Архив тегов | dini şeirlər

İNCİL (MƏTTA). DAĞÜSTÜ VƏZ

2021 лето

Bu işi əziz Salman qardaşımın xatirəsinə həsr edirəm. 5 avqust vəfatı günüdür.

Xoşbəxtdir dilənçi, həqir olanlar,

Çün cənnət onların qismətində var.

Bəxtəvərdir indi yasa batanlar.

Onların hər biri təsəlli tapar.

Bəxtəvərdir başı aşağılar da,
Onlardır torpağın varisi zira.

Həqiqət acları həm də bəxtəvər,

Onlar doyan gün də, nəhayət, gələr.

Bəxtəvərdir yumşaq ürəklilər də,
Rəhm görəcəklər zaman gələndə.

Ürəyi təmizələr bəxtəvərdir həm,

Tanrı çöhrəsini görərlər hökmən.

Həqiqət yolunda  zülm görənlər,

Bəxtəvərdir, cənnət onları gözlər.

+

Torpaq duzusunuz, və duzsa birdən
Gücünü itirsə, onu necə sən,
Şor edərsən? İndi nəyə xeyri var?

Çölə atılmağa o ancaq yarar.

 +

Aləmə nursunuz. Necə gizlənər,
Dağın zirvəsində qurulan şəhər?

Qapağın altında şam yandıran var?

Şamdanda şam yanar, ev işıqlanar.

+

İşığınız yansın həmişə sizin,
Görsünlər xeyirli işlərinizi.

+

Heç də düşünməyin gəlmişəm ki, mən,
Pozam qanunları nəbilər qoyan.

Qanun icrasıdır mənim vəzifəm.

Sizə söyləyirəm mən həqiqətən:

Bəlkə itib gedər bu yer, bu göy də,
İtməz qanununsa bircə hərfi də,
İcrası büsbütün bitənə qədər.

+

Deyilib: “Öldürmə! Qətl törədən,
Gərək məhkəməyə verilə hökmən!”

Mən sizə deyirəm: Ürəyində kim,
Doğma qardaşına bəsləyirsə kin,

Gərək məhkəməyə çəkilə hökmən!

+

Kim ki, qardaşına “dəli” deyərsə,
Onun cəhənnəmdə yanar dərisi!

+

Qədimlər deyblər, bilirsiz yəqin,
Günahı ağırdır zinakarlığın.

+

Mən isə deyirəm: əgər qadına,
Baxıb kim yaxılsa şəhvət oduna,
Demək, ürəyində o, zina elər,

Haqq ilə “zinakar” ona deyilər.

+

Sağ gözün tamaha salarsa əgər,
Çıxar onu, elə özündən kənar.

Sağ əlin tamaha salarsa birdən.

Kəs at, uzaq elə onu özündən.

+

Bir gün qurbangaha bəxşiş gətirsən,
Və orda yadına düşsə ki, birdən,
İncikdir qardaşın nədənsə səndən

Get barış əvvəlcə qardaşınla sən.

+

Sizdən qədimlərə belə deyiblər:

“Pozma, əməl elə and içsən əgər”.

Mənsə dyirəm: “And içməyin heç vaxt.

Göyə and içməyin, Tanrıya göy – taxt.

Yerə də — yer ona ayaqaltıdır.

Heç kim and içməsin öz başına da,

Çünki başınızda bir tükü hətta,

Edə bilərsiniz nə ağ, nə qara.

Ya “hə”, ya “yox” söylə; ayrı nə desən,
Şeytan dediyilə demək gedirsən.

+

Bir zaman deyiblər, eşitmisiniz:

“Diş əvəzinə diş, gözə görə göz”.

İndi isə belə söyləyirəm mən,

Göstərmə şərə heç mmüqavimət sən.

Biri şillə vursa sağ yanağına,

Sol yanağını da çevir sən ona.

Səni məhkəməyə çəkib kim isə,
Əgər köynəyini almaq istəsə,

Üst paltarını da çıxar ver ona

Varınsa, çıxar ver pul istəsələr.
Boş qaytarma, borca gəlsələr əgər.

Sizə deyilibdir: “Sevgi bəsləyin,
Kim sizə yaxınsa, düşmənəsə — kin”.

