Архивы

ROBERT BERNS. ROBERT FERQYUSONUN PORTRETİ ALTINDA YAZILMIŞ MİSRALAR


1787-ci ilin 19 martında Edinburqda Ferqyusonun kitabının gənc xanıma bağışlanan nüsxəsində


Lənət nankor o kəsə ki, həzz alır nəğmədən,
Nəğməni yaradanı ancaq ac qoya bilir!

Kiçik bir qardaşın say bədbəxtlikdə məni sən,

Böyük qardaş sayıram səni sənətdə də, bil.

Taleyini anınca göz yaşım axır yenə,

Belə qəddarlıq görürü dünyadan niyə Şair,

O, həssaskən dünyanın bütün nəşələrinə?

1787

ingiliscədən tərcümə

16. 08. 2024, Samara

++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Verses Written under the Portrait of Fergusson

 

The poet, in a copy of that author’s works presented

to a young lady in Edinburgh, March 19, 1787.

 

CURSE on ungrateful man, that can be pleas’d,

And yet can starve the author of the pleasure!

O thou, my elder brother in misfortune,

By far my elder brother in the Muses,

With tears I pity thy unhappy fate!

Why is the Bard unpitied by the world,

Yet has so keen a relish of its pleasures?

 

ROBERT BERNS. BİR DƏFƏ YAY AXŞAMI

Bir dəfə yay axşamı çıxdım çöldə gəzim mən,

Zurnalar çalınırdı, gənclər əylənirdilər.

Vəfasız yarımı da gördüm orda şənlənən,

Qəlbimin yarasından qan açıldı yenidən.

2.

Sevincim də gedəcək, o, tərk edirsə məni,

Şikayət eləmərəm, üzülsəm də nə qədər.

Arzulayaram tapım mən də bir özgəsini,

Azara sala bilməz məni heç vaxt bir nəfər.

3.

Ağlamaqdan yatmaran dan sökülənə qədər,

Göz yaşım tökülərdi yağış tək, dolu sayaq.

Partlayard ürəyim ağlamasaydım əgər,

Ah, dözülməz ağırdır sevərkən aldanılmaq!

4.

O məni tamahından pula görə atsa da,

Onun qazandığına həsəd aparmıram mən.

Kədərim ürəyimi nə qədər ağrıtsa da,

O edən xəyanəti eləmərəm heç zaman.

ingiliscədən tərcümə

13-14. 04. 2024, Samara

++++++++++++++

ROBERT BURNS

As I was a wand’ring

1.
As I was wand’ring ae midsummer e’enin
The pipers and youngsters were makin their game,
Amang them I spyed my faithless fause luver,
Which bled a’ the wounds o’ my dolour again.
Читать далее

FERQYUSSONUN XATIRƏSİNƏ BERNSİN QOYDUĞU QƏBİRDAŞI ÜSTÜNDƏ YAZI

Robert Burns

Nə mərmər abidə, nə təmtəraqlı yazı var,

Nə canlı tək görünən büst, bəzəkli vaz nə də.

Zavallı Şotlanda bu sadəcə daş anladar,
Burda böyük şairi onun yatır qəbirdə.

 +

Acı taleyinə yas tutur duyğulu gənclik:
İlhamından yaranan nəğmə hərçənd möhtəşəm,

Nə dəbdəbə, nə Sərvət, fəqət, deyildi sənlik,

Eyni şəxs aclıq çəkir, pərəstiş edilir həm.

 

ingiliscədən tərcümə

15. 08. 2024, Samara

QEYD:

Robert Fergusson (sent. 5, 1750, Edinburgh, Scot. —okt. 16, 1774, Edinburgh)  — 18-ci əsrin görkəmli şotland şairi

+++++++++++++++

ROBERT BURNS

Inscription on the Tombstone Erected By Burns To The Memory Of Gergusson

 

No sculptur’d marble here, nor pompous lay,

  ‘No storied urn nor animated bust;’

This simple stone directs pale Scotia’s way

  To pour her sorrows o’er her Poet’s dust. Читать далее

ROBERT BERNS. BİTƏN 1788-Cİ İLƏ ELEGİYA

Lord ya kral ölə — saxlamıram yas,

Qoy ölsün — ölməyə doğulur hər kəs;

Fəqət düşünürsən —  fikir sarsıdır:

Ağalar, il bitib heçliyə vardı!

Kiçik ərazində, ah, səksən səkkiz,

Müdhiş hadisələr yer aldı saysız!
Nə qədər kef aldın sən əlimizdən,

Bizi saldın ağır vəziyyətə sən!

Təzə kralıyla çaş qalıb İspan,

Qoca dişsiz itim köçdü dünyadan;

Çəkişir Pitt ilə Foks durmadan,
Beçələri kimi bizim arvadın.

