deyən adam bilməlidir ki, Salyanda on minlərlə ermənistanlı kök atıb. Onların əksəriyyəti üçün Fazil Ağamalı da, onun qızı da ailə üzvü kimidir. Ermənistanlı Salyanda iki yüz il də yaşasa, yenə salyanlı olmayacaq. Qadını kişiyə, kişini qadına döndərmək olar, ermənistanlını salyanlıya yox.

1970-ci illərin əvvəlində ermənistanlı İbrahim Qurbanov Salyan rayon icraiyyə komitəsinin sədri idi. Onun heyvərəliyindən, pataloji qəddarlığından, sovxoz direktoru olan vaxt pambıq taqlasının qıtağından ot biçib aparan kişini saxlayıb ot qarışıq eşşəyin üstünə benzin töküb yandırdığından çox danışırdılar. Mənim ermənistanlı tanışlarım var idi, görürdüm ki, onlar yerlilərinin fironluğundan qürrə duyurdular. Sonralar Heydər Əliyev guya qohumu olan bu adamı yeni yaradılan Neftçala rayonuna birinci katib təyin elədi. Orda hampazorluğu daha da artdı: məmurları, kolxoz briqadirləri, yol fəhlələrini elə rast gəldiyi yerdədöyür, UAZ-ın yük yerinə atıb milisə aparırdı. Sonra Heydər Əliyev onu daha da böyüdüb Cəlilabada təyin elədi… Yazıq cəlilabadlılar. Onları bu son yüz ildə kim minib çapmayıb…

İndi deyin: Fəzail Ağamalının qızını Salyandan kim qovmalı idi? Salyanlılar? Əvvəl siz mənə Salyanda salyanlını göstərin…

Mən yerliçilik eləmirəm və demirəm ki, salyanlı ermənistanlıdan, kolanıdan ya cəyirlidən yaxşıdır. Ancaq seçki institutunun özündə, bu, ümummilli seçkilərə də aiddir, yerliçilik elementi var, çünki hər deputat müəyyən ərazini, yeri, o yerin adamlarını təmsil edir. Yalnız formal olaraq salyanlı sayılan, özünü isə böyük ermənistanlı icmasının üzvü kimi tanıyan adam ermənistanlı namizədi Salyandan niyə qovur? Amerikaya baxın, hər ştatın öz tarixi ənənələri var, siyasi pariyalara rəğbət nəsildən nəslə keçir, kimin babalarının 19-cu əsrdə baş vermiş vətəndaş müharibəsində hansı tərəfdə vuruşduğu da bilinir. Senata ya nümayəndələr palatasına seçkilərdə, əlbəttə, gəlməni qəbul etməzlər, çünki yerli təəssübkeşlik  siyasi təəsübkeşliyin üzvi elementidir.

Salyanlıların – hətta şəhər əhalisinin doğrudan da salyanlı olduğunu qəbul etsək belə — hansı yadellinisə qova biləcəyi qeyri-elmi fantastikadır.

Keçən əsrin 70-ci mən bir dəfə Bakıda maraqlı bir səhnəni şahidi oldum. “Növbahar” restoranın yaxınlığında səkidə ya da küçədə bir neçə fəhlə iş görürdü. Onların böyüyü, yəqin ki, iş icraçısı, fəhlələrdən birini söyürdü. Söyülən 25-30 yaşında hündür oğlan idi. Gözləri yaşara-yaşara deyirdi: “Məni söymə, mən söyüş götürmürəm”. Bunu eşidiəndə böyük daha da qızışır, fəhlənin anasını, bacısını ən axırıncı sözlərlə söyürdü. Fəhlə də qalmışdı mızıldana-mızıldana…

Mən bu səhnəni unuda bilmirəm. Salyana, Neftçalaya və başqa yerlərə müxtəlif şortuları, oğraşları deputat göndərən Əliyev mənə o iş icraçısını, əhali isə anası, bacısı söyülən cavan oğlanı xatırladır. Xalq ağlamsına-ağlamsına deyir:  Cənab İlham  Dəmiryumruq, bu şortuları, bu oğraşları biz götürə bilmirik, biz salyanlılar söyüş götürmürük, bir ayrısını göndər”. İlham Dəmiryuruq isə gələn dəfə onlardan da pisini göndərir…

04.09. 2024, Samara

(ardı var)

VLADİMİR NABOKOV. QAÇQINLAR

Tanrı, gəzdim sənin dünyanı tamam,

Baxdım, yaladım da — acıdır, deyək,

Bir az…Qahirəni xatırlayıram,

Çəkmə təmizlərdim, küncə çökərək…

Bostonda tünlükdü, hamı vurnuxur,

Mən də rəqs edirdim, gəzib barları…

Darıxdım, İlahi! Görürəm yuxu,

Ağ yuxu…həndəvər tozağacları…

Cənnət vədi kimi şirin bir xəbər,
Qəzetdə haçansa qəfil görərəm.

