Архив тегов | Radyard Kiplinqin şeirləri

RADYARD KİPLİNG. QƏRAR

RADYARD KİPLİNQ

Öz-özümə dedim: “Xəyala gərək

Dalam yay günləri ötüb keçincə”.

Taleyi istədim yuxuda görmək –

Uzandım, yuxuya getdim eləcə,

Və birdən ayıldım qıyya çəkərək

 +

Və qorxuya düşüb dedim gedərəm

Qızılgül qönçəsi qızaranacan

Mən öz çörəyimi qazanacağam” –

Ancaq bilmirdim ki, mən hara gedəm,

Yayın günləri də keçdi bu zaman.

 +

Və dedim özümə: “Gərək duram mən,

Yarpaqlar qəhvəyi rəng alanadək,

Adımı dünyaya tanıdam gərək,

Payız buludları üşütməmişdən,

Budaqlar yüklənib qırılanadək”.

 +

Səslənərək dedim Qışsa gələndə,

Altında islanmış ağacların mən:

 “Dincəlmək vaxtıdır, nəhayət, indi”

Və doldu ürəyim qürurla birdən.

 

ingiliscədən tərcümə

30.11-01.12. 2024, Samara

+++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Resolve

 

I said to myself— ‘I will dream

   As the summer days go by,

   What  is my  Destiny—’

And I lay and dreamt my dream

   And I woke from it with a cry— Читать далее

RADYARD KİPLİNG. PİRATLAR İNGİLTƏRƏDƏ

RADYARD KİPLİNQ

Sakson müdaxiləsi, 400-600-cü illər

Roma tənəzzül edib dağılmaqda olanda,

Hakimiyyət, səltnət əlindən çıxan zaman,

Piktlər azar kimi divardan hoppandılar,
İngilis torpağını soyub qoyalar viran.

 +

Anbaan yaş axıdır, gülürdülər anbaan,

Dağdan və düzdən gələn xırda qara adamlar,

Nəhləyirdilər onlar tələsməkdən, acıqdan,

Bilərək beş yüz ilin burda qəniməti var.

 +

Tacirlər öldürüldü, bütün dükanlar talan,
Dağıdıblar şəhəri, dağıdıblar məbədi.

Sanki canavardılar, sürü üstə atılan,
Roma, qışqırırdılar, viran qalar əbədi.

 +

Onlar məhv edirdilər əllərinə nə keçsə,

Nəyin varsa qüdrəti, gözəlliyi, dəyəri.

Məhv edə bilməzdilər Vikinq Küləyinisə,

O küləkdir gətirən Şimaldan gəmiləri .

 +

Qarşısında Şimal-Şərq fırtınalarının da,

Onlar aciz idilər, yelkəni tarımlanan,

Pirat gəmilərini fırtına qaldıranda,
Dənizlərdən dənizə onları atan zaman.

 +

Sipərlənən gövdəni onlar unutmuşdular,
Şölələnir necə də üzüb yaxın gələrkən.

Nəcə birdən dərinə qağayı tək baş vurar,

Elə qağayı kimi çıxar üzə yenidən.

 +

Rənglənmiş gözlər necə parlar, qaşqabaq tökər,

Gəminin hündür, ilan şəkilli qabağında,

Baxar hara yan alsın, yelkən endirilərkən –

Onlar unutmuşdular yəqin ki, bunları da!

 +

“Sakson sahillərinin qrafı” orda yoxdu,
Əlbəyaxa döyüşdə onlar qarşılanalar.

Hay-harayla elə ki, dəstə sahilə çıxdı,

Ada içinə doğru piratlar baş aldılar.

 

ingiliscədən tərcümə

28-29. 11. 2024, Samara

 +++++++++++++

RUDYARD KIPLING

The Pirates in England

Saxon invasion, A.D. 400-600

When Rome was rotten-ripe to her fall,

 And the sceptre passed from her hand,

    The pestilent Picts leaped over the wall

To harry the English land.

 

    The little dark men of the mountain and waste,

So quick to laughter and tears,

    They came panting with hate and haste

  For the loot of five hundred years.

 

    They killed the trader, they sacked the shops,

 They ruined temple and town–

    They swept like wolves through the standing crops

 Crying that Rome was down.

 

 

    They wiped out all that they could find

Of beauty and strength and worth,

    But they could not wipe out the Viking’s Win

 That brings the ships from the North.

 

    They could not wipe out the North-East gales

 Nor what those gales set free–

    The pirate ships with their close-reefed sails,

 Leaping from sea to sea.

