Архив | Январь 2024

RƏSULZADƏ, PEŞƏKAR NAQQAL VƏ NAQQAL SÜRÜSÜ

məmmədəmin_rəsulzadə 140

Hamını İlham Əliyevin qazancı maraqlandırır, məni isə Əli Kərimlinin.

Əli Kərimli yəqin ki, partiya rəhbəri kimi maaş alır. Nə qədər? Az olmaz. Ən azı yumurta içməyə çatar. Yumurtaiçməyi səsinin cingildəməyindən bilir. Opera səshənsinə çıxar – Koroğlunu olmasa da, Keçəl Həmzəni oxuyar.

Hələlik Əli Kərimli yumurta içməklə bərkidib qoruduğu səsini ildə bir dəfə Rəsulzadənin abidəsi önündə nitq demək üçün istifadə edir. Elə alovlu danışır ki, elə bil Napoleon Misirdə qoşun qarşısında nitq deyir.

Baxırsan abidə ətrafında yığılanlara, “naqqal sürüsü” ifadəsindən başqa bir şey adamın ağlına gəlmir. Bu adamların yüzdən biri niyə Tofiq Yaqublunun məhkəməsinə getmir? Niyə bu adamlar onların  hüquq və mənafelərini müdafiə etdikləri üçün zindana salınmış gənc azərbaycanlı qızlara divan tutan məhkəmənin qabağına yığılıb dəstək nümayiş etdirmirlər? Büt önündə yığılmağın kimə nə xeyri? Rəsulzadə sağ olsaydı, bütü ziyarətə gedərdi ya həbsdəki mübarizə yoldaşının köməyinə?

Haqlı sual çıxır: Əli Kərimli ya İsa Qəmbər kinin və nəyin lideridirlər? Bunlar seçkiyə getmirlər, nümayiş, mitinq, piket keçirmirlər və müxalif adıyla komortlu həyat yaşayırlar. Bu adamların davranış nümunəsi azərbaycanlıların potensial ictimai-siyasi qüvvə ola biləcək iki nəslini fərsiz demaqoqlar dəstəsinə və naqqallar sürüsünə çevirib.

Rəsulzadənin bütü önünə yığılanların əksəriyyəti sosial şəbəkələrdə öz adlarını gizlədərək “İlham rədd olsun!” yazanlardır. Sonra şəbəkə səhifəsinin sahii tutulanda onun on minlərlə abunaçilərindən beşi də dalınca getmir. Son nümunə — Ayaz Sayadoğlu.

Belə adamlara nə deyəsən? “Naqqal sürüsü”ndən daha çox yaraşan ad varmı?

 

Mirzə ƏLİL

31. 01. 2024, Samara

 

MARİNA TSVETAYEVA.“GECƏ KİMSƏ YATIR? YATAN YOX GECƏ!”

cvetaeva

Gecə kimsə yatır? Yatan yox gecə!

Körpə oyaq, ağlar beşiyindəcə,

Ölümü önündə oturur qoca,

Bitmir əziziylə söhbəti gəncin,

Dodaqlar şirindir, baxışlar incə…

 +

Yatsan  — yenə burda oyanarmısan?

Tələsmə, sonra çox yatarsan insan!

 +

Sayıq keşikçisə evlərə bir-bir,

Baş çəkir, gül rəngli fənərlə gəzir.

Yatanın başının üstdəcə durur,

Ağac toppuzusa ona hay vurur:

 +

— Xoşluqla deyirəm! Yuxudan oyan!

Yoxsa əbədilik yatarsan, insan!

1916

ruscadan tərcümə

31 01. 2024, Samara

 +++++++++++

Марина ЦВЕТАЕВА

 

Кто спит по ночам? Никто не спит…

Кто спит по ночам? Никто не спит!
Ребенок в люльке своей кричит,
Старик над смертью своей сидит,
Кто молод — с милою говорит,
Ей в губы дышит, в глаза глядит.
Читать далее

«QURBAN-ŞOU»: FRAQMENTLƏR. ŞEKSPİR YA ŞEYX PİR?

