Архив тегов | ölüm haqqında şeir

İLAHİ, NƏ YAXŞI, GETDİ CAVANLIQ…

Апр26

26..jpg

İlahi, nə yaxşı, getdi cavanlıq,

Getdi diş ağrısı çəkilən kimi,

Belimi ağrıdan, əzən çiynimi,
Şələdən qurtarıb canım elə bil.

+

İndi buz kimidir ürəyim daha,
Keçib sevgilərin odu haçandır,
Kükrəməz, qaynamaz indi  qanım da,

Elə bil ki, sudur, axıb gedər lal.

+

Gəlməz eynimə də fəsildəyişim,
Çevrilir vərəqlər sanki, oxunmur.
Quşların nəğməsi qəlbə toxunmur,
Baxmaram qar düşüb, çiçək döşənib.

+

Daha görüşlərə tələsmirəm mən,

Nəfəsim tutulmur yar həvəsiylə.

Can daha naz-nemət hərisi deyil,

İncidən olsa da, küsə bilmirəm.

+

Ayıra bilmirəm öləni sağdan.

Ən əziz insanlar yadımdan çıxır.
Elə ağlayıram, gözlərim çıxır,

Amma bilmirəm ki, nədir ağladan…

+

Qüvvə də qalmayıb indi əlimdə,

Yapışıb saxlaya biləm həyatı,

Ötüb cavanlığın getdi saatı,

İlahi, hazıram özüm də gedəm…

26.04. 2018

Samara

VİKTOR HÜQO.  UŞAĞI ÖLMÜŞ ANAYA

Янв24

viktor_hugo.jpg

                                                

                      Oh! vous aurez trop dit au pauvre petit ange…

Ah, sən körpə mələyə çox demisən ki, göydə,
Başqa mələklər də var.

Heç kim incimir orda, dəyişməyir heç nə də,

Hər kəs ora can atar.

+

Səma demisən evdir sütunları bəzəkli,

Boyanıb neçə rəngə.

Mavi bağdır, zanbaqlar  ulduzlara bənzəyir,

Ulduzlarsa çiçəyə.

+

Sözlə deməklə bitməz gözəlliyi oranın,

Hər şey heyran eləyən.

Gülməyə-oynamağa hurilər, və Tanrı var,

Ovudan, əzizləyən.

+

Şam tək yanan ürəyə nə yaxşıdır dönəsən,

Belə bir gözəl evdə,

Yanındaca İsanın və onun anasının,

Yaşayasan əbədi.

+

Yazıq ana, sən ancaq yəqin ki, deməmisən

Əziz, kövrək uşağa.
Sən bu acı həyatda ona kimsən və nəsən,

Və kimdir sənə o da.

+

Yəni uşqakən övlad qayğı çəkən anadır,

Qoruyur, əzizləyir,

Kişiləşmiş övladın ana da qocalanda,

Köməyini gözləyir.

+

Deməmisən körpənə iradə Tanrıdandır,

Yaşayaq yer üzündə.

Kişi dayaq qadına, qadın ev dolandıran,

Həyatın hər üzündə.

+

Olan oldu, ilahi, necə əvəzsiz itki!

Getdi sevimli bala!..

Əfsus! Sən niyə açıq qoyurdun qəfəsi ki,

Quşcuğazın yox ola!

1857

Fransızcadan tərcümə

23-24.01.2018

Samara

(P.S. Böyük fransızın bu şeirinin azərbaycancaya tərcüməsini Fəridə və Şirvan Kərimovlara həsr edirəm — X.X.)

AQŞİNİN XATİRƏSİNƏ        

Янв13

ЗА СТОЛОМ ШАМИ И ШАФИГА.jpg

Əziz, şirin nə varsa,
Tanrı, bizə verən sən.

Nəyimiz var, alırsan,

İstəyəndə geri sən.

Hazırıq hər cəzaya,
Həqir, lal dayanarıq.

Çılpaq gəldik dünyaya,
Çılpaq da qayıdarıq.

Başımıza nə gəlsə,

Diləmərik mərhəmət,

Rəhman da, rəhim də sən,

Özün bilən məsləhət.

