Архивы

İVAN KRILOV. QURBAĞA VƏ ÖKÜZ

Июл20

Çəməndə bir öküz görüb qurbağa,

İstədi kök olsun o da öküz tək —

Yaman meylliydi o, paxıllığa.

Başladı köpməyə, gücə düşərək.

Soruşdu: “Necədir?” – rəfiqəsindən,

Rəfiqə: “Azca da yox oxşarlığın!”

“Bir az da köpərəm, elədirsə, mən.

Bax, indi öküz tək yekəyəm yəqin.”

“Yox, yekəlməmisən azca da belə”.

“Bəs indi?” “İndi də”. Nəfəs dərərək,

Hoqqabaz qurbağa gücəndi elə,

Partlayıb dağıldı su qovuğu tək.

+++++++++++++++

Belə nümunələr heç də az deyil:

Azmı sıravi şəxs var bu ölkədə,
Adlı vətəndaş tək həyat istəyir?

Ya kübar yerişi yeriyir gədə…

1807

ruscadan tərcümə

20. 07. 2025, Samara

++++++++++++

Иван Крылов

ЛЯГУШКА И ВОЛ

Лягушка, на лугу увидевши Вола,
Затеяла сама в дородстве с ним сравняться:
Она завистлива была.

И ну топорщиться, пыхтеть и надуваться.

Читать далее →

MİXAİL LERMONTOV. «DİLİNDƏN AYRILIQ SÖZLƏRİ DÜŞMÜR…»

Апр23

Dilindən ayrılıq sözləri düşmür,

Ürəyin doludur ümidlə hərçənd

Vardır, deyirSən ki, ayrı bir ömür,
Ciddi inanırsan sən buna… bəs mən?

 +

Tərk et əzabkeşi! –və əmin dolan:

Harada olsa da müqəddəs aləm,

Layiqsən qəlbinlə iki ömrə sən,
Mənsə bir həyata amma qaneyəm.

 +

Yolun qısasıyla üzülən insan,
Sonsuzluq eşqinə düşərmi məgər

Məni bu sonsuzluq məhv edər, inan,

Dincəlib bir nəfəs dərməsəm əgər.

 +

Keçmişi biryolluq mən unudaraq,

Gələcək fikri də çəkmirəm daha.

Özünkü olanı götürdü torpaq,

Və bir də geriyə çətin qaytara.

1832

ruscadan tərcümə

22-23.04. 2025, Samara

+++++++++++++++++++++

МИХАИЛ ЛЕРМОНТОВ

«СЛОВА РАЗЛУКИ ПОВТОРЯЯ…»

 

Слова разлуки повторяя,

Полна надежд душа твоя;

Ты говоришь: есть жизнь другая,

И смело веришь ей… но я?.. Читать далее →

MİXAİL LERMONTOV. BALLADA («Hara, cuhud qızı, gedirsən yeyin…)

Апр21

 

Hara, cuhud qızı, gedirsən yeyin,

Səhərə, bilirsən, çox qalıb axı.

Asta get, dağılıb qızıl zəncirin,

Çıxar ayağından indi başmağın.

 +

Bu da körpü! Çuqun məhəccərləri,

Fənər işıqları düşüb parladır;

Üzüldün, onlardan bərk tutub yeri!..

Gəlib çatdın evə — zəng qapıdadır.

 +

Durdu cuhud qızı qapıda səssiz,
Mərmər bütə banzər ağardığından;

Sonra ipi çəkib zəngi çaldı qız…

Kimsə pəncərədən baxdı bu anda!…

 +

Yanaraq qorxudan, gizli ümiddən,

Yuxarı yəhudi qızı boylanır.

Artıqdı yüz ilin bəlkə qəmindən,
Yəqin ki, dəhşəti bu bircə anın.

 +

Qız deyirdi: “Mənim gözəl mələyim,

Sən əvvəlki kimi yenə mənə bax…

Qıyma nahaq yerə məşəqqət çəkim,

Saranı, bil, gözlər od ya da bıçaq…

 +

Atam söylədi ki, Musa qanunu,
Səni sevməyimi edir qadağan edir.

Əziz dost, qorxmadan dinlədim onu,

Çünki eşqin səsi dinirdi bu an.

 +

Zülm arzulayıb məni qarğıdı,

Bəla bıçağını itiləyərək.

Və getdi… Dost, qorun qisasdan indi,

Səni izləyəcək yəqin kölgə tək…

 +

Ata qisasını ağır deyirlər,

Tələs, buralardan qaç yubanmadan!

Soyuq əli altda cəlladın belə,
Pozmayacaq sənə əhdini Saran.

 +

Qaç get!..” Pəncərədən əyilən üzə,

Gözlənilməz işıq düşdü bu zaman.

Və əlcəksiz əldə parladı nəsə,

Cavab – eşidilməz, anlaşılmayan.

