Архивы

VLADİMİR KORNİLOV. UZUNÖMÜRLÜLÜK

Мар7

(1928 — 2002)

Öləsi deyiləm mən bu əsrdə —

Hər hoqqadan çıxar, üzümə salar,

Sürünüb gedərəm, qoymaram hərçənd,

Bu əsrdə mənim meyidim qala.

 +

İyirmi birinci – tam mənə yaddır,

Krematoriyaya bənzəri də var.

Hərçənd ürəyimə o heç də yatmır,

Məndən dəri, sümük hədiyyə alar.

 +

Bu sısqa qismətdən qurd tək ularsan,

Yaşamaq istəyi var ancaq  hələ.

Sürünə-sürünə olsa da, imkan

Ver çatım iki min birinci ilə.

+

Deyil ölümsüzlük mən kimilərçin,

Pıçıltıyla deyim ona görə də:

Ümid bağlamıram rəhminə sənin,

Ölmək istəmirəm iyirmincidə.

+

Qanımı təzələ, qüvvə də ver sən,

Uzunömürlülük, Donor, ver indi!

Onsuz da hər şeyi buraxdım əldən,

 Axı mən onsuz da cavan ölmədim.

1973

ruscadan tərcümə

05. 03. 2025, Samara

++++++++++++++++++++++++

ВЛАДИМИР КОРНИЛОВ

ДОЛГОЛЕТИЕ

 

В этом веке я не помру.

Так ли, этак – упрямо, тупо

Дотащусь, но зато ему

Своего не подсуну трупа. Читать далее →

VLADİMİR KORNİLOV. HEMİNQUEYİN ÖLÜMÜ

Мар5

(1928-2002)

Yazıçının haqqıdır bu,
Çaxa alnına güllə.

Hökmən deyil ki, tabutu,

Rəylərlə bəzədilə.

 +

Haqqı var ki, yerini də,

Müddətini də bilə.

Qanun kimi qəbul edin,
Ya da borc sayın elə.

 +

Yoxdur burda tamah, xeyir,
Cəzalıq da yox heç nə.

Rolu yarıda aktyor,
Kəssə, haqlıdır yenə.

 +

Yoxsa məqsəd hərəkətdə,
Və rejissor isə pox.

Artist səhnəni tərk edər –

Bu, hünərdir, ayıb yox.

 

ruscadan tərcümə

04. 03.2025, Samara

QEYD:

Məşhur Amerika yazıçısı, Nobel mükafatı laureatı Ernest Heminquey 2 iyul 1961-ci ildə ov tüfəngi ilə özünü öldürüb.

+++++++++++

Владимир Корнилов

Смерть Хемингуэя

Это право писателя
Подставлять пуле лоб.
Так что необязательно
Сыпать мненья на гроб. Читать далее →

ALEKSANDR BLOK. DOSTLARA

Окт24

BLOK

Gizlində düşmənik bir-birimizə,
Həsəd aparanıq, karıq, yad həm də,

Yaşaya, işləyə kaş ki biləsən,

Heç vaxt düşmənçilik nədir bilmədən,

 +

İndi nə edəsən? Çalışmırdımı,
Hərə öz evini zəhərləyərək?

Zəhər var hamının divarlarında,

Və yer tapılmır ki, baş qoya bilək.

 +

Daha xoşbəxtliyə inam itibdir,

Ölürük gülməkdən, dəliyik, dəli,

Küçədən içkili baxırıq indi,

Necə evlərimiz uçub-dağılır.

 +

Həyatda, dostluqda xəyanətkarıq,

Danışıb sözləri veririk yelə.

Beləcə bəlkə yol arıtlayırıq,
Arxamızca uzaq oğullar gələ.

 +

Gicitkən içində, çəpərin altda,
Zavallı süüklər çürüyən zaman,

Olar hansısa bir tarixçi peyda,
Bizdən əsər yazan, basıb-bağlayan…

 +

Ancaq ehtimal var bezdirər andır,

Yazıq uşaqları öz əsəriylə

Say-hesabı olmaz sitatlarının,
Doğumla, ölümlər illəri hələ…

 +

Hüznlü qismətmiş — şən keçən ömür,
Necə mürəkkəbmiş, necə də çətin,

Sonra dosent səni mövzu götürür,

İşi, çörəyisən tənqidçilərin…

 +

Soxasan özünü qalın kol-kosa,

Əbədi yuxuya gedib yatasan
Lənətə gələsiz, kitablar, susun,
Yox, mən yazmamışam sizi heç zaman!

  1. 07. 1908

Rruscadan tərcümə

22-23. 10. 2024, Samara

+++++++++++++++

АЛЕКСАНДР БЛОК

ДРУЗЬЯМ

 

Друг другу мы тайно враждебны,

Завистливы, глухи, чужды,

А как бы и жить и работать,

Не зная извечной вражды! Читать далее →

İQOR SEVERYANİN. QOCALAN ŞAİR

Окт22

ИГОРЬ СЕВЕРЯНИН

Qocalan şair…İki sözdə iki məna var

Birinci sözdə qış var. Yazdır ikincisində.

