Архив тегов | orucluq

SIXARAQ TOQQANI ÇOXDAN YEMİRƏM, ÇAĞIRAN YOX FƏQƏT İFTARA MƏNİ…

Demokratiya üzrə dünyanın ən yaxşı ekspertləri məhərrəmlik ya orucluq vaxtı Azərbaycanda çox yox, bir həftə yaşasalar, yekdil rəy verərlər: Azərbaycanda demokratiya mümkün deyil!

Azərbaycanda demokratik seçkilər keçirilsə, şiə seçicilər Tofiq Yaqubluya yox, Tale Bağırzadəyə səs verəcəklər, halbuki Tale Bağırzadı faşistdir, videolarına baxın, deyir ki, tezliklə “..ağa zühur edəcək, Azərbaycanı ağanın zühuruna hazırlamaq lazımdır…”

Orucluğun sonu yaxınlaşdıqca Facebook-un harasını basırsansa, butılkadan cin çıxan kimi, seyid, məşədi, hacı çıxır. Hansı səhifəni açırsansa, qarşında ifrat stolu açılır. Yehəyedir, bashabasdır. Yeyin, fürsətdir, əti çox yeyin, cənnətdə xurmadan başqa ayrı şey yoxdur, tək xurma yeməklə heç hurilərlə məzələnməyə həvəs olmaz…

İcra başçıları iftar verirlər! Təyinat alıb (yəni pulla alıb) gələn kimi rayonun bütün gəlirli yerlərini nəzarətə götürən, restoranlar, şadlıq evləri tikdirən, örüş, əkin yerlərini zəbt edəb bu oğraşlar iftar verirlər. Yeməklərin ağırlığından qıçları torpağı dələn stolların başına beş-altı şəhid valideynini də yığırlar. Bu oğrş icra başçılarının nə özləri, nə övladları müharibəyə gediblər, örüşlərini, əkin yerlərin zəbt edib ağızlarını bir-iki hektara dirədikləri kəndlilərin uşaqlarını göndəriblər. Xalqın özündən oğurlanan pulla açılan iftara dəvət olunan bədbıxt valideynlər o uşaqların ata-analarıdırlar…

İndiki icra başçıları sovet vaxıtının birinci katibidir. İdarəçilikdə heç nə dəyişməyib, vəzifənin adı dəyişib, yalnız hampazorluq artıb. Sovet vaxtı ağdaşlı ya cəlilabadlı birinci katibdən Moskvaya şikayət yaza bilərdi. İndi dərdini kimə deyəcək? İlham Əliyevə? Vəzifəni elə İlham Əliyev satmayıb?

O vaxtın birinci katibləri “dinin qalıqlarına qarşı” yorulmadan mübarizə aparırdılar, orucluqda, məhərrəmlikdə şənliklər keçirirdilər. 70-ci illərdə dinin qalıqlarına qarşı mübarizənin önündə Heydər Əliyev gedirdi. Bəstəkar Musa Mirzəyev məscidə gedib nəzir verdiyinə görə cəzalandırılmışdı…

Talançı, quldur icra başçılarının haram pulla iftar süfrəsi açmaqlarını qoyaq bir qırağa. Onların hansı işi düzdür ki. Yəni başdan ayağa, rus demişkən, poxun içindədirlər. Bəs bu seyidlər, məşədilər, hacılar? Onların ramazan canfəşanlığı, iftar mərasimləri?

Orucluq nə üçündür? – Bu sualın cavabı yoxdur. Quranda deyilir ki, sizdən əvvəl oruc tutublar, siz də tutun.

Günün işıqlı vaxtında ac qalmaq insanda hansı əxlaqi, mənəvi dəyişikliklər yarada bilər?

Mən allergiyanın şiddətli vaxtı qırxdoqquz saat ac qaldım, özümdə heç bir əxlaqi dəyişiklik hiss etmədim, gördüm ki, əvvəlki kimiyəm, yəni, Hamlet demişkən, dünyaya gəlməsəydim, daha yaxşı olardı…

İslam banilərinin onlara qədər mövcud olmuş bu proseduru məcburiyyət səviyyəsinə qaldırmaqları yaranmaqda olan müsəlman icmasını birləşdirmək zəruriyyətindən doğa bilərdi. Yəni eyni prosedurun, hətta ən primitiv və bəlkə də ziyanlı ola bilən prosedurun eyni vaxtda eyni qaydalarla icrası çox kəsərli və effektiv  təşkilatlatlandırma instrumentidir. Təşkilantlanma isə İslanmın özünün yeni təşükkül tapdığı və İslam ekspansiyasının başlandığı vaxtda çox vacib idi. Quranla, namazla və digər ayrı məcburi ayinlərlə yaranan birlik hərbi yürüşlər üçün vacib olan ruh yaxınlığı yaradırdı.