Yada unudulan şəhərim düşər,

Tələsik, başaçıq götürülərəm!

Əfsus! Yaxın gedib ona baxarkən,

Tanıya bilmərəm… qovurar ağrı,

Anlamaram hətta yazıları mən:

Bu bolqar dilidir ya da bir ayrı…

Gəzərəm bağları, meydanları mən,

Gözlər irilənib, köhnəlib frak…

“Deyin bu məbədin adını, lütfən”,

Və yolkeçən cavab verər: “İsaak”.

Sonra dostlarına deyər: “Əcnəbi,

 İlişmişd – baxır, qalır məəttəl…”

Təzəlik duyaram, görsəm hər nəyi,
Və qürbətdəki tək qəlbim üzülər…

1921

ruscadn tərcümə

30-31. 08. 2024, Samara

++++++++++++++++

ВЛАДИМИР НАБОКОВ

БЕЖЕНЦЫ

 

     Я объездил, о Боже, твой мир,

     оглядел, облизал,- он, положим,

     горьковат… Помню пыльный Каир:

     там сапожки я чистил прохожим…

     Также помню и бойкий Бостон,

     где плясал на кабацких подмостках…

     Скучно, Господи! Вижу я сон,

     белый сон о каких-то березках…

     Ах, когда-нибудь райскую весть

     я примечу в газетке раскрытой,

     и рванусь и без шапки, как есть,

     возвращусь я в мой город забытый!

     Но, увы, приглянувшись к нему,

     не узнаю… и скорчусь от боли;

     даже вывесок я не пойму:

     по-болгарски написано, что ли…

     Поброжу по садам, площадям,-

     большеглазый, в поношенном фраке…

     «Извините, какой это храм?»

     И мне встречный ответит: «Исакий».

     И друзьям он расскажет потом:

     «Иностранец пристал, все дивился…»

     Буду новое чуять во всем

     и томиться, как вчуже томился…

 

             <1921>

 

 

 

ROBERT BERNS. ÜRƏYİM DOLU DƏRDDİR

Robert Burns

1.

Gözlərimdən yaş axır, ürəyim dolu dərddir,

Nə vaxtdan bəridir ki, bilmirəm sevinc nədir.
Dostsuzam, atılmışam, yükü tək çəkirəm mən,

Şirin mərhəmətli söz eşitmədim birindən.


2.

Sevgi, məzələrin var – mənim sevgim dərindir!

Sevgi, qüssən az deyil – iztirabın incidir!

İndi qan verir ancaq yarası ürəyimin,
Tezliklə döyüntüsü kəsiləcəkdir yəqin.

3.

Yenə də əvvəlki tək bəxtəvər olaydım, ah,

Yaşıl qala yanından axan çay qırağında!

Çünki orda gəzir o, Fillisini anaraq,

Göz yaşımı yalnz o, quruda bilər ancaq.

ingiliscədən tərcümə

23.08. 2024, Samara

++++++++++++

ROBERT BURNS

Wae Is My Heart


1.
Wae is my heart, and the tear’s in my e’e;
Lang, lang joy’s been a stranger to me:
Forsaken and friendless my burden I bear,
And the sweet voice o’ pity ne’er sounds in my ear.


2.
Love, thou hast pleasures — and deep hae I lov’d!
Love thou has sorrows — and sair hae I prov’d!
But this bruised heart that now bleeds in my breast,
I can feel by its throbbings, will soon be at rest.


3.
O, if I were where happy I hae been,
Down by yon stream and yon bonie castle green!
For there he is wand’ring and musing on me,
Wha wad soon dry the tear frae his Phillis’ e’e!

 

ALEKSANDR ARONOV. 1956-CI İL

Александр Аронов

Nə gecə, nə də xəlvət —

Mənə qəbir qazarlar.

Sonra mənim bəraət,
Fərmanımı yazarlar.

 +

Qayışın toqqasıyla,
Apperkotla vuran tək,
Sifətimə «yoldaş»lar,

Zərbələr endirəcək.

