Архив тегов | Radyard Kiplinqin şeirləri

RADYARD KİPLİNQ. «PİŞİK OCAQ BAŞINDA OTURAR…»

Pişik ocaq başında oturar, oxuyar da,

Dırmaşar ağaca da, kefi istəsə əgər.

O, yumaqla oynayar, kirli mantar oynadar,

Pişik məni yox, ancaq özünü əyləndirər.

Daha çox sevdiyimsə Binki adlı itimdir,

Bilir necə aparsın özünü harda, haçan.

İlk Dost necə olubsa, Binkim elədir indi,

Mənsə qədim İnsanam, Mağarada yaşayan.

 +

Pişiyim üçün yəqin Robinzon Kruzoyam,

Özü isə Cümədir; isladıb pəncələri,

Pəncərənin içində istəmir ancaq gəzə.

(Görə bilə Robinzon təsadüfən izləri)

Sonra pırpızladaraq quyruğunu, miyoldar,

Cırmaqlar döşəməni, mənə məhəl qoymadan

Binki isə nə oyun seçsəm, onu da oynar,

Dostlarımdan o mənə birincidir doğrudan.

 +

Mənim dizimə sürtər pişik gəlib başını,

Göstərmək istəyər ki, sevir məni o guya.

Ləngimədən bir an da, həyətə qaçıb gedər,

Qoyan dəqiqə ancaq başımı yastığıma.
Həyətdə də qalacaq, açılanacan səhər,
Buna görə bilirəm dostluğunda yalan var.

Binki isə xoruldar gecə səhərə qədər

Yanımdaca yataraq – əsl dost belə olar!

1902

ingiliscədən tərcümə

05-06. 2024, Samara

+++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Pussy can sit by the fire

 

Pussy can sit by the fire and sing,

  Pussy can climb a tree,

Or play with a silly old cork and string

  To ‘muse herself, not me.

But I like Binkie my dog, because

  He knows how to behave;

So, Binkie’s the same as the First Friend was,

  And I am the Man in the Cave.

Pussy will play man-Friday till

  It’s time to wet her paw

And make her walk on the window-sill

  (For the footprint Crusoe saw);

Then she fluffles her tail and mews,

  And scratches and won’t attend.

But Binkie will play whatever I choose,

  And he is my true First Friend!

 

 

Pussy will rub my knees with her head

  Pretending she loves me hard;

 But the very minute I go to my bed

  Pussy runs out in the yard,

And there she stays till the morning-light;

  So I know it is only pretend;

But Binkie, he snores at my feet all night,

  And he is my Firstest Friend!

RADYARD KİPLİNQ. ƏYYUBUN ARVADI

RADYARD KİPLİNQ

Tanrına lənət de və öl, bitib hər şey daha,

Qıraqlarına qədər doludur acı camın.

Bəşəriyyət içində bir nəfər də yox hətta,

Sənin dərdini çəksin. Tərk edib səni hamı.

Nəyə gərəksən axı? Dünyanın işi ağır,
Yox sevgi deyilən şey. Həndəvərdə ölümdür,

İnam itib. Heç nəyə ümidin də yox axı,

Seçimin ölüm ya da səfalətli bir ömür.

Ah, Həyat hüznlüdür, Ölüm isə şirindir

Sənin kimilərinə. İnanmısansa Tanrın
Sənə dostdur, yardımçın olaydı gərək indi,

Dostdusa, niyə budur həyatın, güzəranın.

Hanı dostluq? Ölümün uzun olur yuxusu,

Leta dadmamış, ələ al özünü yaxşısı.

 1878 -1880 arasında

ingiliscədən tərcümə

03-04.11. 2024. Samara

QEYD:

LETAyunan mifologiyasında yeralı unutqanlıq çayıdır

++++++++++++=

RUDYARD KİPLİNG

Job’s Wife

 

Curse now thy God and die, for all is done.

Thy bitter cup is filléd to the brim.

In all mankind there liveth not a one

That careth for thee. What art thou to him? Читать далее

RADYARD KIPLING. MAVİ QIZILGÜLLƏR

RADYARD KİPLİNQ

Qızılgüllər dərdim həm al, həm də ağ,

Dedim sevgilimə yəqin xoş gələr.

Yarım heç birini almadı ancaq,
Mavi qızılgüllər, dedi, mənə dər.

 +

Dünyanı dolaşdım yarısınacan,
Onlar bitən yeri tapmadım yenə.

Hədər axtarışdan üzülən zaman,

Dünyanın yarısı gülürdü mənə.

 +

Evə dönüb gəldim qış dönəmində,
Şıltaq sevgilimsə yox idi artıq.

Sonuncu nəfəsdə, Ölüm gələndə,

Gözləri mavi gül yəqin axtarıb.

