Архив тегов | Robert Bernsin şeirləri

ROBERT BERNS. ZÜLMKAR ARVAD

Lənətə gəlib o şəxs, miskin və zavallıdır,
Müti vassalı kimi baxır ona arvadı.

Hər iş görülür onun ali icazəsiylə,
Ərinsə ciblərində yoxdur altı pens belə!

Dostunun da sirrini ona söyləyə gərək,
Danlağından  çəkinir cəhənnəm əzabı tək!

Olsaydı birdən əgər mənim belə arvadım,
Ürəyini üzərdim, əzmini sındırardım:
Ovsunlardım mən onu, quzuya döndərərdim,

Kötəklərdim ləçəri, kənizləri öpərdim.

ingiliscədən tərcümə

06.09. 2024, Samara

++++++++++++++++

ROBERT BURNS

The Tyrant Wife

Curs’d be the man, the poorest wretch in life,
The crouching vassal to the tyrant wife!
Who has no will but by her high permission;
Who has not sixpence but in her possession;
Who must to her his dear friend’s secret tell;
Who dreads a curtain lecture worse than hell!
Were such a wife had fallen to my part,
I’d break her spirit, or I’d break her heart:
I’d charm her with the magic of a switch,
I’d kiss her maids, and kick the perverse bitch.

ROBERT BERNS. «SÜLH OLMAZ, NƏ QƏDƏR Kİ, CEMİ DÖNMƏYİB GERİ..»

Robert Burns

O qəsr divarının önündə, gün gedərkən,

Eşitdim çalsaç kişi nəğmə deyir ürəkdən.

Müğənni oxuduca yaş axıdır gözləri:

 “Sülh olmaz, nə qədər ki, Cemi dönməyib geri!

 +

Kilsə xaraba qalıb, Dövlətdə çəkişmə var,
Aldanışlar, əsarət və ölümcül savaşlar,

Deməsək də, tanıyır bütün el müqəssiri –

Sülh olmaz, nə qədər ki, Cemi dönməyib geri!

 +

Qılınc çaldı Cemiylə mərd, cəsur  oğlanlarım,

Qəbirlərində indi ot göyərir onların;

Dağ çəkib arvadıma ölümlərin xəbəri,
Sülh olmaz, nə qədər ki, Cemi dönməyib geri.

 +

Həyat  yük olub əyir qəddimi günü-gündən,
Mən öz balalarımı, o, tacı itirəndən.
Deyəcəyəm ölüncə ancaq eyni sözlər6
Sülh olmaz, nədər ki, Jemi dönməyib geri”.

1791

ingiliscədən tərcümə

02. 09. 2024, Samara

Qeyd:

Jemi – James Francis Edward Stuart (10 June 1688 – 1 January 1766), 1701-ci ildən ölənə qədər Srtüartlar  evindən İngiltərə, Şotlandiya, İrlandiya yaxt-tacına iddiaçı olub.

++++++++++++++++++++++++++

 

ROBERT BURNS

There’ll Never Be Peace Till Jamie Comes Hame1.
By yon castle wa’ at the close of the day,
I heard a man sing, tho’ his head it was grey,
And as he was singing, the tears doon came: —
‘There’ll never be peace till Jamie comes hame!’
Читать далее

ROBERT BERNS. HƏSSASLIQ

Robert Burns

Həssaslıq, nemətsən gözəl, füsunkar,

Dost, sən həqiqəti deyə bilirsən;

Fəqət çox dəhşətli bəlalar da var,

Bunu da, əlbəttə, yaxşı bilirsən.

 +

Bax elə bu zanbaq, bu qəşəng çiçək,
Gülümsünür günəş şölələnərkən.

Düzənin üstündə sərt külək əscək,

Qırılıb palçığa batacaq hökmən.

 +

Meşə torağayı  dinir şövq ilə,

O öz sevincini beləcə bölər.

Zavallı quşcuğaz çətin ki, bilə,
Səma qulduruna yem ola bilər.

+

 Baha alınırsa gizli xəzinə,

Daha incə duyğu bəxş edər yəqin.

Ən şirin həzz verən akkordla bəzən,

Dinər həm ən dərin notları dərdin.

