Архивы

HANS SAKS. YAXŞI NİKAH VARMI

Hans Sachs

(1494-1576)

YAXŞI NİKAH VARMI

Bir dəfə bir qraf kral Alfonsa,
Sual verdi: “Varmı yaxşı nikahlar?”.

Kral dedi: “Olur, ər əgər karsa.

Üstəlik arvad da gərək kar ola.

Qraf dedi: “Bunu mənə başa sal:
Əgər iki şikəst nikahlanırsa,

Necə xoşbəxt olar bu zavallılar?

Kral dedi: “Kişi kar olsa əgər,
Heç zaman, heç yerdə eşitmir heç nə,

Deməli, eşidə bilməyir bu ər,

Arvadı nə qədər evdə deyinə,

Süfrənin başında, ya da yataqda.

Savaşdan, boğuşdan azad, bəxtəvər.

Sakit və mehriban keçər həyat da.

“Elə eyni şeydir qadınlarla da.
Gözünün işığı gedir elə ki,

Ərini izləyə bilmir o daha.

Qısqanclıq əzabı nə də o çəkir.

Bilmir hara gedir, niyə gedir ər.

Xoşbəxtdir bu arvad etibarında,

Belə nikahlarda ömür xoş keçər.

5 sentyabr 1547

almancadan tərcümə

22. 07. 2021, Samara

==============

Was die Eh’ gut macht

Den König Alphons thät einst fragen
Ein Graf, wann Eh’leut’ friedlich sind?
»Wenn taub der Mann wird,« thät er sagen,
»Und wenn das Weib wird völlig blind.«
Der Graf sprach: »Mir erklären thut,
Warum nach diesen beiden Plagen
Die Eh’ erst friedlich wird und gut?«

Der König sprach: »Merk’, wenn der Mann
Wird taub, hört er an keinem Ort,
Dieweil er nichts mehr hören kann,
Des Weibes spitzig böse Wort,
Im Bette nicht und nicht bei Tisch.
Frei ist er alles Zankens dann,
Lebt ruhig, friedlich, still und frisch.

»Und eben so ist’s mit der Frauen:
Sobald dieselbe völlig blind,
Dem Manne nicht mehr kann nachschauen,
Sobald sie Eifersucht gewinnt,
Wohin er geh’ und was er thu’,
Dann muß sie ihm in allem trauen,
Und in der Ehe gibt es Ruh’.«

  1. September 1547.

HENRİX HEYNE. «ƏSLİNDƏ ÖLMÜŞDÜLƏR…»

Bir-birini sevsə də onlar, bunu nədənsə,
Yoxdu iradələri etiraf eləməyə.

Elə bil yağıydılar üzdə, ancaq içdəsə,
Hər ikisi eşqdən hazır idi ölməyə.

Bir-birindən, nəhayət, ayrıldılar; haçandan,

Onlar yuxuda yalnız  görüşə bilərdilər.

Əslində ölmüşdülər onlar, həm də ki, çoxdan,

Müsibətdən özləri tutmamışdılar xəbər.

Almancadan tərcümə

21. 07. 2021, Samara

===================

Sie liebten sich beide, doch keiner
Wollt’ es dem andern gestehn;
Sie sahen sich an so feindlich,
Und wollten vor Liebe vergehn.

Читать далее

HENRİX HEYNE. «ŞAİRƏM, BİR ALMAN ŞAİRİYƏM MƏN…»

Elə ki çıxıram mən səhər erkən,

Evinin yanından yolum düşür həm,
Pəncərə önündə səni görərkən,
Bil ki, sevinc dolur qəlbimə, körpəm.

Gözəl qara-qonur gözlərinlə sən,

Sorğuya çəkirsən məni uzaqdan:

“Kimsən, söylə mənə, nə istəyirsən?

Söylə qərib insan, azarlı insan.”

“Şairəm, bir alman şairiyəm mən,

Alman torpağında tanınır adım.

Mənim də adımı çəkəcək hökmən,
Böyük şairləri sayan hər adam.

Körpəm, ürəyimi üzən ağrıdan,

Bizdə çoxlarında tapılar elə.