Sevinc gətirmir bizə bəzən hətta ağuşlar,
Yazsa həmişə yazdır, necə qüssəlisə də.

 +

Qocalan şair… Kədər var bu yanaşılıqda!

Hələ yetişəcəksə misraların meyvə tək,
İlhamın şiddətindən ürəyin xəstə halda —

Məşəqqətdir yaşamaq, duymaq və nəğmə demək…

 +

Qocalan şair… yenə kipriklərində nəm var,

Səsini təlaş sıxır, içində ah çəkirsən.

Tez-tez yuxuna girir görmədiyin qadınlar,

Görüşsən hansıyla da, şübhələnirsən hökmən…

 +

Qocalan şair… Zərif, sadəlövh və həlimdir,

Asılı olmayaraq yaşdan, gəncdir həmişə,

İşvəkar qarılara daha çox bənzəmirmi

Qocalan şair, eşqi  çevirən pərəstişə?

1933

ruscadan tərcümə

21-22. 10. 2024, Samara

 +++++++++++++++++

ИГОРЬ СЕВЕРЯНИН

СТАРЕЮЩИЙ ПОЭТ

Стареющий поэт… Два слова — два понятья.
Есть в первом от зимы. Второе — все весна.
И если иногда нерадостны объятья,
Весна — всегда весна, как ни была б грустна. Читать далее →

BELLA AXMADULLİNA. «KEÇMİŞDƏ BAXILAN TƏK BAXIRAM QADINLARA…»

Окт20

Keçmişdə baxılan tək baxıram qadınlara,

Dərin bir ehtiramla, baxış yayındırmadan.

Necə xoşa gələndir oturub-durmaqları,

Başlarını əyməyi, əl işi görən zaman.

 +

Yaxın sayıram ancaq kişi tayafasını mən,

Ona xas düşüncələr, savaşlar və hoqqalar,

Ağırlığı altında qırışların əyilən,
Alınlarında necə gözəllik, əzəmət var.

 +

Kişi – döyüşçü, kişi —  yaradır kitab, elm.
Ali bir oxşarlığı iddia eləyərək,

Mən də nəcibliyimlə, sənətkarlığımla həm

Fikrim var çatam kişi mərtəbəsinə gərək.

 +

Mən onların tayıyam. Zaman olub ki, bəzən,

Sınq-salxaq bir taxtın üstündə çömbələrək,

Enməməkçin arada olan fərqə qədər mən,

İçmişəm, geri atıb başımı kişilər tək.

 +

Eyni şərəf, məhkəmə bizi sonda gözləyir,
İşləmişik bərabər ciddi və bacarıqla.

Açıb buna əks olan mahiyyəti elə bil,

Zəng kimi cingildəyir qulaqlarımda sırğa.

 +

Və bu cingiltilədə — pərişanlıq və qüssə, var

Bir uşaq zəifliyi, müdafiəzisliyi,

Kişi çiyinlərinə eləyirəm etibar,

Bərabərsizlikdəki əzablı şirinliyi.

1960-61

ruscadan tərcümə

18-19. 10. 2024, Samara

++++++++++++++++++

БЕЛЛА АХМАДУЛЛИНА

 

Смотрю на женщин, как смотрели встарь,

с благоговением и выжиданьем.

О, как они умеют сесть, и встать,

и голову склонить над вышиваньем.
 Читать далее →

BELLA AXMADULLİNA. «DÜŞMƏN OLDUĞUNU GÜMAN EDİRDİM…»

Окт18

BELLA AXMADULLİNA

Düşmən olduğunu güman edidim,
Deyirdim başıma böyük bəlasan.

Yalançı imişsən sən demə adi,

Ucuzmuş, hər necə oyun çıxarsan.

 +

Manej meydanında sən,

Sikkə ataraq qara,

Fal açırdın, biləsən,

Sevirəm, sevmirəm ya.

 +

Şarfla bürüyürdün ayaqlarımı, dolayırdın,

Orda, Aleksandr bağında bir dəm.

Əlimi isidir, hey aldadırdın,

Mən də, düşünürdün, yalan deyərəm.

 +

Yalan sıxlaşırdı başımın üstdə,

Elə bil ki, quzğun dəstəsi idi.

 +

İndisə son dəfə vidalaşırsan,

Gözlərdə nə göylük, qaralıq nə də.

Eh, yaşayacaqsan, unudub asan,

 Mənim gəlməyəcək heç eynimə də.

 +

Hər şey necə də əbəs,
Necə də gülüncdür həm,

Sən sağa gedəsisən,
Mən sola getməliyəm.