qurban məmmədli azerfreedom

«Mənə deyirlər ki, sən başqa müxalifətçilərlə birləş. Birləşərəm, ancaq bir şərtlə: məni təhqir etmiş, mənə şər atmış, əleyhimə böhtan kampaniyası aparmış adamlar gərək əvvəl məndən üzr istəyələr, özü də efirdə. Mən indiyəcən heç kimə şər atmamışam, heç kimin haqqında təhqirli ifadələr işlətməmişəm. Mən bir dəfə də deməmişəm ki, Cəmil Həsənlinin qızı əxlaqsızdır. Əxlaqsız olmağına əxlaqsızdır, yüz əlli faiz, ancaq  mən bunu  indiyəcən dilimə gətirməmişəm, gətirmərəm də. Mən heç vaxt deməmişəm ki, İsa Qəmbər də, atası da KQB agenti olublar. Deməmişəm, demərəm. Mən deməmişəm ki, Əli Kərimlinin, İsa Qəmbərin əli hökumətin cibindədir. Bunu yaxşı bilirəm, sübutum da var, ancaq açıqlamıram, saxlamışam içimdə, heç oğlum Qoşqara da demirəm. Qardaşım Sərdara da demirəm, ona görə məndən küsüb. Mən deməmişəm və demərəm ki, Sevinc Osmanqızının atası heydərizmə xidmət edib. Ancaq Osmanqızı mənim 54 min abunəçisi olan kanalımı bağlatdırıb. Bunu da heç yerdə demirəm. Mən deməmişəm ki, o Gülyanaqdrır, Gülbalaqdır,  Gültəkindir nədir, tribunalrdan İlham Əliyevin şəninə təriflər deyib. Cəhənnəmə deyib, gora deyib. Mə onun adını dilimə gətirsəm, onun sviyyəsinə enmiş olaram.. Əziz həmvətənlər, icazənizlə mən bir haşiyə çıxım bə beş-on dəqiqə ədəbiyyata hsr edək. Mən ədəbiyyatın ölüsüyəm.

                   ŞEKSPİR YOX, ŞEYX PİR

Mərhum Xəlil Rza həmişə deyərdi ki, Şekspir bizim soydaşımızdır, azəri türküdür, inanmağım gəlmirdi. Xəlil Rza deyirdi ki, Şekspirin əsl adı Pirəli imiş. Çox savadlı olduğuna görə xalq ona Şeyx Pir deyirmiş. Mən londona gələndən sonra arxivlərdə sənədlərlə tanış olub öyrəndim ki, doğrudan da Şekspir bizim soydaşımızdır. Vətəndə Tubu adlı bir qıza aşiq olub, atası verməyib, ona görə tərk-vətən olub gəlib İngiltərəyə. Burda onun adını yerli mirzələr Şeyx Pir yox, Şekspir yazıblar.

Şeyx Pir ömrü boyu subay qalıb, çox ingilis gözəlləri onun dərdindən ölsələr də, Tubunu unuda bilməyib. Hətta şeir də yazıb: Tubu or not Tubu. Yəni Tubudan başqa arvad mənə lazım deyil…

Londonu Hitler tutanda Şeyx Pirin sorağını eşidib, gətirdib yanına. Əmr edib ki, şair “Hayl Hitler” desin və onun şəninə şeir yazsın. Şekspir, yəni Şeyx Pir boyun qoymayıb. Hitler onu öz tapançası ilə güləlləyib…

Üzr istəyirəm, deyəsən Ərəstun Oruclu efirimizə qoşulmaq istəyir. Buyurun Ərəstun bəy.

Ərəstun Oruclu: Qurban bəy, verilişinizə müdaxilə etdiyimə görə sizdən və izləyicilərinizdən dönə-dönə üzr istəyirəm. Şeyx Pir haqqında söhbətinzi eşidib özümü saxlaya bilmədim, ağladım. Mən də Şeyx Pir haqqında ilk dəfə Xəlil Rzadan eşitmişəm. Şairin dediyinə görə, Tubu da ərə getməyib, Şeyx Pir tərk-vətən olandan sonra özünü Salyan körpüsündən Kürə atıb… Şeyx Pirin “Hamlet” əsərində çayda boğulan Ofeliya əslində Tubudur…

30. 01. 2024, Samara

QƏNİMƏT ZAHİDLƏ SEVİNC OSMANQIZI: VAHİDANƏ (HƏM DƏ ZAHİDANƏ)

qənimət zahid

Dedim: Ey qönçədəhan, könlümü qan eyləmisən!

Dedi: Zahid, halımı sən də yaman eyləmisən!

 +

Dedim:  Xəyalımı tərk etmədin Fransada da!

