Архив тегов | Bodlerin şeirləri

ŞARL BODLER. CANLI MƏŞƏL

бодлер

 Le Flambeau vivant

Önümdə gedir onlar, çox müdrik bir Mələyin

Elmiylə maqnitləşən işıq dolu bu Gözlər,
Almaz qığılcımları  gözlərimə çiləyib,
Gedən bu iki qardaş məni də qardaş bilər.

 

Hər tələdən qurtarar, hər ağır günahdan həm,

Aparar onlar məni Gözəlliyin yoluyla.

Varlığımla onlara sözsüz itaətdəyəm,
Onlar mənim xadimim, mən onların quluyam.

 

Gözəl Gözlər, sizdəki işıqda sirr var nəsə,
Günorta çağı yanan şamlar kimi; alışar
Günəş, ilahi odu fəqət söndürə bilməz.

 

Şamlar Ölüm vəsf edir, sizdəsə Oyanma var,
Sizə nəğmə oxudur ruhumun oyanmağı,
Çəkinməz heç günəşdən ulduzların işığı.

 

Fransızcadan tərcümə

19.07. 2018

Samara

   ŞARL BODLER. BERTANIN GÖZLƏRİ

бодлер

Les Yeux de Berthe

Nadir gözlərə də var bəlkə nifrəti olan,
Gözlərindən körpəmin mənimsə sızıb gedir,

Gecə kimi şirin şey, deyə bilmərəm nədir!

Gözəl gözlər, axıdın üstümə nəfis toran!

 

Heyranlıqla sevirəm, gözlər, sizdəki sirri,

ovsunlu mağaraya sizin bənzəriniz var

Letargik kölkələrin sıx sırası dalında,

Naməlum xəzinənin sayrışır inciləri.
Mənim körpəmin gözü qara, böyük və dərin,
Sənin tək, dibsiz Gecə, sənin kimi işıqlı.
Sevgi fikirləridir bu od, inam qarışıq,

Qızarır ehtitrasla ya da ki, bakiranə.

Fransızcadan tərcümə

20.07. 2018

Samara

   ŞARL BODLER. AXŞAMÇAĞI NƏĞMƏSİ

бодлер

Chanson d’Après-midi

Qıyılı qaşlarınla

Bu görkəmin qəribə

Bənzəmirsən mələyə,

Gözlərində cadu var.

 

Azad quş, heyranınam,
Dəli ehtirasımsan.

Sənəminə bağlanan,

Kahin kimiyəm, inan.

 

Yabanı saçlarında,
Səhra və meşə ətri.

Başın duruşu sirli,
Dönüşü tapmacadır.

 

Xoş ətir yayır dərin,
Buxur şirinliyi var

Axşam kimi füsunkar,
İsti və əsmər pəri.

 

Çatmaz ən tünd şərablar

Səninlə xumarlığa

Səndə ölü qaldıran,
Məzə məharəti var.

 

Sənin baldırların məst,
Dalından və döşündən.

Xumar uzanışından,
Balıncı alır həvəs,

 

 

Bəzən də soyutmağa

Sirli hiddətini sən,

Səxavətlə verirsən,
Öpüşləri, mazağı.

 

Sətin başmaqlı, ipək,
Ayağının altına,
Dühamı da atıram,
Sevincim, taleyim tək.

 

Qəlbimə şəfa verən,
Sən mənə rəng, işıqsan,

İsti partlayışısan,
Qara Sibirimdə sən.

Fransızcadan tərcümə

18-19.07. 2018

Samara

  ŞARL BODLER.  XEYİRDUA     

бодлер

            Bénédiction

Səmai qüvvələrin haçan ki fərmanıyla,

Qüssəli bu dünyada birdən şair doğulur,

Ürəyi qorxu dolu, dili küfrlü ana,

Yumruğunu əsdirir rəhim Tanrıya doğru:

 

“Ah! Bircə sürü gürzə çıxarsaydım əgər mən,
Yaxşıydı yemləməkdən rəzil bu masqaranı.

Lənət o gecəyə ki, ani həzzin xətrinə,
Günahımın haqqı tək bu əkildi qarnıma!

 

Məni seçmisən bütün qadınlar arasında

Yəqin qəmli ərimdən ikrahla üz döndərəm.