1957

ruscadan tərcümə

17. 10. 2024, Samara

+++++++++

БЕЛЛА АХМАДУЛЛИНА

Я думала, что ты мой враг…

Я думала, что ты мой враг,
что ты беда моя тяжелая,
а вышло так: ты просто враль,
и вся игра твоя — дешевая. Читать далее →

BELLA AXMADULLİNA. NEÇƏNCİ İLDİR Kİ, MƏNİM KÜÇƏMDƏ…

Окт16

(1937-2010)

Neçənci ildir ki, küçəmdə mənim,
Addımlar səslənir – dostlarım gedir.

Pəncərəm dalında zülmətə yəiqn,

Xoşdur doslarımın ləng gedişləri.

 +

Tökülüb qalıbdır dostların işi,
Evlərdə nə çalan, nə oxuyan var.

Deqa qızlarıdır həminki kimi,

Mavi lələkləri tumarlayanlar.

 +

Müdafiəsizlər, bu gecə sizi,
Ümid edirəm ki, qorxu oyatmaz.

Dumanla qapayır gözlərinizi,
Dostlar, xəyanətə gizli ehtiras.

 +

Təklik, xarakterin nə sərtdir sənin!

Fırladıb parlayan dəmir pərgarı,
Sakit qapayırsan necə çevrəni,

Vecinə almadan vecsiz andları.

 +

İndi çağır məni və təltif elə,
Sənlə əzizlənən ərköyünəm mən.

Sinənə sığınıb tapım təsəlli,
Səmavi buzunla həm yuyunum mən.

 +

Barmaqlarım üstdə meşəndə durum,

Öləziyən jestin bitdiyi yerdə.

Bir yarpaq qaldıırıb üzümə tutum,

Yetimlik hiss edim həzz kimi birdən.

 +

Səssizlik bağışla kitabxanandan,

Və sərt motivlər ver konsertlərindən.

Unudaram – indi müdrikəm daha –

Sağ olanlar və ölənlərin mən.

 +

Və dərk eləyərəm ağıl nə, dərd nə,
Mənimlə bölüşər sirrini şeylər.

Təbiət söykənib çiyinlərimə,

Uşaq sirrlərini hamıya söylər.

 +

Və göz yaşlarından, qaranlıqdan həm,
Və keçmişin yoxsul nadanlığından,

Görünər, əriyib gedər yenidən,

Dostlarımın gözəl surəti onda.

1959

ruscadan tərcümə

15-16. 10. 2024, Samara

+++++++++++++++++++

БЕЛЛА АХМАДУЛЛИНА

ПО УЛИЦЕ МОЕЙ…

 

По улице моей который год
звучат шаги — мои друзья уходят.
Друзей моих медлительный уход
той темноте за окнами угоден. Читать далее →

SAŞA ÇORNI. MÜHACİR NƏĞMƏSİ

Окт14

saşa çornı

Yarısəs oxuyuram, dinir balalayka həm
Lap astadan, oxuya bilmərəm mən ucadan.

“Sizdən rica edirəm, — deyib mənə sahibəm,

Yaşayın, ayı kimi böyürüb-bağırmadan.

Kafe-şantan deyil ha, dost, bura sənin üçün,

Oxuyursan, narahat olur kirəkeşlərim…”

İtilsin cəhənnəmə — axı bazardır bu gün,
İçkiliyəm özüm də, öz yerindədir kefim!

Ucuz çaxır vurmuşam, elə çox yox, azacıq,

Beş parç pivə içmişəm sonra gəlib həvəsə…

Atılıbdır sandığın üstünə ağ yaxalıq,

Ortadan dikəlibdir çarpayım da nədənsə…

 

Coşaraq cingildəyin, simlər, zınqrov kimi,

Yayılsın həndəvərə səsiniz dalğalanaq,

Sakit seyrək meşənin arxasında necə ki,

Şikayətlə nə qədər dinsə, yorulmur ancaq.

Cingildəyin, simlərim… xovlu toz kimi qarsa,

Hərlənərək toxunur yanaqlarıma indi.
Orlov rəvayəti tək uzaqlarda canlanar,

Sahillərlə sıxılıb axan çay üzərində.

Şam meşəsinin üstdə yanır qürub tonqalı,

Yekə qar topaları daha da mavilənir.

Simləri ehtirasla barmaqlar qamarlayır,
Ladlar daha ucadan, daha da sərbəst dinir…

Simlər dinin!… Aha, bu, xanımdır qapı döyən

Dərhal “Entrez” deyirəm. Söndürülüb işıq da.

“Pardon, madame, — sırıqlı geyindiyimə görə.

Oxuyurdum? Vallah, yox! Haçan oxudum, harda?”

