(Uruz dustaq olduğu boy)
Xeyirdua verək, xanım!
Doğma uca qara dağın uçmasın,
Kəsilməsin kölgə verən ağacın.
Qanad çalıb ucalıqda uçasan,
Qurumasın gözəl sulu bu axın.
Namərdlərin olmayasan möhtacı,
Büdrəməsin çaparkən ağ-boz atın,
Gödəlməsin döyüşəndə qılıncın.
Üzülməsin Tanrı verən umudun.
Ayırmasın axır gündə imandan,
Qəbul etsin bu beş kəlmə duanı.
Rica yetsin günahları olandan,
Bağışlansın Məhəmmədin adına.
23.03. 2021
(Uruzun dustaq olduğu boy)
Oğul, oğul, ay oğul!
Qarşı qara dağın zirvəsi oğul!
Belimin, qolumun qüvvəsi oğul!
İşıqsan qaranlıq gözlərimdə sən!
Səninçün dururdum dan söküləndə,
Səninçün yorurdum qonur atımı,
Ağ donu səninçün toza batırdım.
Başım sənə qurban, canım Uruz bəy,
Sənsiz uca taxtım yerə enəcək.
Təbillər hay salıb daha döyülməz,
Möhtəşəm divanım durub, sürülməz.
Sənin dost dediyin bəy oğulları,
Qara geyindilər, ağı çıxarıb.
Quş qatarı kimi qızım-gəlinim,
Ağ donu çıxarıb, qara geyinib.
Qanlı yaş axıdar, ovunmaz anan,
Gedir atanın da huşu başından.
Əgər burdan, oğul, mən geri dönsəm,
Anan mənə “hanı bəs oğlum” desə,
Deyimmi dalında əlləri bağlı?
Deyimmi boynuna sicim taxılı?
Deyimmi yanınca yağı yürüdür?
Bəs onda namusum hayana gedir?
Deyimmi qıl köynək sürtüb yandırar?
Deyimmi buxov var ayaqlarında?
Deyimmi yeməyin acı soğandır?
Yenə dedi:
Oğul, qarşı yatan dağlarım əgər,
Qarısa, ot bitməz, yaylamaz ellər.
Şırıldayıb axan bu gözəl sular,
Qurusa nə daşar, nə də ki, çağlar.
Dəvələr qarısa, köşəklər olmaz,
Atlar qarıyarsa, qulun doğulmaz.
Oğlu hardan olar, qarısa igid,
Atan da, anan da qarıyıb gedib,
Daha oğul verməz Tanrımız, əgər,
Versə də olmaz o sənə bərabər.
Versə də o sənin yerini tutmaz.
Qara bulud ollam göy üzündə mən
Dönərəm göylərdə qara buluda,
Kafərin üstünə guruldayaram.
Doqquz nəfərini bir sayaram mən,
Od olub qamış tək yandıraram mən.
Aləmə yayılar cəngimin səsi,
Yaradan Allahın mədədi gəlsin!
22-23.03. 21, Samara
(Uruz dustaq olduğu boy)
Bəy baba, bura gəl!
Hardan bildin burda dustağam axı,
Daldan əllərimi yağı bağlayıb,
Mənim ağ boynuma qıl sicim taxıb,
Qaragöz igidlər gedib qırğına?
Gəlmədin, kafərlər belə dedilər:
“Salın xan Qazanı atın belindən,
Sarıyın dirsəkdən ağ əllərini
Ayırın bədəndən gözəl başını,
Axıb alca qanı tökülsün yerə,
Öldürün oğlünü onunla birgə,
Sönsün qoy ocağı”, — dedilər onlar.
Xan ata, qorxuram qonur atını,
Birdən səyirdərkən sürüşdürəsən,
Savaşdığın anda əsir düşəsən,
Yağılar kəsələr gözəl başını,
İndi “oğul” deyib sızlayan anam,
“Başım bəxti Qazan” deyib ağlaya.
Ata, vaxt var hələ, geri dön, qayıt,
Altın ban evinə sür qonur atı!
Qarıyan anama ümidi ol sən,
Qaragöz bacımı qoyma ağlasın!
Ata oğul üçün ölsə, ayıbdır,
Yaradan haqqına, dön, evə qayıt!
Anam qarşı gəlib məni soruşsa,
Deyərsən ki, gördüm oğlunu dustaq.
Deyərsən əlləri dalında bağlı,
Deyərsən boynuna sicim taxılı.
Deyərsən qıl köynək boynunu sürtər,
Buxov topuğunu döyənək edər.
Yediyi küt arpa çörəyi, soğan,
Üzməsin özünü qoy ancaq anam,
Oturub göz diksin yollara bir ay,
Bir aya gəlməsəm, baxsın iki ay,
İki ay ötərsə, üç ay da baxsın,
Ölmüşəm deməli, üç ay da çıxsa,
Ayğır atı kəsib aşımı versin.
Yad qızı arvadım halallıq alsın,
Mənim gərdəyimə girsin ayrısı.
Anam göy geyinsin, qara bağlasın,
Qalın Oğuz eli yas da saxlasın.
Qayıt, evimizə dön ağam Qazan,
Mənim qara başım yoluna qurban!
21-22.03. 2021, Samara
(Uruzun dustaq olduğu boy)
Ay oğul, bəri gəl! Sağ ələ baxdım,
Sağ əldə qardaşım Qaragünəydi, —
İgiddir, qan tökən, baş da kəsəndir,
Qənimət də alıb, qazanıb ad da.