 

1786

ingiliscədən tərcümə

01.2024, Samara

+++++++++++++++++

ROBERT BURNS

SENSIBILITY

Sensibility, how charming,

 Thou, my friend, canst truly tell;

But distress, with horrors arming,

  Thou hast also known too well! Читать далее

ROBERT BERNS. ƏSKİNAS ÜSTÜNDƏ YAZILMIŞ ŞEİR

Robert Burns

Lənət qüdrətinə, kağız parçası!

Sağalmaz dərdimin sənsən əsası,

İtirdim yarımı sən olmayanda,
Yoxsan – boş qalacaq stəkanım da!

Uşaqlar görürəm zavallı, aciz,
Yoxluğun onları qoyub köməksiz.

Gördüm gülümsünür bədəməl yenə,

Baxıb qurbanını saldığı günə,

Əbəs arzuladım səni, istədim,

Rəzili əzməkdi mənim məqsədim.

Yoxsan – doğma yurdu tərk edəm gərək

Bir də qismət olmaz Şotlandı görmək.

1786

ingiliscədən tərcümə

  1. 08. 2024, Samara

+++++++++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Lines Written on a Bank Note

Wae worth thy power, thou cursed leaf!
Fell source of a’ my woe and grief,
For lack o’ thee I’ve lost my lass,
For lack o’ thee I scrimp my glass!
Читать далее

ROBERT BERNS. KEŞİŞ DEYİLƏM YAZAM, MOİZƏLƏR DEYƏM MƏN

 

Keşiş deyiləm yazam, moizələr deyəm mən,

Fitnəyə, qəsdə hazır xadim də deyiləm mən,

İş adamı deyiləm rəqibə tələ qurum,

Qaneyəm yekəqarın bir şüşə olsun, vurum.

 

Yox perə həsəd hissim, baş əyirəm – vəssalam;

Kəndliyə nifrətim yox, miskin olsa da tamam;

Meyxanadakı hər kəs — canlara dəyən qoçaq,
Qayğım da, şöhrətim də dolu şüşədir ancaq.

 

Atı qamçılayaraq, budur, keçir mülkədar,
Sələmçi kisəsini faiz-faiz doldurar,

Görürsənmi havada  kron parlayır necə?

Mənə bu yekəqarın şüşədir müalicə.

 

Əfsus, köçdü dünyadan, can-ciyərim – arvadım,

Təsəlliyçin özümü tezcə kilsəyə atdım,

Dedilər Solomonun ədalətli hökmü var:

Yekəqarın şüşədə dərdinə çarə axtar.

 

Riskli işə bir dəfə məni sövq elədilər,

Sonra məktub gəldi ki, bütün iş gedib hədər.

Qalxırdı zəngin tanış pilləkənləri bu dəm,

Əlində  yekəqarın şüşə — dərdimə məlhəm.

 

“Qayğılarda məzə var” – söylədi qara paltar,

Geyən şair, adını deməyim artıq olar.

İnanmağa hazıram bu qoca pedantla mən,

Qayğın  kefdir, varinsa yekəqarın bir şüşən.

 

MASON LOJASINDA ARTIRILMIŞ BƏND

Dodaqyeri qoymadan qədəhləri doldurun,

Masonlar şərəfinə içməyə hazır olun:

Pərgara, Kvadrata qardaş olan hər kəsin,

Yekəqarın şüşəsiz açılmasın süfrəsi.

1782

ingiliscədən tərcümə

28-29.08. 2024, Samara

++++++++++++++

ROBERT BURNS

No Churchman Am I

 

No churchman am I for to rail and to write,
No statesman nor soldier to plot or to fight,
No sly man of business contriving a snare,
For a big-belly’d bottle’s the whole of my care.
Читать далее

ROBERT BURNS. STRATALLANIN ŞİKAYƏTİ

Robert Burns 

1.

Qatı qaranlığa mənzilim batır,
Çəkir həndəvərdə fırtına qıyya.

Qış axınlarının şiddəti artır,

Tənha mağaramı az qalır yuya.

Büllur axır incə çeşmələrindən,

Vurnuxur durmadan əməkçi insan,

Əsir xəfif dəniz küləyi qərbdən,
Uyuşmur dağınıq fikrimə bu an.

2.