Lütə, evi yanana,

Yiyə duran tapılar,
Yuvadan qovulana,

Açılacaq qapılar.

İncidilən, əzilən,

Əzizlənər, ovunar.

Gedəridir hər gələn,

Hər sınağın sonu var.

Nə versən – şükürlüyük,

Baş əyirik nə alsan.

Səndə səxavət böyük,

Ədalətdə alisən.

Nəyik, kimik ki, səndən,
Tanrı, istəyək əvəz?

Nə istəsən, bəndədən,

Götür, mehriban, əziz!

Verdiyin malı götür,

Tikilənləri dağıt!

Gəlsən övladdan ötrü —

Qurban verək  övladı!

Əyyuba verdiyinlə,

Bizi ovutma ancaq.

Təzə mal, övlad deyil,

Səbir ver bizə azca…

13.01.2018

Samara

  MARİNA TSVETAYEVA. YOLÇU

Дек30

ЦВЕТАЕВА.jpeg

                  Идёшь на меня похожий…

Gözlərini endirib,

Gedirsən, mənə oxşar!

Mən də elə gedərdim,

Yolçu, dayan, sözüm var!

 

Lalə yığ qucağına,

Bir də qaymaqçiçəyi.

Oxu – adım Marina,

Oxu – yaşım neçəydi.

 

Düşünmə ki, qəbirdən,

Çıxıb od qopararam.

Mən özüm çox gülərdim,
Gülmək olanda haram!

 
Bir saplaq qopar, iylə,

Sonra giləmeyvə dər.

Məzarlıq çiyələyi,

Ən şirin, ən iridir.

 

Başını əyib ancaq,

Dayanma qaşqabaqlı.

Sən məni yüngülcə an,

Sonra eləcə boşla.

 

Beynimə qan vurardı,

Dalğalanardı saçım.

A yolçu, mən də vardım!

Ayaq saxla, a yolçu!

 

Şüa səni boyayıb,

Qızıl toz içindəsən.

Halını pozmasın qoy,

Məzardan gələn səsim.

 

Koktebel, 13 may, 1913

Ruscadan tərcümə

30 dekabr 2017

Samara

             UİLYAM ŞEKSPİR. 13-CÜ SONET

Дек24

shakespear

               O, hat you were yourself! but, love, you are …

 

Sən sənin olaydın! əzizim, amma,

Sən sənin deyilsən bitcək həyatın.   

Hazırla özünü qaçılmaz sona,

Səndə gözəl nə var, alsın övladın.

 

Səndə bu gözəllik müvəqqətidir,

Yararsız qalarsa, məhv olub gedər.

Amma yaranarsa törəmən indi,
Surətin özündən sonra ömr edər.

 

 Kim qoyar gözəl ev uçub-dağıla? —

Düşər səliqəyə səy edilərsə.

Ona bata bilməz qışda qasırğa,

Ölüm soyuğuyla lap didilərsə.

 

       Əziz dost, atadır səni yaradan,

       Bir gün ata olsun sənin də adın.

ingiliscədən tərcümə

24.12.2017

Samara

EMİLİ DİKİNSON. ÖLÜM CÜCÜYƏ OXŞAR

Дек23

emily-dickinson

                               EMİLİ DİKİNSON

                            (1830 – 1886)

ÖLÜM CÜCÜYƏ OXŞAR

                                    Death is like the insect

Ağacı hədələyən,

Cücüyə ölüm oxşar.

O həm öldürə bilər,

Ya da öz canı çıxar.

 

Yağ çək, başını yağla,

Ya da mişarla axtar.
Çalış, al qabağını,

Xərclə, itir nəyin var.

 

Soxulsa iynə kimi,

Əlçatmayan bir qata.

Əl çək ağacdan, hökmü
Beləymiş həşəratın.

 

İngiliscədən tərcümə

23.12.2017

Samara

        UİLYAM ŞEKSPİR. 7-Cİ SONET

Дек15

shakespear

                                       Lo! in the orient when the gracious light…

Şərqdə qaldıranda yanan başını,

Günəş şəfqətiylə, dünyada nə var,
Salamlayar onun görünüşünü,

Ali qüdrətinə deyər dualar.