Sevgi məktubu deyil axı, demə asandır,
Yöndəmsiz bu monstru tullayam oda birdən.

 

Üstümə yönəltdiyin nifrətini yığaram,

Əndərərəm şərindən doğan bu nəticəyə.

Mən bu miskin ağacı yaxşı burub bağlaram,
Mənfur düymələrini aça bilməsin deyə”.

 

Beləcə köpüyünü silir, udur kininin,

Əbədi yazılarda anlamayaraq heç nə,

Özü tonqal qalayır dibində Cəhənnəmin,

Analar törətdiyi ağır cinayətlərə.

 

Fəqət gözəgörünməz Mələk himayəsiylə,

Atılmış uşaq elə günəşlə bəsləniridi.

İçdiyi nə vardısa və nə tapıb yesəydi,
Ambroziyalıydı, zəngindi cövhərlə də.

 

Buludlarla damışır, küləklərlə qonuşur,
Məst olur oxuyanda xaç yoluyla səfərdən.

Və onu bu dünyaya gələndən izləyən Ruh

Sevincindən ağlayır quş tək onu görüb şən.

 

Kimi sevmək istəyir, ona baxır təlaşla,
Onun yumşaqlığından cəsarətlənib ya da,
Macal gəzirlər onu incidib qışqırdalar,

Onda qəddarlıqları keçirələr sınaqdan.
Onun payına düşən şərabı və çörəyi,

Küllə qarışdırırlar, üstəlik tüpürürlər.

Riya ilə atırlar toxunsa əli nəyə,

Danlayır, addımları izinə düşsə əgər.

 

Camaatın içində qışqıracaq arvadı:

“O məni gözəl sayıb başıma döndüyündən,

Özümü sənəmlərə istəyirəm oxşadım
Və başdan ayağacan qızıla tutulum mən;

 

Buxur, mirra və nardla, özümü məst edərəm,

Başımı hərləndirər təzimlər və ət, şərab.

Mənə vurğun ürəkyə istəyərəm ki, biləm,

Hakiməm və ilahi ehtiram qazanmışam.

 

Məni bezdirəndəsə bu şərəfsiz məzhəkə
İncə, güclü əlimi mən üstünə qoyaram,
İti dırnaqlarımla, harpun qarmaqları tək,

Ürəyini tapmağa sinəsini yararam.

 

Xırda quşcuğaz kimi titrəyən və çırpınan,
Al-qırmızı ürəyi sinəsindən alaram.

Çağıraram yanıma gələr sevimli heyvan,
İkrahla bu ürəyi qabağına tullaram.

 

Gözlərinə cəlallı taxt görünən Göylərə,
Sakit Şairsə mömin əllərini uzadır

Nurlu ruhundan qopan şimşək kimi şölələr,
Onu qara kütlənin gözlərindən gizlədir.

 

Tanrım, şükr sənə ki, əzab verirsən bizə,
Günahdan təmizləyən o, ilahi şəfadır.

Cövhərlərin içində o ən saf və ən gözəl,
Güclüləri müqəddəs həzzlərə hazırladır!

 

Bilirəm ki, Şairə saxladığın yer də var

Bəxtəvər sırasında ali müqəddəslərin

Dəvətinlə oturar əbədi bayramında,
Taxtların, Dəyərlərin, Hökm verən kəslərin.

 

Bilirəm ki, qüssənin nəciblikdə yox tayı,

Nə torpaq, nə cəhənnəm onu məhv edə bilər.

Mənim şair başıma mistik tac toxumağa,

Zamanlar, kainatlar gərək vergi verələr.

 

Fəqət qədim Palmirin itirilən daş-qaşı,
Tanınmayan metallar, dənizdə mirvarilər

Tanrı, sənin əlinlə bütün yaradılanlar,
Olmayacaq bu nadir diademə bərabər.

 

Bu tacdan ancaq təmiz, saf bir işıq doğular,
Müqəddəs ocaqdakı şölələrdən od alıb.

Oləri gözlərisə necə parlaq olalar,

Onu baxanda tutqun, qəm doğuran aynadır.

