Архив тегов | xatirə şeirləri

AH, O VAXT OLSAYDI İNDİKİ AĞLIM…

09. 10. 23     

                          Yusif Süleymanlıya

Ah, o vaxt olsaydı indiki ağlım,

Başımdan aşırdı sərvətim indi.

Yan-yörəm qiymətsiz xəzinə idi,
Nə istəyə bildim, nə zorla aldım.

 +

Lələmi, lələmi danışdırmadım!

Nələr danışardı, bir Allah bilər…

Doğum tarixi – on doqquzuncu əsr,

Üstəlik yaxşı da yaddaşı vardı.

 +

Gərək qılığına onun girəydim,
Əl atmaq olardı şantaja hətta,

Keçmişi içində dəfn edən ata,
Bəlkə də çox şeyi açıb deyərdi.

 +

Nənəmdə, nənəmdə nələr olarmış!
Sandığı kasıbdı, yaddaşı zəngin.

İyirminci əsrin əvvəli yəqin,
Bəzəksiz, yalansız orda qalarmış.

 +

Sinədəftər idi anam doğrudan,
Məharətli idi söhbətində də.

Yazaydım kaş bircə söz ötürmədən,

Dəftərə, yaddaşa gərək o zaman.

 +

Qonşular dünyanın özü tək qədim,

Tükəzban xala da, Bəyim xala da.
Oyuncaq tapança çəkərək hətta,

Bir kitablıq söhbət ala bilərdim.

 +

Zəli tək yapışıb dayım Sabirə,

Tarixi soraydım mən ondan gərək.

Şimallar, türmələr mən də onun tək
Görərdim, gedərdim bəlkə Sibirə.

 +

Virtuoz cibgirlər cib kəsən sayaq,

Bir şey hər yaddaşdan gərək çəkəydim,
Həm zəngin olardım mən, həm də qədim,
Varımı hər kəslə bölərdim ancaq.

 +

Ah, o vaxt olaydı indiki ağlım…

Nə bilim hər insan xəzinədardır,
Hər adi sinədə xəzinə vardır…

Sərvət itirmişəm, tükənmir ağrım…

09-10. 08. 2024, Samara

ROBERT BERNS. QLENRİDDELLİ ROBERT RİDDELİN ÖLÜMÜNƏ SONET

Robert Burns

Oxumayın bir daha, lütfən, müğənni quşla

Sizin diskantınızdan ürəyiç sızıldayır.
Şənlənən, şənləndirən yaşıl donlu ilk Bahar,

İndi mənə daha xoş qışdakı vıyıltılar.

 +

Valeh edə bilərmi rəngləriniz, çiçəklər? —
Siz bitən torpaq altda axı dost yatır indi.

Necə nəğmə dinləyim, səslənirsə o əgər,

Vaxtsız gedən Riddelin qəbri həndəvərində.

 +

Neynək, quşlar, oxuyun, ancaq qəmli nəğmələr.
Oxuyun qəbir üstdə, ruhları ovundurun,

Ləyaqətli şəxs idi, yoxdur ona bərabər,

Qaranlıq dar otaqdır indi mənzili onun.

 +

Bahar, başqalarını sevinclə salamla sən,
Mən isə ayrılmaram itki xatirəsindən.

1794

ingiliscədən tərcümə

01.08. 2024, Samara

+++++++++++++++++

ROBERT BURNS


Sonnet on the Death of Robert Riddel, Esq. of Glenriddel

 

No more ye warblers of the wood-no more!

  Nor pour your descant, grating on my soul;

  Thou young-eyed Spring, gay in thy verdant stole,

More welcome were to me grim Winter’s wildest roar. Читать далее

ROBERT BURNS. MÖHTƏRƏM ATAM ÜÇÜN EPİTAF

The_Grave_Of_William_Burns_-_geograph.org.uk_-_1213358

Dərin ehtiramla yaxın gəl, dayan,

Sən ey göz yaşından yanaqları nəm!

Sevən bir Ər idi burda uyuyan,

Övlada mehriban, dostluğu möhkəm.

 +

Özgə dərdlərinə ürəyi yanan,

Əyilən deildi mövqeyə, ada.