İndi Azərbaycanda icra başçılarının, oliqarxların, “qanuni oğruların”, lotuların açdığı ifrata süfrələrin başına yığılanlar arasında ruh birliyi varmı? Varsa, bu ruh birliyi onları hansı  əməllərə səsləməlidir?

Məgər ruh birliyi Azərbaycan müsəlmanlarını quldur icra başçılarına qarşı mübarizəyə də olmasa, müqavimətə səsləməli deyil?

Məgər Azərbaycan müsəlmanları ən azı bu Ramazan ayında, iftar süfrəsi başında, İlham Əliyevdən qanunsuz həbslərə son qoymağı tələb etməli deyil?

Məgər Azərbaycan müsəlmanlarının ifrat süfrəsi Kürdəxanada açılmalı deyil? Məgər Azərbaycan müsəlmanları iftardn qabaq Kürdəxanını dağtmasalar da, şərlənib tutulanların, birinci növbədə jurnaliust qızların buraxılmasını tələb etməli deyil?

Əgər Azərbaycan müsəlmanları bunları eləmirsə, orucluq heç bir dini mükəlləfiyyət deyil, pəhriz forması və ifrat adıyla qarınqululuq eləmək üçün fürsətdir.

Məgər şəhid ata-anaları iftar stolunu quldur icra başçısının başına çevirməli deyil?

Əgər Azərbyacan müsəlmanı bütün bunları eləmirsə, onun orucluğu pəhrizin bir formasından başqa bir şey deyil…

O ki qaldı qədim orucluğa, İslamdan əvvəlki orucluğa…Bunu qədim ərəbin gedonizmi, yəni kefsevərliyi ilə bağlamaq da olar. Gündüz ac qalandan sonra şam yeməyinin ləzzəti birə beş artır. Üstəlik qaranlq düşəndın sonra yataq kefinə də icazə verilir…

Və Türkiyədə demokratiyanın məhz Ramazanda can verməyi ifrat dərəcədə simvolikdir….

29. 03. 2025, Samara

P.S. Sözümü samaralı şair Mirzə Təbilin bir beyti ilə bitirirəm.

Sıxaraq toqqanı çoxdan yemirəm,

Çağıran yox niyə iftara məni….

QURAN QƏRİBƏLİKLƏRİ. 2-Cİ SURƏ, 187-Cİ AYƏ

ikinci surə 187 ayə

Müsəlman kişiləri Ramazan ayında ən çox maraqlandıran ayələrdən biri 2-ci surənin 187-ci ayəsidir. Bu ayə orucluq gecəsi  kişinin arvadı (arvadları) ilə yaxınlığına “icazə verir”.  Mən ayənin orijinalına və ruscaya üç tərcüməsinə  — Sablukov, Kraçkovski, Osmanov – baxıb müqayisə elədim. Sovet akademiki

Kraçkovski və sovet professoru Osmanov الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ  ifadəsini “arvadlarınıza yaxınlaşmaq” kimi çevirirlər. Quranın ruscaya ilk tam tərcüməsinin müəllifi, Kazan universitetinin prfessoru bunu “arvadlarınızla cütləşmək” kimi tərcümə edir və bu, daha düzdür. Ayənin bir yeri xüsusən maraqlıdır və çoxlu şərhlər, izahlar doğurur. Xüsusən İslam ilahiyyatçıları ağlasığmaz spekulyasiyalar edirlər.

Orijinalda deyilir: Allah bildi ki, siz özünüzü məhdudlaşdırırsınız (sıxırsınız, kəsirsiniz) ona görə sizi  bağışladı. Yəni kefinizi çəkin.

İlahiyyatçıların fikrincə, guya əvvəl orucluq gecəsi cütləşmə qadağan imiş, Allah görüb ki, kişilər bu qadağanı kütləvi və həyasızcasına pozurlar, ona görə deyib siz düzələn deyilsiniz,  icazə verdim, kefinizi eləyin.