 

    They had forgotten the shield-hung hull

Seen nearer and more plain,

    Dipping into the troughs like a gull,

And gull-like rising again–

 

    The painted eyes that glare and frown

 In the high snake-headed stem,

    Searching the beach while her sail comes down,

 They had forgotten them!

 

    There was no Count of the Saxon Shore

To meet her hand to hand,

    As she took the beach with a grind and a roar,

 And the pirates rushed inland!

RADYARD KİPLİNG. ALİ ŞÖHRƏT

RADYARD KİPLİNQ

Ümidlə işləsək, çəkəcək onda
Oyuna çəkən tək hökmən o bizi.

O davam edəcək biz olmayanda,
O da yaşadacaq adlarımızı,
Qəbirdaşlarınmız əyiləndə də,
Və yazı üstündən pozulan zaman,
Bol məhsul gətirər hər il, yenidən.

Sürü də, ilxı da, əməkçi insan!

ilk dəfə 1908-ci ildə nəşr edilib

ingiliscədən tərcümə

27.11. 2024, Samara

+++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNQ

Gloria

 

Work with the hope that lures us on
Headlong to the game;
This shall last when we are gone,
This shall bear our name.
When the tombstone tilts awry.
When the date is blurred.
This shall bear abundantly
Mower, flock, and herd.

RADYARD KIPLINQ. TƏLXƏK

RADYARD KİPLİNQ

Üç dərəcəsi var bəxtəvərliyin,

Ayaqaltısında Tanrı taxtının

Sahibi olacaq ən uca yerin,
Kim oda atılır, ölümə yaxın
Gedir qardaşını xilas naminə,
Tanrının qüdrəti belə bilinər!

 +

Üç dərəcəsi var bəxtəvərliyin,

Cənnət bağlarında, budur həqiqət.

O kəs sahibidir ikinci yerin,

Verib qardaşına gözəl məsləhət,

Məhvdən ruhunu onun qurtarar,
Tanrının Cəlalı çünki orda var!

 +

Bəxtəvərliyin üç dərəcəsi var,

Üç kəsə sakindir bəxtəvər məkan,

O kəs ən aşağı pilləni tutar,

Ruha xilas gəlib zarafatından.

Qardaşının ruhu indi məzədə,

Ordadır mələklər ancaq özü də!

 

1911

ingiliscədən tərcümə

24-25. 2024, Samara

++++++++++++++++++

RUFYARD KİLİNG

The Jester

 

There are three degrees of bliss

At the foot of Allah’s Throne

And the highest place is his

Who saves a brother’s soul

At peril of his own.

There is the Power made known! Читать далее

RADYARD KIPLINQ. CEYN SMIT

RADYARD KİPLİNQ

Səfərə çıxmışdım qış günündə mən,
Kimsəsiz bir düzdən yolum keçirdi,

Quş səsi gəlmirdi həndəvərimdən,

Və həmin gün hava çox soyuq idi.

 +

Fayton atlarının sayı dörd idi,
Ağdılar (birisə qaraydı hərçənd)

Dayanmadan onlar çapıb gedirdi,

Sürət də, deyim ki, kefin istəyən.

 +

Yanda xırdaca qız göründü birdən,
Yaman üzgün idi, arıq idi həm.

“Ser, lütfən faytona məni mindirin,

Anama bu cini gərək çatdıram.”

+

Dedim: “Min faytona, sevimli bala,
Əlbəttə, mənimlə gedə bilərsən.

Qorxma, çatdırarsan, gedib mənimlə,

Anana bu həyat suyunu hökmən.

 +

Amma meyxanaçı soyuq və sərtdi,

Dedi anasının hesabı çoxdan,

Yazılıb qapıya vurulub, indi,

Özün də görərsən, yaxşıca baxsan.

 +

Gözümün yaşıyla hesabı sildim,
Borcunu ödədim meyxananın mən,

On üç yaşlı qızsa faytona mindi,

Apardım anası olan yerəcən.

 +

Ayırır bizi xoş xatirələrdən,

Keçmiş hərçənd çılğın dalğalarıyla.,
Heç vaxt o səfəri unutmaram mən,

Ruhumu tərk ütməz o xoşbəxt bala.

1884

ingiliscədən tərcümə

20-21. 11. 2024, Samara

++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Jane Smith

I journeyed, on a winter’s day,

   Across the lonely wold;

No bird did sing upon the spray,

   And it was very cold. Читать далее

RADYARD KİPLİNQ. UŞAQLARIN NƏĞMƏSİ

RADYARD KİPLİNQ

1.