Dayım Uruz idi sol əlimdəki,
Qan da axıdıbdır, baş da kəsibdir,
Qənimət də alıb, qazanıb ad da.
Qarşıma baxanda, önümdə səndin,
On altı yaşına çatmısan indi,
Bir gün düşüb öləm, sən qalacaqsan,
Sən hələ yay çəkib ox atmamısan,
Yağı qanını da axıtmamısan.
Hələ almamısan Oğuzda ad-san.
21. 03. 2021, Samara
(Uruz bəyin dustaq olduğu boy)
Buyur, ağam Qazan, sözümü dinlə!
Güldün qəhqəhəylə baxıb sağına,
Gördüm çox sevindin baxıb soluna,
Nədənsə ağladın mənə baxıb sən,
Söylə, səbəb nədir, əgər deməsən,
Qalxaram, duraram onda yerimdən,
Yığaram qaragöz igidlərimi,
Qan Abxaz elinə sürüb gedərəm.
Orda əl basaram qızıl xaça mən,
Öpərəm keşişin hələ əlindən.
Alaram qaragöz kafir qızını,
Bir daha görmərəm sənin üzünü.
Niyə, ağam Qazan, ağladın belə?
Qurban qara başım, söylə, tez elə!
20. 03. 2021, Samara
Əgər soruşarsan Dəli Tondazı,
Qıyan Səlcük oğlu sağ-salamatdır,
Əgər Qaragünə oğlu Budağı
Soruşsan, deyərik Budaq da sağdır.
Sən xəbərsiz gedən gündən o bəylər,
Ağı çıxardaılar, qara geydilər.
Yeddi bacın yeddi yol ayrıcında,
Sızlayır, ağlayır, gördük, a Beyrək,
“Var ikən yox olan qardaş”, — deyərək.
Yırtır alma kimi al yanaqları,
Ürəyi dağlayır, gördük, a Beyrək.
Göz açıban görüb könül verdiyin,
Baybicanın qızı Banıçiçəyin,
Üzüyü verildi, böyük toyunsa,
Vədini qoydular, xəbərin olsun.
Gözəl Banıçiçək Yalançı oğlu,
Yalıncığa gedir, gördük, ay oğul!
Parasarın Bayburd hasarndan aş,
Tələs ap-alaca gərdənə birbaş!
Xan Beyrək, vaxtında yetməsən əgər,
Gözəl Banıçiçək əlindən gedər!
19. 03. 2021, Samara
Alçaq-uzaq yerlər keçib yorulan,
Atamın, anamın sovqatı karvan!
Əylə uzunayaq atını, sarvan,
Deməli sözüm var, qulaq as bir an!
Qalın Oğuzdakı Salur Qazandan
Soruşsam, de mənə, sağdımı, sarvan?
Qıyan Səlcuq oğlu Dəli Tondazı,
Soruşsam, başında varmı bir qəza?
Ağsaqqal atamla ağbirçək anam,
Sağmı, salamatmı, de mənə, sarvan!
Göz açıb gördüyüm, könül verdiyim,
Baybicanın qızı Banıçiçəyim,
Evdəmi a sarvan, gordamı yoxsa?
Söylə, qara başım qurbanın olsun!
19.03. 2021, Samara
A qız, nə ağlarsan “ağa” deyərək,
Göynədi, alışdı sinəmdə ürək.
Məgər sənin ağan yoxa çıxıb, qız?
Ürəyinə qaynar yağlar axıb, qız?
Niyə sarsılıbdır, qız, qara bağrın,
Nədir “ağa” deyib bu ağlamağın?
Bağrıma od düşüb, içimdə yanğın…
Qarşı qara dağı soruşsam əgər,
Kimlər yaylağında onun dincələr?
Soyuq sularını soruşsam əgər,
De, onlardan içib kim sərinlənər?
Əgər tövlə-tövlə şahbaz atları,
Soruşsam, de, kimlər minib atlanır?
Qatar-qatar dəvə soruşsam əgər,
De, bellərindəki kimindi yüklər?
Ağca qoyunları soruşsam əgər,
Toy qurub onlardan kim kabab çəkər?
Dilimə gələrsə qara-göy çadır,
İndi kölgəliyi, de, kimə çatır?
Ağzınla, dilinlə, söylə, qız kişi,
Sənə qurban olsun bu qara başım!
18.03. 2021, Samara
Səhər açılmamış yerindən duran!
Ağ otaqdan çıxıb qaraya girən!
Ağ donu çıxarıb qara don geyən!
Qızlar! Qatıq varmı ciyər tək qatı?
Çörəyə həsrətəm, varmı sacaltı?
Basın bucaqları, tapın tabağı,
Üç gündür yoldayam, məni doyurun,
Sizi sevindirə üç günə Tanrı!
17.03. 2021, Samara
Bəsdir, itim kafir, boş danışdığın,
İtimlə bir yalaq yalayan azğın!
Altında alaca atını öymə,
O mənim ala baş keçimə dəyməz!
Öymə başındakı dəbilqəni də,
Mənim börküm ondan çox dəyərlidir!
Altmış tutamlı nizəni öymə,
Dəyməz bu qırmızı dəyənəyimə!
Kafir, qılıncını öymə çox da sən,
Ondan daha qolay məndəki çövkan!
Öymə belindəki doxsan oxunu,
Sapandım gözünün alar odunu!
Gəl, yaxındasan da, uzaqdasan da,
İgid zərbini gör, itil sonra da!
16.03. 2021, Samara
xeyrulla xayal 