İnsana dost idi, günaha düşmən,

Ləyaqət var idi qüsurunda da.

1784

ingiliscədən tərcümə

13.05. 2024, Samara

QEYDLƏR:

 1, Robert  Bernsin atası Uilyam 1784-cü ildə vəfat etmiş və Allouedəqədim kilsənin həyətində basdırılmışdır.Bu əpitafiya başdaşının arxa  tərəfinə həkk edilmişdir.

2. Şeirin sonuncu misraları Oliver Qoldsmitin (1730-1774) “Tərk edilmiş kənd” pastoral poemasındandır.

+++++++++++++++++++++

ROBERT BURNS

Epitaph for the Author’s Father

 

O ye whose cheek the tear of pity stains,

Draw near with pious rev’rence and attend!

Here lie the loving Husband’s dear remains,

The tender Father, and the gen’rous Friend. Читать далее

CON MİLTON. MƏRHUM ARVADINA YAZDIĞI SONET

John Milton

Düşünürəm ki, gördüm mərhum arvadımı mən,
Zəif, solğun qayıtmış, məzarından çıxaraq.

Yupiter oğlu necə ölümdən qurtararaq,

Alkestisi ərinə qaytarmışdı yenidən.

 +

Mənimki yuyulubdur doğuş ləkələrindən

Təmizlənmənin qədim Qanunu deyən sayaq.

Göylərdə, inanırdım, ona belə baxaraq,

Göz dolusu görərəm arxayın, tələsmədəm.

 +

Ağappaqdı paltarı, təmizdi əxlaqı tək,
Duvaq vardı üzündə, vurğum gözümlə ancaq,

Görüdüm nəcibliyi, eşqi dəyişməyərək

 +

Qalıb, bir üzdən belə olmaz bu həzzi almaq.

İstədi qucalasın, ah, məni əyilərək,
Oyandım – o yox oldu, zülmətə mən göz açcaq.

 1658

ingiliscədən tərcümə

03. 05. 2024, Samara

QEYDLƏR

  1. Soneti Milton uşaq üstündə ölmüş ikinci arvadı Kətrin Voodkoka həsr edib

2.Alkestis – yunan mifologiyasında ərinə sevgisiylə tanınmış qadın. Yupiterin (Zevs) oğlu onu ölümün əlindən güclə alıb ərinə qaytarır.

 +++++++++++++++

 JOHN MİLTON

SONNET 23

 

Me thought I saw my late espousèd Saint  

  Brought to me like Alcestis from the grave,  

  Whom Joves great Son to her glad Husband gave,  

  Rescu’d from death by force though pale and faint. Читать далее

CON KİTS. BERNSİN MƏZARİNIN ZİYARƏTİNƏ SONET

john keats

 Şəhər, kilsə həyəti, günəş qüruba gedir,
Ağaclar və buludlar, girdələnən təpələr
Gözəlsə də, soyuqdur;  qəribədir bu — əvvəl,
Gördüyüm bir yuxunu mən görürəm elə bil.

 +

Az ömürlü və sönük yay əldə edilibdir

Qışla mübarizədə bəlkə bir saatlığa;

Sapfir göydə görünmür ulduz işığı heç vaxt:

Hər şey soyuq Gözəllik; ağrı da qəlbi didir.

 +

Müdrik Minos, kimdə var hikmət ki, duya bilə,

Ona xəstə təxəyyül,  xəstə təkəbbür ilə,

Calanan və yapılan ölü çalardan azad

Həqiqi Gözəlliyi? Berns! Hörmətim elə,

 +

Həmişə böyük sənə. İndi üzünü gizlət;
Göylərini pisləyib günah işlədim belə.

1 iyul 1818

ingiliscədən tərcümə

16-17. 04. 2024, Samara

QEYD:

Müdrik Minos – müdrikliyi Və ədaləti ilə şöhrət qazanmış Krit çarı,

ölümündəN sonra allahlar onu yeraltı səltənətdə ölülər üzərində hakim təyin ediblər

 +++++++++++++++++++

JOHN KEATS

SONNET ON VİSİTİNG THE TOMB OF BURNS

The town, the churchyard, and the setting sun,
The clouds, the trees, the rounded hills all seem,
Though beautiful, cold- strange- as in a dream
I dreamed long ago, now new begun.