 

Səma zirvəsinə dırmanar günəş,

Oğlan çağındakı igid sayağı.

Baxar ölərilər, heyrətə düşər,

Gördükcə yürüyür qızılı yanğı.

 

Ən uca zirvədən enərək amma

Əfəl qoca kimi gedəndə gündən,

Gündüz pərəstişlə ona baxanlar,

Üzünü kənara döndərir indi.

 

            Sən də gedərisən, yoxsa övladın,

             Yadından hamının silinər adın.

 

15.12.17

İngiliscədən tərcümə

Samara

UİLYAM ŞEKSPİR. 1-Cİ SONET

Дек8

shakespear

                                  UİLYAM ŞEKSPİR

    1-Cİ SONET

                           From fairest creatures we desire increase…

 

İstərik yaşasın gözəl nə varsa,

Ölməsin deyərək gözəllik gülü.

Yetkinin haçansa vaxtı çatarsa,

Xatirə varisdə yaşaya bilə.

 

 

Öz gözəlliyinin sən əsirisən,

Özün od atırsan sən öz yanğına.

Bolluğu aclığa döndərən də sən,

Şirin həyatına sən özün yağı.

 

Sən yazı gətirib müjdə diləyən,

Sən indi dünyaya naxışsan təzə.
Qönçədə dəfn edib gül gözəlliyi,

Bənzərsən bədxərclik edən xəsisə.

 

Qıyma bu dünyaya! Dünyaya məxsus
Olan yoxsa qəbrə gedəcək, əfsus!

İngiliscədən tərcümə

08.12.2017

Samara

UİLYAM ŞEKSPİR. 65-Cİ SONET

Дек7

shakespear

                        Since brass, nor stone, nor earth, nor boundless sea…

 

Mis olsun, daş olsun, dəniz ya torpaq,
Ölümlə üzləşib məhv olub gedər.

Bir çiçək qüdrəti səndə var ancaq,

Yox bircə şansın da bu çəkişmədə.

 

Bal qoxulu nəfəs necə dayansın,

Üzücü günlərin basqılarına?

Polad qapıları adlayır Zaman,

Dağıdır qranit qayalıqları.

 

Ah, acı düşüncə! Kim ala bilər,
Zaman incisini Zamandan axı?

Ondan gözəlliyi kim xilas elər?

Kim dayandırar bu çevik ayağı?

 

Tək ümid şeirmdə möcüzəyədir,

Yanar mürəkkəbdə eşqim əbədi.

 

İngiliscədən tərcümə

07.12.2017

Samara

AQŞİNİN ÖLÜMÜNƏ

Дек5

В ПАПАХЕ aqşin.jpg

       AQŞİNİN ÖLÜMÜNƏ

 

Bu gün ağlayarıq, bəlkə sabah da,

Sonra gözümüzün yaşı tükənər.

Bu gün ölüb-getmək arzulasaq da,

Sabah həyat eşqi güc gələr yenə.

 

Yenə sinə dolu nəfəs alarıq,
Havasız yaşamaq həyat deyil ki.

Qarnımız acıyar- süfrə salarıq,

Allah verdiyindən ortaya töküb.

 

Yağışdan, küləkdən yenə qorxarıq,

Yenə üşüyərik qarda-şaxtada.

Bürkülərdə sərin yer axtararıq,

Yatıb dincələrik rahat otaqda.

 

Hıqqana-hıqqana klinikaya,

Gedib analiz də verərik hərdən.

Yaxşı cavab üçün elərik dua,

Alanda paylarıq bəlkə nəzir də.

 

Gedib beşdə-üçdə iynələnərik,
Ya da həkim gələr ayağımıza.

Ayaqdan düşəndə iməkləyərik,

Qara günümüzə ağlayarıq biz…

 

Ancaq unudulmaz bircə an belə,

Birdən açılmamış qönçə tək solan,

Özü öz əliylə gülləyə gələn,

Bir dünya bəzəyi, ümidi oğlan…

 

Ürək ağrısından, baş ağrısından,

Daha ağır olar xəcalətimiz.

İndi yaşadıqca hər saat, hər an,

Elə bil ən ayıb iş tuturuq biz…

 

05.12.2017

Samara