Haqq yolunda gedən mübarizədə,

Nahaq vuran yara ağrıyır yenə,

Göylər əsirgədi zəfəri bizdən,

Necə döyüşsək də şərəf naminə.

Keçdi üstümüzdən təkəri məhvin,

Yox ümid cəsarət oyana bir də,

Dünya özümüzdə  — böyük və zəngin,
Dostdur çatışmayan dünyada bircə.

1787

ingiliscədən tərcümə

27. 08. 2024, Samara

QEYD:

Stratallan  — Jeyms, beşinci vikont Stratallan (1765-ci ildə ölüb)

++++++++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Strathallan’s Lament

1.
Thickest night, surround my dwelling!
Howling tempests, o’er me rave!
Turbid torrents wintry-swelling,
Roaring by my lonely cave!
Crystal streamlets gently flowing,
Busy haunts of base mankind,
Western breezes softly blowing,
Suit not my distracted mind.
Читать далее

ROBERT BERNS. ÜRƏYİM DOLU DƏRDDİR

Robert Burns

1.

Gözlərimdən yaş axır, ürəyim dolu dərddir,

Nə vaxtdan bəridir ki, bilmirəm sevinc nədir.
Dostsuzam, atılmışam, yükü tək çəkirəm mən,

Şirin mərhəmətli söz eşitmədim birindən.


2.

Sevgi, məzələrin var – mənim sevgim dərindir!

Sevgi, qüssən az deyil – iztirabın incidir!

İndi qan verir ancaq yarası ürəyimin,
Tezliklə döyüntüsü kəsiləcəkdir yəqin.

3.

Yenə də əvvəlki tək bəxtəvər olaydım, ah,

Yaşıl qala yanından axan çay qırağında!

Çünki orda gəzir o, Fillisini anaraq,

Göz yaşımı yalnz o, quruda bilər ancaq.

ingiliscədən tərcümə

23.08. 2024, Samara

++++++++++++

ROBERT BURNS

Wae Is My Heart


1.
Wae is my heart, and the tear’s in my e’e;
Lang, lang joy’s been a stranger to me:
Forsaken and friendless my burden I bear,
And the sweet voice o’ pity ne’er sounds in my ear.


2.
Love, thou hast pleasures — and deep hae I lov’d!
Love thou has sorrows — and sair hae I prov’d!
But this bruised heart that now bleeds in my breast,
I can feel by its throbbings, will soon be at rest.


3.
O, if I were where happy I hae been,
Down by yon stream and yon bonie castle green!
For there he is wand’ring and musing on me,
Wha wad soon dry the tear frae his Phillis’ e’e!

 

ROBERT BERNS. EDİNBURQA MÜRACİƏT

Robert Burns

1.

Edina! Qəlbisən Skotianın

Sarayların tarix, qalaların da.

Ayaqları altda orda monarxın,

Qanunvericilik quruldu orda:

Sahilləri boyu Erin gəzərkən,

Yabanı güllərə durub baxardım.
Möhtərəm kölgənə sığınaraq mən,

Tənha fikrə gedər, gah oxuyardım.

2.

Tükənmir dopdolu çay kimi sərvət,

Səylə çalışmağa iş var hər kəsə.

Incəlik hər yerdə, həm də əzəmət,

Memara fəxrdir, nə tikilirsə.

Doğma göylərindən gəlib Ədalət,
Alidir sərtliyi, mərhəməti həm.

Qartal gözləriylə bu yerdə Məktəb,
Sadə mənzilimdə öyrənir Elm.

3.

Edina, övladın açıq, mehriban,

Qərib qarşılanır xoş üzlə burda.

Geniş baxışlıdır burda çox insan,

Dar, ucqar vadidı yaşasalar da;

Kədərə həssasdır hələ də hər kəs,

Dilsiz, təvazölü Ləyaqətə də:

Heç zaman onlarda mənbə tükənməz,

Həsəd ləkələyər onları nə də!

4.

Qızlar xoş yerişli, ağbənizlidir,
Qızıl yay göyü tək hər biri parlar.

Şehli ağ çiçəyə görən bənzədir,

Onlara baxmağın şirin həzzi var!

Qəşəng Bernet edir görəni heyran,

Səmavi gözəllik var bədənində.