 +

Rəqs edib sümük üstdə,
Arvadı zorlayarlar.

Sonradan üzr istəyər,

Əfv edərlər sonralar.

 +

Deyərlər ki, gedirsən,

Azadlıq bəxş edərlər.

Qoyar əngimə kimsə,

Bəlkə burda da elə.

 +

Müstəntiq ağlayacaq,
Baş qoyaraq çiynimə.

Pozuldu ardıcıllıq:

Bizdə nədən sonra nə.

ruscadan tərcümə

01. 09.2024, Samara

++++++++++++++++

Александр Аронов

1956-й

Среди бела дня

Мне могилу выроют.

А потом меня

Реабилитируют. Читать далее

ALEKSANDR ARONOV. İT HAQQINDA NƏĞMƏ

Александр Аронов

Əgər it saxlamırsınız,
Verməz ona qonşu zəhər.

Dostla pozulmaz aranız,
Dostunuz yoxdursa əgər.

+

 Zərbçi guruldadır bası,
Şeypurçu misi mələdir,

Düşünün, işlədin başı,

Qazanc nədir, itki nədir.

+

Eviniz yoxdursa əgər,
Yanğından arxayınsınız.

Nə arvad özgəylə gəzər,

Əgər yoxsa arvadınız.

+

Yoxdursa əgər xalanız,

Qorxmursuz xala yox olar.

İndi ki, yaşamırsınız,
Deməli, ölməmək olar.

+

 Zərbçi guruldadır bası,
Şeypurçu misi mələdir,

Düşünün, işlədin başı,

Qazanc nədir, itki nədir.

1970-ci illər

ruscadan tərcümə

31. 08. 2024, Samara

QEYD:

Bu şeirə Mikael Tarıverdiyevin yazdığı mahnı Eldar Ryazanovun “Taleyin ironiyası və ya Həmişə təmizlikdə!” filmində səslənir.

+++++++++++++++++

АЛЕКСАНДР АРОНОВ

(1934-2001)

Песенка о собаке

Когда у вас нет собаки,

Её не отравит сосед,

И с другом не будет драки,

Когда у вас друга нет. Читать далее

ROBERT BERNS. KARRONDA MEHMANXANA PƏNCƏRƏSİNƏ YAZILMIŞ ŞEİR

Zavodlara baxmağa gəlməmişdik biz bura,
Ümid də eləmirdik ki, burda ağlımız artar.

Deyirdk cəhənnəmə getdəriyiksə sonra,
Dəhşətə çox gəlmərik, çünkit təcrübəmiz var.

 +

Sizin qapınızda biz girinc olanda ancaq,

Qapıçı hay vermədi, guya qulağı kardı.

Cəhənnəm qapısını bir gün döyməli olsaq,
Sizin heyvərə şeytan kaş qapıda duraydı.

28 avqust 1787

ingiiscədən tərcümə

25.08. 2024, Samara

+++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Verses Written on a Window of the Inn at Carron

We came na here to view your warks

  In hopes to be mair wise,

But only, lest we gang to hell,

  It may be nae surprise.

 

But when we tirled at your door,

  Your porter dought na hear us;

Sae may, shou’d we to hell’s yetts come,

  Your billy Satan sair us!

VLADİMİR NABOKOV. ŞEKSPİR

vladimir nabokov

Elizabet dövrünün bütün əyanları tək,
Parlayırdın, dəblərə sən də əməl edərək
Qırçınlı yaxalıqlar və baldırları sıxan,

Gümüşü atlas… Hamı necəydi, sən də elə,

Saqqal da paz şəkilli…Qısa plaşa belə
Bürünürdü ildırım, ilahidən şaxıyan.

