Архивы

ROBERT BERNSİN ŞEİRLƏRİ. STİRLİNQDƏ KRAL SARAYINI XARABA QALMIŞ GÖRƏRKƏN

Июл29

Burda hökm sürürüdü bir zaman Stüartlar,
Şotlandın xeyrinəydi, nə qanun çıxarsalar.

O cəlallı sarayın damı qalmayıb indi,

Hökmranlıq əsası özgələr əlindədi.

Düşdü bu şanlı əsa torpağa həqiqətən,

Sürünən reptillərin döndü qənimətinə!

Stüart sülaləsi yox oldu beləliklə,
Şanlı taxtı yadelli tayfa keçirdi ələ.

Şərəfini itirmiş bir idiot tayfası,

Nifrətin artır ancaq,  daha yaxşı tanısan.

ingilscədən tərcümə

28. 07. 2024, Samara

 ++++++++++++++++++++

ROBERT BURNS

On Seeing The Royal Palace At Stirling in Ruins

Here Stewarts once in glory reign’d,
And laws for Scotland’s weal ordain’d;

But now unroof’d their palace stands,
Their sceptre fallen to other hands:

Читать далее →

ROBERT BERNS. QIZ, OVCUMA QOY ƏLİNİ

Июл28

Robert Burns

Qız, ovcuma qoy əlini,

Qoy mənim ovcuma sən,

Qız, and iç bu ağ əlinə,

Ki, mənim olacaqsan!

1.

Həqir kölə idim Sevgiyə çoxdan,
İztirab çəkirdim ondan hər zaman,
Mənə indən belə o, qatı düşmən,
Sən məninm olanacan.

2.

Çox qızın eşqiylə çırpınıb ürək,

Vurulur, seviridm bir dəfə görcək,

Qəlbimə sən girdin kraliça tək,
Belə də qalacaqsan.

ingiliscədən tərcümə

27. 07. 2024, Samara

++++++++++

ROBERT BURNS

  O lay thy loof in mine, lass

O, lay thy loof in mine, lass,
In mine, lass, in mine, lass,
And swear on thy white hand, lass,
That thou wilt be my ain! Читать далее →

ROBERT BERNS. LOQAN YAMACI

Июл27

Robert Burns

1.

Suların nə gözəl, Loqan, axırdı,

O gün Villiyə mən adaxlanrdım,

İllər axıb getdi o vaxtdan bəri,

Sənin suların tək qayıtmaz geri.

Bir vaxt çiçəklənən sahillərinə,

Sanki müdhiş, qara qış gəlib yenə.

Yarın yağılarla vuruşur bu dəm,

Uzaqda Loqandan, uzaqda məndən.

2.

Yenə də may gəlib sevimli və şən,

Sevinc içindədir təpə, həm düzən.

Quşlar doluşurlar kölgəliklərə

Arılar axışır çiçəkli yerə,

Qızılgül rəngi var gözündə sübhün,
Şeh sevinc yaşıdır gedən zaman gün.

Mənim ürəyimsə sevinə bilmir,

Loqandan uzaqdır hələ ki Villi.

3.

Bax, yemişan kolu süd tək ağarıb,
Onda qaratoyuq bala çıxarıb.
Sadiq dost şərikdir qayğılarına,

Oxuyub təsəlli verir ya  ona.

Mənəsə sevimli körpələrimlə,
Yoldaşım yoxdur ki, köməyə gələ.

Yaşayıram qəmli dul həyatı mən,

Loqan yamacından Villi uzaqkən.

4.

Dövlət adamları, bata başınız,

Xalqı qaldırdınız zülmünüzlə siz!

Dərdə çox insanı sizsiniz salan,
Özünüzə dönər bu dərd bir zaman!

Kefindən ayrılar biriniz çətin,

Görə göz yaşını dulun, yetimin.

Sülh ola tezliklə bəlkə, xalq gülə,

Loqan yamacına Villi də gələ!

ingiliscədən tərcümə

26.07. 2024, Samara

+++++++++++

ROBERT BURNS

Logan braes.