 +

Yəqin ətrafında qəbrinin indi,

Qəlbindən keçəni tapa bilərdi.

Mənim axtarışım, əfsus, hədərdi —

Ağ və al qızılgül daha gözəldir!

1887

ingiliscədən tərcümə

03.11. 2024, Samara

+++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNQ

BLUE ROSES

Roses red and roses white

Plucked I for my love’s delight.

She would none of all my posies—

Bade me gather her blue roses. Читать далее

RADYARD KİPLİNQ. İKİ MÜXTƏLİF XALQ

RADYARD KİPLİNQ

Mənə xoş deyil onun ürəyi istəyənlər,

Ruhumu qorxudan şey onu qorxuda bilmir.

Müxtəlif ulduzları göstərir bizə göylər,

Hərəyə öz taleyi verib müxtəlif ömür.

 +

Bizim həm doğuluşlar, əbədi həm ölümlər,
Yazımızdır, onların bizə nəzarəti var.

Fontan şırnaqları tək şaxələnib ömürlər,

Və iki qütb kimi də uzaq, aralıdırlar.

 +

Yaşasaq da beləcə müxtəlif dünyalarda
Elə ki, görüşürük, azaddır hər birimiz.

Liberal qəlbimizi geniş açarıq, hətta,

Qohuma və qonşuya açmasaq da elə biz.

 +

(Adətlər müqayisə edilər zarafatla

Zəiflikdir bu, ancaq yox utanmalı heç nə.

Boynumuza alarıq bənzər günahları da,

Onları hər kəs bilir, qınamır heç kəs hərçənd.)

 +

Məmnunluq, lütfkarlıq, deyilən tək olsa da,

Qısa zaman içində yaranıb davam edər.

Və biri digərindən necə razı qalsa da,
Tayfasının yanına tələsik qaçıb gedər.

1927

ingiliscədən tərcümə

01.11. 2024, Samara

++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

TWO RACES

 

I seek not what his soul desires.

    He dreads not what my spirit fears.

Our Heavens have shown us separate fires.

  Our dooms have dealt us differing years. Читать далее

RADYAR KİPLİNQ. FİZİKİ AĞRIYA HİMN

Dəhşətli Anası unutqanlığın,

Elə ki, başlayır sənin idarən,
Yox olar bir anda qüssəsi qəlbin,
Qalır günahlardan xatirə nə də.

 +

Sədaqəti Cücü, ölməz, əbədi,

Mətin və daimi Od da həmçinin,

Qüdrətin önündə sənin heç nədir,

Hər ikisi sənə paxıllıq çəkir.

 +

Gecənin qapanmaz gözlərisən sən,
Göz yaşımız necə, görürsən, axır.

Bizə uzun gəlir bu vaxt min ildən,
Ötən saatların hər biri ağır.

 +

Ağrının üstünə ağrı yükləyən,

Sənindir gecənin qatı zülməti,

Sənindir səhər də, bizə söyləyən:

Qımışır həyatın yenə sifəti.

 +

İncə lütflərin kəsilən andan,

Düşünürük dinclik olar həaytda.

Fəqət bu rahatlıq saxta, aldadan,
Canlanır yenidən Cücü də, Od da.

 +

Buna görə səni alqışlayırıq,

Dua eləyərik sənə yataqda.

Ki, bizdən Cəhənnəm ağrılarını,

Saxlaya biləsən daim uzaqda.

 

1932

ingiliscədən tərcümə

29-30. 10. 2024, Samara

+++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Hymn to Physical Pain

 

Dread Mother of forgetfulness

Who, when Thy reign begins,

Wipest away the soul’s distress

And memory of her sins. Читать далее

RADYARD KİPLİNQ. ETİRAF

RADYARD KİPLİNQ

Səhərin açılmağı çox yubanır, eləmi? —

Gəlib yorğun başımı ovuclarına al sən,

Qoy arxaya əyilim, böyük bədəməlimi,

Etiraf edim sənə ki, ölüb gedəndə mən,

Mənim rəzilliyimdəm tamam xəbərsiz kimi,

“Yəqin ki, cənnətdədir əzizim” deməyəsən.

 +

Niyə uzandı gecə, səhər ləngiyir nədən? –

Yaxına gəl, anbaan səsim daha zəiflər.

Özüm də çiyrinirəm demək istədiyimdən  —

Pəncərələri də aç, yəqin  açılar səhər,

Gözlərimsə qaralır fəqət. Öp yanağımdan,

Yalana görə məndən üzün dönənə qədər.

 

ingiliscədən tərcümə

29. 10. 2024, Samara

++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Confession

 

Is not the dawning very slow to rise—

   Set both your arms about my weary head,

         Let me lean back a moment & confess

   My great misdeed—lest when that I am dead,

         You, knowing nothing of my wickedness

Should say ‘my darling is in Paradise’ Читать далее

RADYARD KİPLİNQ. YAD


Deyək ki, dayanıb kandarımda Yad,

Bəlkə düz adamdır, həm də nəcibdir,

O mənim dilimdə danışmır ancaq,

Bilmirəm niyyəti, məramı nədir.