Biri lap oyundur, bəladır başa

Mədəni yanaşır ancaq anaşa;

O biri dikbaşdır, çox nəcib deyil,
Hərçənd eşələmir o, peyinliyi.

Kürsülərə qalxan moizəçilər,

Qışıqrın, səsiniz batana qədər.

Yaxşı yola salın səksən səkkizi

Yaxşı qazanc verib yedirtdi sizi:

Həm pul almısınız, həm yemək-içmək,

Sizdən əvəzində az oldu dəstək!

Sizsə göz yaşını silin, a qızlar,
İçinizdə çoxlu dost itirən var,

Gəldi əlinizə xeyli ötən il,

O qazanclı günlər qayıdan deyil.

Baxın, bu mal-qara, bu da qoyunlar,
Necə küt və həqir sürünür onlar!

Torpağın özü də ağlaylr indi,

Embro çeşmələri çünki tükəndi!
Səksən doqquz, sənsə hələ körpəsən,
Çox şey öyrənərsən, ümidliyəm mən.

Davran ehtiyatla, saqqalsız oğlan,

Ata kürsüsünü indi tutmusan:

Qandal-buruntaqlı Regent nə gərək?

Azad, müstəqil ol sən də atan tək.

O çəkən planla işini qur sən,

Onunku tək yaxşı ola nəticən!

Alınar, -zünü əsirgəməsən.

01 yanvar 1789

ingiliscədən tərcümə

11-12. 08. 2024, Samara

++++++++++++++

ROBERT BURNS

Elegy On The Departed Year, 1788.

 

 

For lords or kings I dinna mourn;
E’en let them die — for that they’re born;
But O, prodigious to reflect,
A towmont, sirs, is gane to wreck!
O Eighty-Eight, in thy sma’ space
What dire events hae taken place!
Of what enjoyments thou hast reft us!
In what a pickle thou hast left us!

The Spanish empire’s tint a head,
An’ my auld teethless Bawtie’s dead;
The tulye’s teugh ‘tween Pitt and Fox,
An’ our guidwife’s wee birdie cocks:

The tane is game, a bluidie devil;
But to the hen-birds unco civil;

The tither’s something dour o’ treadin,

But better stuff ne’er claw’d a midden.

  Ye ministers, come mount the poupit,

An’ cry till ye be hearse an’ roupet,
For Eighty-Eight, he wished you weel,
An’ gied ye a’ baith gear an’ meal:
E’en monie a plack and monie a peck,
Ye ken yoursels, for little feck!

 Ye bonie lasses, dight your een,
For some o’ you hae tint a frien’,
In Eighty-Eight, ye ken, was taen
What ye’ll ne’er hae to gie again.

Observe the vera nowte an’ sheep,
How dowff an’ dowilie the creep!
Nay, even the yirth itsel does cry,
For Embro’ wells are grutten dry

O Eighty-Nine, thou’s but a bairn,
An’ no owre auld, I hope, to learn!
Thou beardless boy, I pray tak care,
Thou now has got thy Daddie’s chair:

 

O Eighty-Nine, you are but a child,
And not too old, I hope, to learn!
You beardless boy, I pray take care,
You now have got your Daddy’s chair:

 

Nae hand-cuff’d, mizzl’d, half-shackl’d Regent,
But, like himsel, a full free agent,
Be sure ye follow out the plan
Nae waur than he did, honest man!
As muckle better as ye can.


January 1, 1789

ROBERT BERNS. QRAF SELKİRKİN EVİNDƏ ŞÜKRANLIQ DUASI

Kiminsə yeməyi var, yeyə bilmir o hərçənd,

Yeməyi yuxusunda yeyə bilənsə görür.

Bizim yeməyimiz var, diş və iştahımız həm,
Buna görə də sənə, ulu Tanrı, min şükr!

ingiliscədən tərcümə

13.08. 2024, Samara

+++++++++++++=

Robert Burns
The Selkirk Grace

Some hae meat, and canna eat,

          And some wad eat that want it,

But we hae meat and we can eat,

          And sae the Lord be thankit.

ROBERT BERNS. DAMFRİZƏ SƏFƏR ETMİŞ MAESTRO QAUYA


1.

Xoş gəldin, xoş gəldin, çalğıda ustad!

Tapılmaz Şotlandda elə əsi bard,
Nəğmələr qoşmasın sənin şəninə,

Şanlı skripkanı eşidən saat!

 2.

Bu dünya nədir ki – yorğumluq, hüzn,
Qüssə və yorğunluq, çox zaman üzür —

Bu dünya nədir ki – yorğunluq, hüzn,

Qəmlə, yorğunluqla dolu ömür-gün!

 3.