1924

ruscadan tərcümə

12-13. 10. 2024, Samara

+++++++++++++++

САША ЧЕРНЫЙ

 

Эмигрантская песня

 

Пою вполголоса, чуть плещет балалайка,—

       Нельзя мне громче петь…

«Я вас прошу, — сказала мне хозяйка,—

       Не рявкать, как медведь!

Моих жильцов тревожит ваше пенье,

       Здесь, друг мой, не шантан…» Читать далее →

SAŞA ÇORNI. AKADEMİYANIN 200 İLLİYİNƏ

Окт12

Azad elmi öldürən məgər siz deyildiniz?

Qamçıyla alimləri qovmadınız siz məgər?

İndi əylənirsiniz, akademiyanın siz
Ölüsünü qumaşla örtmüsünüzsə əgər…
+

Daha qeyrətliydilər Puqaçov da, Razin də,

“Сарынь на кичку!” deyib kəsib-doğrayırdılar.

Mədəniyyət cəlladı onlardan çox rəzildir,
Ölü dodaqlarını qurbanının yalayar.

 +

Haqqınız varmı iki əslik şöhrətiylə,

Öyünəsiniz elm və xeyir ocağının,

Boşdur axı bu məbəd, necə möhtəşəm ola,

Bircə ovuc gümüş də verməz o sizə, qanın…

 +

Volterlərə sırıyıb komsomolu siz indi,

Deyirdiniz Avropa görüb təəccüblənər?

Elm – qarət edilmiş incilərdən deyildir,

Quldur hoqqalarınız, bilin, gedəcək hədər.

 +

Elm də qisas alır. İddialı naşılar
“Proletar” şirkətində əlifba gəmirirlər.

Sizdən törəyən bidur: Lunaçarski Loyola,
Və kollektiv qırmızı Mitrofan – var ayrı nə?

 +

Əgər yeddi asudə avropalı da sizin

Bu ölü yubileyə, təşrif buyursa birdən —

Belə baş çəkirdilər hindulara da yəqin,

Qorxa-qorxa çıxaraq möhtəşəm gəmilərdən.

 +

Yalan, şeypurunu çal! Özgə biçinlərindən
Yığ müqəddəs torpağı Elmi İspolkom üçün.
Əlbəttə, Lomonosov qalxmayaxaq qəbirdən,
Qalxsa, keçirilərdi süngüyə o həmin gün!

ruscadan tərcümə

10.10. 2024, Samara

QEYDLƏR:

  1. Rusiya Akademiyasını 200 illiyi 1924-cü ildə qeyd edilib.

2. «Сары́нь на ки́чку!» — Maneəsiz qəraət üçün Volqa quldurlarının matroslara gəminin qabaq hissəsində yığılmaq əmri. 16-cı əsrin əvvəlindən  18-ci əsrin sonunadək matrosları  “sara” (“sar) adlandırırdılar.

+++++++++++++++++

САША ЧЕРНЫЙ

К двухсотлетию академии наук

 

Убившие свободную науку,

Ученых изгонявшие бичом,

Забавную придумали вы штуку,

Труп Академии венчая кумачом… Читать далее →

SAŞA ÇORNI. SİYASİ SONET

Окт8

saşa çornı

(baş məqalə əvəzinə)

Sərt Dantenin özü də sonetə baxmırdı xor,

Yəqin ki, günah olar əgər etəsək tərsinə,

Dünyanın axırıyla filosoflar qorxudur,
Sakinlərsə vurulub fokstrot rəqsinə.

+

Böhranlar yüzlərlədir, heç birinin yox həlli,

Sənt ilhamı sönüb, həyat isə burulğan.

Gah dəyərdən düşür pul, gah da olur dəyərli,

Sel kimi axır ancaq kinoya saysız insan.

+

Çıkili, kapitallı Loyolalarsa artıq,

Qırmızı şeytan ilə aşnalıqdadır açıq.

Kİmə atlmalıdır dönüb gələn bumeranq?..

+

Orta əsr dövrünə qayıdaraq yenidən,

İstəmədən deyərsən, ah çəkərək dərindən:

Müasirlik, bilirsən sən nəsən? – oranqutanq!

1925

ruscadan tərcümə

08. 10. 2024, Samara

Qeydlər:

  1. “Sərt Dantenin özü də…” – birinci misra Puşkindən sitatdır.

2. Loloyalar – İqtati Loyoıa (1491-1556) iezuit ordeninin banisidir; yəqin ki, şair kilsə xadimlərinin bolevik rejimi ilə (“qırmızı şeytan) əməkdaşlığına işarə edir.

++++++++++++++++

САША ЧЕРНЫЙ

ПОЛИТИЧЕСКИЙ СОНЕТ

(вместо передовицы)

«Суровый Дант не презирал сонета»,—

Нам поступать грешно наоборот…

Философы грозят кончиной света,

А жители танцуют всласть фокстрот. Читать далее →