Mən isə deyirəm: düşməninizi,
Sevin, dua edin qovana sizi.

Beləcə göydəiki Atanızın siz,
Layiqli övladı ola bilərsiz.

Odur yaxşının da, odur pisin də,
Haqlı olanın da, haqq kəsənin də,
Başının üstündə günü çıxaran.

Sizi sevənləri sevsəniz ancaq,
Bu sizə bir xidmət saylmayacaq.

Özünüzkülərlə təkcə mehriban

Olsanız, yox heç nə dəyərli olan.

Elə bütbərəst də belə deyilmi?

Sizsə kamil olun Tanrınız kimi.

(əvvəli)

05.08. 2022, Samara

 

YƏHYA ÖNGƏLƏNİN BAŞI

2021 лето

Sarsıla bilərlər ilk eşidənər:

Bir baş yeddi yerə bölünüb qalıb.

Bölünüb, ölkələr gəzib nə qədər,

İtib dönə-dönə, yenə tapılıb.

 —

İki min il əvvəl bu baş bədəndən,
Ayrılıb, o ancaq danışıb yenə.

Bir xanım dilinə sancıb iynə də,

Atılıb çirkabın dərin yerinə.

 —

Çirkabda, torpağın dərin qatında,

Tapılıb vəftizçi Yəhyanın başı.

Yeddi ya daha çox hissəyə hətta

Bölünüb, dünyanı gəzib-dolaşıb.

 —

Hələ çəkməmişdən tiyəni cəllad,
Bəlkə itirmişdi başını Yəhya.

Həbsinin xəbəri yetişən saat,
İsa çəkilmişdi tez Cəliləyə.

 —

Orda öz işində: işıq bəxş edir

Korlara, lal olan dilləri açır.

Qaldırır tabutdan, ölü dirildir,

Tüpürür — ən ağır xəstəlik keçir.

 — 

Zindandadır onu vəftiz edənsə,

Cəllad itiləyir tiyəni artıq.

Tələsmir köməyə İsa nədənsə,
Onun Cəlilədə başı qarışıq.

 — 

Bircə tüpürcəyi, çırtmasıyla ya,
Zindan divarları çökəydi gərək.
Tanrını özünün atası sayan,
Biganə ya aciz – adi adam tək.

 — 

İtirib başını Yəhya Öngələn:

Omu həqiqətən göndərilən kəs?

Odursa ruhundan Tanrının gələn,
Zindan qapısını açmır niyə bəs?..

 — 

Bu vaxt izdihamlı yenə Cəlilə

Kütlə bayılmada möcüzələrdən.

Tabutdan sıçrayıb qalxır ölülər,

Sağalır bir anda cüzamlı bədən.

 —

Vəftizçi Yəhyanı yox yada salan,
Cəllad tiyəsini indi endirər.

Böyük bir layihə varsa qabaqda

Tanrıya maraqlı deyil bir nəfər.

 —

Özünü Tanrının övladı bilən.
Baxmır gözucu da Yəhudiyyəyə.

Öləcək tezliklə Yəhya Öngələn,

Tanrı fikri icra olunsun deyə…

 —

Hələ çiyinlərdə, kəsilməmişdən,
Başını hər kəsin itirməyi var

Tanrının əmriylə görülən işdən,

Zehnin, intellektin varsa, baş çıxar.

 —

Aclıq, pandemiya, müharibələr,

Uşaqlı-böyüklü bəşər qırılır.

Buludda ruh kimi görünsə əgər,
Yatırdar, əlbəttə, bir anda Tanrı.

 —

Görünmür, yatırtmır…Yaşayar insan,
Beləcə, duası cavabsız qalar.

Bəlkə də fikrində Tanrının bu an,

Möhtəşəm bir işin layihəsi var.

 —

Özü günahımdan, İlahi, keç sən! — 

Prioritetlərin var sənin yəqin.

Dünən prioritet — Yəhya Öngələn

Bu gün və sabahsa İsadır yəni.

 —

Səni Osventsimdə çağırırdılar,

Başı ağrıyan da səni səsləyər.

Səninsə möhtəşəm planların var,

Yayınarsan, bizi eşitsən əgər.

