Wystan Auden

    Plains

     Uendel Consona

 

Çətin deyil təsəvvür edəm həyatım bitər
Uzaq bir sahildəki uçuq-sökük limanda

İçməyə dilənirəm bir davakar və bədnam

Qocanın qabağında; gətirərəm xəyala,

İkinci uşaqlığı vadidə, yaradıram,

Nəsihətli və cansız şeirlər yorulmadan;

Ancaq düzən ğələndə göz önünə  titrərəm:

“Tanrım, orda həyatı mənə qismət eləmə!”

 

 

 

Fikirləşəndə dəhşət alır ki, zirvələri,
Davamlı yağış, dolu döyüb, yenib, endirib.

İlahələr baş qoyan daş uca qüllələrsə,
Bir kəski öpüşüylə oyanmaq arzusunda
Elə bil kor vəhşilər keçib gedib, qalansa,
Sadə maddədir, onu dulusçu ovuclayır

Güvəcə çevirincə, çınqılsa beton kimi,
Hardadısa – məhv olur həyat əlamətləri.

 

 

 

Hər şey bərabər olan yerdə necə artasan?

Təpəliklər olarsa, xəyalpərvər yenə də
Möcüzələr yurdunu yapar; kasıb vadidə,
Yetimlər çay aşağı gəzib sərvət axtarır:

Burda heç nə yox; seçim Elmdir ya da Sənət

Hələ ana bətnində dahi gərək püşk ata.

Tərpənsə bu fermalar bulud tək yuvarlanar?

Nə məqsəd ixtişaşda burda axı? Donanma?

 

 

 

Sevgi? Belə havada yox. Arkadidə kadril

Çəkib gedən Ovidi sehrbazı, qəlblərin

Ağası, “Yox” da, “Hə” də dedizdirmək bacaran,
Soyuq ya günvuurmadan canını tapşırardı:

Etibarlı əldədir həyatlar; ciddi Xanım,

Qucaqlara girirsə, məqsəd – nəsil artımı.

Ölkə ehtiyacını ödəyir. (Yataqdakı
Yazıq, əgər Xanımın kefi yaxşı deyilsə!)

 

 

 

 

Qırğı tək gözüdoymaz və hər iqlimdən ağır

Sezar Özünkülərlə bütün buralardadır.

Vergiyığan itərsə əgər bu təpələrdə,

Və birdən qarovulçu vurularsa meşədə

Tufan qopmaz, yolların hamar yerində ancaq,
Etirazı yatırdar bircə anda Taxt-tac.

Şallaqlar,cərimələr, asar. Ancaq içki var.

Kötəkləməyə — arvad. Zevs – güclü tərəfində,

 

 

 

Ucqar yerdə əsasən doğulan (ehtimal ki,
Adada, orda zirək cavan uşaq tez anlar
Körfəz  hansı nöqtədən topun hədəfindədir),

Hərçənd Klio ilə görüş yeri burdadır,

Və yataqan basılmış xristian oxuyla.

Dəyirman qülləsindən imperator gördü ki,
Sağ cinahı dağılmış; kələm tarlalarından,
Taca iddialı son həmləsinə başladı.

 

 

 

Olsaydım düzənli mən, nifrət elərdim hökmən,
Bir loğma çörək üçün döyüşə atılandan

Saraydakılaracan.  Qırışlı sifətimə,
Baxıb həvariləri çəkən rəssamlara da,

Keşişə də, yağışı çünki yağdıra bilmir.

Mala dalında məni yəqin ki, güldürərdi
Su yerinə qan axan çayların harayları,
Mərmər olan məhv olur. Vecinəmi Kimsənin?

 

 

 

Hərçənd onlarla mənim tanışlığım varsa da,
Bu ancaq iki dəfə kaşmar yuxuda olmuş:

Uzaqdan görən kimi rəzil hörümçəkləri
Qorxdum, gizlənməyəsə nə yer var, nə kömək var.

Parlaq ay işığında yolu-izi itirdim,

Kölgə salmadan ölü nöqtədə dayanmışam

Bir rəzil  biyabanın, postkoital kədərlə

Ürəyi yağmalanan Tarkvinə bənzəyirəm.