Dedi: Bəh-bəh! Nə gözəl yerdə məkan eyləmisən!

 +

Dedim: ABŞ-da səni görməyə çox can atıram!

Dedi: Çoxdan gözümü yolda qalan eyləmisən!

 +

Dedim: hər gün səninlədir niyə Beydulla Manaf?

Dedi: Otello kimi bəlkə fəğan eyləmisən?

 +

Dedim: Əlbəttə, yaxır qəlbimi qısqanclıq odu!

Dedi: Yutubda da yəqin ki, bəyan eyləmisən!

 +

Dedim: səninlə niyə eyş edir Sadıqlı Tural?

Dedi: Azad sözü çoxdan qadağan eyləmisən?

 +

Dedim: bu ərzdə yeganə müxalif özüməm! 

Dedi: Siyasəti əyləncə güman eyləmisən!

 +

Dedim: Böyük yazaram həm də mən zəmanəmizə!

Dedi: sayıqlamanı bəlkə roman eyləmisən?

 +

Dedim: əgər yenə də zəng eləsəm, maygülüyəm!

Dedi: get, maygülü, hər fəsli xəzan eyləmisən!

 

Mirzə TƏBİL

29. 01. 2024 Samara

 

MARİNA TSVETAYEVA. ASYA ÜÇÜN

cvetaeva

Sən xoşuma gəlirsən: elə cavansan ki, sən,
Yatmırsan yarım ayda bir gecən yarı da.

Hansı şəhərlərdə ki, baxıb dalınca kimsə,

Xəritədə yerləri həmişə yadındadır.

 +

Kitab dalınca kitab yazırsan, kitab ancaq,

Oxumursan, gözəlsən yorğun, halsız olanda.

Tanrı səndən əlifba dərsi alan bir uşaq,
Onda qalmış Kant ola, Şellinqlə Nitsşe ya da.

 +

Sənin şıltaqlığındır sənə bütün bu aləm,

Bizm dünyamızsa heç olmamış səndən əvvəl.

Və başının üstündə heç nə olmamışdır, həm

İndi də yoxdur heç nə — vardır ancaq bu göylər.

1915

ruscadan tərcümə

28. 01. 2024, Samara

Qeyd: AsyaMarina Tsvetayevanın bacısı Anastasiya Tsvetayeva, yazıçı, memuarçı. Stalin dövründə uzun illər türmədə, həbs düşərgələrində və sürgündə olub.

+++++++++++++++

Марина ЦВЕТАЕВА

АСЕ

Ты мне нравишься: ты так молода,
Что в полмесяца не спишь и полночи,
Что на карте знаешь те города,
Где глядели тебе вслед чьи-то очи.
Читать далее

MARİNA TSVETAYEVA: «ALOVLU BACILAR, CƏHƏNNƏMLİKİK…»

cvetaeva

Alovlu bacılar, cəhənnəmlikik,

Orda qaynar qətran içərik hökmən.

Tanrıya alqışlar çox da deyirik,
Hər alqış qopsa da ürəyimizdən.

+
Cəhrə arxasında, beşik başında,

Gecə otursaq da mürgü vurmadan.

Yapıncı altında qaçırılan da

Biz idik, kolazla aparılan da.

 +

Don geyərək zərif Çin ipəyindən,
Biz idik səhərdən gözəl bəzənən.

Cənnət nəğmələri biz idik deyən,

Çöldəcə, ocağın başında bəzən.

 + 

Səhlənkar dərzidən nə ummaq olar? –

Tikə ya tikməyə -dağılacaqdır! –

Bizdik rəqqasələr, tütək çalanlar,

Biz bütün dünyanın xanımlarıydıq!

 +

Cıındırla örtərdik aybımızı gah,
Saçımız bürclərə gah sarılırdı.

Bizdik türmələrdə, kefxanalrda,
Unudan göylərə içilən andı.

 + 

Əhdi bada verdik —  cənnətin alma
Bağını ulduzlar bəzəyən zaman.

Lütfkar bacılar! Əziz bacılar,
Bizə cəhənnəmdir, bilin, yazılan!

Noyabr 1915

26-27. 01. 2024, Samara

ruscadan tərcümə

+++++++++++++

 Марина ЦВЕТАЕВА

«Быть в аду нам, сестры пылкие…»

 

Быть в аду нам, сестры пылкие,
Пить нам адскую смолу, —
Нам, что каждою-то жилкою
Пели Господу хвалу!