 + 

Düşdü ağır nəsə daşların üstə,
Və divar altında ucaldı fəryad;

Son nəfəs dinirdi sanki bu səsdə,
Həm də bir deyildi sönəsi həyat.

 +

Yığılaraq heyrət içində səhər

Kütlə bircə şeu=ydın danışır indi:

Töküb evdə rusun qanını xəncər,

Pəncərə altında qadın meyidi.

1832

ruscadan tərcümə

19-21. 04. 2024, Samara

++++++++++++++++++

МИХАИЛ ЛЕРМОНТОВ

БАЛЛАДА

 

Куда так проворно, жидовка младая!

Час утра, ты знаешь, далек…

Потише, распалась цепочка златая,

И скоро спадет башмачок. Читать далее →

MİXAİL LERMONTOV. «YAŞAMAQ İSTƏRƏM…»

Апр13

Yaşamaq istərəm! istərəm kədər,

Eşqin, səadətin acığına mən.

Onlar alııma çox sığal çəkdilər — 

Ağlıma şıltaqlıq budur öyrədən.

 +

Vaxt çatıb, gülsə də mənə cəmiyyət,
Qovam sakitliyi, bu sıx dumanı;

Şair nə şairdir çəkməsə zillət?

Və nədir okean, yoxsa tufanı?

 +

Əzab bahasına yaşamaq istər,

Üzücü qayğılar bahasına da.

Səmavi səslərin haqqını ödər,

Havayı şöhrəti götürməz hətta.

1832

ruscadan tərcümə

13. 04. 2025, Samara

++++++++++++++

Я жить хочу! хочу печали

Любви и счастию назло;

Они мой ум избаловали

И слишком сгладили чело.

 +

Пора, пора насмешкам света

Прогнать спокойствия туман;

Что без страданий жизнь поэта?

И что без бури океан?

 +

Он хочет жить ценою муки,

Ценой томительных забот.

Он покупает неба звуки,

Он даром славы не берет.

YEVGENİ BARATINSKİ. KƏND

Апр3

Sevirəm həm kəndi, həm də yayı mən,

Palıd kölgə salır, danışır sular,

İncə çiçəklərin nə xoş ətri var!

Tapılar dünyada bunu sevməyən?

Dözərən, qoy yesin ağcaqanadlar;

Səhra sakiniyəm, niyə gizlədim,

Səhra sakitliyi qəlbim arzular,

Haçan ikiayaq ağcaqanadı –

Qonağı görərəm, halım pozular.

1828

ruscadan tərcümə

03. 04. 2025, Samara

+++++++++++++++

ЕВГЕНИЙ БАРАТЫНСКИЙ

ДЕРЕВНЯ

Люблю деревню я и лето:

И говор вод, и тень дубров,

И благовоние цветов;

Какой душе не мило это?

Быть так, прощаю комаров;

Но признаюсь – пустыни житель,

Покой пустынный в ней любя,

Комар двуногий, гость мучитель,

Нет, не прощаю я тебя!

ALEKSANDR PUŞKİN. DƏLİBAŞ

Апр2

Təpənin dalında atışma gedir,

Hər iki düşərgə müşahidədə.

Qırmızı dəlibaş özünü yeyir,

Kazaklara yaxın gəlib, təpədə.

 +

Dəlibaş! Başını soxma qovğaya,
Hayıfsan, həyatı məhv olub gedər;

Bu ötkəm məzənə sənin son qoyar,

Nizə, sancılaraq sinəni didər.

 +

Ey kazak, döyüşə can atma sən də,

Səyirdib atını Dəlibaş indi,

Əyri qılıncını çəkər qınından,
Başın düşər yerə çiyinlərindən.

 +

Çaparaq rəqiblər gəlir üz-üzə,
Bir baxın! Həngamə qopur təpədə…

Artıq Dəlibaşa sancılıb nizə,
Kazakın ayrılıb başı bədəndən.

1829

ruscadan tərcümə

02. 04. 2025, Samara

++++++++++

АЛЕКСАНДР ПУШКИН

ДЕЛИБАШ

 

Перестрелка за холмами;
Смотрит лагерь их и наш;
На холме пред казаками
Вьется красный делибаш. Читать далее →

VLADİMİR KORNİLOV. VAQANKOVO

Мар13

(1928-2002)

Məni basdıralar Vaqankovoda.

Gəncliyim keçirdi həndəvərində.

Amma tapılmasa vakant yer orda,

Eybi yox, hər yerdə torpaq eynidir…

 +

Taxta yeşiyə qoy, məni qapa sən,

Yük daşıyan taksi sifariş elə.

Çıxar, apar məni, boşalt hardasa,

Maraqlanma kəndin adıyla belə.

 +

Qoy heç başdaşım da olmasın orda,
Özgə bucağının sakini kimi.

Örtülsün tikanlı otla sonra da,

Keçmişin şər dolu hiddəti, kini.