Sənə məhəbbətimiz, doğma yurd, əbədidir,
Xidmətində yorulmaq bilmərik heç vaxt nədir;

Böya-başa çataraq tutanda yerimizi,
Millətin içində biz kişi və qadın kimi.

2.

Sən ey Göydəki ata, sən sevirsən hər kəsi.
Ah, kömək əsirgəmə, eşitsən uşaq səsi;

Və onlar da nəsildən-nəslə yarada bilsin,

Mayası şərdən uzaq saf və qənirsiz irsi.

3.

Cavanlıqda əsarət çəkməyi bizə öyrət,
Göstərərək mətanət, həqiqətə sədaqət;

Ki, vaxtımız çatanda bəxş edə bizə Lütfün,

Xalqlara qanun olan Həqiqəti də bir gün.

4.

Öyrət öz-özümüzü idarə edək necə,

Nəzarətli və təmiz olaq gündüz, həm gecə.

Qurban gətirə bilək, zərurət olsa əgər,
Bir eybi də olmasın, görən də versin dəyər.

5.

Öyrət nə əməlimiz olsa həytda, ancaq
Dostlara yox, tək Sənə bir hakim kimi baxaq.

Həm əzmli, həm ötkəm səninlə gedə bilək,

Kütlənin hədəsinə, tərifinə də gülək.

6.

Öyrət elə Gücə ki, fikirdə, həm əməldə,

İncidə bilməyək biz zəifi seçib hədəf,

Sənin idarən altda bizə elə Güc gərək,
Fəlakət üz verənə təsəlli ola bilək.

7.

Öyrət adicə şeydə Ləzzəti dadaq, duyaq,
Sevincə öyrət acı çeşmələri olmayan.

Şərdən və kindən azad Mərhəmət nədir, öyrət,
Və günəş altındakı hər insana Məhəbbət.

8.

Ana, doğma yurdumuz, bizə fəxr, inamsan,
Uğrunda axıdıblar atalar, babalar qan.

Ah, ana torpağımız, and içirik əbədi,

Sənin xidmətindədir ürək də, baş da, əl də.

1906

ingiliscədən tərcümə

22-24.11. 2024, Samara

+++++++++++++++++

RADYARD KİPLİNG

The Children’s Song

1

Land of our Birth, we pledge to thee

Our love and toil in the years to be;

When we are grown and take our place

As men and women with our race. Читать далее

RADYARD KİPLİNG. ALTI QULLUQÇUM VAR

RADYARD KİPLİNQ 

(fil balası)

Altı qulluqçum var düz və çalışqan

(Onlardan alınıb bütün billiyim);

Adları da budur: Nə, Niyə, Haçan,
Bu, üç, qalanısa: Necə, Harda, kim.

Göndərdim onları şərqə və qərbə

Quru yolu gedib aşdılar dəniz.

İstirahət verdim hər birinə də,

Elə ki, işimi gördülər təmiz.

 +

Doqquzdan beşəcən dedim dincəlin,
Mən özüm məşğulam çünki bu vaxtlar.

Həm səhər yedilər, nahar həmçinin,

Çünki bu şəxslərin acımağı var.

Xasiyyət ayrı ancaq hərənin,

Az-çox bir xanımı mən tanıyıram –

Sayı on milyondur nökərlərinn,

Vermir aman dəyə yerə yanları.

 +

Xaricə göndərir iş buyuraraq,

Gözünü ki, açır – həmin saniyə

Milyon Necə, iki milyon Harda var,

Yeddicə milyon da üstəlik Niyə!

1902

ingiliscədən tərcümə

12. 11. 2024, Samara

Qeyd:

Kiplinqin qızı Elsi xatırlayır ki, bu şeir ona həsr edilib, çünki uşaqlıqda çoxlu suallar verəmiş və buna görə ona evdə “Elsi nyə” deyirlərmiş.

+++++++++++++++++++++

 RUDYARD KİPLİNG

I Keep Six Honest Serving Men

(The Elephant’s Child)

I keep six honest serving-men

   (They taught me all I knew);

Their names are What and Why and When

   And How and Where and Who.

I send them over land and sea,

   I send them east and west;

But after they have worked for me,

   I give them all a rest. Читать далее

RADYARD KİPLİNQ. ZAVALLI ƏSGƏRLƏRƏ MƏRHƏMƏT

RADYARD KİPLİNQ

Dünya boyu yarası hələ də üzə gələn,

Qoca döyüşçülər var, savaşlarda yenilən.

Tutqun, qaşqabaqlıdır hər yerdə qoca əsgər,

Rişxəndlə qaliblərin himninə qulaq verər.

 +

Bürüdü və gizlədi onları tozu hərbin,

Halal şöhrət onları tapa bilmədi yəqin.