 —

Bilmir layihənin sirrini bəşər,

Ali fikrindəki bilinmir nədir..

Başımız dağırlır düşünsək əgər,
Hər hissə elə bil yeddi yerdədir.

 

02.08. 2022, Samara

İOHAN GÖTE. YOLÇUNUN GECƏ NƏĞMƏSİ

Без названия (19)

Sən ey göyə sakin, yerəsə hakim,

Bütün dərdliləri ovudan da sən

İkiqat bədbəxtsə bu dünyada kim,
İkqat təsəlli ona verirsən.

Yaman yordu məni bu əlləşmələr,
Nədir bu ağrılar, nəşələr nədir?

Gəl, şirin əminlik, ruh aramı, gəl,
Qəlbimi ovundur, təsəlli gətir!

1780

almancadan tərcümə

14.04. 2022, Samara

++++++++++++++++

Johann Wolfgang von Goethe

Wandrers Nachtlied

Der du von dem Himmel bist,
Alles Leid und Schmerzen stillest,
Den, der doppelt elend ist,
Doppelt mit Erquickung füllest, Читать далее

«YAZILAN, DEYİLƏN BƏLKƏ DOĞRUDUR…»

08.06 2020

Yazılan, deyilən bəlkə doğrudur:
Qiyamət günü var, cəhənnəm də var.

Yandıqca yanacaq orda günahkar,
Bir an sönməyəcək cəhənnəm odu.

Dəridən-qabıqdan çıxacaq yanan,
Dəri dönə-dönə təzələnəcək

Yalvarıb bir qurtum su istəyən tək,
Ərimiş qurğuşun alacaq insan…

Günahsız kim var ki? Bilirəm yəqin,

Cəhənnən doğrusa – yerim var orda,

Məni tikə-tikə doğrasalar da,

Ya da yandırsalar – buna layiqəm.

Hazıram tiyanda yanam əbədi,
Qurğuşun içməyə hazıram belə.

Anlaya bilmirəm mən ancaq hələ,

Əbədi cəzanın nədir məqsədi?

Ölən dirildilib oda atıla,

Qurğuşun verilə su istəyəndə —

Bu Tanrı adına yaraşır, nə də,
Anlamaq mümkündür adi ağılla.

Bəlkə işlədilə günahkar insan?

Ağır zəhmət çəkə, qan-tər axıda?

Qarnı ac, görməyə gözü yuxu da,
Şumlaya, becərə, biçə durmadan.

Hazıram işləyəm gündüz, həm gecə.

Qoşalar kotana, xışa – hazıram.

Sudan korluq çəkəm, ac ola qarnım,
Giley eləmərəm inciyəm necə.

Min il çalışaram, yüz il, yüz min il,

Bilirəm sayı yox günahlarımın,

Söndür bu əbədi tonqalı, Tanrı!

O, böyük adına yaraşan deyil!

12.02. 2022, Samara

ALFRED DE MÜSSE. KƏDƏR

Düşmüşəm qüvvədən, həyatım bitib,
Gedib dostlarım da, gülmürəm bir an;

Məndə öz dühama inam yaradan,

Qürurum nə vaxtdan tükənib, itib.

Əvvəl Həqiqətlə üzləşən zaman
Deyirdim ən yaxın dostum olacaq,

Dərindən anlayb duyandan ancaq,
Tamam çiyrinibdir ürəyim ondan.


Hərçənd əbədidir Həqiqət olan,
Ondan uzaqlaşan, onsuz dolanan,
Cəhalət içində yaşayar hökmən.


Cavab verməliyik, Tanrımız dedi.
Mənə bu dünyada nə qalır indi? —

Düşünmək, göz yaşı axıtmaq hərdən

fransızcadan tərcümə

13-14.11. 2021, Samara

========================

Alfred de MUSSET
Tristesse

J’ai perdu ma force et ma vie,
Et mes amis et ma gaieté;
J’ai perdu jusqu’à la fierté
Qui faisait croire à mon génie.
Читать далее

HERMAN HESSE. DUA

Tanrı, inamımdan qoy düşüm uzaq,

Sənə yox ancaq!