Sevgi Tanrısıdır onu yaradan,

İlhahi iş görüb həqiqətən də.

5.

Uzaqda parlayır sənin sərt qalan,

Güdür harda hansı təhlükələr var.

Ağır döyüşlərdə yaralar alan,

Cəsur veterana bu qala oxşar:

Maneələr geniş, divarlar qalın,

Yerləri möhkəmdir sərt qayalarda,

Həmlələr görübdür bu qala çılğın,

Çox işğalçı qoyub canını burda.

 

6.
Riqqətli fikirdən yaş axıdıram,

Möhtəşəm qübbəni belə görüncə.

Şanlı Skotiya krallarına

Ora mənzil idi çox illər öncə.

Həyat çox dəyişdi o vaxtdan bəri!

Kral adı torpaq altdadır indi!

Zavallı sülalə gəzir sərsəri!

Qanunsa qışqırır: “Olan düz idi!”

7.

Skotianın şirli bayrağı altda,

Yağı sırasını deşib yaranlar,

Sizi izləyirəm, ürəyim odda:

Bir kəndli şairəm, kim bilir ancaq,

Tərk edib komanı babalarım da,
Bəlkə də təhlükə qapını alcaq,

Sizin babaların durub dalında!

8.

Edina! Qəlbisən Skotianın

Tarixdir sarayların, şanlı qalaların da.

Ayaqları altda orda monarxın,

Qanunvericilik quruldu orda:

Sahilləri boyu Erin gəzərkən,

Yabanı güllərə durub baxardım.
Möhtərəm kölgənə sığınaraq mən,

Tənha fikrə gedər, gah oxuyardım.

ingiliscədən tərcümə

17-19.08. 2024, Samara

+++++++++

ROBERT BURNS

Address To Edinburgh

1.

Edina! Scotia’s darling seat!
All hail thy palaces and tow’rs,
Where once, beneath a Monarch’s feet,
Sat Legislation’s sov’reign pow’rs:
From marking wildly-scatt’red flow’rs,
As on the banks of Ayr I stray’d,
And singing, lone, the ling’ring hours,
I shelter in thy honor’d shade.

 


2.
Here Wealth still swells the golden tide,
As busy Trade his labours plies;
There Architecture’s noble pride
Bids elegance and splendour rise:
Here Justice, from her native skies,
High wields her balance and her rod;
There Learning, with his eagle eyes,
Seeks Science in her coy abode.
Here Justice, from her native skies,
High wields her balance and her rod;
There Learning, with his eagle eyes,
Seeks Science in her coy abode.


3.
Thy sons, Edina, social, kind,
With open arms the stranger hail;
Their views enlarg’d, their lib’ral mind,
Above the narrow, rural vale;
Attentive still to Sorrow’s wail,
Or modest Merit’s silent claim:
And never may their sources fail!
And never Envy blot their name!


4.
Thy daughters bright, thy walks adorn,
Gay as the gilded summer sky,
Sweet as the dewy, milk-white thorn,
Dear as the raptur’d thrill of joy!
Fair Burnet strikes th’ adoring eye,
Heav’n’s beauties on my fancy shine:
I see the Sire of Love on high,
And own His work indeed divine!


5.
There, watching high the least alarms,
Thy rough, rude fortress gleams afar;
Like some bold vet’ran, grey in arms,
And mark’d with many a seamy scar:
The pond’rous wall and massy bar,
Grim-rising o’er the rugged rock,
Have oft withstood assailing war,
And oft repell’d th’ invader’s shock.


6.
With awe-struck thought and pitying tears,
I view that noble, stately dome,
Where Scotia’s kings of other years,
Fam’d heroes! had their royal home:
Alas, how chang’d the times to come!
Their royal name low in the dust!
Their hapless race wild-wand’ring roam!
Tho’ rigid Law cries out: ‘ ‘Twas just!’


7.
Wild beats my heart to trace your steps,
Whose ancestors, in days of yore,
Thro’ hostile ranks and ruin’d gaps
Old Scotia’s bloody lion bore:
Ev’n I, who sing in rustic lore,
Haply my sires have left their shed,
And fac’d grim Danger’s loudest roar,
Bold-following where your fathers led!


