Архивы

MARİNA TSVETAYEVA. «HƏLƏ YUXULURARI POZULMAZ OLAN…»

Дек10

Hələ yuxuları pozulmaz olan,

Hərəkətləri də asta hələ ki,
Get Tryoxprudnı aralığına,
Əgər sevirsənsə şeirlərimi.

 +

Necə ukduzluydu, necə günəşli,

Başlandı həyatın birinci cildi.

Sənə yalvarıram – hələ gec deyil,

Gəlib evimizə baxasan indi.

 +

Tezliklə o dünya məhv olacaqdır,

Xəlvəti, gizlicə ona sal nəzər,
Durur, kəsilməyib hələ ki, palıd,
Qalır, satılmayıb evimiz hələ.

 +

Bu palıd! Altında uşaqlıq çağı,
Bütün axşamları biz keşirərdik.

Təkdi arasında akasiyaların,

Kül və gümüş rəngdə çiçəkləyərdi.

 +

Dönməz-sehrlidir bizim bu dünya,
Özün də görərsən, amma tələs sən!

Gəl Tryoxprudnı aralığına

Qəlbimin ruhunu orda görərsən

1913

ruscadan tərcümə

10.12. 2023, Samara

+++++++

Марина Цветаева

 Ты, чьи сны еще непробудны…

Ты, чьи сны ещё непробудны,
Чьи движенья ещё тихи,
В переулок сходи Трёхпрудный,
Если любишь мои стихи. Читать далее →

MARİNA TSVETAYEVA. «MƏNƏ XOŞDUR YAŞAMAQ NÜMUNƏVİ VƏ SADƏ…»

Дек9

cvetaeva

 Mənə xoşdur yaşamaq nümunəvi və sadə:

Əqrəb ya təqvimə, günəşə ya bənzəmək.

Zahid olmaq, saxlamaq həm də sərv kimi qəddi,

Və müdrik olmaq: Allah yaradan hər canlı tək.

 +

Biləm: ruh – arxadaşım, ruh mənə rəhbərdir həm,

Baxış və şüa kimi, məruzəsiz də girmək.

Yazdığım tək yaşamaq: nümunəvi və yığcam,

Tanrı buyuran kimi, dostlar bəyənməyən tək.

1919

ruscadan tərcümə

09. 12. 2023, Samara

 ++++++++++++

 Марина ЦВЕТАЕВА 

Я счастлива жить образцово и просто…

Я счастлива жить образцово и просто:
Как солнце — как маятник — как календарь.
Быть светской пустынницей стройного роста,
Премудрой — как всякая Божия тварь.

Читать далее →

MARİNA TSVETAYEVA. DEKABR AXŞAMI

Дек8

Biz hələ çox cavanıq ki, bağışlana bizdəki

Sehrləri yox edən.

Çox qocayıq, onunçun  hər birimiz qəm çəkir,
O buradan gedəndən!

 +

Axşam şəfəqi kimi o qala qızarırdı,

Böyükdü – dünya kimi, qədimdi- külək kimi.

Padşah sayıla bilən atanın qızlarıydıq,

Biz şahzadə kimiydik.

 +

Ata – sehrkar idi, ağsaqqal, acıqlı həm,

Sarıdıq onu, biz də acıqlandıq elə ki.

Yığışıb əyilərək kül üstündə hər axşam,

Cadugərlik edərdik.

 +

Buynuzdan biz içirdik qanını cəld maralın,

Nəzərdən keçirirdik qəlbləri zərrəbinlə,

Sevginin olduğuna inana bilənləri,

Gülüb salırdıq ələ.

 +

Gəldi axşam bir dəfə zülmətdən sıyrılaraq,

Şahzadə — üzündə qəm, boz idi əynindəki.

İnamsız danışırdı, amma bizsə onu, ah,
İnamla dinləyirdik.

 +

Pəncərədə dekabr danı sökülmədəydi,
Üfüqlər allanırdı ürkək işıqla hələ.

O, rahat yuxudaydı, o, fərqində deyildi,

Nələr çəkirdik, nələr!

 +

Biz hələ çox cavanıq unudulsun bizdəki,
Sehrləri dağıdan.

Düşmərik indi elə incə eşqə də, çünki

Çox qocayıq biz daha!

1906-1920

 

ruscadan tərcümə

08. 12. 2023, Samara

 +++++++++++++++

Марина ЦВЕТАЕВА

Декабрьская сказка

 

Мы слишком молоды, чтобы простить
Тому, кто в нас развеял чары.
Но, чтоб о нем, ушедшем, не грустить,
Мы слишком стары!

Читать далее →

LEONİD QUBANOV. RƏSSAM

Ноя30

Леонид Губанов

(1946-1983)

Kətan 37-37-dir,

Ölçüsü eynidir çərçivənin də.

Yox, bizi öldürən xərçəng deyildir,
Yaşdan, qocalıqdan ölürük nə də.

 +

Qıcqırtı yaranır işdən elə ki,

Səsləyir istisi bizi rənglərin.