 +

Çürüyüb gedirsən, yatasan harda,

Göm məni torpağa, daha yubanma.

…Hərçənd xoş olardı Vaqankovoda,

Ordan zınqrovla kedir tramvay.

ruscadan tərcümə

12. 03. 2025, Samara

QEYD:

Vaqankovo – Moskvanın ən böyük və tanınmış qəbiristanlıqlarından biri

+++++++++++++++++++++

ВЛАДИМИР КОРНИЛОВ

ВАГАНЬКОВО


Хотелось бы мне на Ваганьково.
Там юность шумела моя…
Но ежели места вакантного
Не будет, то всюду земля…

Запри меня в ящик из дерева,
Найми грузовое такси
И вывези, выгрузи где-нибудь,
Названья села не спроси.

Пусть буду я там без надгробия,
Как житель чужого угла,
Чтоб ярость былая, недобрая
Колючей травой проросла.


Везде истлевать одинаково.
Давай поскорей зарывай…
…А все ж веселее Ваганьково,
Там тренькает рядом трамвай.

VLADİMİR KORNİLOV. MÜBAHİSƏ

Мар11

(1928-2002)

Nə lazım mübahisə? –

Onsuz başa düşərsən:

Eyni şey deyil heç də,

Dövlət və vətən.

 +

Qəlbində bayraq andı,
Himn dilində əzbər,

Gedir vətən yolunda,
Ölümə əsgər.

 +

Vətən – sevgi, xatirə,

Nəzm, nəsr, nəğmədir.

Artırmaq olar hələ,
Yoxdur amma yer.

 +

O – yarğandır, çöldür həm,

O – çay, o – meşə

O —  istək,  o —  qüssə, qəm,

Qəlbdə həmişə.

 +

Həvəs yox daha ancaq,
Verəm sözlərə qüvvət.

Vətən – azadlıq hər vaxt,

Dövlətsə — hakimiyyət.

1988

ruscadan tərcümə

11. 03. 2025, Samara

+++++++++++++

ВЛАДИМИР КОРНИЛОВ

СПОР

 

В спор не надобно кидаться,
Без него поймёшь:
Родина и государство –
Не одно и то ж. Читать далее →

VLADİMİ KORNİLOV. ZAMAN

Мар10

(1928-2002)

Güclümü, zəifmi – olmur anlamaq,

Bilmirsən gözəldir, eybəcər ya da.

Bu mənim dövranım deyildir ancaq,

Mənimki deyildir ölkə də hətta.

 +

Canı yox elə bil ikisinin də,

Məzarlıq durumu canlıdır daha.

Ona görə qalmaq istəmirəm mən,

Bu başqa ölkədə, bu yad zamanda

2001

ruscadan tərcümə

10. 03. 2025, Samara

++++++++++++++

ВЛАДИМИР КОРНИЛОВ

 Эпоха

 

Не различу, прекрасна ли, убога,

Не разберу, слаба или сильна,

Да только это не моя эпоха

И это вовсе не моя страна. Читать далее →

VLADİMİR KORNİLOV. SUVOROV

Мар9

(1928-2002)

Söz-söhbət kəsilmir iki əsrdir —
Kitablar, kinolar və abidələr…

Suvorov! Suvorov! Kimdir o, nədir?

Maxno özü ondan əfəl deyildi…

 +

Bəxti gətirirdi, elə onunçun,

Fəxri, təkəbbürü həddini aşdı.

Edama apardı  o, Puqaçovu,

Kəsdi Türkiyədə, Polşada asdı.

 +

Ordu qarət edir – tatar yalandır,

Hərçənd qayda vardı – təbil çalınır,

Qoşun təpik döyür, bayraqlar öndə,

Və feldmarşalların ekipajları.

 +

Şeypur inandırır: qorxma güllədən,

Süngünün önündə düşmənin aciz.

Başını toyuqlar kimi yellədən,
Bədbəxt mujiklərsə gedir əlacsız.

 +

Gedir Feofanlar, Karplar, Zaxarlar,

Var ayaqyalını, ayaqqabılı.

Bu hərb xoruzunun dalınca qalxar,

Karpatı aşarlar, keçərlər Alpı.

 +

İsveçrənin qarı, küləyi döyən,
Binəvalar bilmir hələ vaxt olar,

Əvəzi kimi bu qələbələrin,

Moskva verilər və yandırılar.

 

ruscadan tərcümə

05-06. 03. 2025, Samara

QEYD:

“Hərb xoruzu” (orijinalda – «очаковский петух») – hərbi yürüşlər zamanı feldmarşal Suvorov xoruz kimi banlayaraq döyüşçüləri oyadırmış

++++++++++++++++++++
Два столетия разговоров –
Книги, памятники, кино…
Всё – Суворов! А что – Суворов?
Полководец-то был с Махно… Читать далее →