Читать далее

MARİNA TSVETAYEVA. LÜKSEMBURQ BAĞINDA

cvetaeva

Fəvvarənin dilləri pıçıldaşır hovuzda,
Başlarını əyibdir çiçəklənən budaqlar.

Uşaqlarla doludur varsa kölgəlik harda,

Ah, niyə mənim deyil çəməndəki uşaqlar.

 +

Eşq ilə keşik çəkən ana baxışlarından,
Hər uşağın başına tac qoyulub elə bil,

Uşağı əzizləyən hər anaya mən bu an
İstəyirəm qışqıram: “Bütün dünya səindir!”

 +

Kəpənək tək al-əlvan qızların paltarları,

Gülüşən, sözləşən var, kimi yollanır evə.

Mehriban bacılar tək analar pıçıldaşır:

— “Oğlumdan sizə deyim…” – “Bəladır mənimki də!”

 +

Həm nizə, həm də qılınc oynatmağı bacaran,
Döyüşdə sarsılmayan qadından gözəl nə var!

Qadın səadətisə — səadətim – hər zaman,

Beşik əsirliyində bilirəm ki, tapılar!

1910

ruscadan tərcümə

25. 01. 2024, Samara

+++++++++++++++

Марина ЦВЕТАЕВА

В Люксембургском саду

 

Склоняются низко цветущие ветки,
Фонтана в бассейне лепечут струи,
В тенистых аллеях всe детки, всe детки…
О детки в траве, почему не мои?
Читать далее

TƏKAMÜL NƏZƏRİYYƏSİNƏ GÖRƏ MİKAYIL CABBAROVUN QUYRUĞU OLMALIDIR…

ilham əliyevin oğlu

Təkamül nəzəriyyəsinin izahı mən məktəbdə oxuyan vaxtlar belə idi: zürafənin boynu əvvəl uzun olmayıb, sonra ağacların yuxarı budaqlarındakı yarpaqları yemək üçün başlayıb dartınmağa, tədricən boynu uzanıb olub indi gördüyümüz uzunluqda…

Təkamül nəzəriyyəsinə inandığıma görə düşünürəm ki, indi iqdisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarovun quyruğu olmalıdır. Bəlkə də bu quyruq hələlik çox uzun deyil, təzə-təzə əmələ gəlir, ancaq yəqin ki, tezliklə artıb zürafənin boynu uzunluqda olacaq.

Soruşa bilərsiniz ki, Mirzə Əlil bunu hardan bilir.

Məsələ burasındadır ki, padşahın, yəni İlham Əliyevin oğlu Heydər Əliyevi iqtisadiyyat nazirliyində nə işə qoyublarsa, oturur nazirin sağında. Bəlkə vəzifəsi nazirinkindən də böyükdür. Yəni hər gün olmasa da, Heydər Əliyev nazirliyə gələndən-gələnə Mikayıl Cabbarov onun qabağında quyruq bulamalıdır. Padşah oğlunun qabağında necə quyruq bulamayasan? Əvvəl-əvvəl nazir elə quyruqsuz dalını əsdirir. Bir gün, beş gün, on gün belə. Sonra hamamlananda görür ki, dalında quyruq əmələ gəlib…

Quyruq bir yana. Bu, təkamül məsələsidir.  Heydər Əliyev nazirliyə təzə gəlib-gedəndə guya nazir həyəcanından şalvarını da isladırmış. Ona görə işdə əlavə bir neçə kostyum saxlayırmış. Sonra müşavirləri başa salıblar ki, padşahın tabeliyində olanların çoxu pampers taxırlar…

Boynuma alım ki, son vaxtlar Mikayıl Cabbarov  şair demişkən, xəyalımdan getmir, gecələr də yuxuma girir… Məşhur psixoanalitik Ziqmund Freyd deyib ki, bir adamı tez-tez yuxunda görürsənsə, deməli, sən o adamın anasını zad eləmək istəyirsən… Mən Ziqmund Freydə bir qram da inanmıram. Mİrzə Əlil qoca kişidir, belə zadları çoxdan yadından çıxarıb, Qurban Məmmədli kimi iştahını saxlayıb cənnət hurilərinə… Mirzə Əlilin iqtisadiyyat nazirinə ürəyi yanır. Quyruq bulamaq, həyəcandan, qorxudan şalvar islatmaq… Vallah, bu çox böyük işgəncədir. Deyirlər ki, polis Bakıda dustağa nəsə soxdu. Vallah, iqtisadiyyat nazirinə də kaş ki, nəsə soxaydılar, ancaq sağında padşah oğlunu oturtmayaydılar… Belə stress naziri elə zəiflədər ki, cavan vaxtında o da Mirzə Əlil kimi heç zad istəməz…