Teatr vurnuxması, ötkəmdin, sənə yaddı,

Təəssüf eləmədən asan kənara atdın,

Hörülərək quruyan şöhrət çələngini sən,

Əbədi gizlədərək əbədi qorxunc, müdhiş duhanı,

Maska altında, fəqət bizə küyü vəhyinin,

Qalıb: kədəri mavrın yaşayır indiyəcən,

Falstafın sifəti – bir mal əmcəyi sayaq,

Rəssam ona bığ çəkib. Fırtına kimi coşan

Kral Lir…Sən burdasan, sən fəqət aldadaraq

Dünyanı və hamını, sənə lütfkar olan

Letanın sularında qərq edibsən əbədi

Bu nədir ki: sələmçi yaratdığın işlərə,
İmza atmağa – pulla – olmuşdu öyrəşikli,

Uill Şekspir ki, Kölgə rolunda oynayırdı,

Meyxanada yaşadı, öldü meyxanalarda,
Həzm eləyə bilməyib donuz başını yəqin…

Freqat fınxırırdı, tərk edirdin vətəni,

İtaliyanı gördün… nəğmə deyən tək orda,

Dəımir naxış dalından çağırdı qadın səsi,

Dəvət etdi balkona ucaboy ingilisi

Sənisə Veronanın küçələrində o an,
Üzürdü lumulu ay. Məndə həvəs var belə:
Təsəvvür edirəm ki, Don Kixotu yaradan,

Gülməli və qılıqlı düha təsadüfən səninlə

Söhbət edib bəlkə də, elə dəyişən zaman

Atları. Yəqin axşam mavidir, ilıqdır həm,

Meyxana arxasında gəlir quyudan bu dəm,
Saf vedrə cingiltisi.yayınma sualımdan,

Kimi sevmisən? Danış, kimin qeydlərində,
Xatırladılıb adın? izini qoyub gedən,

Az deyil miskin, rəzil qəlb yiyəsi, bilirsən,

Brantomu oxuyan, hər cür ada gələr rast,

Yambik ildırımların tanrısı, de, aç-ağart,
Şairsən yüzağızlı, ağlagəlməzsən həm sən.

Yox, zəruri saatda, hiss eləyəndə Tanrı
Qovur səni həyatdan, nəhayət, xatırladın,

Gizli əlyazmaları, sən əmin idin yəqin,

Rəzil damğası eldə gəzən danışıqların,

Sənin əzəmətinə yaxın da düşə bilməz,

Qərarsız tozu altda yaşarsa əsrlərin,

Ölməzliyin özü tək – simasız, həm də ölməz.

Getdin gülümsünərək… Uzaqlardadır yerin…

1924

Ruscadan tərcümə

27-29.08. 2024, Samara

QEYD:

Brandom —  Pierre de Bourdeille, seigneur de Brantôme (1540-1614). Ölümündən sonra nəşr edilmiş bir sıra memuar  əsərlərin müəllifi

 

1924 г.

Среди вельмож времен Елизаветы
и ты блистал, чтил пышные заветы,
и круг брыжей, атласным серебром
обтянутая ляжка, клин бородки —
все было, как у всех… Так в плащ короткий
божественный запахивался гром.
Читать далее

ROBERT BERNS. EDİNBURQA MÜRACİƏT

Robert Burns

1.

Edina! Qəlbisən Skotianın

Sarayların tarix, qalaların da.

Ayaqları altda orda monarxın,

Qanunvericilik quruldu orda:

Sahilləri boyu Erin gəzərkən,

Yabanı güllərə durub baxardım.
Möhtərəm kölgənə sığınaraq mən,

Tənha fikrə gedər, gah oxuyardım.

2.

Tükənmir dopdolu çay kimi sərvət,

Səylə çalışmağa iş var hər kəsə.

Incəlik hər yerdə, həm də əzəmət,

Memara fəxrdir, nə tikilirsə.

Doğma göylərindən gəlib Ədalət,
Alidir sərtliyi, mərhəməti həm.

Qartal gözləriylə bu yerdə Məktəb,
Sadə mənzilimdə öyrənir Elm.

3.

Edina, övladın açıq, mehriban,

Qərib qarşılanır xoş üzlə burda.

Geniş baxışlıdır burda çox insan,

Dar, ucqar vadidı yaşasalar da;

Kədərə həssasdır hələ də hər kəs,

Dilsiz, təvazölü Ləyaqətə də:

Heç zaman onlarda mənbə tükənməz,

Həsəd ləkələyər onları nə də!

4.

Qızlar xoş yerişli, ağbənizlidir,
Qızıl yay göyü tək hər biri parlar.

Şehli ağ çiçəyə görən bənzədir,

Onlara baxmağın şirin həzzi var!

Qəşəng Bernet edir görəni heyran,

Səmavi gözəllik var bədənində.

Sevgi Tanrısıdır onu yaradan,

İlhahi iş görüb həqiqətən də.

5.

Uzaqda parlayır sənin sərt qalan,

Güdür harda hansı təhlükələr var.