The short-liv’d, paly summer is but won
From winter’s ague for one hour’s gleam;
Through sapphire warm their stars do never beam:
All is cold Beauty; pain is never done.


For who has mind to relish, Minos-wise,
The real of Beauty, free from that dead hue
Sickly imagination and sick pride
Cast wan upon it? Burns! with honour due


I oft have honour’d thee. Great shadow, hide
Thy face; I sin against thy native skies.

OSKAR UAYLD. KİTSİN QƏBRİ

Oskar_Uayld

(1854 –1900)

 Tanrının göyü altda, nəhayət ki, dincəlir,

Dünya haqsızlığından, əzabıbndan qurtulan.

Həyat, sevgi təzəykən həyatdan götürülən,
Yatır burda ən gənci işgəncəgörənlərin.

 +

Ssebastyan kimi rkən öldürülən, həm gözəl.
Salmır qaraçöhrələr onun qəbrinə kölgə,
Tər bənövşələr ancaq ağlayaraq şeh tökər,
Sölmaz səncir toxuyub məqbərəsini bəzər.

 +

İztirabdan partlayan sən ey qürurlu ürək!

Mitilinidən bəri! yoxdu sən tək şirindil!

Şairi-sənətkarı ingilis diyarının!

 +

Sularda yazıldı adın, fəqət silinməyəcək.

Yaşıl qalar xatirən – yaş axıdan az deyil.

İzabel suvarırdı necə ki, reyhanını.

1877, Bern

igiliscədən tərcümə

03. 04. 2024, Samara

Qeydlər:

Mitiini yunan Lespos adasını paytaxtı; burda Uayld adada yaşamış böyük şairləri nəzərdə tutur.

İzabelKitsin “İzabel və reyhanlı güvəc” poemasına işarədir, poema “Dekameron” hekayəsi əsasında yazılmışdır.

++++++++++++++++++++++++++

 Oscar Wilde

The Grave of Keats

Rid of the world’s injustice, and his pain,
He rests at last beneath God’s veil of blue:
Taken from life when life and love were new
The youngest of the martyrs here is lain,
Читать далее

«ELƏ Kİ, İŞIQSIZ VAHİMƏLƏNDİN…»

İYUL 2023

İşığı söndürüb yerinə gircək,

Elə bil dünyanın keçir işığı.

Qatı qaranlıqlar səndən aşağı,
Üstdə nə ulduz var, nə də ki, mələk.

 +

Ürəkli, qorxusuz ola nə qədər,
Duyur qaranlaıqda vahimə insan.

İşıq keçən kimi özün də yoxsan —

Zülmət yoxluğa və ölümə bənzər.

 +

Elə ki, işıqsız vahimələndin,

Yada sal üzləri işıqlıları.

Bir gün qurşağından qonşu bir qarı,
Konfet verdi, yedin, “sağ ol” demədən.

 +

Hamı tərəfindən incidiləndə,

Ağlayıb göz yaşı axıdan zaman,

Səni sığallayb ovudan insan,
Kim idi? Yada sal onu da indi.

 +

Yaxşı yadındadır hər yıxılmağın,
Haraya yetişib qaldıranları
Ancaq unutmusan. İndi onları,
Yada sal, çəkilsin qorxun həm ağrın.

 +

Ananı xatırla, həm də atanı,
Onlar həyat verib sənə ən azı,

Xatırla deyilmiş hər şirin sözü,

Yada sal yaddaşda çoxdan itəni.

 +

Hər üz ulduz kimi parlasa əgər,

Ulduzlu səmaya yuxun dönəcək.

Hər ulduz dalından sənə bir mələk.

Gülümsər, yox olub vahimən gedər

 

03. 01. 2024, Samara

MARİNA TSVETAYEVA. «HƏLƏ YUXULURARI POZULMAZ OLAN…»

Hələ yuxuları pozulmaz olan,

Hərəkətləri də asta hələ ki,
Get Tryoxprudnı aralığına,
Əgər sevirsənsə şeirlərimi.