1.
O Logan, sweetly didst thou glide
That day I was my Willie’s bride,
And years sin syne hae o’er us run
Like Logan to the simmer sun.
But now thy flowery banks appear
Like drumlie winter, dark and drear,
While my dear lad maun face his faes
Far, far frae me and Logan braes.


2.
Again the merry month of May
Has made our hills and vallies gay;
The birds rejoice in leafy bowers,
The bees hum round the breathing flowers;
Blythe Morning lifts his rosy eye,
And Evening tears are tears o’ joy:
My soul delightless a’ surveys,
While Willie’s far frae Logan braes.


3.
Within yon milk-white hawthorn bush,
Amang her nestlings sits the thrush:
Her faithfu’ mate will share her toil,
Or wi’ his song her cares beguile.
But I wi’ my sweet nurslings here,
Nae mate to help, nae mate to cheer,
Pass widow’d nights and joyless days,
While Willie’s far frae Logan braes.


4.
O, wae upon you, Men o’ State,
That brethren rouse in deadly hate!
As ye make monie a fond heart mourn,
Sae may it on your heads return!
Ye mindna ‘mid your cruel joys
The widow’s tears, the orphan’s cries;
But soon may peace bring happy days,
And Willie hame to Logan braes!

ROBERT BERNS. FACİƏVİ FRAQMENT

Июл26

Robert Burns

Çoxdankı, düzəlməyən tövbəsiz günahkaram,

Bərabəri olmayan rəziləmsə də hərçənd,

Bədbəxt insan görəndə mən ürəkdən yanıram,

Ah çəkirəm səmimi, xeyri olmasa da, mən,

Zavallı və köməksiz uşaqlar görən zaman,

Hiddət məni ağladır, görəndə ki, zülmkar,

Yeganə cinayəti əyilməzliyi olan,

Namuslu bir insanın mıəhvini alqışlayar,

Acizlər və yazıqlar, sizə də canım yanar,

Günah sayanlar da çox, sizə yanmağı hərçənd,

Kasıb, nifrətə hədəf, atılmış avaralar,

Föhşlə və günahla həyatı məhvə gedən.

Xeyirxah, həm qədirsiz doslar olmasaydı, ah,

Mən də düçar olardım bədbəxtliyə sizin tək,
Ən çox nifrət edilən, ən rəzil aranızda!

Tanrı! Rəhminlə gəldi mənə xilas, həm kömək,

Talant verdin, seçildim yoldaşların çoxundan,

Sui-istifadə də ondan elədim hərçənd.

Sən necə ki, dünyaya məni gətirən zaman,
Səxavətli olmusan mənə özgələrindən.

1777

ingiliscədən tərcümə

  1. 07. 2024, Samara

QEYD: Berns bu şeiri onun gənclikdə yazmaq istədiyi, ancaq başlayıb tamamlamadığı faciədən fraqmentdir. Şeirin orijinalı qafiyəsizdir.

++++++++++++++++

ROBERT BURNS

A Penitential thought, in the hour of Remorse
-Intended for a tragedy

 

All villain as I am — a damned wretch,
A hardened, stubborn, unrepenting sinner —
Still my heart melts at human wretchedness,
And with sincere, tho’ unavailing, sighs
I view the helpless children of distress.
With tears indignant I behold the oppressor
Rejoicing in the honest man’s destruction,
Whose unsubmitting heart was all his crime.
Ev’n you, ye hapless crew! I pity you;
Ye, whom the seeming good think sin to pity:
Ye poor, despised, abandoned vagabonds,
Whom Vice, as usual, has turn’d o’er to ruin.

O but for kind, tho’ ill-requited friends,

I had been driven forth like you forlorn,

The most detested, worthless wretch among you!

O injur’d God!  Thy goodness has endow’d me

With talents passing most of my compeers,

Which I in just proportion have abus’d,

As far surpassing other common villains,

As Thou in natural parts hadst given me more.