Bu, yorğunluq, hüzn dolu dünyadır,

Şimal, cənub, şərq, qərb – nə fərqi vardır?

Şikayət, etiraz etmərik ancaq,

Varsansa, skripkan dinirsə harda.

4.

Ruhani söyləsin moizəsini,

Müdrik professor desin dərsini —

Bacarmaz heç biri aça sirrini,

Stradivarinin skripasının.

5.

Ürək darıxdıran, qıcıqlandıran,

Şeylər oxusunlar onlar hər zaman.

Ömrün kabalistik tapmacasıyla,

Başları qarışsın onların hələ.

6.

Qoy özlüklərində oxusun onlar,

Kredoları da bəlkə yaranar;

Zamandır, göstər nə məharətin var,

Köklə bərabərsiz skripkanı sən.

7.

Şübhəm var, sehrkar çubuğu belə,

Qou mocüzəsi yarada bilə,

Haçan ki, şığımla kaman çəkilər,

Gələr skripkası haçan ki, dilə.

8.

Pərilər dəsdəsi gösəl rəqs edir,

Hoppanır yüngülcə, yallı da gedir,

Pərilər dəstəsi gözəl rəqs edir,
Maestro özü ortada indi.

9.

Süzür mahiranə necə də onlar,

Elə bil oynamır, at oynadırlar,

Dönürlər, irəli gah atılırlar,

Ustad skripkaya kaman vuranda.

10.

Yüngül şotland rəqsi ya qəmli hava,

Kimin qüdrəti var sənə çatmağa?

Bir çəngə tükdə gör var necə qüvvə,
Necə skripkanı gətirir dilə!

11.
Götürək lyutnanı, ya da liranı,
Yöndəmsiz, qurudur səsi onların.

Dinləyən lyutnanı ya da liranı,
Deyər ki, mənasız cəfəngiyatdır!

12.

Nə səs var lirada ya llyutyada,
Piano, fleyta ya da zurnada –

Sən həm hər birindən, həm hamısından,
Üstünsən sehrli skripkanla tək.

13.

Gözəl nəğmələri çaldığın zaman,
Tapılmaz biganə qalan bir insan.

Xatirələrindən qopan, oyanan
Səslər skripanda dönür nəğməyə.

14.

Sənə tərifini qıymayan nadan,
Bir daş parçasıdır, nə ruh var nə can.

Sənin yarın qədər əgər bir insan,
Skripka çalarsa, yaşar əbədi.

1787

ingiliscədən tərcümə

08-09. 2024, Samara

+++++++++++++

ROBERT BURNS

To Mr. Gow, Visiting Dumfries

1.

Thrice welcome, king o’ rant and reel!
Whaur is the bard to Scotia leal
Wha wadna sing o’ sic a chiel
And sic a glorious fiddle!
Читать далее

ROBERT BERNS. TEM QLEN

Robert Burns

1.

Ürəyim partlayır, əziz bacım, bil,

Mənə bir məsləhət gərək verəsən.

Hamını küsdürmək heç insaf deyil,

Bəs onda nə edim Tem Qlenlə mən?

2.

Bu gözəl insanla, düşünürəm ki,
Kasıblığa da mən dözərəm asan,

Əgər Tem Qlensə ürəyimdəki,

Neynirəm əllərim pulla oynasın?

3.

Elə bu Louri, bu lord Dyumeller:
Rəftarı kopuddur, xoşuma gəlmir.

Pulundan danışar, özünü öyər,
Ancaq Tem Qlen tək rəqs edə bilmir.

4.

Dəng eləyir məni həmişə anam,

Cavan oğlanlarla sayıq ol deyir.

Oğlan aldadandır, sonra da atan —

Mənim Tom Qlenim, yox, belə deyil!

5.

Atamsa deyir ki, mən onu atsam,

Mənə o, yüz marka verəcək hökmən.

Bu iş taleyimin yazısıdırsa,

Necə əl çəkərəm mən Tem Qlendən?

6.

Valentin gününün axaşamı dünən,

Sanki ürəyimdə yel əsdi birdən,

Üç dəfə fal açdım, hər üçündə də,
Onun yazılmışdı adı: Tom Qlen.

7.

Durdum Halloində mən gecə yarı,

Donumun qolları yaşdı yenə də.

Gəldi evə yaxın onun oxşarı,

Vardır şalvavarından Rom Qlenin də!

8.

Mənə məsləhət ver, bacım, yubanma,

Ən sevimli qara toyuğumu mən,
Sənə verəcəyəm, şərti var amma:

Əziz Tem Qlenə ərə get desən.

1788

ingiliscədən tərcümə

09-10. 2024, Samara

+++++++++++++++

ROBERT BURNS

Tam Glen

1.