Dadım acısını yanılmaların

Ağrı-acı dadım yanılmalarda,
Duyum müsibətli nə var dünyada.

Üz versin rüsvaylıq, ayıb sayılan,

Dərddən qaçmağıma kömək eləmə,
Əl-qol açmağıma kömək eləmə!

Ancaq fəlakətim yetişən zaman,

Göstər bir az qabaq,

Səbəbi sənsən,

Oda yaxan sənsən, dərd verən də sən.

Həzzlə qarşılaram məhvimi onda,
Sevinc yaşayaram ölüm anında,
Axı səndə ölə bilərəm ancaq!

may 1921

Almancadan tərcümə

13-14.10. 2021, Samara

GEBET
Lass mich verzweifeln, Gott, an mir, 
Doch nicht an dir! 
Lass mich des Irrens ganzen Jammer schmecken,  Читать далее

“GÖNDƏR DOLĞUN İZAH, ƏLAVƏ, TANRIM…”

“Təzə alınanlar” zalına tez-tez,

Baş çəkən səbirsiz oxucular tək,

Tanrım, gizli deyil, haçandır ki, biz,
Təzə kitabının həsrətindəyik.

Gözəldir əvvəllər göndərilən də,
Öpürük, gözümüz üstə qoyuruq.

Şəfa axtarırırq vərəqlərində,
Hər əhdə, hər vədə andımız odur.

Göz, qulaq öyrəşib neçə əsrdir,
Yaxşı anlasaq da, anlamasaq da.

Elə tək ahəngi möminə bəsdir,

Dolar oxunanda ruha, sarsıdar.

Qalsın qoy, əvvəldə nə göndərmisən,
Əzizdir, gözümüz üstdə yeri var.

Bəlkə göndərəsən bizə indi sən,

Ətraflı izahat, əlavə ya da?

Çoxdur şarlatanlar, özün bilirsən,
Sözünü cürbəcür yozur hər biri.

Haçana Qiyamət qalıb, bizə söylə sən,
De hansı günahın cəzası nədir.

Cənnətin təsviri, yaxşı olar ki,
Bir az genişlənə təfərrüatla.

Xumar ağacının kölgəsindəki,
Kef-damaq ödəmir tələbatları.

Bir az rəngarənglik əlavə elə,

Ordakı əbədi istirahətə.

Pis olmaz möminlər işləyə bilə,
Axı cəhənnəmdir işsiz həyatı…

Bəlkə də təsviri Cəhənnəmin də,
Gərək dolğun ola, tamamlana da.

Odda yandırılmaq hədəsi indi,
Saxlaya bilərmi  bizi günahdan?

Xərçəng ağrıları var bu dünyada,
İblis dühasından yaranıb yəqin.

Gərək lap birinci ola menyuda,
Sarsıla, əzilə ödü möminin.

Adəmin övladı  iki əsrdə,

O qədər işgəncə yaradıb, qoçaq,

Bəlkə də onlarla müqayisədə,
Qulaqburmasıdır oda qalanmaq…

Göndər dolğun izah, əlavə, Tanrım!

Söylə Qiyamətin vaxtı haçandır.

Kitabı göz üstə öpüb qoyuram,

Şərhinə ehtiyac var ancaq indi…

04. 05. 2021, Samara

YEGNƏGİN TANRIYA DEDİYİ

 (Qazılıq qoca oğlu Yegnəg boyu)

Bütün ucalardan, Tanrım, ucasan!
Bilmir indiyəcən kimsə necəsən!

Atadan gəlmədin, ana doğmadı,
Heç kimin malında gözün olmadı,

Heç kəsə dünyada güc etmədin sən,
Əhədsən, Allahu səmədsən həm sən.
Adəmə tac qoyub səndin ucaldan,

Sənin lənətinə uğradı şeytan.

Günahı qovdurdu onu qapından.
Nimrod təkəbbürlə göyə ox atdı,
Onun qarşısına balığı tutdun.
Tanrım, ululuqda yox sənin həddin,
Nə boyun, bədənin var, nə də cəddin.

Tanrım, vurduğunu ulatmayansan,
Basdığını açıb-ağartmayansan

Götürdüklərini göyə çəkirsən,
Qəzəbə gələni asıb-kəsirsən.