 

«In my early years nothing less would serve me than courting the tragic Muse. I was, I think, about eighteen or nineteen when I sketched the outlines of a Tragedy forsooth; but the bursting of a cloud of family Misfortunes, which had for some time threatened us, prevented my farther progress.-In those days I never wrote down anything; so, except a speech or two, the whole has escaped my memory.-The following, which I most distinctly remember, was an exclamation from a great character -great in occasional instancefs] of generosity, and daring at times in villainies. He is supposed to meet with a child of misery, and exclaims to himself-«

Robert Burns

 

ROBERT BERNS. MƏNİM HARRİM CƏSUR BİR OĞLAN İDİ

Июл25

Mənim Harrim cəsur bir oğlan idi,

Seçilən vüqarlı görkəmi vardı.

Ancaq uzaqlara qovublar indi,
Yəqin ki, görmərəm mən onu bir də.

 +

Ah, dönüb gələydi kaş!

Ah, dönüb gələydi kaş!

Bütün Nokhaspini verərdim hətta,

Mənim Dağlı Harrim dönüb qayıda.

 +

Hamı yatağına girən zamanda,
Düzəni qüssəli dolaşıram mən.

Bəzən otururam, ağlayıram da,

Bir arzum var: görəm onu yenidən.

 +

Kaş bu yaramazlar  cəzalanalar,

Tutulub asıla bir gün hər biri,

Mənə deyələr ki, yaxşı xəbər var:

Sənin Dağlı Harrim qayıdır geri.


1789

ingiliscədən tərcümə

24. 07. 2024, Samara

++++++++++++++

Robert BURNS

Highland Harry 

My Harry was a gallant gay,

  Fu’ stately strade he on the plain!

But now he’s banish’d far away,

  I’ll never see him back again.

 

  O for him back again!

    O for him back again!

  I wad gie a’ Knockhaspie’s land,

    For Highland Harry back again.

 

When a’ the lave gae to their bed,

  I wander dowie up the glen;

I sit me down and greet my fill,

  And aye I wish him back again.

 

O were some villains hangit high,

  And ilka body had their ain,

Then I might see the joyfu’ sight,

  My Highland Harry back again!

 

ROBERT BERNS. TARBOLTON QIZLARI

Июл23

1.

Çıxsan o təpənin başına əgər,

Sevimli Peqqini görə bilərsən.

Atası tanınan yerli mülkədar,

Özü xanınqızdır o, həqiqətən.

2.

Sofi həm bədəncə, həm üzdən gözəl,
Gözəl bir cehizsə yoxudur hərçənd;

Gecə olmamısan onunla əgər,

Çatışmır bu işdə, demək, səriştən.

3.

Feylini ötürək, bir az el içək,

Sonra gedib salaq Misiyə nəzər:

Qara, qaraqabaq, həm də cinli tək,
Bəlkə də döşünə o yata bilər.

4.

Giriş bacısına, özü utansa,

Xoşuna bəlkə Jenni gələcək.

Əgər iddianı aşağı salsan,

Gözünə o, gözəl görünsün gərək.

5.

Təpə yamacını dolaşsan əgər,

Bessini xəbər al ordakılardan.
Sənə barmağıyla işarə elər,
Səninlə danışar incə, mehriban.

6.

Bütün kral Georq məmləkətində,

Beləcə sevimli gözəl çox deyil.

Bəlkə bu söz şübhə doğursa səndə,

Bil ki, Bessi özü bu sözü deyir.

ingiliscədən tərcümə

23.07. 2024, Samara

++++++++++++++++

ROBERT BURNS

The Tarbolton Lasses


1.
If ye gae up to yon hill-tap,
Ye’ll there see bonie Peggy:
She kens her father is a laird,
And she forsooth’s a leddy.


2.
There’s Sophy tight, a lassie bright,
Besides a handsome fortune:
Wha canna win her in a night
Has little art in courtin.

3.
Gae down by Faile, and taste the ale,
And tak a look o’ Mysie:
She’s dour and din, a deil within,
But aiblins she may please ye.


4.
If she be shy, her sister try,
Ye’ll maybe fancy Jenny:
If ye’ll dispense wi’ want o’ sense,
She kens hersel she’s bonie.


5.
As ye gae up by yon hillside,
Spier in for bonie Bessy:
She’ll give ye a beck, and bid ye light,
And handsomely address ye.