Ağır yaralı, üzgün, lazaretə düşdülər,
Ordular gəlib-gedən yola tökülüşdülər.

 +

Mükafata, şöhrətə can atan döyüşçülər,
(Rəhm görsün Tanrıdan, sağ çıxarsa kim əgər!)

Göylərə yksəlməmiş şöhrət, ad qazanaraq,

Anın hərb şikəst edən əsgərləri siz ancaq!

1902

ingiliscədən tərcümə

13. 11. 2024, Samara

++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Pity poor fighting men

 

All the world over, nursing their scars,

Sit the old fighting-men broke in the wars—

Sit the old fighting-men, surly and grim

Mocking the lilt of the conquerors’ hymn. Читать далее

RADYARD KİPLİNQ. RUBİKONU KEÇMƏK

Gecə sükutunu pozur qışqırıq

Ağ üz çevrilibdir divara sarı

Qalxar ağrı bir an, sonrasa artıq,
Çıxmısan yadından sən insanların.

 +

Niyə əlləşirik ağır və hədər?

Titrəyən, öüşü şirin dodaqlar,

Bizi dar ağuşda sıxan ağ əllər

Soyuyar, yaddaşda təması qalar.

 +

Yaslılar yas tutub dağılışarlar —

(Qırıq həlqələri bərkidirik biz)

Ölülər qəlblərdə bir az yaşarlar,

Ölü sonra yenə ölüdür, əfsus).

 +

Alov gah parıldar, gah öləziyər,

Xatirə eləcə gəlir və gedir —

İnsan gözlərinin işığında qərq,

Dərd çəkilən zaman o özü dərddir.

1882

ingiliscədən tərcümə

08-09. 11. 2024, Samara

QEYD:

Bu şeiri Kiplinq on beş yaşında yazıb və ilk sevgilisi Flo Garrardla münasibiti ilə bağlıdır.

Endryu Rezerford şeirin adının (Rubikonu keçmək) şeirin məzmunu ilə bağlanmadığını deyir, şeirdə təbii ölüm prosesi təsvir olunur, «Rubikon» isə ani qəbul ediln qəti addım mənasındadır.

+++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

Crossing the Rubicon

 

A cry in the silent night,

  A white face turned to the wall,

A pang and then in the minds of men

   Forgotten—and this is all—

 

 

For this are we labouring?

  Red lips that have pulsed and kissed,

White arms that clasp and cling

  Grow cold and are not missed—

 

The mourners mourn and depart—

  (Piece we the broken chain)

The dead one lives awhile in our heart,

  Alas, and is dead again–

 

For as flame that flickers and flies,

  Our memory comes and goes—

Drowned in the light of human eyes,

  And a woe in the time of woes.

 

RADYARD KİPLİNQ. KAFTARLAR

hyaenas (1)

Dəfn komandası gedir elə ki,

Qıy vurub uçurlar çalağanlar həm,

Gəlir ölümüzlə haq-hesab çəkə,

Ağıllı kaftarlar düşəndə axşam.

 +

Onların qətiyyən vecinə deyil,

O nə üçün ölüb və ölüb necə.

Daşları, kolları kənar eləyib,
Eşirlər, qazırlar ona çatınca.

 +

Tıxıb aşırmağa qərarlıdırlar,

Cana gələcəklər, yesələr əgər.
Ən zəif canlını yeməkdən hətta.

Xətərsiz yeməkdir ölü, bilirlər.

 +

Keçi kəllə atar, cücüsə sancar,
Uşaq müqavimət göstərə bilər,

Zavallı əsgəri Kralın ancaq,
Ölübsə, tərpətməz əlini belə.

 +

Ulayar, zibili sovurar onlar,

Ağarar, parıldar iri dişləri,

Ordu köynəyindən bərk  yapışarlar,

Çəkərlər cəsədi işığa sarı.

 +

Və görünər yenə zavallı sifət,

Bir anlığa — onlar qapayanacan;

Görməz onu daha bir insan fəqət,
Təkcə Tanrı görər və bir də utanc,

 +

Bilməyən nə şeydir, qəlbi olmayan,

Nə tapsa yeyənlər; ölünü isə

Murdarlayan onlar deyil, bu, insan

Övladına məxsus işdir həmişə.


1918 ya 1919

ingiliscədən tərcümə

07-08.11. 2024, Samara

 

+++++++++++++++++++

RUDYARD KİPLİNG

The Hyaenas

After the burial-parties leave

  And the baffled kites have fled;

The wise hyænas come out at eve

  To take account of our dead. Читать далее