Tanrım, birliyinə sığınmışam mən,
Yardım et, kafirlə savaşa girsəm.

06. 04. 2021, Samara

RAYNER MARİA RİLKE. QONŞUM TANRI…

rilke-rainer-maria (1).

Qonşum Tanrı, mən sənin qapını belə bərkdən,
Buna görə döyürəm gecədə neçə dəfə:

Səs gəlmir otağından, nəfəs duyulur  nə də,

Bilirəm onda təksən.

Bəlkə bir ehtiyacın var nəyəsə bu zaman,,

Bəlkə təşnə yandırır, yox dolu cam gətirən?

Həmişə ayaqdayam, bir him elə mənə sən,

Gələrəm yubanmadan.

Bizi bir-birimizdən ayırır nazik divar,

Axı ola bilər ki, hökmüylə təsadüfün,
Ya sənin, mənim ya da içimdən haray qopar
Çökər böyrü üstünə,

Divar səs çıxarmadan.

Sənin şəkillərindən qurulub yaradılan.

Və elə bil addılar önündə şəkillərin

Məndəki dərinliyə səni, Tanrı. Səni tanıdan,
İçimdəki bu işıq  alışarsa bir zaman,

Elə çərçivələrdə tükənər, çiliklənib.


Anbaan öləziyən duyğularımsa mənim,

Sərsəriydi və səndən düşüb aralı çoxdan.

1899

 almancadan tərcümə

15.02. 2021, Samara

Du, Nachbar Gott

Du, Nachbar Gott, wenn ich dich manches Mal
in langer Nacht mit hartem Klopfen störe, —
so ists, weil ich dich selten atmen höre
und weiß: Du bist allein im Saal.
Und wenn du etwas brauchst, ist keiner da,
um deinem Tasten einen Trank zu reichen:
ich horche immer. Gib ein kleines Zeichen.
Ich bin ganz nah.

Nur eine schmale Wand ist zwischen uns,
durch Zufall; denn es könnte sein:
ein Rufen deines oder meines Munds —
und sie bricht ein
ganz ohne Lärm und Laut.

Aus deinen Bildern ist sie aufgebaut.

Und deine Bilder stehn vor dir wie Namen.
Und wenn einmal in mir das Licht entbrennt,
mit welchem meine Tiefe dich erkennt,
vergeudet sichs als Glanz auf ihren Rahmen.

Und meine Sinne, welche schnell erlahmen,
sind ohne Heimat und von dir getrennt.

22.9.1899, Berlin-Schmargendorf

RAYNER MARİA RİLKE: «TANRIM, NEYLƏYƏCƏKSƏN, ÖLÜB GEDƏRƏMSƏ MƏN?

rilke-rainer-maria (1)

Tanrım,  neyləyəcəksən, ölüb gedərəmsə mən?

Mən sənin piyalənəm (haçan çiliklənərəm?)

Mən sənin cövhərinəm (haçan çirkə dönərəm?)

Mən sənin surətinəm, niyyətin, əməlin həm,

Itər sənin də mənan, mənim ömrüm bitincə.

Gedərəm, nə ev qalar, nə ocaq yanar gecə,
Xoş söz eşitməz gələn, xoş üz görməz boylanan,

Məxmər sandallarını  yorğun ayaqlarından,
Necə ki, çıxarırsan, atılaram eləcə.

Gen-bol əban sürüşdü, çiyinlərindən endi…

Pərqu istiliyinə mənim yanaqlarımın,
Qonar sənin Baxışın, nə qədər ki, mən varam,

Ölərəmsə, dolaşar, gəzib məni arayar –

Qürub çağı yetişər uzaq və yad diyara,

Soyuq daşların üstdə diz çöküb qalar indi.

Tanrım, neyləyəcəksən? Həyəcan içindəyəm…

26.09. 1899, Berlin-Schargendorf

 

almancadan tərcümə

03-04.02. 2021, Samara

 

Was wirst du tun, Gott, wenn ich sterbe?

Was wirst du tun, Gott, wenn ich sterbe?
Ich bin dein Krug (wenn ich zerscherbe?)
Ich bin dein Trank (wenn ich verderbe?) Читать далее