Allah padşahımıza insaf versin…

Mirzə ƏLİL

25. 01. 2024, Samara

QURBAN MƏMMƏDLİNİN CƏNNƏT YUXUSU

Dumanlı, yağışlı London gecələrinin birində Qurban Məmmədli dörd saat çəkən efirdən sonra yorğun halda isti və quru yatağına girib təzəcə yuxuya getmişdi ki, Balzak deyən yaşda bir xanım Həvva paltarında onun yuxusuna girdi. Qurban cənnətə belə tez düşdüyünə təəccüblənib həyəcanından pıçıltıyla soruşdu:

 — Sən hurisən?

Xanım sinəsini silkələyib dedi:

— Yox, mən Cəmil Həsənlinin qızıyam.

— Bəs sən mənim yuxuma niyə girmisən? Mən mömin bir müsəlmanam, məni günaha batırma…

— Bilirəm necə müsəlmansan… Bəs hər gecə məni arzulamırdın? Gəlmişəm…

— Xanım… Mənim yuxuma indi ayrı adam girməlidir. Çox mühüm adamdır. Sən get, ayrı vaxt girərəsən…

— Mühüm adamın adı nədir?

— Adı Əlidir…

— Əli Kərimli? Bəs o sənin düşmənin deyil?

— Əli Kərimli yox, ayrı Əli…

— Baş nazir Əli Əsədov?

— Yox… Mənim yuxuma həzrət Əli girəcək…Mənə ciddi məsləhətlər verəcək ki, Azerfridom ailəsinə çatdırım…

— Qurban, həzrət Əli bu gecə gəlməz, çünki bu gecə atamın yuxusuna girəcək… Ədyalını qaldır, girim yanına…Bir az üşüdüm… Ah, bu London gecələri…

Qurban Məmmədli ədyalı qaldırmaq istəyəndə şiddətli telefon səsinə oyandı. Xanımla görüşünün yuxu olduğunu başa düşüb az qaldı ağlasın. Zəng Ərəstun Orucludan idi. Bu zalım oğlu gecənin bu vaxtı ondan nə istəyir?

Qurban Məmmədli telefonu açdı.

— Qurban bəy, mən səni okeanın bu tayından salamlayıram. Yuxunuza müdaxilə etdyimə görə sizdən və yuxunuzdakı xanımdan dönə-dönə üzr istəyirəm. Mənə adını hələ çəkmək istəmədiyim bir general Bakıdan mühüm məlumat göndərib..

Mirzə ƏLil

23.01. 2024, Samara

QABİL MƏMMƏDOV TURAL SADIQLIYA: “HANI BƏS BAFAN SƏNİN…”

tural sadıqlı məhəmməd mirzəli

Qabil Məmmədli: Alo! Alo!

Tural Sadıqlı: Qabil, əzizim, sənsən?

Qabil: Əə, mənə ikilikdə “əzizm” deyirsən, özün itlə sevişirsən. Hanı bəs bafan sənin ?

Tural: Qabil, mən heç səni itə dəyişərəm?

Qabil: Əə, məni lox sayırsan? Xalqa deməmisən ki, itlə sevişirsən?

Tural: Qabil, mən o sözümlə xalqı azdırırdım ki, duyuq düşməsin. Qoy desinlər ki, itlə  münasibətdədir. Yəni bunu bizim sevgimizi gizlətmək üçün demişəm.

Qabil: Tural, sən bilirsən ki, mən nejə qısqanjam. Bilsəm ki, itlə aranızda doğrudan da nəsə var, gəlib o iti də, səni də cırıx-cırıx edəsiyəm.

Tural: Əzizim, özünü ələ al. Mən dünən iti güclə Məhmməd Mirzəlinin əlindən almışam, o da qısqanclıqdan iti boğmaq istəyirdi..

Qabil: Ə, Mirzəliylə də aşnalığın var?

Tural: Yox, Mirzəlinin itlə aşnalığı var. Məni itə yox, iti mənə qısqanır…

 Mirzə ƏLİL

22. 01. 2024 Samara