My heart is a-breaking, dear tittie,
Some counsel unto me come len’,
To anger them a’ is a pity,
But what will I do wi’ Tam Glen?
Читать далее

ROBERT BERNS. TİBBİ DANBAR

Robert Burns

Gəzərsənmi mənimlə, sevimli Tibbi Danbar,
Gəzərsənmi mənimlə, sevimli Tibbi Danbar?

Karetada gəzdirim, yoxsa mindirim ata?

Sevimli Tibbi Danbar, əl-ələ gəzək ya da?

Vecimə deyil dədən, torpaqları, pulu da,
Nəslin necə əsilli, nəcabətli ola da.

Sənə də eynidirsə nəyim yoxdur, nəyim var,

Gəl əynindəki donda, sevimli Tibbi Danbar.

1789

ingiliscədən tərcümə

08.08. 2024, Samara

++++++++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Tibbie Dunbar

 

O wilt thou go wi’ me, sweet Tibbie Dunbar?

O wilt thou go wi’ me, sweet Tibbie Dunbar?

Wilt thou ride on a horse, or be drawn in a car,

Or walk by my side, O sweet Tibbie Dunbar?

I care na thy daddie, his lands and his money,

I care na thy kin, sae high and sae lordly:

But say thou wilt hae me for better for waur,

And come in thy coatie, sweet Tibbie Dunbar.

ROBERT BERNS. MERİ MORRİSON

Meri, pəncərəyə yaxın gəl bir an,
Arzunun çağlayan çağıdır indi.

Baxıb gülümsəsən şüşə dalından,

Qüssə xəzinəsi yağmalanardı.

Şəfəqdən şəfəqə çalışan qulam,

Bütün məşəqqətə dözərdim asan,

Belə bir qiymətli mükafat alsam,
Ah, sevimli, gözəl Meri Morrison.

 +

Sədası altında titrəyən simin,

Dünən geniş zalda rəqs edirdilər.

Uçub axtarırdı xəyalım səni,

Daha nə eşidir, görürdüm nə də:

Bir qız sevimliydi, biri gözəldi,

Bütün bu şəhərdə biri əvəzsiz.

Ahla hamısına onların dedim:

Yox, Meri Morrison deyilsiniz siz!

 +

Meri, səndən ötrü şadam ölməyə,

Niyə incidirsən sən məni nahaq?

Söylə, ürəyimi qırırsan niyə?

Sənə məhəbbətdir günahım ancaq!

Eşqimə eşq ilə cavab verməsən,
Sən mənə mərhəmət göstər azından.
Təmizəm fikrimdə, niyyətimdə mən,

Meri Morrisondur fikrim hər zaman.

1780

ingiliscədən tərcümə

07. 08. 2024, Samara

+++++++++++++

ROBERT BURNS

MARY MORRİSON

O Mary, at thy window be!
It is the wish’d, the trysted hour.
Those smiles and glances let me see,
That make the miser’s treasure poor.
How blythely wad I bide the stoure,
A weary slave frae sun to sun,
Could I the rich reward secure —
The lovely Mary Morison!
Читать далее

ROBERT BERNS. MƏNİM ŞAXTAÇI OĞLANIM

“Harda yaşayırsan, mənim gözəlim

Sənin adın nədir, olarmı desən?”

Qız deyir ki, “mənim adım Jin xanım,

Şaxtaçı oğlana rəfiqəyəm mən.”

 +

“Bax o təpələrə, bax o düzənə,

Gör necə onlara günəş səpir zər,

Qarşında nə görsən, verərəm sənə,

Şaxtaçı oğlanı sən atsan əgər.

 +

Paltar geyinərsən gözəl və zəngin,

Onda gözəlliyin birə beş artar,

Olmaz ehtiyacın heç nədən sənin,

Şaxtaçı oğlanı sən atsan əgər.”

 +

“Çox da təpələrin, düzənlərin var,
Çox da ki, bəzəyir günəş onları.

Bütün sərvətinə çevirərəm dal,
Gedib qucaqlaram şaxtaçı yarı.

 +

Gündüz beşcə penni mən qazanıram,

Gözəl keçirirəm gecəni ancaq.

Mənə şaxtaçımdır ən əziz adam,
Xoşbəxtəm, o məni ağuşa alcaq.

 +

Sevgi ver, sevgi al — əsl sövdədir

Evimiz nə qədər olsa da kiçik.

Çörək qazanmağa bütün dünya var,

Şaxtaçımın canı sağ olsun təki”.

1792

ingiliscədən tərcümə

06-07. 08. 2024, Samara

+++++++++++++++

ROBERT BERNS

The Collier Laddie

O whare live ye my bonnie lass,

  And tell me how they ca’ ye?

My name, she says, is Mistress Jean,

  And I follow my Collier laddie. Читать далее