Ağır döyüşlərdə yaralar alan,

Cəsur veterana bu qala oxşar:

Maneələr geniş, divarlar qalın,

Yerləri möhkəmdir sərt qayalarda,

Həmlələr görübdür bu qala çılğın,

Çox işğalçı qoyub canını burda.

 

6.
Riqqətli fikirdən yaş axıdıram,

Möhtəşəm qübbəni belə görüncə.

Şanlı Skotiya krallarına

Ora mənzil idi çox illər öncə.

Həyat çox dəyişdi o vaxtdan bəri!

Kral adı torpaq altdadır indi!

Zavallı sülalə gəzir sərsəri!

Qanunsa qışqırır: “Olan düz idi!”

7.

Skotianın şirli bayrağı altda,

Yağı sırasını deşib yaranlar,

Sizi izləyirəm, ürəyim odda:

Bir kəndli şairəm, kim bilir ancaq,

Tərk edib komanı babalarım da,
Bəlkə də təhlükə qapını alcaq,

Sizin babaların durub dalında!

8.

Edina! Qəlbisən Skotianın

Tarixdir sarayların, şanlı qalaların da.

Ayaqları altda orda monarxın,

Qanunvericilik quruldu orda:

Sahilləri boyu Erin gəzərkən,

Yabanı güllərə durub baxardım.
Möhtərəm kölgənə sığınaraq mən,

Tənha fikrə gedər, gah oxuyardım.

ingiliscədən tərcümə

17-19.08. 2024, Samara

+++++++++

ROBERT BURNS

Address To Edinburgh

1.

Edina! Scotia’s darling seat!
All hail thy palaces and tow’rs,
Where once, beneath a Monarch’s feet,
Sat Legislation’s sov’reign pow’rs:
From marking wildly-scatt’red flow’rs,
As on the banks of Ayr I stray’d,
And singing, lone, the ling’ring hours,
I shelter in thy honor’d shade.

 


2.
Here Wealth still swells the golden tide,
As busy Trade his labours plies;
There Architecture’s noble pride
Bids elegance and splendour rise:
Here Justice, from her native skies,
High wields her balance and her rod;
There Learning, with his eagle eyes,
Seeks Science in her coy abode.
Here Justice, from her native skies,
High wields her balance and her rod;
There Learning, with his eagle eyes,
Seeks Science in her coy abode.


3.
Thy sons, Edina, social, kind,
With open arms the stranger hail;
Their views enlarg’d, their lib’ral mind,
Above the narrow, rural vale;
Attentive still to Sorrow’s wail,
Or modest Merit’s silent claim:
And never may their sources fail!
And never Envy blot their name!


4.
Thy daughters bright, thy walks adorn,
Gay as the gilded summer sky,
Sweet as the dewy, milk-white thorn,
Dear as the raptur’d thrill of joy!
Fair Burnet strikes th’ adoring eye,
Heav’n’s beauties on my fancy shine:
I see the Sire of Love on high,
And own His work indeed divine!


5.
There, watching high the least alarms,
Thy rough, rude fortress gleams afar;
Like some bold vet’ran, grey in arms,
And mark’d with many a seamy scar:
The pond’rous wall and massy bar,
Grim-rising o’er the rugged rock,
Have oft withstood assailing war,
And oft repell’d th’ invader’s shock.


6.
With awe-struck thought and pitying tears,
I view that noble, stately dome,
Where Scotia’s kings of other years,
Fam’d heroes! had their royal home:
Alas, how chang’d the times to come!
Their royal name low in the dust!
Their hapless race wild-wand’ring roam!
Tho’ rigid Law cries out: ‘ ‘Twas just!’


7.
Wild beats my heart to trace your steps,
Whose ancestors, in days of yore,
Thro’ hostile ranks and ruin’d gaps
Old Scotia’s bloody lion bore:
Ev’n I, who sing in rustic lore,
Haply my sires have left their shed,
And fac’d grim Danger’s loudest roar,
Bold-following where your fathers led!


8.
Edina! Scotia’s darling seat!
All hail thy palaces and tow’rs,
Where once, beneath a Monarch’s feet,
Sat Legislation’s sov’reign pow’rs:
From marking wildly-scatt’red flow’rs,
As on the banks of Ayr I stray’d,
And singing, lone, the ling’ring hours,
I shelter in

 

 

VLADİMİR NABOKOV. «MƏNİMLƏ ŞƏFFAF OL VƏ SADƏ OL HƏM…»

Mənimlə şəffaf ol və sadə ol həm,

Mənə qalan sənsən həyatda indi.