Mənim fikrimcə, əslində bu ayədə kişilərin özünə əzab verməyi, özünü sıxmağı nəzərdə turtulur. Yəni iftarda boğazacan yeyəndən sonra kişi, xüsusən bir-birindən cavan dörd arvadı olan kişi, təbii ki, yataq məzəsi istəyir. Ancaq yataq məzəsi qadağandır. Ona görə səhərəcən qalır tavada ilanbalığı kimi qıvrıla-qıvrıla. Allah bunu görüb rəhmə gəlir və seksə icazə verir.

Ancaq bu ayədə bundan da maraqlı məsələ var. Belə çıxırmı ki, orucluqda ər-arvad yaxınlığı barədə əvvəl ayrı ayə, yəni ayrı qanun norması olub? Olmayan qadağanı kişilər necə poza bilərdilər ya pozmazdılar? Allah burda öz icazəsi ilə əvvəlki normanı ləğv edir. Bəs o norma hardadır? Quranın harasında deyilir ki, Orucluq gecəsi cütləşmək olmaz?

Heç harasında!

Baxın: Allah insana qadağa qoyur, sonra görür ki, bu qadağaya əməl eləmək insan üçün çətindir. Elədir? Bəs Quranda dönə-dönə deyilmirmi Allah insanı çəkə biləcəyindən artıq yükləmir?

Və özü yaratdığı insan barəsində necə səhv edə bilərdi?

Bu ziddiyyət Quranın nazil olmadığına, onun peyğəmbər və yaxınları tərəfindən yaradıldığına çoxlu sübutlardan biridir.

Daha bir məsələ. Allahın müraciəti yalnız kişilərədir. Yəni Allahın qoyduğu qanuna əməl edən də, onu pozan da kişilərdir. Cütləşmək məsələsi də kişilərə aiddir. Qadın sanki iftar yeməyi, yemidir. Bu ayə kişiyə tam səlahəhiyyət verir ki, iftar cücə-plouvunu aşırandan sonra kefini yataqda davam etdirsin.

Qadıın rəyi və istəyi ilə maraqlanan varmı?

7-ci əsrdə bəlkə də qadınlar özünü iftar yeməyi və ifrtar yemi sayıblar. Bəs indi? Qadın da kişi kimi oruc tutursa, Orucluq gecəsini müstəqil planlaşdırmağa tam haqqı yoxdurmu?

Orucunuz qəbul olsun, hörmətli möminlər!

X.X.

18. 03. 2024, Samara

OBAŞDANLIQ

Sonuncu ulduz da  göydə sönərkən,

Yuxunun ən şirin vaxtı gələndə,
Ağ sap qara sapdan seçilməyəndə,
Lələm obaşdana durardı hökmən.

 —

Ömrü boyu oruc tutmasaydı da,

Yuxusuz qalardı məməm hər gecə,

Gərək obaşdanın vaxtı gəlincə,
Orucun yeməyi hazır olaydı.

 —

Hələ açılmamış ağzı qazanın,
Kişi oyadardı uşaqları da,

Yuxunun ləzzəti hələ də canda,

“Ye məni” deyirdi plov qazmağı.

 —

Yoxdu uşaqlardan bir oruc tutan,

Təkid eləmirdi kişi də hərçənd.

Bəlkə  obaşdanı bizə yedirdən,

İstəyib yanında olaq bir zaman…

 —

Elə ki açılar cənnət süfrəsi,

Kitab vəd eləyən daşınıb gələr,

Yaxına-uzağa boylanar lələm,

Ağlayıb çağırar, əssə də səsi:

 —

“Seyfulla, hardasan, Sübü, hardasan…

Ağənnə, Adgözəl, Süleyman, Salman…

 

15. 05. 2022, Samara

KİMƏ KƏLƏK GƏLMƏK İSTƏYİRSİNİZ?

Orucluq ayının ilkin nəticələri məscidlərdə elan edilib. Məlum olur ki, dünya müsəlmanlarının əksəriyyətinin orucunu Allah qəbul etməyib. Orucu qəbul olunmayan millətlər arasında azərbaycanlılar liderdirlər. Azərbaycan bölgələrindən Salyan birinci yerdədir.

AZƏRBAYCANDA ORUCLUQ

nar

İyul ayının 10-dan orucluq başlanır. Hər ehtimala qarşı Azıərbaycan prezidenti, nazirlər, yüksək rütbəli yapçı məmurlar orucu iyulun 8-dən tutublar. Onlar ağ sap qara sapdan ayırd edilə bilməyənəcən xalq malını yeməyəcəklər.