 

 

 

Bundan belə çıxır ki, qorxmağa səbəbim var,

Düzəndən, əlbəttə yox, özümdən. Arzulardım

Hamı tək gözəl atam, itaətdə olam həm.

(Bir də mağaram ola, çıxış iki tərəfli);

Və küt olmayım belə. Deyə bilmərəm hərçənd,

Poetikdir bu düzlər. Vaxt çatıbdır həmçinin
Xatırladam dünyada sevimli heç nə yoxdur,

Poeziyada hətta. Məgər belə deyildir?

 

İyul 1953

İngiliscədən tərcümə

08-22. 03. 2019

Samara

 

Plains

I can imagine quite easily ending up

In a decaying port on a desolate coast,

Cadging drinks from the unwary, a quarrelsome,

Disreputable old man ; I can picture

A second childhood in a valley, scribbling

Reams of edifying and unreadable verse ;

But I cannot see a plain without a shudder:-

«0 God, please, please, don’t ever make me live there !»

 

 

 

It’s horrible to think what peaks come down to,

That pecking rain and squelching glacier defeat

Tall pomps of stone where goddesses lay sleeping,

Dreaming of being woken by some chisel’s kiss,

That what those blind brutes leave when they are through is nothing

 But a mere substance, a clay that meekly takes

The potter’s cuff, a gravel that as concrete

Will unsex any space which it encloses.

 

 

 

And think of growing where all elsewheres are equal!

So long as there’s a hill-ridge somewhere the dreamer

Can place his land of marvels ; in poor valleys

Orphans can head downstream to seek a million:

Here nothing points ; to choose between Art and Science

An embryo genius would have to spin a stick.

What could these farms do if set loose but drift like clouds?

What goal of unrest is there but the Navy?

 

 

 

 

Romance? Not in this weather. Ovid’s charmer

Who leads the quadrilles in Arcady, boy-lord

Of hearts who can call their Yes and No their own,

Would, madcap that he is, soon die of cold or sunstroke :

These lives are in firmer hands ; that old grim She

Who makes the blind dates for the hatless genera

Creates their country matters. (Woe to the child-bed,

Woe to the strawberries if She’s in Her moods!)

 

 

 

 

 And on these attend, greedy as fowl and harsher

 Than any climate, Caesar with all his They.

 If a tax-collector disappear in the hills,

If, now and then, a keeper is shot in the forest,

 No thunder follows, but where roads run level,

How swift to the point of protest strides the Crown.

It hangs, it flogs, it fines, it goes. There is drink.

There are wives to beat. But Zeus is with the strong,

 

 

 

Born as a rule in some small place (an island,

Quite often, where a smart lad can spot the bluff

Whence cannon would put the harbor at his mercy),

Though it is here they chamber with Clio. At this brook

The Christian cross-bow stopped the Heathen scimitar;

Here is a windmill whence an emperor saw

His right wing crumple; across these cabbage fields

A pretender’s Light Horse made their final charge.

 

 

 

If I were a plainsman I should hate us all,

From the mechanic rioting for a cheap loaf

 To the fastidious palate, hate the painter

Who steals my wrinkles for his Twelve Apostles,

Hate the priest who cannot even make it shower.

What could I smile at as I trudged behind my harrow

But bloodshot images of rivers screaming,

Marbles in panic, and Don’t-Care made to care?

 

 

 As it is, though, I know them personally

Only as a landscape common to two nightmares:

Across them, spotted by spiders from afar,

 I have tried to run, knowing there was no hiding and no help ;

On them, in brilliant moonlight, I have lost my way .

 And stood without a shadow at the dead centre

 Of an abominable desolation,

 Like Tarquin ravished by his post-coital sadness.

 

 

 

Which goes to show I’ve reason to be frightened

Not of plains, of course, but of me.

I should like -Who wouldn’t?-to shoot beautifully and be obeyed

 (I should also like to own a cave with two exits) ;

 I wish I weren’t so silly. Though I can’t pretend

To think these flats poetic, it’s as well at times

To be reminded that nothing is lovely,

 Not even in poetry, which is not the case. ?

 

July 1953