Müdhiş ağrılardan danışan insan,
Mənim ağrımı da gətirsin dilə.

almancadan tərcümə

19.07. 2021, Samara

——————————

Wenn ich an deinem Hause
Des Morgens vorübergeh,
So freut’s mich, du liebe Kleine,
Wenn ich dich am Fenster seh.

Читать далее

HENRİX HEYNE. MƏKTUB

Yox, yazdığın bu məktub,

Məni qorxutmayacaq.
 Mənə sevgin soyuyub,

Uzun yazırsan ancaq.

Mətn – on iki vərəq,
Kiçik kitaba oxşar,

Həm də gərəksiz — əgər,

Ayrılmaq qərarı var.

Almancadan tərcümə

19.07. 2021, Samara

Der Brief, den du geschrieben,
Er macht mich gar nicht bang;
Du willst mich nicht mehr lieben,
Aber dein Brief ist lang.

Читать далее

HENRİX HEYNE. «HƏM KÜTDÜR, HƏM KORDUR BİZİM BU DÜNYA…»

Henrix HEYNE

(1797-1856)

“Lirik intermezzo” silsiləsində

Həm kütdür, həm kordur bizim du dünya,

Kütlüyü, korluğu artır yenə də.

Sənin, gözəl balam, deyir ki, guya,
Yaxşı heç nə yoxdur xasiyyətində.

Bu küt və kor dünya, əzizim, səni,

Anlamaz, ömür də keçər beləcə.

Duymur əllərinin incəliyini,
Bilmir öpüşlərin yandırır necə.

almancadan tərcümə

19.07. 2021, Samara

================

Die Welt ist dumm, die Welt ist blind,
Wird täglich abgeschmackter;
Sie spricht von dir, mein schönes Kind,
Du hast keinen guten Charakter.

Die Welt ist dumm, die Welt ist blind,
Und dich wird sie immer verkennen;
Sie weiß nicht wie weich deine Arme sind,
Und wie deine Küsse brennen.

RAYNER MARİA RİLKE. QONŞUM TANRI…

rilke-rainer-maria (1).

Qonşum Tanrı, mən sənin qapını belə bərkdən,
Buna görə döyürəm gecədə neçə dəfə:

Səs gəlmir otağından, nəfəs duyulur  nə də,

Bilirəm onda təksən.

Bəlkə bir ehtiyacın var nəyəsə bu zaman,,

Bəlkə təşnə yandırır, yox dolu cam gətirən?

Həmişə ayaqdayam, bir him elə mənə sən,

Gələrəm yubanmadan.

Bizi bir-birimizdən ayırır nazik divar,

Axı ola bilər ki, hökmüylə təsadüfün,
Ya sənin, mənim ya da içimdən haray qopar
Çökər böyrü üstünə,

Divar səs çıxarmadan.

Sənin şəkillərindən qurulub yaradılan.

Və elə bil addılar önündə şəkillərin

Məndəki dərinliyə səni, Tanrı. Səni tanıdan,
İçimdəki bu işıq  alışarsa bir zaman,

Elə çərçivələrdə tükənər, çiliklənib.


Anbaan öləziyən duyğularımsa mənim,

Sərsəriydi və səndən düşüb aralı çoxdan.

1899

 almancadan tərcümə

15.02. 2021, Samara

Du, Nachbar Gott

Du, Nachbar Gott, wenn ich dich manches Mal
in langer Nacht mit hartem Klopfen störe, —
so ists, weil ich dich selten atmen höre
und weiß: Du bist allein im Saal.
Und wenn du etwas brauchst, ist keiner da,
um deinem Tasten einen Trank zu reichen:
ich horche immer. Gib ein kleines Zeichen.
Ich bin ganz nah.

Nur eine schmale Wand ist zwischen uns,
durch Zufall; denn es könnte sein:
ein Rufen deines oder meines Munds —
und sie bricht ein
ganz ohne Lärm und Laut.

Aus deinen Bildern ist sie aufgebaut.

Und deine Bilder stehn vor dir wie Namen.
Und wenn einmal in mir das Licht entbrennt,
mit welchem meine Tiefe dich erkennt,
vergeudet sichs als Glanz auf ihren Rahmen.

Und meine Sinne, welche schnell erlahmen,
sind ohne Heimat und von dir getrennt.