 

Fransızcadan tərcümə

18.07. 2018

Samara

ŞARL BODLER. TEODOR DE BANVİLƏ[i]

бодлер              

À Théodore de Banville

Elə şığıdınız ki, ovucladınız elə,

İlahənin saçını, sizdə bu qətiyyəti,
Bu incə saymazlığı görən bəlkə deyərdi,
Yıxır məşuqəsini cəsur bir oğlan yerə.

 

İşıqlı gözlər  dolu erkənlik alovuyla,

Memar qürurunuza meydan vermiziniz siz.

Ciddi, sərt dəqiqliyi sizin işlərinizin,
Bizə indidən deyir sizdə nə gələcək var.

 

Şair, qanımız axır bütün məsamələrlə,
Bur bir təsadüfmü ki, dəfn çeşmələrinə,
Hər damarı çevrilən Kentavrın paltarı,

 

Rənglənmişdi üç dəfə nəfis tüpürcəyində,

Uşaqkən Herkulesin beşikdə öldürdüyü,
Kinli və intiqamçı, əcayib ilanların?

 

Fransızcadan tərcümə

16-17.07.2018

Samara

[i] Teodor de Banvil (1823-1891) – fransız şairi, dramaturqu və teatr tənqidçisi

ŞARL BODLER. QƏMLİ MADRİQAL

бодлер

  Madrigal triste

I

Nəyimə gərək ki, sən ağıllısan?

Gözəl ol! Qəmli ol! Bil ki, göz yaşı,

Hüsnü, məlahəti üzdə artıran,

Necə ki, yaraşır peyzaja leysan;.

Qasırğa gülləri cavanlaşdırır

 

Daha çox sevirəm səni, elə ki,

Sevinc tərk eləyir yaslı çöhrəni

Elə ki qəlbini sarır səksəkə,

Bu gününə qara bir örtük çəkir,

Qorxunc buludları olub-keçənin.

 

Mən səni sevirəm iri gözündən,
Yaş axıb gedəndə isti qan kimi.

Mənim əlllərimlə əzizlənəndə,

İşgəncə əksini tapır üzündə,

İniltin səslənir can verən kimi

 

Dolur ciyərimə dərin, şirin himn!

Çəkirəm içimə, ilahi nəşə!

Bütün hönkürtüsü sənin sinənin,
Və nurla doldurur qəlbini yəqin,
Gözlərindən axan inci göz yaşı.

II

Köhnə sevgilərin odu soyuyan,

Xatirələriylə dolu ürəyin,
Bilirəm, kürə tək yenə də yanar,

Azacıq da olsa, içində qalan,
Lənətli vüqarı orda kükrəyir.

 

Ancaq o qədər ki, hələ Cəhənnəm,

Əzizim, yox sənin yuxularında.

Və könlündən keçər ara verməyən,
Kaşmarda ya zəhər ya da ki, xəncər,

Məftunsan barıta, qurğuşuna da.

 

Qapını qorxuyla ancaq açarsan,
Hər yerdə fəlakət gözün axtarır,

Bədənin titrəyər yetişcək zaman,
Duymayacaqsan ki. ağuşundasan,

Yenilməz, qaçılmaz İkrahın artıq,

 

Sən mənə kənizsən, məleykəsən həm,

Sən məni qorxuyla sevirsən ancaq

Gecənin dəhşəti yetişdiyi dəm,

“Kralım, bil sənin Bərabərinəm!

Çətin ki, deyəsən sən ağlayaraq.

 

Franslızcadan tərcümə

15-16.07. 2018

Samara

ŞARL BODLER.   KORLAR

бодлер

Les Aveugles

Necə də qorxuncdular, könlüm, bir bax onlara,

Maneken kimidirlər; gülüncdürlər nədənsə,

Bənzəyirlər şüursuz gecə durub gəzənə,

Göz giləsi dikilib, bilinmir ancaq hara.

 

Bir zaman ilahi od doğuran bəbəkləri,

Səmaya doğru qalxır,  uzaqlara elə bil
Baxırlar; görən olmaz  haçansa əyilibdir,
Fikirdən ağırlaşan başları səkilərə.

 

Qaranlıq sonsuzluğu belə yarıb gedirlər,

Əbədi sükutun bu qardaşları. Ah, şəhər!