8.
Edina! Scotia’s darling seat!
All hail thy palaces and tow’rs,
Where once, beneath a Monarch’s feet,
Sat Legislation’s sov’reign pow’rs:
From marking wildly-scatt’red flow’rs,
As on the banks of Ayr I stray’d,
And singing, lone, the ling’ring hours,
I shelter in

 

 

ROBERT BERNS. ŞILTAQ XASİYYƏTİ İLƏ TANINMIŞ XANIMA MONODİ

Robert Burns

1.

Bir zaman  od püskürən sinə buz kimi indi!

Ənlikdən alışardı avazımış yanaqlar!

Əkssədası yoran dil susubdur əbədi!

Tərifə öyrəşikli qulaq həmişəlik kar!

2.

Ürək məskən olubsa əgər qüssəyə, dərdə,

Nə dostluq var deməli, nə incə bağlılıq var.

Bənsər sənin taleyin, Mariya, müsibətə,

Yaşadın – sevilmədin, öldün – yox ağlayanlar.

3.

Sevgiyə, Cazibəyə, Ədəbə səslənmirəm,
Biganə və sərt idin, yaş tökmədin bir gilə.

Gəlsin dəlilyinin həqiqi varisləri,

Soyuq qəbrini örtsün Mariyanın çiçəklər.

4.

Bağı gəzib axtaraq hər səfeh çiçəyi də, dərək

Yığaq alaq otunu, görsək meşədə birdən.

Yığaq ancaq xüsusən gicitkəni biz gərək,
Peşman olurdu çünki bir dəfə yaxın gedən.

5.

Mərmərdən büst qoyarıq ölçərək-biçərək biz, ,
Burda Şöhrətsevərlik məzələnər lirada!
Qənimətin üstünə nizəli atılar Qeyz

Nifrət ikrahla onun qəzəbini yatırdar!

EPİTAF

Üzücü saymazlığın yatır qurbanı burda,

Bir vaxt o, kəpənəkdi, şəndi, şölələnirdi.
Olsaydı müdrik əgər, hörməti də olardı,

Və olsaydı xeyirxah, qədri də bilinərdi.

ingiliscədən tərcümə

14-15. 08. 2024.     Samara

QEYD:

Monodi – şəxsin ölümünə həsr edilmiş hüznlü şeir

++++++++++++++

ROBERT BURNS

Monody
ON A LADY (MARIA RIDDELL) FAMED FOR HER CAPRICE

1.
How cold is that bosom which Folly once fired!
How pale is that cheek where the rouge lately glisten’d!
How silent that tongue which the echoes oft tired!
How dull is that ear which to flatt’ry so listen’d!

2.
If sorrow and anguish their exit await,
From friendship and dearest affection remov’d,
How deadly severe, Maria, thy fate!
Thou diedst unwept, as thou livedst unlov’d.

3.
Loves, Graces, and Virtues, I call not on you:
So shy, grave, and distant, ye shed not a tear.
But come, all ye offspring of Folly so true,
And flowers let us cull for Maria’s cold bier!

4.
We’ll search through the garden for each silly flower,
We’ll roam thro’ the forest for each idle weed,
But chiefly the nettle, so typical, shower,
For none e’er approach’d her but rued the rash deed.

5.

We’ll sculpture the marble, we’ll measure the lay;

  Here Vanity strums on her idiot lyre;

There keen Indignation shall dart on his prey,

  Which spurning Contempt shall redeem from his ire.

THE EPITAPH

Here lies, now a prey to insulting neglect,
What once was a butterfly, gay in life’s beam:
Want only of wisdom denied her respect,
Want only of goodness denied her esteem.

ROBERT BERNS. QAB DİBİ YALAYANA

Robert Burns

Gah özünü öyürsən lordla tanışlığınla,

Gah deyirsən hersoqla dünən elədin nahar.

Cücü kraliçanın saçlarında gəzə lap,

Necə cücü idisə, cücü olaraq qalar.

1791

ingiliscədən tərcümə

21.08. 2024, Samara

+++++++++++++

ROBERT BURNS

The Toadeater

Of Lordly acquaintance you boast,

And the Dukes that you dined wi’ yestreen,

Yet an insect’s an insect at most,

Tho’ it crawl on the curl of a Queen!


1791