22.9.1899, Berlin-Schmargendorf

RAYNER MARİA RİLKE. «GÖZLƏRİMİ ÇIXARSAN…»

rilke-rainer-maria (1)

Gözlərimi çıxarısan, səni görərəm yenə,
Qapa qulaqlarımı —  mən səni eşidərəm.

Ayaqlarımdan olsam, yenə yetərəm sənə,

Dilsiz də and içərəm sənə olan eşqimə.

İki qolumu qırsan, düşsəm də hərəkətdən,

Alaram ağuşuma səni ürəyimlə mən.
Beynim döyünər, əgər ürəyimi saxlasan.

Yaxsan əgər beynimi oda-alova birdən,

Hopub damarlarıma sən qanımla axarsan

1901

almancadan tərcümə

13.02. 02. 2021, Samara

Lösch mir die Augen aus

Lösch mir die Augen aus: ich kann dich sehn,
wirf mir die Ohren zu: ich kann dich hören,
und ohne Füße kann ich zu dir gehn,
und ohne Mund noch kann ich dich beschwören. Читать далее

HERMAN HESSE. QƏRAR

hesse-13044-portrait-medium

Yetər dolaşdığım  toranda daha,

Burda cavabı yox suallarımın,

Tərk edəm, nəhayət, gərək buranı.
Dincələm, dəhşəti qoyub arxada.

Var-gəllə günləri keçirmişəm tək,

Dalana dirəndim, çıxış axtarıb,

Azdım toranlıqda, işıq axtarıb.

Qaranlıq otaqda bağlı uşaq tək

Uzaqdan gözümə  közərti dəyir,

Yetir işıq mənə, yarıb zülməti.

Gedərəm, arxada qoyub dəhşəti,
Taparam işığın gəldiyi yeri.

1906

almancadan tərcümə

12.02. 2021, Samara

Entschluss

Ich will nicht laenger in dem Dunkel tasten
Das meinen Fragen keine Antwort hat
Ich will mich endlich still von dieser Statt
Des Grauens trennen und auch einmal rasten Читать далее

RAYNER MARİA RİLKE. “AXIRINCI EVİ BU KƏNDİN…”

rilke-rainer-maria (1)

Axırıncı evi bu kəndin elə

Tənhadır, dünyada sanki son evdir.

Dayanıb qonuşmur yol da bu kəndlə,
Astaca gecənin qoynuna gedir.

Yalnız aralıqdır balaca xırdaca bu yurd,

İki uzaqlığa, təlaş, bədduyum,

Yolu da evlərdən gedir aralı.

Kənddən çıxanların bitməyir yolu,
Yəqin ki, ölüblər yoda çoxları.

1901

Almancadan tərcümə

09-10.02. 2021, Samara

In diesem Dorfe steht das letzte Haus

In diesem Dorfe steht das letzte Haus
so einsam wie das letzte Haus der Welt. Читать далее

HERMAN HESSE. YALAN DEYİRMİŞƏM…

hesse-13044-portrait-medium

Yalan deyirmişəm! Qoca deyiləm!

Hələ ki, həyatdan doymamışam mən

Haçan gözəl qadın çöhrəsi görəm,

Yenə ruh oyanır, nəbz aşır həddən.

Yuxumda qadınlar isti və çılpaq,
Yaxşıları olur, adiləri də.

Divanə valsların taktları oynaq,

Eşq odu soyumur səhərə qədər.

Hələ bir sevgi də arzularam mən,

Həm təmiz, həm məsum bir gözəlliyə.

Hər yada düşəndə məni inlədən,
O ilk və müqəddəs eşqə bənzəyə.

1901

almancadan tərcümə

09.02. 2021, Samara

Ich log

Ich log! Ich log! Ich bin nicht alt!

Ich bin nicht satt vom Leben,

Mir macht jede schoene Frauengestalt

Noch Puls und Gedanken erheben.

Mir traeumt noch von Weibern heiss und nackt,

Von guten und von schlechten,

Von wilder Walzer brillantem Takt

Und von verliebten Naechten.

Mir traeumt von einer Liebe sogar,

Einer schweigsam schoenen und reinen,

Wie jene erste heilige war,

und ich kann noch um sie weinen.