Evim yandırılıb, qırılıb meşəm,

Orda ki, baharım dumanlanırdı.

 +

Tozağaclarını ağacdələndi,

Mürgüdən oyadan… ümidsiz hərbdə
Döyüşən dostumu orda itirdim,

Sonrasa itirdim vətənimi də.

 +

Mənə xülyalardı yuxuda həmdəm,
Yava qadınlarlara gəzdim üzdə mən.

Fikir dağıdırdım dağlara hərdən,

Nəğmələr itirdim dənizlərdə mən.

 +

Keçmişi anaraq qüssələnirəm.

Sənin ocağının indi başında,

Mehriban, səmimi ol, unutma həm,

Səndən özgə yoxdur heç kimim daha.

12 noyabr 1919

ruscadan tərcümə

  1. 08. 2024, Samara

++++++++++++++++

ВЛАДИМИР НАБОКОВ

Будь со мной прозрачнее и проще

     Будь со мной прозрачнее и проще:

     у меня осталась ты одна.

     Дом сожжен и вырублены рощи,

     где моя туманилась весна, Читать далее

ROBERT BERNS. ŞILTAQ XASİYYƏTİ İLƏ TANINMIŞ XANIMA MONODİ

Robert Burns

1.

Bir zaman  od püskürən sinə buz kimi indi!

Ənlikdən alışardı avazımış yanaqlar!

Əkssədası yoran dil susubdur əbədi!

Tərifə öyrəşikli qulaq həmişəlik kar!

2.

Ürək məskən olubsa əgər qüssəyə, dərdə,

Nə dostluq var deməli, nə incə bağlılıq var.

Bənsər sənin taleyin, Mariya, müsibətə,

Yaşadın – sevilmədin, öldün – yox ağlayanlar.

3.

Sevgiyə, Cazibəyə, Ədəbə səslənmirəm,
Biganə və sərt idin, yaş tökmədin bir gilə.

Gəlsin dəlilyinin həqiqi varisləri,

Soyuq qəbrini örtsün Mariyanın çiçəklər.

4.

Bağı gəzib axtaraq hər səfeh çiçəyi də, dərək

Yığaq alaq otunu, görsək meşədə birdən.

Yığaq ancaq xüsusən gicitkəni biz gərək,
Peşman olurdu çünki bir dəfə yaxın gedən.

5.

Mərmərdən büst qoyarıq ölçərək-biçərək biz, ,
Burda Şöhrətsevərlik məzələnər lirada!
Qənimətin üstünə nizəli atılar Qeyz

Nifrət ikrahla onun qəzəbini yatırdar!

EPİTAF

Üzücü saymazlığın yatır qurbanı burda,

Bir vaxt o, kəpənəkdi, şəndi, şölələnirdi.
Olsaydı müdrik əgər, hörməti də olardı,

Və olsaydı xeyirxah, qədri də bilinərdi.

ingiliscədən tərcümə

14-15. 08. 2024.     Samara

QEYD:

Monodi – şəxsin ölümünə həsr edilmiş hüznlü şeir

++++++++++++++

ROBERT BURNS

Monody
ON A LADY (MARIA RIDDELL) FAMED FOR HER CAPRICE

1.
How cold is that bosom which Folly once fired!
How pale is that cheek where the rouge lately glisten’d!
How silent that tongue which the echoes oft tired!
How dull is that ear which to flatt’ry so listen’d!

2.
If sorrow and anguish their exit await,
From friendship and dearest affection remov’d,
How deadly severe, Maria, thy fate!
Thou diedst unwept, as thou livedst unlov’d.

3.
Loves, Graces, and Virtues, I call not on you:
So shy, grave, and distant, ye shed not a tear.
But come, all ye offspring of Folly so true,
And flowers let us cull for Maria’s cold bier!

4.
We’ll search through the garden for each silly flower,
We’ll roam thro’ the forest for each idle weed,
But chiefly the nettle, so typical, shower,
For none e’er approach’d her but rued the rash deed.

5.

We’ll sculpture the marble, we’ll measure the lay;

  Here Vanity strums on her idiot lyre;

There keen Indignation shall dart on his prey,

  Which spurning Contempt shall redeem from his ire.

THE EPITAPH

Here lies, now a prey to insulting neglect,
What once was a butterfly, gay in life’s beam:
Want only of wisdom denied her respect,
Want only of goodness denied her esteem.