Arvaddan və puldan qaçıb gedirik,

Tapaq kətanların gümüş bədrini.

 +

Dünyanı çəkməyə! Al qanımızla!

Unudaq yuxu nə, vəd nə, azar nə!

Mavi qollarına molbertin elə,
Baş qoyub biz ölək əsrdən əsrə.

1964

ruscadan tərcümə

30.11. 2022, Samara

 +++++++++++

ХУДОЖНИК

Холст 37 на 37.
Такого же размера рамка.
Мы умираем не от рака
И не от старости совсем. Читать далее →

ALEKSANDR QALİÇ. BİTMƏMİŞ MAHNI

Ноя27

Александр Галич

Bizim dünyanımızı qocalar hərlər,

Vurnuxurlar kinli siçanlar sayaq

XİN arayışına inansaq əgər,
Yaşları yetmişdən artlq olacaq.

 +

Döyüşdə olublar, kef çəkiblər həm.

Ömür uzadıblar dualarıyla.

Əldə saxlayırlar cilovu möhkəm,
Hərçənd əllərini üzür podaqra.

 +

Onları səhərlər boğur öskürək.
Baxırlar süfrəyə gözlərində cin,

Manna sıyığını yenə görərək,

Prezidentləri Yer Kürəsinin.

 +

Dünya qocaların əllərindədir,
Çöhrələr maskadır burda elə bil.

Yazlar – yumurtalı sabun ətirli,

Qışlardan kamfora qoxusu gəlir.

 +

Bu dünyada nə söz, mahiyyət nə də,

Bu dünyada nə qan, nə göz yaşları.

Mənim taleyimin, elə sənin də,
Rolu yox, eləcə ömür yaşarıq.

 +

Verirlər partlatmaq onlar əmrini,

Bilirlər sərhədlər harda olacaq.

Dünya qocaların əllərindədir,
Yuxuları gəlmir gecələr ancaq.

 + 

Qızsa görüşdədir sevgilisiylə,

Quş qıyıltısından diksinir meşə..

Dünyanı qocalar hərləyir belə,

Ancaq yuxuları çəkilir ərşə.

 + 

Şişir  ağaclarda tumutcuq artıq,

Oğlanlar hay vuyrur: “At belinə, hey!”
Vicdandan itidir həsəd, paxıllıq,

Qoymur ki, qocalar dincələ bilə!

 + 

Keçilmiş, yenilmiş məsafələrə,

Müdhiş hesab çəkər saralmış dırnaq.
Bizim dünyamızı qocalar hərlər,
Girncdirlər yuxu əlində ancaq!

1962 (1964?)

ruscadan tərcümə

27. 11. 2022, Samara

+++++++++

Александр ГАЛИЧ

НЕОКОНЧЕННАЯ ПЕСНЯ

Старики управляют миром,
Суетятся, как злые мыши,
Им по справке выданной МИДом,
От семидесяти и выше. Читать далее →

İOSİF BRODSKİ. “GÖZƏL XANIMLA YENƏ ARANI DÜZƏLDƏRƏK…”

Май25

Gözəl xanımla yenə aranı düzəldərək,

Düz üç il oturduğun türmənin qırağıyla,

Palçığı sıçradaraq  quş tək uçmaq taksidə,
Tor zənbildə də araq – azadlıq budur elə!

 —

Qıdıqlayır burnunu Nevadan əsən külək,

Yaxınların taleyi şüurunu gəmirmir.

Yalnız həmvətənim, ah, yəqin duya biləcək,

Sehri və cazibəsi bu misraların nədir!..

ruscadan tərcümə

25.05. 2022, Samara

1972(?)

+++++++++++

ИОСИФ БРОДСКИЙ

С красавицей налаживая связь,

     вдоль стен тюрьмы, где отсидел три года,

     лететь в такси, разбрызгивая грязь,

     с  бутылкой в сетке — вот она, свобода! Читать далее →

İOSİF BRODSKİ. “İLHAM PƏRİSİ DEYİL, YOX, AĞZINA SU ALAN…”

Май23

Иосиф Бродский

İlham pərisi deyil, yox, ağzına su alan,

Şirin yuxu aparıb bahadırı çox güman.

Və mavi yaylığını arxasınca yelləyən

buxar çarxı tək çıxır sinəsi üstə birdən.

 —

Sözlər çətin ki. yenə ikiqat olub durar,

meşədəki sıraya necə dönməz odunlar.

Və balışın üzündə gözləri üz dağıdar

dağılar yumurtalar necə axıb tavada.

 —

Sənə daha istimi altı ədyalın altda

yatarkən? –Tanrı keçsin günahdan – o yataqda

balıq hava udan tək yaş dodaqlarımla mən
tapıb qamarlayırdım nə idisə sən olan.

 —

Sifətimə tikərdim dovşan qulaqları da,

səndən ötrü meşədə qurğuşun da udardım,

Çürük kötüklə dolu göldə önündə  ancaq,

elə çıxardm, mənə həsəd çəkərdi “Varyaq”.