 +

Necə ukduzluydu, necə günəşli,

Başlandı həyatın birinci cildi.

Sənə yalvarıram – hələ gec deyil,

Gəlib evimizə baxasan indi.

 +

Tezliklə o dünya məhv olacaqdır,

Xəlvəti, gizlicə ona sal nəzər,
Durur, kəsilməyib hələ ki, palıd,
Qalır, satılmayıb evimiz hələ.

 +

Bu palıd! Altında uşaqlıq çağı,
Bütün axşamları biz keşirərdik.

Təkdi arasında akasiyaların,

Kül və gümüş rəngdə çiçəkləyərdi.

 +

Dönməz-sehrlidir bizim bu dünya,
Özün də görərsən, amma tələs sən!

Gəl Tryoxprudnı aralığına

Qəlbimin ruhunu orda görərsən

1913

ruscadan tərcümə

10.12. 2023, Samara

+++++++

Марина Цветаева

 Ты, чьи сны еще непробудны…

Ты, чьи сны ещё непробудны,
Чьи движенья ещё тихи,
В переулок сходи Трёхпрудный,
Если любишь мои стихи.
Читать далее

TÜKƏZBAN XALANIN XATİRƏSİNƏ

18.11. 19

“Ədə, nöş gəlməmişdin,

Millət var idi bizdə…

Yanmışın adı nədi…

Zeynab… tuman da dizdən…”

 +

Özü çox vaxt ertədən,

Qapımıza gələrdi,
Televizora hökmən,

Bizi dəvət elərdi.

 +

Futbol olsun, ya konsert —

Yarıkənd olardı cəm,

O əsl  mədəniyyət,

İdman naziriydi həm.

 +

Gülər üz idi özü,
Dəvətsiz gələnə də.

Oğlu Məmmədhüseyn,

Səmayə gəlini də.

 +

Nə qədər axşamları,

Keçirdim o evdə mən…
Cib yaylığından iri,
Deyildi bəlkə ekran,

 +

Böyük mədəniyyəti,
Sığışdırırdı ancaq,
Anladırdı ruh nədir,
Nədir saf, nədir uca…

 +

Atsa da həyat yolu

Uzağa —  unutmadım,

Üzü qırışla dolu,
Həzin səsli arvadı.

 

13.06. 2023, Samara

 

ANAMIN SƏSİ

MƏMƏMLƏ

ölümünün ildönümünə

Qocalıq, qocalmaq cürbəcür olur,

Yaş həmin, görünüş ayrıdır ancaq.

Çoxlarında əldən, ayaqdan qabaq,
Yaddaş zəifləyir, tamam ya ölür.

 —

Qapıdan on addım aralananda,
Qayıdıb tapmırsan sonra evini.

Küçələr, binalar tanınmaz, yeni,

Üzləri naməlum adamların da.

 —

Ötüb-keçənlərdən qalırdı adlar,
Onlar da yaddaşdan indi silinir.

Daşıyır xəlvəti oğru elə bil,

Uzun ömür boyu yığdığın nə var.

 —

Dilinin ucuna eləsi gəlir,
Şütüyüb geriyə yenə qayıdır.

Qəlbini göynədir həsrəti adın,

Hikkədən gözündə yaş gilələnir.

 —

Qorxuram çıxmağa mən də qapıdan.

Sıxlıqda, dumanda qorxuram itəm,

Düşüb itə evin açarları həm,

Unudam qəfildən öz adımı da.

 —

Sonra küçə-küçə vurnuxaram mən,

Gəzərəm nəfəsdən düşənə qədər.

Ağappaq saçımı külək yellədər.

Şəhər dəlisinə bənzədər görən.

 —

Birdən qulağımda anamın səsi,

Dinər – tanıyaram onu bir anda,

Dinər — diksinərəm görüb dumanda, 

Anamım çıraq tək yanır çöhrəsi.

 —

Adımla çağırar, ürəyim əsər,

Xatırlaram kiməm və nədir peşəm.

Anamın səsini itirməmişəm,

İlahi, nə yaxşı indiyə qədər….

 

28 avqust 2022, Samara