6.
There’s few sae bonie, nane sae guid
In a’ King George’s dominion:
If ye should doubt the truth of this,
It’s Bessy’s ain opinion.

ROBERT BERNS. ÜMİDSİZLİK

Июл22

Robert Burns

1.

Ürəyimi üzən qəm və qayğıdır,

Çəkə bildiyimdən yüküm ağırdır.

Hərdən düşüəürəm mən çəkərək ah:

Həyat, yük imişsən sən üzən, yoran,

Yolunu getmək də deyilmiş asan,

Mənə, mənim kimi uğursuzlara!

Boylanıb arxaya baxıram əgər,

Canlanır səhnələr qəlb bulandıran,

Məni irəlidə gözləyir nələr! –

Bu məni qorxudur, düzü, indidən.

Yenə ümidsizlik, qayğılar yenə,
Acı taleyimi belə görürəm.

Mənim bu dərdlərim bəlkə tükənə,

Haçan ki, torpağa mən gömülərəm.

2.

Xoşbəxtdir,  kimin var məşğuliyyəti,

Fəna vurnuxmalar olub adəti,

Özgə fikirlərə düşmür heç zaman!

Alınmayanda da arzuladığı,

Səydən, çalışmaqdan fəqət razıdır,
Öz mükafatını qazanır insan.

Mənsə ümidini itirmiş kəsəm,

Bilmirəm məqsədim həyatda nədir,

Mənə qəm gətirir gələn hər gecəm,

Səhər elə gəlir, gün elə gedir.

Canfəşanlıq edib vurnuxaraq sən,
Unuda bilirsən nə ki qəmin var.

Məni narahatlıq gəmirir içdən,

Mənə puç görünür bütün planlar.

3.

Dünyada bəxtəvər tək yaşayandır,

Unudur hər şeyi yaşanan anda,

Tənha hücrəsinə çəkilib yaşar –

Mağara, hörülmüş ağac kökləri,

Əl uzadıb təzə meyvələr dərir,
Büllur quyusunda saf, sərin su var.

Bəlkə də fikrinə axşama sarı,

Gələr hərdən-hərdən, gözlənilmədən,

Uzağa aparan bəşər yolları

Gələr yuxu kimi, gedər də birdən;

Oyanar alqışla, şükrlə ruhu,
Fikri qanadlanıb uçar göylərə

Dolaşar məqədsiz, gözündə yuxu,

Dalar təntənəli səmanı seyrə.

4.

Heç zaman bir insan izi düşməyən,
Yeri məskən seçən zahid kimi mən,

Bu rol ifasına qabiləm əcəb;

Hər bəxtəvər andan yararlanasan,

Nəfəs dərib yenə yola varasan,

Göstərib ləyaqət hissi və ədəb.

Bu sevgi, bu sevinc, nəşələr ki, var,

Duyuram, dadıram dərin və kəskin.

Onlardan Tənhalıq vurğunu qaçar,

İstəsə — bəxtəvər olardı yəqin!

Eyni dərəcədə o, biganədir,
Bəşəri sevgiyə, həm də nifrətə,
Mən isə göz yaşı tökürəm indi,
Nankorun etdiyi bir xəyanətə.

5.

Hardadır keçən o günlər hardadır,

Hər rəqsin nə qədər nəşəsi vardı.

Nə qayğı bilirdik biz, günah nə də.

Hər şey xarablaşdı ötüncə zaman,

Neylədin – çəkəcək sorğuya vicdan,
Qəlbini ağrıdı özgə edən də.

Kolluqda oynaşan kətanquşu tək,

Qayğısız əylənən xırdaca elflər,

Yetkinlik eşqinə düşənlər gərək,
Yaxşıca bilələr öndə var nələr.

Öndə itkilər var, faciə də var,
Ömrün ağır olur yaşantıları.

Qəlbi qorxu dolar, göz yaşı axar,

Getdukcə bu Əsr qüruba sarı.