 —

Tale beləymiş demək, yaş da ötübdür daha,

Ayıb olar ki, desəm tüküm ağarıb harda.

Damarlar uzanıbdır, dolmağa qansa çatmır,

Fikirlər əyri-üyrü qurumuş koldan artıq.

 —

Ayrılırıq səninlə, əzizim, həmişəlik.

Kağızın üzərində sadəcə bir çevrə çək.

Elə mənəm bu çevrə: heç nə yox içindəsə

Bir az baxarsan ona, sonra isə silərsən.

1980

Ruscadan tərcümə

21-22. 05. 2022, Samara

 

Qryd: Bu şeirlə İ. Brodski Leninqradda ilk böyük məhəbbəti olmuş Marianna Basmanova ilə xəyalən vidalaşır. Şeiri müəllif özü həmin il ingilis dilinə tərcümə etmiş (“It’s not that the Muse feels like clamming up”) və orijinalda adsız olan əsəri “Folk Tune” – “”xalq nəğməsi” adlandırmışdır.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

ИОСИФ БРОДСКИЙ

М.Б.

     То не Муза воды набирает в рот.

     То, должно, крепкий сон молодца берет.

     И махнувшая вслед голубым платком

     наезжает на грудь паровым катком. Читать далее →

İOSİF BRODSKİ. “YOX, AĞLIM BAŞIMDADIR, ANCAQ YAY MƏİ ÜZDÜ…»

Май19

Бродский

“Yox, ağlım başımdadır, ancaq yay məni üzdü.

Dolabda köynəyini axtarınca gün gedir.

Qış gələ və örtülə nə varsa yer üzündə —

Şəhərlər və adamlar, ən əvvəlsə göyərti.

Yataram soyunmamış, özgənin kitabını

oxuyaram, açılsa hər hansı səhifədə,

illərin qalanısa kordan qaçan it kimi,
Nəhləyərək asfaltı keçər qanuni yerdə.            

Azadlıq –

atasının adını bilmirsənsə tiranın,

Şirazın halvasından  ağız suyun şirindir.

qoçun buynuzu kimi burulmuşsa da beynin,

fəqət ala gözündən heç nə də axmır indi.

1975

ruscadan tərcümə

19. 05. 2022, Samara

++++++++++++++++++

ИОСИФ БРОДСКИЙ

Я не то что схожу с ума, но устал за лето.

 За рубашкой в комод полезешь, и день потерян.

 Поскорей бы, что ли, пришла зима и занесла все это —

     города, человеков, но для начала — зелень.

     Стану спать не раздевшись или читать с любого

     места чужую книгу, покамест остатки года,

     как собака, сбежавшая от слепого,

     переходят в положенном месте асфальт. Читать далее →

YURİ RYAŞENTSEV. «YENƏ TOPLAR DÖYÜR ÇUQUNLA DAŞI…»

Май12

Yenə toplar döyür çuqunla daşı

Əfəl mənzilləri vurub yandırır.

Gedir, ana, xaçla  İvanuşkanı,
Şineli əynində yaman gündədir.

 —

Gah onlarla dava, bunlarla gah da,
Dəfetmə, intiqam, həmlə və basqın…

Ah, bu qonşularla əbədi dava,

Əbədi lənətə görüm gələydin.

 —

Yenə də! Bəs onda nəyin xətrinə,

 Mən aciz dilimi açıram indi.

Əgər bilirəmsə mənin lənətim,
Ölümdən qurtarmaz bir oğlanı da…

 —

Yaş dolu gözünlə axtar ana, sən,

Özünü Tanrıya tay tutan kəsi.

Mərmiyə, gülləyə insan ətindən,
Yol açıb  — o kəsdir qətl hərisi.

 

ruscadan tərcümə

 12. 05. 2022, Samara

+++++++++

ЮРИЙ РЯШЕНЦЕВ

 

Вновь пушки чугуном по камушку,

по утлому жилью — огнём.

Прощайся, мать, крести Иванушку,

шинелька хилая на нём. Читать далее →

MARİNA TSVETAYEVA. “QOYUNA ÇEVRİLİN – YOX MƏNƏ DƏXLİ…”

Мар26

marina

Tanrı xatirinə!

Gedin qoyun olun – yox mənə dəxli!

Dolaşın sürüylə ya da naxırla.

Hamı bir şəkildə və bir fikirdə

Uyun Stalinə Hitlerə ya da

Torpağa sərilsin ölü bədənlər,
Ulduz formasında ya svastika.

23 iyun 1934

ruscadan tərcümə

26.03. 2022, Samara

===========

МАРИНА ЦВЕТАЕВА

А Бог с вами!

Будьте овцами!

Ходите стадами, стаями

Без меты, без мысли собственной

Вслед Гитлеру или Сталину

Являйте из тел распластанных

Звезду или свасты крюки.

23 июня 1934