Üzünü, gözünü görə biliriəm,
Qəlbində, nə bilim, o nə gizlədir.

 +

Mənim öz tayfamdan olanların da,

Var bədəməlləri, yaxşıları var,

Mənə xoşdur ancaq yalanları da,
Yalanlarıma da öyrəşib onlar.
Və bir şey satanda, ya da alanda,
Dilmancsız çox gözəl keçinir bazar.

 +

Deyək ki, dayanıb kandarımda Yad,

Bəlkə də xeyirdir o, bəlkə də şər,

Bilmirəm nə səmtə yönəlib əzmi,

Halını dəyişir hansı səbəblər,

Uzaq ölkəsindən ya da ki, Tanrı,
Nə zaman qanını soyuda bilər.

 +

Mənim öz tayfamdan olan olanların da,

Var bədəməlləri, yaxşıları var,

Ancaq eşidirlər mən eşidəni,

Nəyi mən görürəm, görürlər onlar,

Onlar haqda hansı fikirdəyəmsə,
Məndən onlar həmin fikirdə olar.

 +

Bu, mənim atamın inancı idi,

Ondan fərqli deyil heç mənimki də:

Vahid bir dərz olsun qoy bütün taxıl,

Üzüm salxımlansın bircə tənəkdən

Dişi uşaqların qamaşanacan,

Acı çaxırdan və acı çörəkdən.

1907

İingiliscədən tərcümə

27. 10. 2024, Samara

QEYD:

Şeir Radyar Kiplinqin Nobel mükafatı aldığı 1907-ci ilin payızında Kanadaya səfəri zamanı yazılıb. Kiplinq yaradıcılığınını öyrənənlər bu şeirdəki kəskinliyi, sərtliyi qeyd edirlər. Bu şeirdə, bu gün irqçilik sayıla biləcək inam ifadə edilir: ingiliz öz ”tayfasından” olanlarla, yəni anqlosakslarla yaxın və bir olmalıdır.

O da qeyd edilir ki, bu şeirin ingilis oğlanla hind qızının məhəbbətini başqa əsərində parlaq təsvir etmiş Kiplinqin yazdığına inanmaq çətindir.

Ancaq bu gün kütləvi immiqrasiyanın Britaniya üçün necə çətinliklər və təhlükələr yaratdığını nəzərə aksaq, Kiplinqin qayğılarının əsassız olmadığını etiraf etməliyik.

Toronto Globe qəzetinə müsahibəsində Kiplinq deyirdi: “Qərbdə immiqrasiya sizin arzuladığınız şeydir.  Sarı adamın (yəqin ki, Kiplinq asiyalıları nəzərdə tutur — X.X.)) qarşısını almaq yolu Qoca kontinentdən (Avropadan – X.X.) ağ adamı gətirməkdir.»

Daniel Hadas Kiplinqin şeirində irqçiliyin olduğunu rədd edir: “Kiplinqin arqumenti budur ki,  eyni mənşədən adamlar bir-birlərini müxtəlif mənşədən olan adamlara misbətən daha yaxşı başa düşürlər”.

+++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

THE STRANCER

The Stranger within my gate,

  He may be true or kind,

But he does not talk my talk—

  I cannot feel his mind.

I see the face and the eyes and the mouth,

  But not the soul behind. Читать далее

RADYARD KİPLİNQ. VETERANLAR

RADYARD KİPLİNQ

Hindistan qiyamında (1857) sağ qalanların  1907-ci ildə Albert Hallda keçirilən yığıncağı üçün yazılıb

Çəkib nəzərimizi ata məzarlarından

Görünür önümüzdə, gətirərərk heyrətə,

Poladla təmizləyən  bizim Şərqi bir zaman,

Fədakar ordudan sağ qalan şərəfli dəstə.

 +

Alqış, həm də əlvida! Salamlayırıq sizi,

Göz yaşımıza  ri.xənd eləməz bir kəs belə.

Əlləriniz qoruyub qədim tariximizi,
Biz doğulmamış hələ!

 +

Daha bir xidmət də siz göstərin bizə, lütfən –

İgidlər, bizdən ötrü dua edin indi də.

Öhdəmizə vəzifə qoyarsa Tale birdən,
Nə biz biabır olaq, ləkələnsin Gün nə də!

1907

ingiliscədən tərcümə

26. 10. 2024, Samara

++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

 

To-day, across our fathers’ graves,

  The astonished  years reveal

The remnant of that desperate host

  Which cleansed our East with steel. Читать далее