Oxuyursan, gülürsən sənsə elə bu zaman,

 

Bağırtı qoparırsan vəhşi tək həvəsindən,

Mən də gedirəm, ancaq onlardan da kütəm mən,
Deyirəm: bu Səmada nədir korlar axtaran?

 

Fransızcadan tərcümə

14-15.07. 2018

Samara

ŞARL BODLER.  BEATRİS

бодлер

La Béatrice

Qovrulub külə dönmüş, otbitməz ərazidə,
Bir dəfə təbiətdən şikayətlə gəzirdim.
Məqsədsiz dolaşaraq, heç özüm də bilmədən,
Ürəyimə sancmışam fikir xəncərini mən.
Başıma gördüm enir günorta çağı elə,

Qara və qorxunnc bulud, qasırğayla hamilə.

Gətirirdi öqylə rəzil şeytan sürüsü,
Acıqlı bir cırtdana bənzəyir hər birisi.

Soyuq baxışlarını mənə onlar zillədi,
Necə ki kütlə maraqla bir dəlini seyr edir.

Çatırdı qulağıma gülüşlər, pıçıltılar,
Bir-biriylə göz-qaşla onlar danışırdılar.

«Yaxşıca baxın, görün nə karikaturadır,
Özünü o, Hamletə bu duruşla oxşadır.

Gözləri axır, külək saçlarıyla oynayır,

Bu kefcil, bu dilənçi, təlxək, işsiz aktyor,

Heç də gərək baxanda oyatmaya mərhəmət,
Çünki rol oynamağa var onda hər məharət.
Dərdli mahnılarıyla istər maraqlandıra,
Çeşmələri, gülləri, sisəyi, qartalları.

O hətta bizi kimi qocaman naqqalların,
İstər başını qatsın cürbəcür hoqqalarla”.
Bacarardım (ucadır dağlar kimi vüqarım)

Buludlara hökm edəm, .şeytanlara hay vuram,

Suveren başımı mən sadəcə döndərərdim,

Görməsəydim ki, əgər mənfur sürü törədən,
Cinayətdən günəşin üzünə düşmür ləkə!

Baxışları misilsiz, ürəyimə məleykə

Gülür mənim halıma onlara qoşularaq,
Vaxtaşıırı girərək şeytanın ağuşuna.

Fransızcadan tərcümə

14.07. 2018

Samara

  ŞARL BODLER.  ZAVALLI KİMYAGƏR 

бодлер

     Alchimie de la douleur

Yasa batıran var, səni, Təbiət!

İşıqlandlran da öz oduyla var.
Biri o birinə söyləyir: məzar!

O biri söyləyir: Həyat, əzəmət!

 

Ey naməlum Hermes, yardım edənim,
Salırdın həmişə qorxuya məni,
Ən zavallısına kimyagərlərin,

Midasa bərabər elədin indi.

Səninlə dəmirə çevirirəm mən

Qızılı; cənnəti həm cəhənnəmə;

Bulud kəfəninə bükülüb qalan,

 

Görərəm bir əziz meyiti birdən,

Səma sahilləri yanında ona,

Məqbərə tikərəm tayı olmayan.

 

Fransızcadan tərcümə

13.07. 2018

Samara

ŞARL BODLER. FANTASTİK QRAVÜR

бодлер
          Une gravure fantastique

Bu qəribə kabusun palpaltar əvəzinə,

Taxılıbdır alnına elə bil ki, məzəynən,
Müdhiş və karnavalı xatırladan diadem,
Mahmızsız və qamçısız, qovur atı o daim,
At da apokaliptik, elə özünə oxşar,
Epilektiklər kimi burnundan köpük daşar.
Fəzanı dayanmadan ikilikdə yarırlar,

Tapdayıb sonsuzluğu başsız ayaqlarıyla.

Süvari alov saçan qılıncını yellədir,
Adsız kütlələrə ki, miniyi basıb gedir.

Öz qəsrini yoxlayan prins tək gəzir, baxır,
Üfüqlərsiz və soyuq, nəhəng bir məzarlığa.

Burda yatır günəşin solğun ağ işığında

Tayfalar çox qədimdən, həm də ki bu yaxından.

Fransızcadan tərcümə

12.07. 2018

Samara