1786

İingiliscədən tərcümə

 ++++++++++++

 ROBERT BURNS

DESPONDENCY

1.
Oppress’d with grief, oppress’d with care,
A burden more then I can bear,
I set me down and sigh;
O life! thou art a galling load,
Along a rough, a weary road,
To wretches such as I!
Dim-backward, as I cast my view,
What sick’ning scenes appear!
What sorrows yet may pierce me thro’,
Too justly I may fear!
Still caring, despairing,
Must be my bitter doom;
My woes here shall close ne’er
But with the closing tomb! Читать далее →

ROBERT BERNS. QOCA ROB MORRİS

Июл21

Bax, o düzəndə qoca Rob Morrisin mülkü var,
Yaxşı kişilərə o həm ağsaqqal, hən kral.

Qızılı sandıq dolu, qaramalın sayı yox,

Əziz bir qızı qızı var ki, əzizdir mənə də çox.

2.

Gözəl may səhəri tək saf və gözəldir o qız,

Təzə samanın üstdə keçən gecə tək ləziz,

Çəməndə quzular tək o, şən və qayğısızdır,

Gözümün işığı tək ürəyimə  əzizdir.

3.

Ancaq varisdir o qız, qoca Robin – mülkədar,

Atamınsa koması, bir də kiçik bağı var!

Mənim kimi adaxlı boş yerə ümid elər,
Yaram ağır, tezliklə yəqin ölümüm gələr.

4.

Sevinc gətirmir mənə gələn günün heç biri,
Yuxusuz keçirirəm nə vaxtdan gecələri.

Ürküdülmüş ruh kimi tənha dolaşıram mən,

Sanki partlar ürəyim, hər dəfə ah çəkərkən.

5.

Aşağı dərəcədən o qız da olaydı kaş ki,

Onda gülümsəyərdi məni görəndə bəlkə!
Ah, necə həzz alaraq yazardım bu barədə,
İndisə söz tamıram açıb deməyə dərdi.

ingiliscədən tərcümə

20. 07. 2024, Samara

++++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Auld Rob Morris

1.
There’s Auld Rob Morris that wons in yon glen,
He’s the king o’ guid fellows and wale of auld men:
He has gowd in his coffers, he has owsen and kine,
And ae bonie lassie, his dautie and mine. Читать далее →

ROBERT BERNS. SƏRSƏRİ VİLLİ

Июл20

1.

Gah burda, gah ordasan, veyil, sərsəri Villi,

Gah burda, gah ordasan,  ancaq evdə deyilsən!

Qollarım arasına qayıt, mənim sevimlim,
Qayıt, inandır məni, elə həmin Villisən.

2.

Qış küləyi əsirdi ayrılsnda səninlə,

Gözlərimi yaşardan amma külək deyildi.

İndi yay gəlib artıq, dön geri sən də, Villi,
Təbiətə yay gəlib, yay mənə sənsən indi.

3.

Yuxu mağaranızda dincəlin, qasırğalar –

Aşiq həyəcanlanar vəhşi vıyıltılardan.

Oyan, briz, qayığa yardım olsun dalğalar,

Ağuşuma qayıtsın yenə sevdiyim oğlan.

4.

Vəfasızsa o ancaq, Nennini unudubsa,

Sən ey nəhəng okean, aramızda qal yenə!

Bəlkə  bir də görmərəm, ölərkən heç olmasa,

İnanım  Villim  mənim məxsusdur  yalnız mənə!

ingiliscədən tərcümə

19. 07. 2024, Samara

++++++++++++

ROBERT BURNS

Wandering Willie

1.
Here awa, there awa, wandering Willie,
Here awa, there awa, haud awa hame!
Come to my bosom, my ae only dearie,
And tell me thou bring’st me my Willie the same. Читать далее →

ROBERT BERNS. MƏN AZA DA RAZIYAM

Июл19

Robert Burns

1.

Əgər azsa, razıyam, çoxsa – sevinirəm mən,

Mənə yaxın gəlirsə haçan Qayğı və Qüssə,
Yaxşı şillələyiəm onları yol üstdəkən,

Pivə içib deyirəm qədim şotland nəğməsi. Читать далее →